Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w91 12/1 rau 9-14
  • Tomadiho Koikoi amo Raka Siri

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Tomadiho Koikoi amo Raka Siri
  • 1991 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Tomadiho Koikoi Ia Vara Dalana
  • Tomadiho Momokanina
  • Babulono ese Ia Guidia
  • Nega Dokona Lalonai Tomadiho Koikoi amo Raka Siri Karana
  • Tomadiho Momokanina bona Tomadiho Koikoina
  • Tomadiho Goevana Karaia Roho Mauri Abia Totona
    1991 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Tomadiho Koikoi Dadaraia!
    2006 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2006
  • Tomadiho Koikoi ese Dirava Ena Ladana Idia Hadikaia Dalana
    Mauri Moalelaia Hanaihanai!—Baibel Stadi Amo Unai Oi Dibaia
  • Dirava Ia Abia Dae Tomadiho Dalana
    Baibel be Dahaka ia Hadibaia?
Ma Haida Itaia
1991 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w91 12/1 rau 9-14

Tomadiho Koikoi amo Raka Siri

“[Iehova] ma ia hereva, ia gwau, ‘Umui ese idia do umui rakatania. . . . Miro gaudia ibounai dekena amo do umui raka siri. Vadaeni umui do lau abia dae.’ ”​—2 KORINTO 6:17.

1. Satana ia ura Iesu be dahaka ia karaia bena Iesu dekenai dahaka do ia henia, bona Satana ese unai gau ia henia gwauraia dainai, ita dekenai dahaka gau rua ia hadibaia?

“BEMA oiemu kwarana oi atoa diho, bema lau dekenai oi tomadiho, vadaeni inai ibounai be oi dekenai do lau henia.” Ena be tomadiho koikoi ia matamaia lagani tausen momo murinai unai hereva ia vara, to ia ese tomadiho koikoi ia havaraia tauna be daika, bona ena badina be dahaka, ia hahedinaraia. Lagani 29 C.E. ena dokona kahana negana lalonai, Diabolo ese Iesu ia hamaoroa bema nega tamona ia dekenai do ia tomadiho, tanobada ena basileia iboudiai do ia henia. Unai vara gauna amo gau rua ita diba: inai tanobada ena basileia be Satana ena, unai dainai ia henia diba, bona tomadiho koikoi ena badina be Diabolo tomadiho henia totona.​—Mataio 4:​8, 9.

2. Iesu ena hereva Mataio 4:10 dekenai ese ita dekenai dahaka ia hadibaia?

2 Ena haere amo, Iesu ese tomadiho koikoi ia dadaraia sibona lasi, to danu tomadiho momokanina ena anina be dahaka ia hahedinaraia. Ia gwau: “Satani e, idau gabu dekenai oi lao, badina be Buka Helaga lalonai ia torea, ia gwau, ‘Lohiabada oiemu Dirava do oi tomadiho henia, ia sibona dekenai hesiai gaukara do oi karaia.’ ” (Mataio 4:10) Vadaeni, tomadiho momokani ena anina be Dirava momokanina tamona, Iehova, tomadiho henia, bona ena hesiai gaukara karaia. Ena anina be ia dekenai ita abidadama henia, iena hereva ita badinaia, bona Iehova ena ura do ita karaia.

Tomadiho Koikoi Ia Vara Dalana

3. (a) Tanobada dekenai tomadiho koikoi be edena negai bona edena dala amo ia vara? (b) Tomadiho idauna dadaraia karana ginigunana be dahaka, bona tomadiho idia dagedage henia karana be edena bamona ia vara noho unai negana ena amo?

3 Tomadiho koikoi be tanobada dekenai ia matamaia tau bona hahine ginigunadia ese Dirava idia gwau-edeede henia bona Gaigai ena hereva idia abia dae neganai, ia gwau namona be idia sibona be ‘namo bona dika’ idia gwauraia. (Genese 3:5) Unai idia karaia neganai, idia ese Dirava ena kara maoromaoro lohia dalana idia dadaraia bona tomadiho maorona o tomadiho momokanina amo idia raka siri. Idia be taunimanima ginigunadia “Dirava ena hereva momokani idia negea, bona hereva koikoi idia abia dae. Dirava ese ia karaia gaudia dekenai idia tomadiho henia, to inai gaudia ibounai ia karaia Diravana dekenai idia tomadiho henia lasi.” (Roma 1:25) Ena be idia diba lasi, to idia abia dae do idia tomadiho henia tauna be Satana Diabolo, “idaunegai gaigaina.” (Apokalupo 12:9) Edia vara guna merona, Kain, ese Iehova ena hebogahisi sisiba herevana ia ura lasi badinaia, bona unai dala amo ena gwau-edeede karana amo Dirava ena lohia dalana ia dadaraia. Ena be Kain ia diba eiava ia diba lasi, to “ia be Satani ena tau” ai ia lao, bona Diabolo tomadiho henia karana ia karaia. Iena tadina, Abela, tomadiho momokanina, tomadiho korikorina ia karaia tauna, ia alaia mase. (1 Ioane 3:12; Genese 4:​3-8; Heberu 11:4) Tomadiho idauna dadaraia karana amo ia mase tauna ginigunana be Abela. Madi, unai nega amo ia mai hari inai negai, tomadiho koikoi ese taunimanima namodia ia hamasedia noho.​—Mataio 23:​29-35; 24:​3, 9 itaia.

4. Edena Bible siri haida ese Noa ena sivarai amo tomadiho momokanina ena anina idia hahedinaraia?

4 Utu-utu ia do mai lasi neganai, Satana ese kahirakahira taunimanima iboudiai be tomadiho momokanina amo ia hakaudia siri. To, Noa “dekenai Iehova ia moale.” Dahaka dainai? Badina ia be “Dirava danu ia noho.” Unai anina be ia ese tomadiho momokanina ia karaia. Unai anina be tomadiho momokanina be sene taudia ese idia gwauraia helaga karadia karaia dalana sibona lasi, to ena anina be mauri dalana ta. Ena anina be Iehova dekenai oi abidadama bona mai emu kamonai danu iena hesiai gaukara oi karaia, ‘ia ida do oi raka.’ Noa be unai bamona ia karaia.​—Genese 6:​8, 10, 22; 7:1; Heberu 11:​6, 7.

5. (a) Utu-utu murinai, Diabolo be dahaka ia haginia toho, bona edena bamona unai ia karaia toho diba? (b) Diabolo ena palani ia koua totona Iehova be dahaka ia karaia, bona murinai dahaka ia vara?

5 Daudau lasi Utu-utu murinai, reana Diabolo ese Nimrod ia gaukaralaia, bona taunimanima momo idia diba unai tau be “Iehova ia dagedage henia.” Badina Satana ia ura taunimanima iboudiai be tomadiho tamona do idia abia dae bona Iehova ena tomadiho do idia inai henia lou. (Genese 10:​8, 9, NW; Gen 11:​2-4) Ia ura tomadiho koikoi ena orea do ia tamona, taunimanima be mai edia lalo-tamona ida Diabolo do idia tomadiho henia totona, bona iena hesiai taudia ese idia haginia hanuana bona kohoro badana be unai tomadiho ena hanua badana ai do ia lao. To, Iehova ese unai palani ia koua, ia ese idia abia ‘gadona tamona’ ia haidaua neganai. Taunimanima edia ‘gadona tamona’ ia haidaua dainai daradara ia vara. (Genese 11:​5-9) Unai dainai, unai hanua idia gwauraia Babel, gabeai idia gwauraia Babulono, unai hereva rua edia anina be “Daradara.” Edia gado ia haidaua dainai, taunimanima be idia parara bona tanobada ena kahana idauidau dekenai idia lao.

6. (a) Babulono idia do rakatania lasi neganai, Satana ese ia idia tomadiho henia taudia edia lalona dekenai dahaka tomadiho lalohadaidia ia hadibaia vadaeni? (b) Badina be dahaka tanobada tomadiho idauidau edia hahediba hereva be tamona bamona? (c) Babulono dekenai Satana ena ura idia karaia; unai be dahaka, bona unai idau negai hanuana ese dahaka ia laulaulaia?

6 To, sene taudia edia sivarai bona tomadiho ena sivarai idia tahua neganai, ia hedinarai Iehova ese taunimanima be gabu tamona amo ia do luludia lasi neganai, Satana ese iena tomadiho taudia edia lalona dekenai tomadiho koikoi ena hereva badadia ia hadibaia vadaeni. Ia hadibaia hereva haida be inai: Mase murinai tau ta ena souli, lauma bamona, be ia do mauri noho; mase taudia gari henidia; tano kopina henunai lahi gabuna ia noho; bona dirava tataudia bona hahinedia momo tomadiho henidia karana, idia haida be toi tamona diravadia edia orea. Unai gado idauidau taudia be tanobada ena kahana idauidau dekenai idia lao neganai, unai bamona hahediba koikoi herevadia idia abia lao danu. Nega ia hanaia ia lao murinai, unai lalohadai kerere idauidau ma idia idau sisina. To, tanobada ibounai dekenai, tomadiho koikoi lalonai unai hahediba koikoi herevadia idia noho. Satana ia ura taunimanima iboudiai ia hatamonaia tomadiho koikoi oreana ia haginia, bona ia ura ena hanua badana be Babulono dekenai; to Dirava ese ia koua, unai dainai Satana ia ura Babulono dekenai ia havaraia tomadiho koikoi dekena amo, tomadiho orea idauidau idia vara. Unai tomadiho koikoi iboudiai be Babulono amo idia mai bona Iehova idia dadaraia bona Satana idia tomadiho henia. Lagani handred momo lalodiai kaivakuku, meamea, babalau, bona hisiu tahua karadia karaia momo gabuna be Babulono​—unai kara ibounai be tomadiho koikoi karadia badadia. Ita hoa lasi Apokalupo bukana ese ia hahedinaraia tanobada ibounai tomadiho koikoi oreana be mai ena miro ariara hahinena, Babulono Badana, ia laulaulaia.​—Apokalupo 17:​1-5.

Tomadiho Momokanina

7. (a) Dirava ese taunimanima edia gado ia haidaua neganai, badina be dahaka tomadiho momokanina ia haidaua lasi? (b) Daika idia gwauraia ‘abidadama taudia iboudiai edia tamana,’ bona badina be dahaka?

7 Babel dekenai Iehova ese taunimanima edia gado ia haidaua, to unai ese tomadiho momokanina ia haidaua lasi. Utu-utu ia do mai lasi neganai, mai edia abidadama taudia bona hahinedia, hegeregere, Abela, Enoka, Noa, Noa adavana, bona Noa ena natudia bona natudia edia adavadia, ese tomadiho momokanina idia karaia. Utu-utu ia ore murinai, Noa natuna, Sema, ena iduhu ese tomadiho momokanina idia karaia. Sema ena tubuna ta, Abraham, ese tomadiho momokanina ia karaia bona gabeai taunimanima ese idia gwauraia ‘abidadama taudia iboudiai edia tamana.’ (Roma 4:11) Iena abidadama be kara amo ia hamomokania. (Iakobo 2:​21-23) Iena tomadiho be ena mauri ibounai lalonai ia karaia.

8. (a) Lagani 1600 B.C.E. murinai, tomadiho momokanina bona tomadiho koikoina be edena bamona idia hedavari, bona dahaka ia vara? (b) Iehova ese iena tomadiho momokanina dekenai dahaka dala matamatana ta ia haginia?

8 Abraham ena iduhu ese tomadiho momokanina idia karaia​—Isako, Iakobo (eiava, Israel), bona Iakobo ena natudia 12, edia amo Israel ena bese 12 idia vara. Kahirakahira 1500 B.C.E. neganai Abraham ena iduhu taudia, Isako dekena amo, idia hekwarahi bada, tomadiho momokanina idia dogoatao noho totona, badina idia be tomadiho momokani ura lasi gabuna dekenai idia noho​—unai be Aigupito​—unuseniai idia be igui hesiai ai idia lao. Iehova ese iena abidadama hesiai tauna Mose, Levi iduhu tauna, ia gaukaralaia, ia idia tomadiho henia taudia be tomadiho koikoi momo gabuna, Aigupito, ena amo ia hamauridia totona. Mose dekena amo, Iehova be Israel ida gwauhamata ia karaia, bona ia ese idia ia gwauraia Iena gwauhamata besena. Unai nega lalonai tomadiho momokanina ena taravatu ia torea, to unai kara haida be nega sisina lalonai do idia badinaia. Boubou idia karaia bona hahelaga taudia ese unai gaukara idia naria, bona idia be mai edia dubu, guna ia be idia huaia loaloa tomadiho kalagana bona gabeai ia be dubu badana Ierusalem dekenai.

9. (a) Mose ena Taravatu idia do abia lasi neganai, tomadiho momokanina be edena bamona idia karaia? (b) Iesu be edena bamona ia hahedinaraia unai Taravatu ena tomadiho karadia be nega sisina sibona lalonai do idia karaia gauna?

9 To, namona be inai oi diba, unai kara be heduru gaudia sibona, tomadiho momokanina dekenai unai kara be do idia badinaia hanaihanai gaudia lasi. Taravatu be “guna be mai edia anina, to hari edia anina be bada lasi.” (Kolose 2:17; Heberu 9:​8-10; 10:1) Mose ena Taravatu ia do noho lasi neganai, ruma bese kwarana taudia ese edia ruma bese taudia totona idia sibona idia haginia patadia dekenai boubou idia karaia. (Genese 12:8; 26:25; 35:​2, 3; Iobu 1:5) To, unai nega lalonai hahelaga taudia edia gaukara dalana be lasi eiava boubou idia henia neganai, helaga karadia ma haida idia karaia lasi. Ma danu, Iesu ese ia hahedinaraia Ierusalem dekenai taravatu gunana idia badinaia karana ena tomadiho dalana be do ia noho daudau lasi. Samaria hahinena ta dekenai ia gwau: “Gabeai nega ta do ia mai, inai ororo dekenai [Gerisim, guna Samaria taudia edia dubu ta be unuseniai ia noho] bona Ierusalema dekenai danu taunimanima be do idia tomadiho henia lasi. . . . To nega ta do ia mai, bona harihari ia ginidae vadaeni, tomadiho taudia momokani ese mai Lauma bona mai momokani danu Tamana do idia tomadiho henia.” (Ioane 4:​21-23) Iesu ese ia hahedinaraia tomadiho momokanina be tauanina bona matana amo ita itaia gaudia amo ita karaia lasi, to mai eda lauma bona mai momokani amo ita karaia.

Babulono ese Ia Guidia

10. (a) Iena taunimanima be Babulono dekenai hesiai gaukara totona idia abia lao neganai, dahaka dainai Iehova ese ia koudia lasi? (b) Lagani 537 B.C.E. ai, edena dala rua dekenai abidadama orena taudia ia hamauridia, bona Iuda dekenai idia giroa lao ena badina badana be dahaka?

10 Eden dekenai idia gwau-edeede ena nega amo ia mai hari, tomadiho momokanina bona tomadiho koikoi edia huanai dagedage ia noho. Nega haida, laulau dalanai, tomadiho koikoi ese tomadiho momokanina taudia ia koua. Nimrod ena nega amo Babulono ese tomadiho koikoi ia laulaulaia. Lagani 617 B.C.E. bona 607 B.C.E. lalonai, Iehova ese ia koudia lasi dainai, Babulono taudia ese iena taunimanima idia hakaudia lao Babulono dekenai, to unai nega ia do vara lasi neganai, idia be Babulono ena tomadiho koikoi idia abia dae vadaeni. (Ieremia 2:​13-23; 15:2; 20:6; Esekiel 12:​10, 11) Lagani 537 B.C.E. ai, mai edia abidadama orena taudia be Iuda dekenai idia giroa lao. (Isaia 10:21) Idia ese inai peroveta herevana idia badinaia: “Umui bese taudia e, Babulono amo, umui raka siri!” (Isaia 48:20) Unai be tauanina dalana ai ia hamauridia sibona lasi. Ia be lauma dalana ai ia hamauridia danu, idia be miro lasi, kaivakuku tomadiho koikoi henia karana lasi gabuna dekenai idia lao. Unai abidadama orena taudia ia hamaorodia: “Umui raka oho, umui raka oho, unuseni amo umui raka siri; emui imana be gau mirona ta dekenai umui atoa lasi. Iehova ena dubu gaudia umui huaia taudia, ia bogaragina amo umui raka siri, bona umui goeva hanaihanai.” (Isaia 52:11) Iuda dekenai idia giroa lao ena badina badana be idia ura tomadiho momokanina idia haginia lou.

11. Iuda dekenai tomadiho momokani idia haginia lou, to danu lagani 600 B.C.E. ia mai 500 B.C.E. lalodiai edena tomadiho matamatadia idia vara?

11 Unai neganai, lagani 600 B.C.E. ia lao 500 B.C.E. padanai, Babulono Badana lalonai tomadiho koikoi matamata haida idia hedinarai. Buddhism, Confucianism, Zoroastrianism, bona Jainism edia tomadiho orea idia vara, to unai sibona lasi, Greek taudia edia aonega herevadia idia abia dae bona gabeai unai hereva be mai anina bada Kerisendom ena dubu idauidau dekenai. Vadaeni, ena be tomadiho momokanina be Iuda dekenai idia haginia lou noho, to Dirava ia inai henia tauna ese tomadiho koikoi orea ma haida ia haginia taunimanima do idia abia dae totona.

12. Keristen ginigunadia edia nega lalonai, daidia be Babulono dekena amo ruhaia dalana idia davaria, bona Paulo ena sisiba be dahaka?

12 Iesu be Israel dekenai ia hedinarai neganai, Iuda taudia kahirakahira iboudiai be dala idauidau amo Iuda tomadiho idia karaia, unai tomadiho lalonai Babulono ena hahediba koikoi momo idia abia dae. Iuda tomadiho be Babulono Badana ena kara idia abia dae. Keriso ese edia tomadiho kererena ia gwauraia dika bona ena hahediba taudia be Babulono ena igui hesiai amo ia hamauridia. (Mataio, karoa 23; Luka 4:18) Aposetolo Paulo ia haroro gabudia dekenai taunimanima momo be tomadiho koikoi bona Greek aonega herevadia idia abia dae; unai dainai, Paulo ese Isaia ena peroveta hereva ia gwauraia hedinarai, bona ia gwau ia be mai anina Keristen taudia dekenai, badina idia be Babulono Badana ena siahu mirona dekena amo idia gini siri be gau badana. Ia torea, ia gwau: “Dirava ena dubu helaga bona kaivakuku be edena bamona idia hakapua tamona diba? Badina ita be Mauri Dirava ena dubu helaga! Dirava ese inai bamona ia hereva, ia gwau, ‘Lau be lauegu bese taudia danu do lau noho, bona idia danu do lau raka hebou. Bona lau be edia Dirava do lau lao, bona idia be lauegu bese taudia do lau halaoa.’ Unai dainai Lohiabada ma ia hereva, ia gwau, ‘Umui ese idia do umui rakatania, bona idia dekena amo do umui parara. Miro gaudia ibounai dekena amo do umui raka siri. Vadaeni umui do lau abia dae.’ ”​—2 Korinto 6:​16, 17.

Nega Dokona Lalonai Tomadiho Koikoi amo Raka Siri Karana

13. Keriso ese Asia Minor kongregesen 7 dekenai ia siaia sivaraina ese dahaka idia hahedinaraia, bona unai amo dahaka ia vara?

13 Keriso ese aposetolo Ioane dekena amo Apokalupo ena hereva be kongregesen 7, Asia Minor, dekenai ia siaia, bona ia hedinarai goevagoeva lagani 100 C.E. ia mai kahirakahira neganai, Babulono ena kara bona lalohadai be sisina sisina Keristen kongregesen dekenai idia vareai. (Apokalupo, karoa 2 bona 3) Lagani 100-500 C.E. lalonai, Dirava dadaraia karana ia bada ia lao, bona murinai Keristen ena tomadiho goevana ia miro, ia be tomadiho momokanina toana ena kopina sibona ia karaia to lalonai be koikoi gauna. Babulono ena hahediba herevadia, hegeregere, souli ia mase diba lasi, ia araia noho hel gabuna, bona Toi Tamona be Dirava dadaraia Keristen tomadihona lalonai idia abia vareai. Katolik, Otodoks, bona gabeai Protestant oreadia, iboudiai be unai hahediba koikoi herevadia idia abia dae, bona unai amo, idia be Babulono Badana, Diabolo ena tanobada ibounai tomadiho koikoi basileiana, lalonai idia vareai.

14, 15. (a) Iesu ese ia gwauraia uiti bona ava parabolena ese dahaka ia hahedinaraia? (b) Lagani 1900 ia mai kahirakahira neganai dahaka ia vara, bona lagani 1914 ia do mai lasi neganai, Keristen momokanidia edia hahediba herevadia be edena bamona idia hamaoromaorodia?

14 Tomadiho momokanina idia haorea vaitani lasi. Idau nega amo hereva momokani idia ura henia taudia haida idia noho, bona idia haida ese Iehova idia abidadama henia bona iena Hereva, Bible, idia abia dae dainai idia mase. To, Iesu ia gwauraia uiti bona ava parabole herevana ese ia hahedinaraia hegeregerena, haheitalai dekenai unai uiti, eiava Basileia ena horoa natudia, bona ava, eiava dika tauna ena natudia be “tanobada ena dokona” lalonai do idia hapararaia. (Mataio 13:​24-30, 36-43) Nega dokona, hapararaia gaukara ena nega unai, ia mai kahirakahira neganai, kudou-maoro Bible student taudia, lagani 1870 murinai, be tomadiho koikoi ena igui dekena amo idia raka siri hamatamaia.

15 Lagani 1914 ia do mai lasi neganai, unai Keristen taudia, hari edia ladana be Iehova ena Witness taudia, be Iesu ena boubou dekenai idia abidadama bada. Idia diba Keriso ena noho be matana korikori amo do idia itaia diba lasi. Idia diba “idau bese edia nega” be 1914 dekenai do ia ore. (Luka 21:24) Bona souli bona toreisi lou ena anina idia lalo-pararalaia namonamo. Danu, idia lalo-parara dubu idauidau dekenai hel lahina bona Toi Tamona hahediba herevadia idia hadibaia be kerere bada karana. Dirava ena ladana idia diba bona idia gwauraia hamatamaia, bona idia diba evolusen herevana idia abia dae bona meamea karana idia karaia be dika.

16. Lagani 1919 ai, horoa Keristen taudia ese edena boiboi herevana idia kamonai henia?

16 Idia ese tomadiho koikoi ena siahu idia kokia hamatamaia. Bona lagani 1919 ai, Babulono Badana ena siahu Dirava ena taunimanima dekenai ia ore vaitani. Lagani 537 B.C.E. ai, Iuda orena taudia be Babulono amo hahemauri idia havaraia hegeregerena, abidadama Keristen orena taudia ese boiboi herevana idia kamonai neganai, idia be ‘[Babulono Badana] amo idia gini siri.’​—Isaia 52:11.

17. (a) Lagani 1922 murinai dahaka ia vara, bona namona be Dirava ena taunimanima be dahaka idia diba? (b) Dahaka hereva aukadia idia karaia, bona dahaka dainai unai dekenai ita hoa lasi?

17 Lagani 1922 amo ia mai hari, Bible ena hereva auka momokanidia idia torea bona idia printaia, bena idia hariharilaidia taunimanima be Babulono ena tomadiho koikoi bona Keristen edia dubu lalonai danu idia gwauraia hedinarai hereva koikoi idia diba totona. Idia lalo-parara namona be Dirava ena goeva taudia idia diba tomadiho koikoi orea iboudiai amo idia gini siri momokani be gau badana. Unai dainai, lagani momo lalodiai, idia ese tomadiho momokanina idia herevalaia neganai, idia be unai hereva “tomadiho” idia gwauraia lasi. Hereva badadia, hegeregere “Tomadiho Karana be Idoa bona Kara Koikoi Gauna” idia torea saini dekenai bona siti badadia edia dala dekenai unai saini idia huaia loaloa. Buka idauidau, hegeregere Government, (1928) bona “The Truth Shall Make You Free” (1943) ese “Keristen Orea” bona “tomadiho orea” edia idau idia hahedinaraia goevagoeva. Unai hereva auka idia gwauraia badina Babulono Badana ena tomadiho orea be momo bona taunimanima be idia dekena amo idia siri momokani be gau badana.

Tomadiho Momokanina bona Tomadiho Koikoina

18. Lagani 1951 ai, edia lalohadai matamatana unai hereva “tomadiho” dekenai be dahaka, bona 1975 Yearbook lalonai edena bamona idia herevalaia?

18 Bena, lagani 1951 ai, nega be ia hegeregere dainai, Iehova ese iena taunimanima dekenai lalo-parara ia henia totona, ia ese tomadiho momokanina bona tomadiho koikoina edia idau ia hadibadia. Buka ta, 1975 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, lalonai ia gwau: “Lagani 1951 ai, tomadiho momokanina idia abia dae taudia be unai hereva ‘tomadiho karana’ dekenai mai anina bada gauna ta idia diba. Idia haida be lagani 1938 idia do laloatao noho, unai nega lalonai, nega haida idia be taunimanima edia lalona veria totona saini ta idia huaia lao, ena ladana be ‘Tomadiho Karana be Idoa bona Kara Koikoi Gauna.’ Idia laloa ‘tomadiho karana’ iboudiai be Keristen momokani lasi, bona idia be Diabolo ena amo. To The Watchtower, March 15, 1951 gauna, ia gwau tomadiho idia herevalaia neganai, ‘momokanina’ eiava ‘koikoina’ idia gwauraia be maoro. Ma danu, buka namona ta, ladana What Has Religion Done for Mankind? (lagani 1951 ai idia printaia bona Wembley Stadium, London, England dekenai ‘Tomadiho Goevana’ Hebouhebouna dekenai idia halasia gauna), ena hereva ta be inai: ‘Idia gaukaralaia hegeregerena, “tomadiho” ena anina be tomadiho karana ta, herevana unai be tomadiho momokanina eiava koikoina. Unai be Heberu hereva, ’a·boh·dáh, ena anina hegeregerena, ena anina be “hesiai gaukara”, herevana daika ena hesiai gaukara idia karaia.’ Murinai, Iehova ena witness taudia ese unai hereva ‘tomadiho koikoi’ bona ‘tomadiho momokani’ idia gaukaralaidia momo.”​—Rau 225.

19, 20. (a) Badina be dahaka tomadiho momokani idia gwauraia neganai unai hereva “tomadiho” idia gaukaralaia neganai, tomadiho momokani taudia idia lalohisihisi lasi be namo? (b) Unai dekenai idia lalo-parara matamaia dainai, Iehova ena taunimanima be dahaka idia karaia diba?

19 Duahiduahi tauna ta ena henanadai haerelaia totona, August 15, 1951 ena magasin The Watchtower lalonai, ia gwau: “ ‘Tomadiho’ ita gwauraia dainai ta ia lalohisihisi be maoro lasi. Ena be ita herevalaia, to ita be sene karadia idia badinaia tomadiho koikoi oreadia bamona lasi, badina ena be ita gwau ita be Keristen taudia, to unai amo ita gwau lasi ita be Kerisendom ena Keristen koikoi taudia bamona.”

20 Edia kara maorona idia haidaua lasi, to Iehova ena taunimanima be unai hereva “tomadiho” dekenai idia lalo-parara dainai, idia be tomadiho koikoi bona tomadiho momokanina edia idau idia hahedinaraia diba; sivarai gabena ese unai do ia hahedinaraia.

Iseda Lalo-Parara Tahua Totona

◻ Tomadiho koikoi be edena negai bona edena dala amo tanobada dekenai ia matamaia?

◻ Utu-utu murinai Satana be dahaka ia haginia toho, bona iena palani be edena bamona idia hadikaia?

◻ Babulono be dahaka ia laulaulaia?

◻ Lagani 537 B.C.E. ai, lagani 100 C.E. ia do mai lasi neganai, bona lagani 1919 ai idia vara ruhaia karadia be dahaka dahaka?

◻ Lagani 1951 ai, unai hereva “tomadiho” dekenai dahaka lalohadai matamatana idia abia, bona dahaka dainai unai lagani dekenai idia abia?

[Box/Picture on page 11]

Tanobada ibounai lalonai taunimanima idia abia dae hahediba koikoidia be Babulono dekena amo:

◻ Toi Tamona, eiava toi tamona diravadia edia orea

◻ Mase murinai souli ia do mauri noho

◻ Lauma dikadia karadia​—“ mase taudia” ida herevahereva hebou

◻ Tomadiho lalonai kaivakuku gaukaralaidia karana

◻ Demoni hamoaledia totona meamea karaia karadia

◻ Tomadiho gunalaia taudia edia siahu bada lohia karana

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia