Karoa 1
Mauri Hanaihanai Oi Abia Diba
MOALE be tanobada dekenai ita davaria be auka. Nega momo, gorere, buruka, hitolo eiava kara dika dainai taunimanima idia lalo-hisihisi. Unai dainai reana oi laloa bema haida idia gwau mauri hanaihanai be paradaiso lalonai do idia abia diba tanobada dekenai, idia be sibodia idia koia unai, bona bema mauri hanaihanai ita herevalaia iseda nega ita halusia kava.
2 Momokani, taunimanima momo be unai bamona idia laloa. Vadaeni, dahaka dainai ai gwau mauri hanaihanai tanobada ena paradaiso lalonai oi abia diba?
ABIDADAMA ENA BADINA
3 Unai hereva ita abiadae diba, badina be Siahu Ibounai Diravana ese tanobada ia hegaegaelaia, ita noholaia bona iseda ura gaudia iboudiai ita abia totona! Bona dala namo hereana amo tau bona hahine ia karadia, inai tanobada dekenai mauri do idia moalelaia ela bona hanaihanai totona.—Salamo 115:16.
4 Scientist taudia idia diba taunimanima edia tau-anina be hoa dalanai sibodia idia hamatamataia loulou, to idia diba lasi dahaka dainai unai bamona idia karaia lasi ela bona hanaihanai. Idia do diba namonamo lasi dahaka dainai taunimanima idia buruka idia lao. Idia gwau, bema taunimanima edia noho be namo herea reana do idia mauri hanaihanai diba.—Salamo 139:14.
5 To Dirava be momokani ia ura taunimanima be tanobada dekenai idia mauri noho mai edia moale danu ela bona hanaihanai, a? Bema iena ura be unai, vadaeni mauri hanaihanai do idia abia! Dirava ena ura ia gwauraia bukana, Bible, ia gwau, Dirava “ese tanobada ia karaia bona ena oromana ia henia, bona ia haginia auka; ia karaia kava lasi, to taunimanima ese idia noholaia totona ia karaia.”—Isaia 45:18.
6 Hari inai nega lalonai tanobada be Dirava ena ura hegeregerena idia noholaia a? Momokani, tanobada ibounai lalonai idia noho. To, ia karadia Diravana ena ura hegeregerena bese tamona bamona idia noho mai edia moale danu, a? Lasi, ani? Tanobada taudia idia parara. Badu, taravatu utua karadia bona tuari idia vara. Taunimanima million momo idia hitolo bona idia gorere. Ma haida be ruma, gaukara bona moni dainai idia lalo-hekwarahi. Unai ese Dirava ena ladana ia hadikaia bona ia hahedinaraia tanobada be Dirava ena ura hegeregerena idia noholaia lasi.
7 Dirava ese taunimanima ginigunadia ruaosi ia havaradia murinai, paradaiso lalonai ia atodia, tanobada dekenai. Ia ura tanobada dekenai do idia mauri ela bona hanaihanai, bona edia paradaiso do idia habadaia lao ela bona tanobada ibounai. Ia hamaorodia, ia gwau: “Emui bese do umui havaraia, do umui hutuma. Tanobada ena gabu ibounai dekenai umui noho, bona umui biagua.” (Genese 1:28, HM) Dirava ia ura kara maoromaoro besena ese tanobada ibounai do idia biagua, bona iboudiai do idia noho mai edia maino bona moale danu.
8 Ena be Adam bona Eva ese Dirava idia gwau -edeede henia dainai mauri hanaihanai idia haboioa, to Dirava ena ura ia idau lasi. Iena ura gauna do ia vara! (Isaia 55:11) Bible ia gwau: “Kara maoromaoro taudia ese tanobada do idia abia, bona ia latanai do idia noho ela bona hanaihanai.” (Salamo 37:29) Nega momo Bible ese mauri hanaihanai ia gwauhamatalaia.—Ioane 3:14-16, 36; Isaia 25:8; Apokalupo 21:3, 4.
OI URA OI MAURI NOHO—EDESENIAI?
9 Ita moale momokani diba, badina be Dirava ia ura ita mauri hanaihanai. Inai oi laloa: Bema oi emu mase dinana oi abiahidi diba, edena dina do oi abiahidi? Ta do oi abiahidi diba lasi, ani? Oi ura lasi oi mase, bona idia gorere bada lasi taudia iboudiai be unai bamona, edia ura korikori be idia mauri, idia ura lasi idia mase. Bible ia gwau: “[Dirava] ese nega hanaihanaina edia lalona dekenai ia atoa.” (Kohelete 3:11).Anina be taunimanima idia ura idia mauri hanaihanai, idia ura lasi idia mase. Unai dainai dala idia tahua, idia buruka idia lao lasi totona.
10 Taunimanima idia ura edeseniai do idia mauri noho ela bona hanaihanai? Idia ura tanobada dekenai do idia noho, badina be tanobada idia manadalaia vadaeni bona ia be edia noho gabuna korikorina. (Genese 2:8, 9, 15) Bible ia gwau: “[Dirava ese] tanobada be ena badina latanai ia haginia; do ia mareremarere lasi ela bona hanaihanai.” (Salamo 104:5) Tanobada do ia noho hanaihanai dainai, taunimanima idia mauri hanaihanai be namo. Dirava ese taunimanima ia karadia mauri hanaihanai do idia ura henia, unai dainai mauri hanaihanai abia dalana do ia koua lasi idia dekenai!—l Ioane 4:8; Salamo 133:3.
MAURI NAMONA
11 Rau gabena mani oi itaia. Oi ura oi danu be unai bamona mauri oi abia, ani? Inai taunimanima, ena be lagani thousand momo idia mauri noho vadaeni, to idia goada bona edia toana be taunimanima matamatadia edia toana bamona. Bible ia gwau buruka taudia do idia matamata lou bona gorere taudia, aena dika taudia, taia kudima taudia bona mu taudia do idia namo lou. Iesu Keriso be tanobada dekenai ia noho neganai, gorere taudia momo be hoa dalanai ia hamauridia. Unai amo ia hahedinaraia unai nega matamatana lalonai mauri taudia iboudiai edia gorere do ia hanamodia.—Iobu 33:25; Isaia 33:24; 35:5, 6; Mataio 15:30,31.
12 Inai noho gabuna mai hairaina mani oi itaia. Keriso ena gwauhamata hegeregerena, ia be paradaiso korikorina ta, Adam bona Eva ese idia haboioa gauna hegeregerena. (Luka 23:43) Oi itaia, kopi idauidau taudia be bese tamona bamona idia noho, mai edia maino bona lalo-tamona danu. Animal danu idia maino. Oi itaia, mero ta be laion danu idia gadara, ia garina ia gari lasi. Dirava ia gwau: “Lepad be nani natuna danu do idia hekure, boromakau natuna bona laion bona idia ubua namonamo gauna do idia noho hebou; bona mero maragina ta ese do ia hakaudia. . . . Bona laion ese rei kakoro do ia ania, boromakau bamona. Bona rata ia inua merona be gaigai ena guri latanai do ia gadara.”—Isaia 11:6-9.
13 Dirava ese do ia karaia paradaisona lalonai, taunimanima ese gau momo do idia moalelaia. Tanobada ese aniani namodia momo do ia havaraia. Ta do ia hitolo lou lasi. (Salamo 72:16; 67:6) Tuari, kara dika, dagedage karadia, badu bona mata-ganigani do idia ore. Oibe, do idia ore ela bona hanaihanai! (Salamo 46:8, 9; 37:9-11) Inai hereva ibounai oi abiadae a?
14 Vadaeni, mani oi laloa: Bema emu siahu ia hegeregere, hisihisi havaraia gaudia do oi haoredia bona taunimanima idia ura gaudia do oi havaraia, ani? Vadaeni, iseda lalokau Tamana guba dekenai be unai bamona do ia karaia. Iseda ura gaudia do ia henia ita dekenai, badina Salamo 145:16 ese Dirava inai bamona ia gwauraia: “Oi emu imana oi kehoa bona mauri gaudia iboudiai edia ura gaudia oi henidia.” To edena negai do ia henidia?
HAHENAMO BADADIA BE KAHIRAKAHIRA IDIA MAl
15 Dirava ia gwau unai hahenamo be tanobada dekenai ia havaraia totona, kara dika bona kara dika karaia taudia do ia haoredia. Danu, ena ura idia karaia taudia do ia naridia, badina be Bible ia gwau: “Tanobada ia ore gwauraia, mai ena ura dikadia danu, to Dirava ena ura ia karaia tauna do ia noho ela bona hanaihanai.” (1 Ioane 2:17) Inai tanobada korikorina do ia ore lasi, to Noa ena negai ia vara hegeregerena, kara dika taudia bona edia noho dalana do idia ore. To Dirava ena ura idia karaia taudia be dokona amo do idia roho mauri. Bena tanobada goevana dekenai noho namo do idia abia, badina be ta ese do ia hadikadia lasi o do ia hahisidia lasi.—Mataio 24:3, 37-39; Hereva Lada-isidia 2:21, 22.
16 To reana ta ia gwau: ‘Tanobada ai idia vara gaudia idia namo idia lao lasi, to idia dika idia lao. Edena bamona ita diba inai hahenamo be kahirakahira do idia mai?’ Iesu Keriso ese gau momo ia perovetalaia, iena hahediba taudia do idia itaia neganai do idia diba inai nega ena dokona ia ginidae. Ia gwau tuari badadia, hitolo negadia, tano-mareremarere badadia, do idia vara, taunimanima be taravatu do idia utua momo, bona edia lalokau do ia keru. (Mataio 24:3-12) Ma ia gwau “tanobada besedia be do idia hisihisi bona edia kudouna dekenai do idia gari dikadika.” (Luka 21:25, HM) Danu, Bible ia gwau: “Dina gabedia ai nega dikadia do idia vara.” (2 Timoteo 3:1-5) Hari inai nega lalonai unai bamona ia vara, ani?
17 Tanobada ai idia vara gaudia idia tahua namonamo taudia momo idia gwau nega daudau lasi murinai tanobada do ia idau vaitani. Niuspepa ta, Miami, U.S.A. Herald, ia gwau: “Hanaia lagani lalodiai idia vara gaudia dainai lalo-parara taudia iboudiai idia diba tanobada be kahirakahira do ia idau vaitani.” American toretore tauna Lewis Mumford ia gwau: “Bese iboudiai edia noho ia dika ia lao. Gunaguna bese ta ta sibodia idia dika. . . . To hari be tanobada besedia iboudiai idia kara hebou dainai edia noho ia dika neganai tanobada ibounai ia dika.”
18 Tanobada dekenai idia vara gaudia dikadia ese idia hahedinaraia Dirava ese inai nega dikana ia haorea gwauraia. Oibe, nega sisina murinai Dirava ese tanobada idia hadikaia taudia do ia haoredia. (Apokalupo 11:18) Hari idia noho gavamani iboudiai do ia kokia, bena edia gabunai ena kara maoromaoro gavamani ese tanobada ibounai do ia lohiaia. Keriso ese ena hahediba taudia ia hadibaia, inai Basileia gavamani idia gurigurilaia totona.—Daniel 2:44; Mataio 6:9, 10.
19 Bema mauri oi ura henia bona oi ura oi mauri hanaihanai Dirava ena basileia henunai, namona be diba maoromaoro oi abia haraga, Dirava ena ura bona ena taravatu dekenai. Iesu ese Dirava ia guriguri henia neganai, ia gwau: “Mauri hanaihanai be inai, idia ese oi Dirava momokani tamona do idia diba, bona Iesu Keriso danu, oi ese oi siaia tauna.” (Ioane 17:3, HM) Ita moale dikadika badina be ita diba mauri hanaihanai be momokani ita abia diba! To inai hahenamo Dirava ena amo ita abia totona, namona be ita diba iseda inai tauna ta ese ita ia koua toho, inai hahenamo do ita abia lasi totona.
[Study Questions]
1, 2. Dahaka dainai momo idia laloa taunimanima be tanobada dekenai do idia mauri hanaihanai diba lasi mai edia moale danu?
3. Dahaka ese ia hahedinaraia Dirava ia ura taunimanima do idia moale tanobada dekenai?
4. Dahaka dainai scientist taudia idia laloa reana taunimanima be dohore idia mauri hanaihanai diba?
5. Bible ia gwau Dirava ena ura tanobada totona be dahaka?
6. (a) Hari inai negai tanobada be edena bamona? (b) Unai be Dirava ena ura hegeregerena a?
7. Dirava ese taunimanima ginigunadia ruaosi ia havaradia neganai ia ura dahaka idia karaia tanobada dekenai?
8. Ena be idia ruaosi ese Dirava idia kamonai henia lasi, to dahaka dainai ita diba Dirava ese ena ura tanobada totona ia haidaua lasi?
9. (a) Taunimanima momo edia ura be dahaka? (b) Dirava ese dahaka ura taunimanima edia lalona dekenai ia atoa?
10. (a) Taunimanima idia ura edeseniai idia mauri hanaihanai? (b) Dahaka dainai ita diba Dirava ese dala do ia karaia, tanobada dekenai ita mauri hanaihanai totona?
11. Bible be edena bamona ia hahedinaraia taunimanima do idia mauri hanaihanai diba bona do idia gorere lasi?
12. Inai laulau lalonai dahaka ita itaia?
13. Dirava ena ura ia vara neganai, dahaka be tanobada amo do ia ore?
14. Dahaka dainai oi laloa Dirava ese hisihisi do ia haorea?
15. (a) Inai nega ia ore neganai dahaka do ia vara tanobada dekenai? (b) Dahaka do ia vara kara dika taudia dekenai? (c) Dahaka do ia vara Dirava ena ura idia karaia taudia dekediai?
16. Bible ia gwau “dina gabedia” lalodiai dahaka dahaka do idia vara?
17. Laloa namonamo taudia ese hari inai negai idia vara gaudia edena bamona idia gwauraia?
18. (a) Hari idia vara gaudia ese idia hahedinaraia dahaka do ia vara? (b) Dahaka be hari idia noho gavamanidia edia gabunai do ia gini?
19. Bema ita ura ita mauri hanaihanai, dahaka ita karaia be namo?
[Picture on page 8, 9]
Dirava ia ura tanobada be inai bamona a?
[Full-page picture on page 11]