Նշանակություն ունի՞, թե որ կրոնը դուք կընտրեք
ՄԵԶԱՆԻՑ շատերը սիրում են մեծ ընտրանի ունենալ գնումներ կատարելիս։ Երբ շուկայում վաճառվում է տարբեր տեսակի միրգ ու բանջարեղեն, մենք ընտրում ենք այն, ինչը ամենից շատ ենք սիրում կամ այն, ինչը օգտակար է մեր ընտանիքի համար։ Եթե հագուստի խանութում մատչելի գներով առաջարկվում է զանազան ոճերի և գույների հագուստեղեն, մենք ընտրում ենք այն, ինչը ամենից շատ համապատասխան է մեզ։ Կան բաներ, որոնք պարզապես կախված են անհատի նախընտրությունից։ Այլ ընտրություններ, սակայն, կարող են ազդել մեր բարօրության վրա, ինչպես օրինակ՝ առողջարար սննդի կամ իմաստուն ընկերների ընտրությունը։ Իսկ ի՞նչ կարելի է ասել կրոնի ընտրության մասին։ Արդյոք դա պարզապես նախընտրությա՞ն հարց է, թե՞ մի հարց, որը կարող է լուրջ ազդեցություն ունենալ մեր բարօրության վրա։
Կրոն ընտրելիս մեծ ընտրության առջև ենք կանգնում։ Շատ երկրներում կրոնի ազատություն է, և մարդիկ գնալով ավելի հեշտությամբ են հեռանում իրենց ծնողների կրոնից։ Միացյալ Նահանգներում կատարված մի հարցում ցույց տվեց, որ ամերիկացիների 80 տոկոսը «հավատում է, որ փրկության կարող են տանել մեկից ավելի կրոններ»։ Այդ նույն հարցման ժամանակ «հինգ մասնակիցներից մեկը ասաց, որ փոխել է իր կրոնը, երբ չափահաս է դարձել»։ Իսկ Բրազիլիայում անցկացված հարցման ընթացքում պարզ դարձավ, որ բրազիլացիների մոտ 25 տոկոսը փոխել է իր կրոնը։
Անցյալում տարբեր կրոնների ուսմունքները թեժ վիճաբանության առարկա էին դառնում։ Իսկ այսօր տարածված է հետևյալ տեսակետը. «Կարևոր չէ, թե որ կրոնը կընտրես»։ Սակայն մի՞թե դա այդպես է։ Կրոնի ընտրությունը կարո՞ղ է ազդեցություն գործել ձեզ վրա։
Ճիշտ ինչպես բանիմաց գնորդը հարցուփորձ է անում առաջարկվող ապրանքի ծագման վերաբերյալ, այնպես էլ ձեր կողմից խելամիտ կլինի հարցնել. «Ինչպե՞ս են առաջ եկել այս բոլոր կրոնները և ինչո՞ւ»։ Աստվածաշունչը տալիս է այս հարցերի պատասխանները։
Ինչպե՞ս են առաջացել կրոնները
Դեռևս Հիսուսի՝ երկիր գալուց մոտավորապես հազար տարի առաջ Հերոբովամ թագավորը հին Իսրայելում մի նոր կրոն հիմնեց։ Հերոբովամը Իսրայելի հյուսիսային թագավորության առաջին թագավորն էր։ Նրա առջև դժվար հանձնարարություն էր դրված. միավորել ժողովրդին՝ իր նպատակն իրականացնելու համար։ «Թագաւորը խորհուրդ արաւ, եւ երկու ոսկի որթ շինեց եւ ասեց նորանց. Բաւական է ձեզ Երուսաղէմ գնալը. ահա քո աստուածները, ով Իսրայէլ» (Գ Թագաւորաց 12:28)։ Պարզ է, որ թագավորը ցանկանում էր կրոնի միջոցով հեռացնել ժողովրդին Երուսաղեմից, որն իրենց երկրպագության վայրն էր։ Հերոբովամի հիմնադրած կրոնը գոյություն ունեցավ դարեր շարունակ և պատճառ դարձավ, որ միլիոնավոր մարդիկ զոհվեն կամ գերի տարվեն, երբ Աստված ի վերջո դատապարտեց այդ հավատուրաց ազգին։ Հերոբովամի կրոնը քաղաքական հնարք էր։ Մինչ օրս գոյություն ունեցող որոշ պետական կրոններ նույնանման նպատակով են առաջ եկել, այսինքն՝ ամրացնել քաղաքական իշխանությունը։
Պողոս առաքյալը խոսեց մեկ ուրիշ պատճառի մասին, որը դրդում է մարդկանց նոր կրոն ստեղծելու։ Նա ասաց. «Ես գիտեմ, որ իմ հեռանալուց յետոյ յափշտակող գայլեր կ’գան ձեր մէջը, որ հօտին չեն խնայիլ: Եւ հէնց ձեզանից մարդիկ վեր կ’կենան, որ ծուռ բաներ կ’խօսեն, որ աշակերտներին իրանց ետեւից քաշեն» (Գործք 20:29, 30)։ Հպարտ առաջնորդները հաճախ նոր կրոնական շարժումներ են ստեղծում, որպեսզի գրավեն մարդկանց ուշադրությունը։ Այդ պատճառով էլ իրենց քրիստոնյա համարող եկեղեցիները բաժանվել են շատ աղանդների։
Ո՞ւմ են ուզում հաճեցնել կրոնները
Ոմանք մղվում են նոր կրոն ստեղծելու՝ ելնելով այն բանից, թե ինչ պահանջարկ կա։ Օրինակ՝ «Էկոնոմիստ» հանդեսում խոսվում էր Միացյալ Նահանգներում գտնվող այսպես կոչված մեգաեկեղեցիների մասին։ Հոդվածում նշվում է, որ այս եկեղեցիների թիվը աճում է, քանի որ նրանք «գործում են այն սկզբունքի համաձայն, որը հաջողակ բիզնեսի նախադրյալն է. անել ամեն բան հաճախորդին հաճեցնելու համար»։ Որոշ եկեղեցիներում «ժամերգություններն անցնում են տեսաֆիլմերի, դրամաների և ժամանակակից երաժշտության ուղեկցությամբ»։ Իսկ նրանց կրոնական առաջնորդներից մի քանիսը իրենց եկեղեցու անդամներին սովորեցնում են լինել «հարուստ, առողջ և անհոգ»։ Չնայած այդպիսի եկեղեցիները քննադատվում են զվարճությունների արդյունաբերության կամ «առևտրի» մեջ լինելու համար,— նշվում է վերոհիշյալ աղբյուրում,— «սակայն նրանք պարզապես բավարարում են պահանջարկը»։ Հոդվածը եզրափակում է. «Բիզնեսի և կրոնի միավորումը մեծ հաջողության է հասել»։
Նույնիսկ եթե մյուս կրոնները բացահայտորեն այդպիսին չեն, եկեղեցիները, որոնք «բավարարում են պահանջարկը», հիշեցնում են մեզ Պողոսի տված նախազգուշացման մասին։ Նա գրեց. «Ժամանակ կ’գայ որ ողջամիտ վարդապետութեանը չեն համբերիլ. այլ իրանց յատուկ ցանկութիւնների համեմատ վարդապետներ կ’դիզեն իրանց վերայ, իրանց լսելիքների մարմաջելու պէս: Եւ իրանց լսելիքը ճշմարտութիւնիցը ետ կ’դարձնեն եւ առասպելների ետեւից կ’մոլորին» (Բ Տիմոթէոս 4:3, 4)։
Քանի որ շատ կրոններ առաջ են եկել քաղաքական իշխանություն և հեղինակություն ձեռք բերելու, ինչպես նաև հանրության կողմից ընդունված լինելու համար և ոչ թե Աստծուն հաճեցնելու համար, զարմանալի չէ, որ կրոնը ներգրավված է այնպիսի չար գործերի մեջ, ինչպիսիք են՝ երեխաների շահագործումը, խարդախությունը, պատերազմը և ահաբեկչությունը։ Շատ հաճախ կրոնը պարզապես խաբեություն է։ Իսկ ինչպե՞ս կարող եք խուսափել խաբված լինելուց։
[մեջբերում 4–րդ էջի վրա]
Շատ կրոններ առաջ են եկել քաղաքական իշխանություն և հեղինակություն ձեռք բերելու, ինչպես նաև հանրության կողմից ընդունված լինելու համար և ոչ թե Աստծուն հաճեցնելու համար