Երկրպագության վայրեր. անհրաժե՞շտ են արդյոք

«Տաճարի արտաքին բակը և նրան հարող փողոցները լեփ–​լեցուն էին մարդկանցով։ Երկրի տարբեր ծայրերից եկել էին գույնզգույն հագուստներ հագած հազարավոր ուխտավորներ։ Եկել էին նաև հնդկացիների խմբեր, որ թմբուկ զարկելով պարում էին ավանդական պարեր, որոնք, ենթադրվում է, գոյություն են ունեցել դեռևս իսպանացիների՝ իրենց երկիրը գալուց առաջ։ Իսկ ջերմեռանդ հավատացյալները՝ ծնկների վրա, ճիգ գործադրելով, ճանապարհ էին բացում բազմությունների միջով դեպի սրբատեղի»։

ԱՀԱ այսպես է նկարագրում «Էկոնոմիստա» թերթը այն հսկայական՝ մոտ երեք միլիոնանոց բազմությունը, որ 2001 թ. դեկտեմբերին հավաքվել էր Մեխիկոյի տաճարում՝ իրենց հավատի տուրքը մատուցելու Գվադելուպայի Կույսի նկատմամբ։ Այլ կրոնական շքեղ կառույցներ, ինչպես օրինակ՝ Հռոմի Ս. Պետրոս տաճարը, նույնպես իրենց կողմն են գրավում հազարավոր մարդկանց։

Կրոնական կառույցները առանձնահատուկ տեղ են գրավում շատերի սրտում, ովքեր ցանկանում են երկրպագել Աստծուն։ «Ինձ համար եկեղեցին մի վայր է եղել, որտեղ կարող էի մոտենալ Աստծուն», — ասում է բրազիլացի Մարիան։ «Եկեղեցին սուրբ տեղ էր։ Ես համոզված էի, որ երբ մարդ գնում այնտեղ, նրա հոգին մաքրվում է, և եթե չգնայի ժամերգությունների և կիրակնօրյա խոստովանության, ապա դա մեղք գործել կնշանակեր»։ Մեքսիկացի Կոնսվելոն պատմում է. «Եկեղեցին իմ մեջ խոր զգացումներ էր արթնացնում։ Այն ինձ համար շատ կարևոր էր։ Եկեղեցում ես ինձ երկնքում էի զգում»։

Ճիշտ է, ոմանք մեծ կարևորություն են տալիս եկեղեցիներին, բայց ուրիշներն էլ կասկածում են, որ դրանք անհրաժեշտ են երկրպագության համար։ Խոսելով եկեղեցիների ցածր հաճախելիության մասին՝ կաթոլիկ քահանա Պիտեր Սիբերտը (Անգլիա) ասում է. «[Մարդիկ] կրոնի մեջ ընտրում են միայն այն, ինչ հաճելի է իրենց։ Բազմաթիվ տարեց կաթոլիկներ ապրում են իրենց հավատի համաձայն, բայց նույնը չի կարելի ասել երիտասարդների մասին. նրանք պարտավորվածության զգացում չունեն»։ Լոնդոնյան «Դեյլի թելեգրաֆի» 1998 թ. նոյեմբերի 20–ի համարում նշվեց. «Սկսած 1979 թ.–ից՝ Անգլիայում բացվել է 495 և վերանորոգվել 150 եկեղեցի, այնինչ այդ ընթացքում փակված եկեղեցիների թիվը կազմել է 1 500»։

1997 թ.–ին մյունխենյան «Զյուդդոյչե ցայտունգ» (Գերմանիա) թերթը գրեց. «Եկեղեցիները վերածվել են կինոթատրոնների ու բնակելի շենքերի։ Հավատացյալները այլևս չեն գալիս եկեղեցի, երկրպագության վայրերը սկսում են օգտագործվել այլ նպատակներով.... Ինչ որ Նիդերլանդներում ու Անգլիայում սովորական երևույթ էր դարձել, ընթացքի մեջ է Գերմանիայում»։ Թերթում նաև ասվում է. «Գերմանիայում վերջին մի քանի տարում կատարվել է եկեղեցիների 30–40 ուշագրավ վաճառք»։

Բայց կրոնական կառույցներն իսկապե՞ս անհրաժեշտ են՝ Աստծուն երկրպագելու համար։ Հիմնավորվո՞ւմ է տաճարների և շքեղաշուք եկեղեցիների գոյությունը Գրություններով։ Երկրպագության համար նախատեսված ո՞ր կառույցներն են ընդունելի ճշմարիտ ու կենդանի Աստծուն։ Ի՞նչ կարող ենք սովորել այն առումով, թե անհրաժեշտ են արդյոք այս շենքերը երկրպագության համար և թե ինչ պետք է տեղի ունենա այնտեղ։