Keristen Iubilena be Keriso ena Lohia Negana Lalonai Do Ia Guguru
1. Iuda taudia, Israel tanona be hari idia noholaia, ese dahaka idia haginia lou toho lasi, bona dahaka dainai idia haginia toho lasi?
HARI inai negai Iuda taudia momo Israel tanona dekenai idia gwau idia be Mose ena Taravatu henunai idia noho, to edia gavamani be lagani 1948 lalonai idia haginia negana ema bona hari idia ese Iubile laganina taravatuna idia haginia lou lasi. Bema idia haginia toho, hekwarahi badadia momo do idia davaria. Edia sene taudia edia iduhu 12 edia tano ena kahana sibona be hari idia noholaia. Danu, edia dubu helagana be lasi, bona hahelaga tauna badana, Levi iduhuna tauna, be lasi, badina be hari idia diba lasi idia be edena iduhu taudia.
2. Iubile ma ta, idau negai Israelana ena Iubile ese ia laulaulaia gauna, be Keristen taudia haida ese edena bamona idia moalelaia noho?
2 Vadaeni, unai dainai Iubile ena hahenamo be edena bamona? Ita diba idau negai Iubilena be moale laganina ta—Israel taudia, haida edia hegui hesiai taudia ai idia lao totona idia be sibodia idia hoia taudia, be idia ruhadia nege, bona edia tano korikori idia henidia lou. (Levitiko 25:8-54) Inai magasin ena stadi herevana ginigunana lalonai, ita davaria unai taravatu be lagani 33 C.E. lalonai ia doko, Mose ena Taravatu ia doko neganai. (Roma 7:4, 6; 10:4) Bena Dirava ese taravatu matamatana ia haginia, unai taravatu amo ia ese kamonai taudia edia kara dikadia ia gwauatao diba, lauma helaga amo ia horodia diba, bona ia sibona ena natuna taudia ai ai halaodia diba, guba dekenai do ia abidia daekau totona. (Heberu 10:15-18) To inai gwauhamata matamatana ena amo namo idia davaria taudia 144,000 be “orea maragi” ta, “Dirava ese unai taudia tanobada dekena amo ia hamauria.” Vadaeni, kamonai Keristen taudia oredia momo herea be edena dala amo do ia ruhadia nege, Iubile ese ia laulaulaia dalana amo?—Luka 12:32; Apokalupo 14:1-4.
Boubou Gauna Ta, Iboudiai Dainai
3. Iesu Keriso ena boubou karana ena siahu be edena bamona, bona ena namo do ia noho ela bona edena negai?
3 Gunaguna, Keristen negana be do lasi neganai, lagani iboudiai ta ta Kara Dika Boubouna Dinana idia hahelagaia; unai dina ta ena namo ia noho ela bona lagani tamona ia ore. To Lohiabada Iesu Keriso ena boubou karana ena namo do ia noho ela bona hanaihanai. Unai dainai Hahelaga Tauna Badana, Iesu, be lagani iboudiai ta ta taunimanima ta ai ia lao loulou lasi, sibona ia bouboulaia loulou lasi, bona guba dekenai ia daekau loulou lasi, unai boubou gauna ena hamauria siahuna be Iehova Dirava ena Helaga Herea daiutuna lalonai ia vareailaia totona. Buka Helaga ia gwau: “Keriso be mase dekena amo ia toreisi lou, unai dainai ia be do ia mase lou lasi, mase be siahu lasi ia dekenai.”—Roma 6:9; Heberu 9:28.
4, 5. (a) Pentekoste 33 C. E. amo ema Iesu ese ena boubou gauna amo haida ia durudia dainai, dahaka ia vara idia dekenai?(b) Dahaka ese ia hahedinaraia iena boubou gauna do ia gaukaralaia taunimanima momo herea durudia totona?
4 Unai dainai, Pentekoste 33 C. E. ema, Dirava ese Lohiabada Iesu ena hahediba taudia be ena lauma amo ia havaradia lou negadiai, idia be Keristen Iubilena idia karaia matamaia. ‘Kara dika bona mase edia taravatu amo ia ruhadia nege vadaeni’ neganai, ura kwalimu idia davaria bona unai ura kwalimu ese ia hagoadadia. (Roma 8:1, 2) Idia ese danu Keristen sivaraina idia harorolaia, taunimanima ma haida be Dirava ese edia kara dikadia do ia gwauatao. ena lauma amo do ia horodia, bona ena lauma natudia ai do ia halaodia totona. Vadaeni, inai anina be, bema ta be unai 144,000 edia orea lalonai ia noho lasi, hari inai negai ia ese ura kwalimu mai moalena ia davaria diba lasi, a?
5 Unai gau dekenai, aposetolo Paulo ena hereva Roma 8:19-21 dekenai be mai anina bada, ia gwau: “Dirava ese ia karaia gaudia be mauri anina lasi idia davaria [badina be idia be mai edia kara dika bona unai kara dika idia haorea diba lasi].” Bema Paulo be ma ia gwau: “To dala namona ta Dirava ese ia laloa. Dirava ese dina ta iena karaia gaudia be do ia ruhaidia dika ena bodaga dekena amo, vadaeni Dirava ena natuna edia hairai do idia abia, ma Dirava ese edia hairai do idia abia, ma Dirava edia dala do ia kehoa, vadaeni kwalimu momokani do idia abia.” Unai dainai, unai bamona ura kwalimu be guba dekenai “Dirava ena natuna” ai do idia lao taudia sibodia lasi ese do idia abia, to taunimanima haida danu do idia abia. Ioane 3:16 ena hereva ese unai ia hamomokania. Bona, ia hereva vadaeni hegeregerena, horoa aposetolo Ioane ia gwau: “ Iseda dika sibona lasi, to Keriso be taunimanima ibounai edia dika gwauatao dalana.”—1 Ioane 2:2.
Lagani 1919 ai Ia Ruhadia Matamaia
6, 7. Lagani 1919 amo ema, dahaka ruhaia nege sivaraina idia harorolaia?
6 Hari inai nega lalonai, horoa taudia Keristen Iubilena idia karaia noho be taunimanima ruhadia sivaraina namona idia harorolaia, bona lagani 1919 ema bona hari idia harorolaia badabada. Bema oi be unai lagani murinai oi vara, reana oi henanadai, oi gwau ;Dahaka dainai unai nega ema bona hari?’ Vadaeni, namona be haere ita tahua, bona namona be oi laloatao, inai be mai anina, oi ia ruhaia karana dekenai.
7 Lagani 40 bamona lalodiai ema bona unai lagani, Iehova ena horoa taudia ese Bible ena hereva momokanidia be buka amo idia halasidia, unai buka haida edia ladana be Studies in the Scriptures (1886-1917). Idia ese danu buklet momo bona pepapepa momo idia hariharilaia, taunimanima hadibadia totona. Tanobada Ibounai Tuarina Ginigunana ena nega lalonai, haida ese edia gaukara idia koua toho neganai, unai ese ia tohodia bona ia haridia, bona unai dainai edia gaukara idia manokalaia. To lagani 1919 lalonai horoa orena taudia idia raka lasi mai edia goada matamatana ida, Bible ena hereva momokanidia harorolaia totona. Gunaguna, lagani 30 C. E. lalonai Iesu ia gwau Dirava ese ena lauma amo ia horoa, ‘idia guia taudia do ia ruhaia totona, bona matakepulu edia matana kehoa herevana do ia gwauraia’ totona; hari horoa taudia danu be unai bamona idia hereva diba. Hebouhebou namo hereana be September 1-7, 1919 lalonai idia abia murinai, hereva momokanidia idia harorolaia goadagoada, unai hereva ese taunimanima momo herea idia ruhadia nege.—Luka 4:18.
8, 9. Edena dala amo momo idia ruhadia nega vadaeni, bona dahaka idia gaukaralaia, ruhadia herevana idia harorolaia totona?
8 Bible stadi bukana ladana The Harp of God (1921), mani oi laloa; ia lalonai hereva momokanidia badadia idia torea, hegeregere idia be gitara bamona miusik gauna ladana harp ena varo 10 bamona. Buka ia gwau, hahediba herevana ta, “Dirava ese kara dika taudia do ia panisidia totona … hel ena bodo diba lasi lahina lalonai do ia hahisidia ela bona hanaihanai” herevana, ese “taunimanima momo ia hagaridia dainai idia ura lasi Bible idia stadilaia.” Inai buka 6 milion bamona idia karaia; duahia taudia idia dibaia gauna ta be inai: Unai hahediba herevana be “ia momokani lasi ena badina badadia be 4: (1) badina be ia maoro lasi; (2) badina be ia be hahemaoro maoromaoro hegeregerena lasi; (3) badina ia be lalokau karana lasi; bona (4) badina be Bible ese ia hamomokania lasi, lasi vaitani.” Taunimanima momo, idia maragi negana amo ela hel ena hisihisi o pegatori ena hisihisi garina idia gari taudia, be unai hereva ese ia ruhadia momokani!
9 Oibe, hari horoa taudia ese Bible ena hereva momokani idia harorolaia goadagoada neganai, unai ese taunimanima na tanobada hegegemadai ia ruhadia nege, guna hahediba herevadia koikoidia, gari kava, bona Bible ena taravatu utua karadia (hegeregere tubudia tomadiho henidia karana, koboni eiava lauma dikadia gari henidia karana, bona haroro taudia ese edia moni idia abia kava karana) ese ia guidia. Unai dala amo Iesu ena hereva ia momokani, ia gwau iena hahediba taudia ese iena kara ‘do idia hanaia karadia danu do idia karaia.’ (Ioane 14:12) Iesu ese “idia guia taudia do [ia] ruhaia” herevana ia harorolaia neganai, ia ese taunimanima na lauma dalanai ia ruhadia nege matamaia, to Dirava ena hesiai taudia hari inai nega lalonai ese unai kara idia hanaia karadia idia karaia vadaeni—tanobada hegegemadai idia ese taunimanima milion momo idia haroro henidia vadaeni.
10. Dahaka dainai ita laloa Dirava ese inai dala ia hanaia dalana ma ta amo ita do ia ruhaia nege?
10 To, mani inai oi laloa, Pentekoste 33 C.E. ai, dala ma ta amo ia ruhadia nege matamaia. Unai neganai Keristen Iubilena, “orea maragi” taudia edia, be ia matamaia; Dirava ese edia kara dikadia ia gwauatao dainai, idia be “Dirava ena natuna” ai do idia lao guba dekenai. Vadaeni, hari inai negai be edena bamona? Keristen taudia oredia milion haida, kara dika ese ia guidia taudia, be ia ruhadia diba, bena Iubile badana do idia moalelaia a? Oibe, bona aposetolo Petro ese inai ia hahedinaraia, ia gwau: “Dirava ese gau ibounai do ia karaia matamata, ia ese guna ena peroveta taudia helagadia edia uduna dekenai ia hereva bamona.”—Kara 3:21.
Iubile ta, Taunimanima Milion Milion Edia
11. Levitiko karoa 25 ese edena bamona ia hahedinaraia ruhaia negana ita naria diba, unai nega lalonai lauma Israel taudia sibodia lasi to ma taunimanima haida danu do ia ruhadia?
11 Namona be inai ita laloa namonamo, Levitiko karoa 25 lalonai Iehova ese Israel taudia na nega rua ia hamaorodia idia be iena “hesiai taudia,” Egypt amo ia ruhadia nege taudia. (Siri 42 bona 55) Inai karoa, Iubile ia gwauraia karoana, ese danu ‘idau bese taudia idia bogaragidiai idia noho’ be ia gwauraidia. Hari inai nega lalonai “hutuma bada herea” be unai taudia hegeregeredia ai idia lao, lauma Israel taudia danu Keristen sivaraina namona idia harorolaia noho.
12. Lagani 1935 amo ema, dahaka moale guna be ia vara?
12 Lagani 1935 ema bona hari, “mamoe naria tauna namona,” Iesu Keriso ese ma taunimanima momo herea, “mamoe idaudia” ia gwauraidia taudia, be horoa orena taudia ida ia haboudia noho. Ia gwau, inai mamoe do ia “hakaudia mai, vadaeni [ena] gadona do idia kamonai, vadaeni orea do ia tamona, naria tauna danu do ia tamona.” (Ioane 10:16) Hari inai nega lalonai “mamoe idaudia” milion toi idia noho. Bema oi be unai moale taudia momo edia orea lalonai oi noho, Dirava ese maoromaoro tauna oi ia gwauraia vadaeni, iena turana ai oi ia halaoa vadaeni, bona oi be Dirava ese ia karaia gaudia ta dainai, emu helaro namona be, Dirava ese tanobada dekenai “gau ibounai do ia karaia matamata” neganai, ‘oi do ia ruhaia dika ena bodaga dekena amo.’ Inai helaro be mai ena badina korikorina.—Roma 8:19-21; Kara 3:20, 21.
13. Dahaka hahenamo be “hisihisi badana” murinai do ia vara?
13 Aposetolo Ioane ese taunimanima 144,000 ia itadia, Keristen Iubilena be guba dekenai idia moalelaia; unai murinai ia ese “hutuma bada herea” ia gwauraidia, ia gwau: “Inai taudia be hisihisi badana amo idia mai, bona edia dabua be Mamoe Natuna ena rara dekenai idia huria, idia hakurokuroa. Unai dainai Dirava ena terona vairanai idia gini bona ena dubu lalonai ena hesiai gaukara idia karaia dina ai bona hanuaboi ai.”—Apokalupo 7:14, 15, NW.
14, 15. Badina be dahaka “hutuma bada herea” be hari inai negai idia moale diba?
14 Hari inai negai, hisihisi badana ia do vara lasi neganai, inai taudia ese Keriso ena rarana, ia hebubu vadaeni gauna, be idia abidadama henia noho, bona inai dala amo idia ese iena mase dainai namo idia davaria. Danu, idia moale, badina be Babulono Badana amo ia ruhadia nege, bona edia lalona idia goeva Iehova Dirava vairanai, bona Mataio 24:14 ena hereva hegeregerena idia be Basileia ena sivarai namona idia harorolaia diba, dokona ia do ginidae lasi negana lalonai.
15 To, inai hutuma bada be kara dika bona goevadae lasi maurina amo do ia ruhadia nege a? Ruhadia nege negana be ia kahirakahira a? Iesu ese uru ta ia gwauraia, ia gwau inai uru do ia ore lasi ela bona ia perovetalaia gaudia do idia vara vaitani; vadaeni ita diba momokani inai ura taudia haida be ita dekenai idia do noho. (Mataio 24:34) Unai dainai, “tanobada dokona” be ia kahirakahira momokani.—Mataio 24:3.
Keristen Iubilena ena Gau Hereadaedia
16. Dirava ena palani hegeregerena, dahaka be kahirakahira do ia vara?
16 “Siahu Ibounai Diravana ena Dina Badana” tuarina be ia hure mai haraga, bona “orea maragi” taudia oredia, bona edia bamona taudia “hutuma bada herea” mai edia kamonai ese Iehova Dirava do idia badinaia noho mai edia kara maoromaoro ida, bona Iehova ese do ia hamauridia negana idia naria noho mai edia ura ida. Unai neganai edia Keristen ura kwalimu do idia moalelaia badabada, badina be Iehova ese ia idia tuari henia oreadia iboudiai do ia halusidia vaitani, do ia hamomokania ia be guba bona tanobada edia Pavapava Badana!—Apokalupo 16:14; 19:19-21; Habakuku 2:3.
17. Taunimanima milion momo be edena bamona do ia ruhadia nege, Iubile badana ta lalonai?
17 Unai murinai King Iesu ese tanobada goevana do ia lohiaia; pavapava edia Pavapava bona lohiabada edia Lohiabada hegeregerena, tanobada do ia biagua momokani. Bena ia ese ena boubou gauna ena namo do ia gaukaralaia, taunimanima milion momo hanamodia totona, mase amo do idia toreisi lou taudia danu; Dirava do idia abidadama henia, bona ia ese Keriso ena amo edia dika do ia gwauatao neganai, unai heduru do idia abia dae. Unai dainai Dirava ese “matana ranu ibounai edia matana dekena amo do ia dahua. Mase bona lalohisihisi, bona taitai, bona hisihisi be do idia ore momokani.” (Apokalupo 21:3, 4) Ruhadia nege karana momokanina unai, ani?
18. Idau negai Iubilena dekenai ia vara gauna hegeregerena, nega matamatana lalonai dahaka be tanobada dekenai do ia vara?
18 Danu, unai nega lalonai, mataganigani taudia, bisinesi oreadia badadia, bona taunimanima edia gavamani ese tanobada do idia biagua lasi, do idia hamiroa lasi, bona do idia hadikaia lasi. (Apokalupo 11:18) To, tomadiho momokani taudia ese do idia abia lou. Dirava ese do ia oda henidia, Isaia ena peroveta herevana do idia hagugurua mai edia moale ida; ia gwau: “Ruma do idia haginidia bena do idia noholaidia; bona idia ese vine umadia do idia hadodia, bena edia anina do idia ania. Ruma do idia haginidia lasi bena idau tauna ta ese do ia noholaidia; bona do idia hadohado lasi bena idau tauna ta ese do ia ania … Do idia hekwarahi kava lasi, bona edia natudia do idia havaradia lasi dika totona; badina be idia be Iehova ena abia hidi taudia.” (Isaia 65:21-25) Keriso ena Lagani 1,000 Lohia Negana ena dokona do ia ginidae neganai, kara dika bona goevadae lasi maurina, Adam ena amo idia abia gaudia, be idia ore vadaeni, bona Dirava ena kamonai taudia tanobada dekenai ese Keristen Iubilena ena anina badana do idia moalelaia noho. Ruhadia karana, idau negai Iubilena ese ia laulaulaia, be unai dala amo do ia guguru.—Efeso 1:10.
Lagani 1,000 Do Idia Ore Murinai
19, 20. Lagani 1,000 Lohia Negana ena Iubile ena hahenamo be Satana bona demoni ese edena bamona do idia hadikaia toho, to dahaka do ia vara?
19 Apokalupo 20:1-3 ia gwau, Keriso ese lagani 1,000 lalodiai taunimanima do ia lohiadia lalonai, Satana Diabolo, lauma dikadia edia lohia, be do ia hedinarai lasi. Lagani 1,000 do idia ore neganai, Diabolo bona ena demoni be guri amo do idia ruhadia neganai, unai lauma dikadia ese tanobada do idia itaia, ena toana be ia idau vaitani, idia rakatania neganai hegeregerena lasi. Tanobada do idia itaia, ia ibounai be paradaiso, bona kamonai taudia “hutuma bada herea” bona mase amo idia toreisi lou taudia milion momo idia noholaia, unai taudia iboudiai edia mauri davana karaia totona Iesu Keriso be boubou gauna ta bamona ia mase. Lagani 1,000 Lohia Negana ena dokonai, Keristen Iubilena ena anina do ia guguru, badina be taunimanima be kara dika ena siahu amo ia ruhadia nege vadaeni. (Roma 8:21) Unai noho namo ia hadikaia toho tauna ena kara be dika rohoroho! To Diabolo ese do ia hadikaia toho, ena nega ginigabena unai; unai neganai siahu ibounai Diravana ese do ia koua lasi dainai ia be mai ena lalo-dika danu do ia hadikaia toho. Apokalupo 20:7-10, 14 ia gwau:
20 “Lagani 1,000 idia ore neganai, Satani be unai guri dobu masemase dekena amo do idia ruhaia. Vadaeni ia ese tanobada ena gabu ibounai idia noho taudia dekenai do ia lao, idia do ia koia. Inai taudia edia bese ladana be Gog bona Magog. Satani ese unai taudia ibounai do ia haboua tuari totona. Edia momo be hutuma bada herea momokani, kone ena miri bamona. Idia be tanobada kahana ibounai dekenai idia raka lao bona idia ese Dirava ena helaga taudia edia kamepa bona ia lalokau henia hanuana idia hagegea. To lahi be guba dekena amo ia diho, Satani ena tuari orea ia araia ore. Unai neganai Satani, idia ia koia tauna, be lahi bona salifa gohuna lalonai Dirava ese ia negea diho.”
21. Keristen Iubilena be lagani 1,000 murinai do ia ore neganai, Dirava ena natuna guba dekenai be dahaka do idia karaia, Iobu 38:7 ena hereva hegeregerena?
21 Ura kwalimu momokani, Iubile dalana amo Dirava ese ia havaraia, be gabu iboudiai dekenai do idia moalelaia noho; Iehova ese ia karaia gaudia iboudiai be ura kwalimu do idia abia bona ia do idia hanamoa noho, ena palani ena anina be guba bona tanobada dekenai do ia havaraia noho lalonai. (Salamo 83:18) Dirava ese tanobada ia havaraia neganai, taunimanima be ia latanai ia do atoa lasi neganai, “daba hisiudia be ane idia abia hebou bona Dirava ena natuna momo be ai edia moale ida idia boiboi hebou,” ena toana namona idia moalelaia dainai. (Iobu 38:7) Unai kara be unai nega matamatana lalonai do idia karaia badabada, badina be tanobada do idia itaia, idia noholaia taudia, tatau bona hahine ese idia hahedinaraia vadaeni siahu ibounai Diravana idia badinaia momokani.
22. Salamo 150:1-6 ena hahegani hegeregerena, dahaka ita karaia be namo?
22 Inai gau iboudiai ita lalo-pararalaia, badina be Dirava ese Buka Helaga ena hereva ia hadiaria bada dainai; unai dainai ita be guba taudia ida ita moale hebou, ita gwau, Aleluia! Salamo bukana ena hereva dokona ese ita inai bamona ia hagania, ia gwau: “Aleluia. Dirava umui hanamoa Iena helaga gabuna dekenai; guba dekenai, Iena gabu aukana dekenai, umui hanamoa. Iena siahu karadia dainai umui hanamoa; Iena goada hereadaena dainai umui hanamoa. Kibi regena amo umui hanamoa; gitara bona hatai gauna badana amo umui hanamoa. Tareko regedia bona mavaru amo umui hanamoa; ivilikou amo umui hanamoa. Botabota auridia regedia amo umui hanamoa, auri umui botadia goadagoada, Ia umui hanamoa. Mai lagadia gaudia iboudiai LOHIABADA umui hanamoa. Aleluia.”—Salamo 150:1-6, Tanakh Bible (1985), Jewish Publication Society of America.
Edena Bamona Oi Haere?
◻ Pentekoste 33 C.E. lalonai Iesu ena hahediba taudia be dahaka amo ia ruhadia nege bena idia be dahaka idia abia matamaia?
◻ Dahaka dainai ita laloa ita do ia ruhaia badabada, aposetolo edia negai ia karaia karadia do ia hereaia?
◻ Lagani 1919 amo ema bona hari, taunimanima be edena bamona ia ruhadia nege noho?
◻ Edena bamona bona edena negai “mamoe idaudia” ese Iubile badana ta ena hahenamo do idia abia?
◻ Iubile do ia guguru vaitani neganai, tanobada ena oromana be edena bamona?
[Picture on page 27]
Lagani 1919 ai, ruhadia nege herevana be Cedar Point dekenai idia halasia
[Picture on page 28]
“Mamoe idaudia”danu be Iesu ena Lohia Negana ena Iubile idia abia