Ta ese Taunimanima Ia Laloa Bada, Eiava?
“Haida ese idia dagedage henidia taudia” edia matana ranu be abata ai ia lao bamona. Unai be tanobada hegegemadai “kota maoromaoro lasi kara” idauidau idia mamia taudia edia matana ranu. Hisihisi idia davaria taudia be nega momo idia mamia ‘idia ia durua tauna ta be lasi’—ta ese idia ia laloa bada lasi.—Hadibaia Tauna 4:1.
ENA be unai matana ranu be abata bamona, haida be taunimanima ma haida ese idia davaria hisihisi dainai idia hebogahisi lasi. Idia ura lasi taunimanima ma haida edia hisihisi idia laloa, Iesu Keriso ena parabole lalonai ia gwauraia pris tauna bona Levi tauna bamona. Unai parabole lalonai, henaoa taudia ese tau ta ena kohu idia dadia, idia botaia, kahirakahira ia mase bena dala badinai idia rakatania. (Luka 10:30-32) Unai bamona taudia bona edia ruma bese be idia noho namonamo dainai, idia be ma haida idia laloa lasi. Unai be hegeregere idia gwau, “Daika ena wari?”
Namo lasi ita be unai kara dekenai ita hoa. Aposetolo Paulo ia peroveta ia gwau dina gabediai taunimanima momo be “do idia bogahisihisi lasi.” (2 Timoteo 3:1, 3) Tau ta be idia vara hebogahisi lasi karadia dainai ia lalohisihisi. Ia gwau: “Ireland taudia edia lalohadai bona sene karana gunana, haida laloa bada bona hariharibada karana unai, be ia ore bona ta sibona ena mauri ia hanamoa bona sibona ena ura gaudia ia tahua kara matamatana ese ena gabu ia abia.” Tanobada hegegemadai, taunimanima be sibodia edia mauri idia hanamoa bona sibodia edia ura gaudia idia tahua, bona ma haida edia mauri dalana aukana idia laloa lasi momokani.
Ita Ura Ta ese Ita Ia Laloa
Momokani ita ura ta ese ita ia laloa. Hegeregere, Germany dekenai sibona ia noho tauna ta mani oi laloa. Ia “idia davaria neganai, iena televisen vairanai ia helai noho—lagani ima gunanai Kerisimasi neganai ia mase.” Unai tauna, ena mauri lalonai idia vara hekwakwanai ia lalohisihisilaia bada, “adavana ia rakatania, tauanina kahana ia dika, bona sibona ia noho tauna,” be taunimanima ese idia laloa lasi ela bona iena ruma davana ia karaia banika monina ia ore. Tau ta ese ia laloa bada lasi.
Danu, mani mai edia siahu bada bona mataganigani lohia taudia ese idia hahisia taudia oi laloa. Gabu ta dekenai, taunimanima 200,000 bamona (unai gabu taudia edia kahana hani amo kahana ta) be “idia biagudia auka bona doe dainai idia mase,” edia tano be unai bamona taudia ese mai dagedage ida idia dadia murinai. Eiava dagedage bada idia itaia natudia mani oi laloa. Ripoti ta ia gwau: “[Tano ta] dekenai dagedage bada karadia dika rohoroho momo—ala-ala, heatu, hahine hadikaia karadia, nega haida natudia ma haida ese idia karaia karadia—idia itaia natudia edia namba be bada herea momokani.” Unai dainai, unai bamona kara dika ia davaria tauna ta be mai taitai danu ia henanadai, “Ta ese lau ia laloa bada, eiava?” neganai, iena hereva ena anina oi lalo-pararalaia diba.
United Nations ena ripoti ta ia gwau, taga bada lasi tanodia ai taunimanima 1.3 bilioni be dina tamona lalonai U.S. dola tamona ia abia lasi monina amo idia mauri noho. Idia danu idia diba lasi bema ta ese idia ia laloa eiava lasi. Edia tano idia heautania taudia tausen momo be unai idia laloa danu. Niuspepa ladana The Irish Times ena ripoti ta ia gwau, unai taudia be “dala ta idia abia hidi be auka, edia tano idia heautania taudia edia kamepa dekenai eiava ia kara namo henidia lasi tanona ai do idia noho, eiava edia tano, tuari eiava iduhu idauidau inai henia karana dainai ia makohi maragimaragi [o, ia parara] tanona dekenai do idia giroa lou toho.” Unai ripoti tamona ese inai kara ma ia gwauraia: “Emu matana oi koua, 1, 2, 3 oi gwauraia, natuna ta ia mase vadaeni. Ia be malniutrisen eiava idia hanamoa diba gorerena ta amo hari dina do idia mase natudia 35,000 amo ta.” Unai dainai ita hoa lasi taunimanima momo be hisihisi bona lalohisihisi dainai idia taitai!—Iobu 7:11 itaia.
Unai hisihisi ibounai be vaia do idia vara karadia sibona, a? To, tau ta ia noho momokani, ia ese taunimanima ia laloa bada sibona lasi to ia be mai ena siahu hekwakwanai ibounai ia kokia bona taunimanima ese idia davaria hisihisi ia hanamoa totona, a?
[Picture Credit Line on page 2]
Cover and page 32: Reuters/Nikola Solic/Archive Photos
[Picture Credit Line on page 3]
A. Boulat/Sipa Press