Karoa 20
Toreisi-lou—Daidia edia, bona Edeseniai?
NEGA ibounai Dirava ena hesiai taudia ese toreisi-lou herevana idia abiadae. Idau negai tauna Abraham be Bible ese inai bamona ia gwauraia: “Ia laloa, Dirava be mai ena siahu [ena natuna Isako] mase amo do ia hatoreaisi.” (Heberu 11:17-19) Gabeai Dirava ena hesiai tauna Iobu ese Dirava ia nanadaia, ia gwau: “Bema tau ta ia mase, do ia mauri lou diba a?” Ma ia gwau: “Do oi boiboi, bena oi do lau haere henia.” Unai amo ia hahedinaraia ia laloa mase taudia do idia toreisi lou.—Iobu 14:14, 15.
2 Iesu Keriso ia gwau: “To mase amo do idia toreisi lou herevana be Mose ese au ginigini sivaraina lalonai ia gwauraia, ia gwau Iehova be ‘Abraham ena Dirava, Isako ena Dirava, Iakobo ena Dirava.’ Ia be mase taudia edia Dirava lasi, to mauri taudia edia, badina iena matana ai iboudiai idia mauri noho.” (Luka 20: 37, 38) Taravatu Matamatana lalonai inai hereva “toreisi lou” be nega momo idia gwauraia. Momokani, mase taudia do idia toreisi lou herevana be Bible ena hereva badana ta.—Heberu 6:1, 2.
3 Lasaro ia mase murinai, ena taihuna Mareta ia hahedinaraia ia be toreisi lou herevana ia abiadae. Iesu ia hereva henia, ia gwau: “Lohiabada e, bema oi noho iniseni be lauegu taihuna ia mase lasi.” Iesu ese ia bogaia hisi dainai ia hamaoroa, ia gwau: “Oiemu taihuna be do ia toreisi lou.” Bena Mareta ia haere ia gwau: “Lau diba dina gabeai, toreisi lou dinana neganai, do ia toreisi lou.”—Ioane 11:17-24, HM.
4 Mareta ena abidadama be mai ena badina korikori. Ia diba gunaguna Dirava ena peroveta taudia Elia bona Elisaia be Dirava ena siahu amo memero rua idia hatoreaisi. (1 Hanua Pavapavadia 17:17-24; 2 Hanua Pavapavadia 4:32-37) Bona ia diba mase tauna ta ia mauri lou, Elisaia ena mase gurina lalonai idia negea diho neganai. (2 Hanua Pavapavadia 13:20, 21) To Iesu sibona ese ia hadibaia herevadia bona ia karaia karadia ese Mareta ena abidadama toreisi-lou herevana dekenai ia hagoadaia momokani.
5 Reana Mareta be Ierusalem dekenai ia noho, Iesu be guna inai bamona ia hereva neganai, ia gwau: “Tamana ese mase taudia ia hatorea isi bona ia hamauridia hegeregerena, Natuna danu ese ia lalokau henia taudia be ia hamauridia lou diba. Inai kara dekenai do umui hoa lasi. Badina be nega ta do ia mai, mase guria gabu dekenai idia noho taudia ibounai ese iena gadona do idia kamonai. Vadaeni . . . do idia toreisi.”—Ioane 5:21, 28, 29, HM.
6 Bible ia gwau lasi unai bamona ia do hereva lasi neganai mase tauna ta ia hatoreaisi vadaeni. To nega sisina murinai, tauhau ta, vabu ta Nain hanua dekenai ena natuna, be mase amo ia hatoreaisi. Unai kara ena sivarai be Iudea dekenai idia abia lao dainai Mareta ese ia kamonaia diba. (Luka 7:11-17) Unai murinai, Mareta be ma sivarai ta ia kamonaia diba: Tau ta ladana Iairo ena natuna kekenina ia gorere bada bena ia mase. To Iesu be Iairo ena ruma dekenai ia ginidae neganai, mase kekenina dekenai ia lao, ia hereva henia, ia gwau: “Kekeni e, oi toreisi.” Vadaeni ia toreisi!—Luka 8:40-56, HM.
7. To Mareta ia laloa lasi Iesu be unai neganai ena taihuna do ia hatoreaisi. Unai dainai ia gwau: “Lau diba gabeai, toreisi lou dinana neganai, do ia toreisi lou.” Bena Iesu ia gwau: “Toreisi lou be lau inai, mauri danu be lau. Lau dekenai ia abidadama henia tauna, ia be do ia mase, to do ia mauri lou. Idia mauri noho bona idia abidadama henia lau dekenai taudia ibounai be do idia mase lasi, lasi bona lasi momokani.” Unai murinai Iesu be Lasaro ena mase gurina dekenai ia lao, ia boiboi, ia gwau: “Lasaro e, oi mai murimuri dekenai.” Vadaeni dina 4 ia mase vadaeni tauna Lasaro ia raka lasi!—Ioane 11:24-26, 38-44, HM.
8 Nega daudau lasi murinai, Iesu idia hamasea bona guria gabuna ta lalonai idia atoa. To dina toi sibona unuseniai ia noho, badina be, aposetolo Petro ia hereva bamona: “Inai Iesu Dirava ese ia hatorea isi vadaeni, ai ibounai be ai itaia, bona ai diba vadaeni.” Ena be dubu biagudia ese idia koua toho, to guria gabuna amo ia raka lasi. (Kara 2:32; Mataio 27:62-66; 28:1-7) Ia toreisi lou sivaraina dekenai ita daradara diba lasi, badina be unai murinai ena hahediba taudia momo vairadiai ia hedinarai, nega ta 500 vairadiai ia hedinarai. (1 Korinto 15:3-8) Iena hahediba taudia ese toreisi-lou herevana idia abidadama henia momokani dainai, dagedage bona mase garidia idia gari lasi.
9 Unai murinai aposetolo Petro ese Iopa hahinena ta ladana Tabita o Doreka mase amo ia hatoreaisi. (Kara 9:36-42) Bena Paulo ese tauhau ta ladana Eutuko mase amo ia hatoreaisi. (Kara 20:7-12) Momokani, mase amo idia toreisi lou taudia 9 edia sivarai Bible lalonai ese idia hamomokania vaitani mase taudia idia mauri lou diba!
DAIDIA DO IDIA TOREISI LOU?
10 Matamana neganai Dirava ese hatoreaisi lou karana ia laloa lasi, badina be bema Adam bona Eva ese idia kamonai henia noho, taunimanima ta do ia mase lasi. To Adam ena kara dika dainai iboudiai idia dika bona idia mase. (Roma 5:12) Vadaeni, Adam ena bese ese mauri hanaihanai idia abia totona, Iehova Dirava ese toreisi-lou dalana ia karaia. To Dirava ese edena bamona taudia do ia hatoreaisi lou?
11 Bible ia gwau: “Mase taudia dohore idia toreisi lou, kara maoromaoro taudia, bona kara maoromaoro lasi taudia danu.” (Kara 24:15, HM) Reana haida be unai hereva dekenai idia hoa, idia gwau, ‘Dahaka dainai “kara maoromaoro lasi taudia” do ia hatoreaisi?’ Iesu be au dekenai ia mase gwauraia neganai ia vara gauna ese unai henanadai do ia haerelaia.
12 Iesu danu idia hasatauroa taudia be taravatu utua taudia. Idia ta ese Iesu ia hevaseha henia, to ena bamona ese Iesu ia abidadama henia. Iesu ia noia, ia gwau: “Oi emu basileia oi abia neganai, mani lau oi laloatao.” Bena Iesu ese ia gwauhamata henia, ia gwau: “Momokani hari dina oi lau hamaoroa, Oi be lau danu Paradaiso dekenai do ita noho.”—Luka 23:39-43.
13 To Iesu ese ia gwauraia paradaisona be edeseniai? Dirava be matamana neganai ia karaia paradaisona be tanobada dekenai, ani? Dirava ese taunimanima ginigunadia ruaosi paradaiso mai hairaina lalonai ia atodia, unai gabu ena ladana be Eden. Unai dainai, Iesu ese unai kara dika tauna dekenai paradaiso ia gwauhamatalaia neganai, anina be unai tau be tanobada dekenai do ia noho, noho gabuna mai hairaina ai do idia halaoa neganai, badina be inai hereva “paradaiso” ena anina be “hairai gabuna.”—Genese 2:8, 9.
14 To Iesu Keriso be unai kara dika tauna danu do ia noho lasi tanobada dekenai. Badina be Iesu be guba dekenai do ia pavapava, tanobada Paradaisona do ia lohiaia. Ia be unai tau danu do idia noho, anina be mase amo do ia hatoreaisi bena lauma bona tau-anina daladia ai do ia naria. To dahaka dainai Iesu ese kara dika tauna ta Paradaiso dekenai do ia hanohoa?
15 Momokani, unai tau be guna kara dika ia karaia. Ia be “kara maoromaoro lasi” tauna. Danu, Dirava ena ura ia diba lasi. To bema ia diba, unai dika ia karaia a? Iesu ese unai ia diba totona, unai kara dika tauna bona Dirava ena ura idia diba lasi taudia momo herea danu do ia hatoreaisi lou. Unai idau negai taudia momo idia duahiduahi diba lasi bona Bible idia itaia lasi. To Mase Gabuna amo idia do ia hatoreaisi, bena paradaiso tanobada dekenai haida ese Dirava ena ura do idia hadibaia idia dekenai. Bena edia kara amo do idia hahedinaraia diba, Dirava idia lalokau henia momokani eiava lasi.
16 To mase taudia haida do idia toreisi lou lasi. Bible ese ia hahedinaraia, Iuda Iskariote, Iesu ia samania tauna, do ia toreisi lou lasi. Kara dika be mai ena ura danu ia karaia dainai, Bible ese ia gwauraia “Dika ia davaria tauna.” (Ioane 17:12, HM) Gehena dekenai ia lao, unai gabu amo ta do ia toreisi lou diba lasi. (Mataio 23:33) Dirava ena ura idia diba murinai kara dika be mai edia ura danu idia karaia taudia be reana lauma helaga idia kara dika henia. Dirava ese iena lauma helaga idia kara dika henia taudia do ia hatoreaisi lou lasi. (Mataio 12:32; Heberu 6:4-6; 10:26, 27) To kota biaguna be Dirava, unai dainai ita gwau diba lasi daidia do idia toreisi lou, daidia do idia toreisi lou lasi. Dirava ia diba daidia be Hade dekenai idia noho bona daidia be Gehena dekenai. Namona be ita sibona ita hekwarahi bada, Dirava ese ena nega matamatana lalonai ita ia abiadae totona.—Luka 13:24, 29.
17 To Dirava ena hesiai taudia momo, inai nega ena “dina gabedia” lalodiai idia noho, ena be mase amo do idia toreisi lou lasi, to mauri hanaihanai do idia abia. Aramagedono amo do idia roho mauri bena “tanobada matamatana” ai do idia lao bona mauri hanaihanai do idia abia diba. Iesu ena hereva Mareta dekenai be idia dekenai do ia momokani diba: “Idia mauri noho bona idia abidadama henia lau dekenai taudia ibounai do idia mase lasi, lasi bona lasi momokani.”—Ioane 11:26, HM; 2 Timoteo 3:1.
18 “Kara maoromaoro taudia” mase amo do idia toreisi lou, be daidia? Idia haida be Dirava ena kamonai hesiai taudia, Iesu be tanobada dekenai ia do mai lasi neganai idia noho. Heberu karoa 11 ese idia momo ia gwauraidia. Idia ma haida be Dirava ena kamonai hesiai taudia, vanegai laganidia lalodiai idia mase. Dirava ese idia iboudiai mase amo do ia hatoreaisi lou, edia helaro hegeregerena tanobada paradaisona dekenai idia noho hanaihanai totona.
EDENA NEGAI BONA EDESENIAI DO IDIA TOREISI LOU?
19 Bible ia gwau Keriso Iesu be “tau ginigunana mase amo ia toreisi lou.” (Kara 26:23, HM) Anina be idia toreisi lou bena idia mase lou lasi taudia ginigunana be ia. Danu, lauma tauna bamona ia toreisi lou tauna ginigunana be ia. (1 Petro 3:18) To Bible ia gwau ma haida danu be unai bamona do idia toreisi lou, ia gwau: “Ta ta ena nega ena nega ai; guna Keriso huahua ginigunana, murinai, iena lou mai negana lalonai Keriso idia badinaia taudia.” (1 Korinto 15:20-23) Anina be haida do idia toreisi lou guna, haida be gabeai.
20 “Keriso idia badinaia taudia” be ena kamonai hahediba taudia 144,000, Basileia lalonai ia danu do idia lohia taudia. Edia guba toreisi-louna be Bible ese inai bamona ia gwauraia: “Toreisi-lou ginigunana idia abia taudia be moale bona helaga; mase iharuana be siahu lasi idia dekenai, to idia be Dirava bona Keriso edia hahelaga taudia ai do idia lao, bona Keriso danu pavapava gaukara do idia karaia ela bona lagani 1,000.”—Apokalupo 20:6; 14:1, 3.
21 Unai hegeregerena, Keriso ia toreisi lou murinai, 144,000 idia toreisi lou, “toreisi-lou ginigunana” lalonai. (Filipi 3:11) Bible ese ia hahedinaraia unai toreisi-lou ena “dina” ia ginidae vadaeni, ia gwau “iena lou mai negana lalonai” do idia toreisi lou, bona ita davaria vadaeni Keriso be lagani 1914 lalonai ia lou mai. Anina be aposetolo taudia bona ma Keristen taudia ginigunadia be idia toreisi lou vadaeni bona guba dekenai idia daekau vadaeni.—2 Timoteo 4:8.
22 To Keriso ia lou mai vadaeni murinai, Keristen taudia 144,000 oredia idia do mauri noho, idia danu edia helaro be Keriso danu do idia lohia guba dekenai. Mase dekenai do idia mahuta lasi, to idia mase neganai maoromaoro do idia toreisi lou. Bible ia gwau: “Ita ibounai be mase lalonai do ita mahuta lasi, to ita ibounai do ia haidaua; haraga herea, matana koua bena kehoa haraga bamona, kibi gabena ia hiriria neganai. Badina kibi do ia hiriria, bena mase taudia do idia toreisi lou, do idia mase lou lasi.”—1 Korinto 15:51, 52; 1 Tesalonika 4:15-17.
23 To taunimanima ese unai “toreisi-lou ginigunana” taudia idia itaia diba lasi, badina be lauma taudia bamona idia toreisi lou. Bible ia gwau: “Ia dika diba gauna idia hadoa, ia dika diba lasi gauna ia hatoreaisi. Hemarai dekenai idia hadoa, hairai dekenai ia hatoreaisi. . . . Idia hadoa, tau-anina; ia hatoreaisi, lauma-anina.”—1 Korinto 15:42-44.
24 To “toreisi-lou ginigunana” idia gwauraia dainai, ita diba ia murinai ma toreisi-lou do ia vara. Aramagedono murinai kara maoromaoro taudia bona kara maoromaoro lasi taudia do idia toreisi lou, paradaiso tanobadana dekenai idia noho totona. Unai be “toreisi-lou namo hereana,” Elia bona Elisaia ese idia hatoreaisi lou memerodia edia toreisi-lou ia hanaia. Badina be, bema Aramagedono murinai idia toreisi lou taudia ese Dirava ena ura idia karaia, do idia mase lou lasi.—Heberu 11:35.
DIRAVA ENA HOA GAUNA
25 Bible ese ia hahedinaraia guba dekenai idia lao taudia idia toreisi lou neganai, edia tau-anina gunadia idia abia lou lasi. (1 Korinto 15:35-44) Tanobada dekenai do idia toreisi lou taudia danu be unai bamona. Badina be edia tau-anina gunadia be reana idia bodaga vadaeni, tano ai idia lao lou vadaeni bona idia boio vadaeni. Unai dainai, Dirava ese tau-anina gunana ia hatoreaisi lou lasi, to ia mase tauna ia hatoreaisi lou. Guba dekenai idia lao taudia be lauma tau-anina matamatadia ia henidia. Tanobada dekenai do idia noho taudia be tau-anina matamatadia ia henidia. Ta ena tau-anina matamatana ena toana be ena tau-anina gunana ena toana danu do ia hegeregere, bena guna ia idia diba taudia do idia diba ia be daika.
26 Momokani, toreisi-lou be hoa gauna hereadaena. Mase tauna ta be guna ia mauri noho lalonai, kara momo ia karaia bona diba momo ia abia. Ia sibona ena kara bona lalona dainai ia be ma taunimanima iboudiai amo ia idau. To Dirava ese unai gau iboudiai ia laloatao, bona unai tau ia hatoreaisi lou neganai, ena diba bona lalona ibounai do ia henia lou. Bible ia gwau: “Iena matana ai iboudiai idia mauri noho.” (Luka 20:38) Taunimanima ese haida edia gado bona laulau kaset dekenai idia abia bena unai taudia idia mase murinai edia gadona idia kamonai diba bona edia laulau idia itaia diba. To Iehova ese ena lalona dekenai idia mauri noho taudia iboudiai ia hamauridia lou diba, bona unai bamona do ia karaia!
27 Iesu be ma ia gwau, haida ese “mauri toreisi-louna” do idia abia, haida ese “kota toreisi-louna” do idia abia. (Ioane 5:29) Iena hereva ena anina be dahaka? Mase taudia idia toreisi lou neganai, gau tamona be “kara maoromaoro taudia” bona “kara maoromaoro lasi taudia” dekenai do ia vara a? Unai henanadai edia haere ita davaria totona, namona be Kota Badana Dinana herevana ita tahua.
[Study Questions]
1, 2. Dahaka ese ia hahedinaraia Dirava ena hesiai taudia, idau negai idia noho, ese idia laloa mase taudia idia toreisi lou diba?
3. Mareta be edena bamona ia hahedinaraia toreisi-lou herevana ia abiadae?
4-6. Badina be dahaka Mareta ese toreisi-lou herevana ia abiadae?
7. Dahaka dainai Mareta ia diba Iesu ese mase taudia ia hatoreaisi lou diba?
8. Dahaka ese ia hamomokania Iesu ia toreisi lou?
9. Bible ese edia toreisi-lou sivaraidia ia gwauraia taudia 9 be daika daika?
10, 11. (a) Dahaka dainai Dirava ese toreisi-lou dalana ia karaia? (b) Kara 24:15 hegeregerena, edena bamona taudia do idia toreisi lou?
12, 13. (a) Iesu ese kara dika tauna ta edena bamona ia gwauhamata henia? (b) Iesu ese ia gwauraia “Paradaisona” be edeseniai?
14. Edena dala amo Iesu be unai kara dika tauna danu do idia noho hebou paradaiso dekenai?
15. Dahaka dainai “kara maoromaoro lasi taudia” do ia hatoreaisi lou?
16. (a) Edena bamona taudia do idia toreisi lou lasi? (b) Dahaka dainai ita hahemaoro henidia toho lasi? (c) Dahaka ita karaia be namo?
17. Edena taudia, ena be mase amo idia toreisi lou lasi, to mauri hanaihanai do idia abia diba?
18. “Kara maoromaoro taudia,” mase amo do idia toreisi lou, be daidia?
19. (a) Dahaka dainai Bible ia gwau Iesu be “tau ginigunana mase amo ia toreisi lou”? (b) Ia murinai daidia do idia toreisi lou?
20. (a) “Keriso idia badinaia taudia” be daidia? (b) Edena bamona toreisi-lou idia abia?
21. (a) “Toreisi-lou ginigunana” be edena negai ia matamaia? (b) Daidia idia toreisi lou vadaeni bona guba dekenai idia daekau vadaeni?
22. (a) Daidia danu be ahuna do idia abia “toreisi-lou ginigunana” lalonai? (b) Edena negai idia toreisi lou?
23. Idia idau bona lauma taudia ai idia lao be Bible ese edena bamona ia gwauraia?
24. (a) “Toreisi-lou ginigunana” murinai edena toreisi-lou ia vara? (b) Dahaka dainai idia gwauraia “toreisi-lou namo hereana”?
25. (a) Dahaka dainai mase tau-anina do ia toreisi lou lasi? (b) Dirava ese dahaka ia hatoreaisi lou, bona ia hatoreaisi lou taudia be dahaka ia henidia?
26. (a) Dahaka dainai toreisi-lou be hoa gauna hereadaena? (b) Taunimanima be dahaka idia karaia diba, unai amo ita diba Dirava ese mase taudia ia laloatao diba?
27. Edena henanadai edia haere do ita tahua?
[Pictures on page 167]
“Lau diba toreisi lou dinana neganai do ia toreisi lou”
Elia ese vabu ta ena natuna ia hatoreaisi
Elisaia ese mero ta ia hatoreaisi
Elisaia ena turiana dekenai idia negea tauna ia mauri lou
[Pictures on page 168]
Iesu ese ia hatoreaisi taudia:
Vabu ta ena natuna Nain dekenai
Lasaro
Iairo ena natuna
[Pictures on page 169]
Toreisi lou taudia ma haida:
Doreka
Iesu
Eutuko
[Picture on page 170]
Iesu ese ia gwauraia Paradaisona be edeseniai?