Matamata Taudia mai Edia Vaira Negana Namona
KOTA ia naria diadi ese vanegai ia vara taravatu utua karana ta be inai bamona ia herevalaia: “Ia be [hahine hadikaia] karana dika rohorohona momokani.” London siti lalonai memero matamatadia 18, edia mauri lagani be 14 ia lao 18 ese unai gabu ia itaia loaloa hahine ta idia dogoa tao, nega momo idia hadikaia, bona koupa badana lalonai idia negea diho ena be ia hamaorodia ia nahu diba lasi. Unai mero ta ena sinana ia gwau, TV niusi dekenai ena natuna ese ia karaia gauna ia itaia neganai ia gorere.
Madi, unai kara ese hari tanobada lalonai idia vara gaudia ia hahedinaraia. Dagedage karana be nega ibounai ia vara gauna, taravatu utua karadia lalonai, ruma bese heai lalonai, eiava Balkan, Africa ena ihuana bona west kahana tanodia ai bona tano ma haida edia bese tuari lalodiai ia vara. Matamata taudia be unai bamona mauri lalonai idia bada, eiava nega momo edia sivarai idia kamonai. Unai dainai ita hoa lasi, idia momo ese lalo-auka toana idia hahedinaraia, “lalokau” idia hahedinaraia lasi bona sibodia edia ura idia biagua lasi.—2 Timoteo 3:3.
“Dagedage”
Keristani aposetolo tauna Paulo ese Timoteo, elda gaukara idia karaia hebou tauna, dekenai ena revareva iharuana ia torea neganai, Roma be tanobada ia lohiaia siahuna badana. Taunimanima hahisia karadia bona animal bamona dagedage karadia be Roma taudia edia moale gabudia dekenai idia karaia badabada. To, Paulo ia gwau, nega vaira be ia dika momokani dainai taunimanima ese idia “haheaukalaia be auka.” (2 Timoteo 3:1, NW) Unai “haheaukalaia be auka” negadia gwauraia totona idia gaukaralaia Greek gado herevana ia hahedinaraia idia be “dagedage” negadia danu. Lagani 30 gunanai, Iesu be tanobada ai ia haroro neganai ia vara karana ta ese ena nega lalonai idia vara dagedage karadia dikadia edia badina ia hahedinaraia.
Iesu be hari sibona vanagi amo Galilea Gohuna ena ist konena dekenai ia ginidae. Vanagi amo ia diho neganai, tatau rua ese idia hedavari henia. Edia toana be dika momokani bona idia boiboi badabada ese ia hahedinaraia gau ta ia kerere momokani. Idia ruaosi be “idia dagedage bada,” oibe, idia be mai edia lauma dikadia.a Idia boiboi bada herevadia be unai lauma dikadia edia amo, idia ese unai dagedage karadia idia karaia. Unai tatau idia boiboi bada, idia gwau, “Dirava ena Natuna e, ai dekenai be dahaka do oi karaia? Aiemai nega be dohore, ai dekenai hisihisi henia totona oi mai vadaeni, a?” Unai tatau rua lalonai idia noho lauma dikadia idia diba goevagoeva Dirava be nega ta ia makaia vadaeni lauma dikadia ia hahemaoro henidia totona. Unai ena anina be do ia hamasedia ore vaitani. To unai nega ia do mai lasi neganai, idia ese edia siahu bada idia gaukaralaia dagedage karadia idia havaraia totona. Iesu ena hoa karana, unai lauma dikadia ia lulua karana sibona amo laga-ani ia henia unai tatau rua dekenai.—Mataio 8:28-32; Iuda 6.
Hari inai negai, taunimanima, matamata taudia danu, be kavakava karadia idia karaia neganai, namona be unai sivarai ita laloatao. Dahaka dainai? Badina hari lagani 1900 ena murina lagani lalodiai, ita be unai bamona dika ita davaria danu, Baibel ena buka ginigabena, Apokalupo, ia hahedinaraia hegeregerena, ia gwau: “Tanobada bona davara, madi o, nega dika bada do umui davaria! Badina be Satani ese umui dekenai ia lao vadaeni, mai ena badu dikadika. Ia badu, badina ia diba iena nega be ia kwadogi sibona.” (Apokalupo 12:12) Mani oi itaia, Satani idia negea diho neganai, ia “badu dikadika” badina ia diba ena nega be kwadogi.
Tanobada Ia Hadikaia
Inai magasin ese nega momo ia hereva bamona, lagani 1914 ai Keriso Iesu be Dirava ena guba Basileiana ena King ai idia halaoa. Karaharaga Iesu ese Dirava ena inai tauna badana, Satani, ia tuari henia. Unai dainai, Diabolo bona iena demoni be guba amo idia luludia bona hari edia kara dika be tanobada dekenai idia karaia noho. (Apokalupo 12:7-9) Ena siahu ia gaukaralaia gabuna be ia maragi dainai, Satani be “laiona mai ena boiboi bada bamona. Ia ese hunia dekenai ia raka loaloa noho, do ia ania ore taudia ia tahua noho.” (1 Petero 5:8) Daidia ia abia be auka lasi? Idia be mauri ena dala idia manadalaia lasi bona taunimanima ma haida tura henidia namonamo karana idia diba lasi taudia, ani? Unai dainai, Diabolo ese hari matamata taudia ia tahua noho. Edia miusiki bona moale karadia momo dainai, idia itaia diba lasi koikoi tauna ese ia veridia haraga.—Efeso 6:11, 12.
Ena be matamata taudia idia hekwarahi mauri namona idia noholaia totona, to dala be ia auka. Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana ia doko negana amo, guna idia tuari tanodia momo lalonai taunimanima idia dabu dainai, idia ura edia ruma bese taudia dekenai kohu momo maurina idia henia. Kohu, laga-ani karadia momo, bona moale karadia be tahua gaudia badadia ai idia lao. Unai kara dainai, momo be dika idia davaria. Paulo ese Timoteo ia sisiba henia, ia gwau: “Kohu momo idia ura henia taudia be dibagani dekenai idia moru diba. . . . Ura dikadia bona ura kavakava ese unai kohu ura henia taudia do idia koia . . . Badina be moni ura henia kara ese dika idauidau ibounai ia havaraia noho. Bona moni idia ura bada taudia haida ese . . . lalohisihisi momo danu, edia mauri idia hadikaia.” (1 Timoteo 6:9, 10) Hari, inai kohu laloa bada tanobadana lalonai taunimanima be moni ena hekwakwanai bona lalohisihisi amo sibodia idia hahisia. Idia momo be matamata taudia, Dirava ena inai henia tauna badana ena koikoi karana ese ia veridia taudia unai.
To moale gauna be, sivarai namona ia noho. Bona ia be matamata taudia mai edia vaira negana namona ia herevalaidia. Edena bamona unai ia vara diba?
Umui Tahua Bona Do Umui Davaria
Matamata taudia momo be mai edia lalohadai maorodia. Idia be taunimanima badadia ese idia badinaia kara kereredia idia ura lasi. Idia be bisinesi taudia bona politikol taudia edia lohia siahuna mataganiganilaia karana bona kara gageva amo idia gini siri. Bema oi be matamata, reana oiemu mamina be unai bamona.
Mani Cedric oi laloa, ia be tauhau ta bona ia dekenai ia vara gauna be matamata taudia momo dekenai ia vara.b Ia be do maragi neganai, ia ese gau momo ia garilaia, mase ia garilaia danu. Mauri ena badina be dahaka ia laloa. Ena mauri lagani be 15 neganai ena henanadai edia haere ia do davaria lasi, bona matamata taudia ma haida ia bamodia bona idia ese mauri ena anina idia laloa hebou. Ia gwau: “Kuku dikana ai ania bona hora momo lalonai ai helai bona ai herevahereva. Ai mamia ai ibounai emai lalohadai be tamona, to ta be haere lasi.”
Matamata taudia momo hegeregeredia, Cedric be moale bada karadia ia ura dikadika. Drag ania karana ese ena ura ia hagugurua lasi. Daudau lasi murinai, ia ese henaohenao bona drag hoihoilaia karadia ia karaia. To, moale abia dala matamatadia ia tahua. Taunimanima ese idia oda gaudia ia henaoa matamaia. Ia gwau: “Unai kara amo moale lau abia. To moni bada lasi taudia amo lau henaohenao lasi. Bema motuka ta lau henaoa, lau hadikaia lasi. Bema bisinesi ta amo gau ta lau henaoa, lau diba insurens ese do ia durudia bisinesi sibodia amo lau henaohenao. Unai kara ese lau ia durua lau karaia karadia lau gwauraidia maoro totona.” Reana oi lalohadailaia vadaeni, Cedric be dibura dekenai idia atoa.
Cedric ia gwau: “Mark, dibura tauna ta, ese lau ia hereva henia. Ia itaia egu imana ataiai dekenai korosi badana ena revareva ia noho, lau ia nanadaia dahaka dainai unai revareva lau karaia. Ia laloa reana tomadiho dalanai ia be mai ena anina bada lau dekenai.” Pura haida murinai, Mark ese Mauri Hanaihanai Paradaiso Lalonai buka ia henia Cedric dekenai.c “ ‘Mauri Hanaihanai Paradaiso Lalonai’—unai hereva kwadogina ese egu lalona ia veria haraga. Hanaihanai unai gauna ai herevalaia, to ena anina momokani ai davaria lasi.” Unai dibura ruma ia vadivadi henia Iehova ena Witness tauna ida nega momo ia herevahereva murinai, Cedric ia lalo-parara ia ura ia abia gauna ia abia diba—to Dirava ena dala sibona amo.
Cedric ia gwau: “Egu turadia gunadia edia hebamo lau rakatania neganai, mauri ia namo ia lao.” Ena lalo-parara karana bona moale korikorina davaria dalana be ia auka sisina. Ia gwau: “Unai lau do hekwarahilaia noho. Egu laloa dalana do lau naria namonamo.” Oibe, hari Cedric ia lalo-parara guna ia laloa kara namodia be do ia laloa dobu bena idia vara karana amo Diabolo ena idoa lalonai ia vareai, ia laloa ia ura gaudia be moale karadia sibona amo ia abia diba.
Moale gauna be, Cedric be nega daudau dibura ia rakatania vadaeni, bona mai moale ida idia tahua gauna idia davaria taudia ma haida ia bamodia. Hari ia be Iehova ena Witness tauna ta bona edia helaro, tanobada Paradaisona ai do idia noho helarona unai, ia abia dae. Danu, Satani ena lalo-ani karadia idauidau edia dokona negana ia naria mai ena moale ida.
To, Cedric bamona matamata taudia sibona ese vaira negana namona idia abia lasi; haida be Dirava idia abidadama henia tama sina ese idia naria, edia natudia edia lalona ai Baibel ena hereva momokani ena lalokau idia atoa.
Dirava ena Hahediba Dalana ese Namo Ia Havaraia
Idaunega Aonega bada King Solomona, ia gwau: “Mero dekenai mauri dala maorona do oi hadibaia, vadaeni ia buruka neganai, unai dala do ia rakatania lasi.” (Aonega Herevadia 22:6) Unai ia vara momokani edia lalona idia hadaia Baibel ena mauri dala maorodia do idia badinaia matamata taudia momo dekenai.
Sheila, Gordon, bona Sarah be unai idia karaia. Idia laloatao edia tama sina ese Keriso ena oda ‘umui lao taunimanima be diba tahua taudia ai do umui halaodia’ idia badinaia auka edia Basileia ena sivarai namona harorolaia gaukarana amo. (Mataio 24:14; 28:19, 20) Sheila ia gwau: “Abia hidi ibounai ai karaia neganai, lau bona egu Sinana be ta ta dekenai ai gwau, ‘Unai ena namo be edena bamona haroro gaukara dekenai?’ Unai lalohadai dainai ai ura karaia gaudia momo ai dadaraia, to hahenamo momo ai davaria!” Dina ibounai lalonai sivarai namona be taunimanima edia ruma dekenai idia laohaia murinai danu, Sheila bona ena sinana be mai ane danu idia raka lao ruma. Ia gwau: “Unai neganai egu moale be bada herea, hari lau mamia noho diba.”
Gordon ese mai moale Saturday adorahi momo ia lalodia tao. Gordon ia gwau: “Kongregesen ena elda taudia ese lau idia boiria edia ruma dekenai, unuseniai Baibel henanadai bona haere gadara ai karaia bona ai kiki. Ai idia hagoadaia Baibel ena siri ta be emai lalona dekenai ai laloa tao, Baibel ena hereva ta ai kikilaia, haroro gaukara ena ekspiriens ai kikilaia, bona Basileia ena gaukara be edena bamona ia bada ia lao noho ena sivarai ai kamonai. Unai gaudia ibounai ese lau idia durua egu mauri ena badina namona lau haginia bona Iehova Dirava totona lalokau lau habadaia.”
Sarah be adorahi ai Witness tadikaka ma haida idia vadivadi henidia ia laloatao mai moale ida. Ia gwau: “Ai aniani hebou. Bena emai hebou ena dokona ai, piano ai gadara, bona haida be Dirava ena Basileia ena ane idia abia. Ai sikuli noho laganidia ai miusiki ese ai ia durua bada, badina dala ia kehoa emai ruma bese ida gau idauidau ai karaia hebou.”
Momokani, idia ura Iehova idia hamoalea matamata taudia ibounai edia ruma bese maurina idia namo lasi. To, kongregesen lalonai Witness ruma bese ma haida idia bamoa karana ese noho namo bona ruma bese maurina namona ena mamina ia henidia.
Vaira Negana Ena Badina Aukana Naria Namonamo
Inai nega ena matamata taudia ese dala ta idia abia hidi diba. Idia be Iesu ese ia perovetalaia “hisihisi bada herea” lalonai do ia ore tanobada dikana idia bamoa diba. Eiava Dirava ena siahu amo salamo ia torea tauna Asapa ia ane hegeregerena “Dirava do idia abidadama henia, bona . . . iena taravatu do idia kamonai henia nega ibounai.” Dirava idia kamonai henia ese do ia durudia “laloa auka bona kamonai lasi taudia, edia kara hegeregerena do idia karaia lasi. Unai edia tamadia edia abidadama be goada momokani lasi, bona idia ese Dirava idia badinaia momokani lasi.”—Mataio 24:21; Salamo 78:6-8.
Tanobada hegegemadai Iehova ena Witness taudia edia kongregesen 80,000 lalonai, do oi ura henidia matamata taudia momo do oi davaria. Idia ese Paulo ena sisiba mero matamatana Timoteo dekenai idia badinaia “edia kohu do idia haria karaia, haida durua totona, bona harihari gaudia do idia henia, mai moale danu. Inai dala dekenai, idia ese edia kohu korikori do idia haboua hegaegae, edia mauri gabeai do ia durua totona.” Unai idia karaia dainai, idia ese mauri korikorina idia abia momokani. (1 Timoteo 6:18, 19) Unai Keristani momokani taudia oi diba totona edia hebou dekenai oi lao. Bena oi ese emu vaira negana totona helaro namona oi davaria danu.
[Footnotes]
a Unai hereva “dagedage” be Mataio 8:28 bona 2 Timoteo 3:1 dekenai idia gaukaralaia Greek gado herevana hegeregerena.
b Ladana ai haidaua.
c Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese ia halasia.
[Picture on page 7]
Lauma dikadia be Iesu ese ia hanamodia “dagedage bada” tatau idia biagua
[Picture on page 8]
‘Edia kohu korikori idia haboua hegaegae, mauri gabeai’ totona