Գրագրության կարևորությունը Հին Իսրայելում

ԵՐԲԵՎԷ կարդացե՞լ եք «Իլիականը» կամ «Ոդիսականը»՝ հին հունական երկու մեծ էպիկական պոեմները։ Ենթադրվում է, որ դրանք գրվել են մ.թ.ա. իններորդ կամ ութերորդ դարում։ Ի՞նչ տարբերություն կա այս պոեմների և Աստվածաշնչի միջև, որը սկսել է գրվել դրանցից շատ դարեր առաջ։ Աստվածաշնչի մասին մի աշխատության մեջ ասվում է. «Աստվածաշնչում առնվազն 429 անգամ հղում է կատարվում ինչ–որ գրված բանի կամ որևէ ձեռագիր փաստաթղթի։ Սա ուշագրավ է, եթե հիշենք, որ «Իլիականում» միայն մեկ անգամ է նման հղում կատարվում, իսկ «Ոդիսականում» ընդհանրապես հղում չկա» («The Jewish Bible and the Christian Bible»)։

Մի հանրագիտարանում բացատրվում է. «Երևում է՝ հին Իսրայելում գրագրությունը կրոնի անբաժանելի մասն է եղել» («The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East»)։ Օրինակ՝ Օրենքի ուխտը գրի էր առնվել և հետագայում կանոնավորաբար ընթերցվում էր բոլոր տղամարդկանց, կանանց և երեխաների առաջ։ Նաև մարդիկ այն ընթերցում և ուսումնասիրում էին թե՛ խմբերով և թե՛ առանձին։ Լիվերպուլի համալսարանի ավագ դասախոս Ալան Միլարդը Օրենքի որոշ առանձնահատկություններ քննելուց հետո եզրակացնում է. «Աստվածաշունչը գրողները ակներևաբար ենթադրում էին, որ ամեն խավի իսրայելացի գրել–կարդալ գիտեր» (Բ Օրինաց 31։9–13; Յեսու 1։8; Նէեմիա 8։13–15; Սաղմոս 1։2, ՆԱ)։

Պողոս առաքյալը բացատրում է, թե քրիստոնյաներն ինչպես պետք է վերաբերվեն Սուրբ Գրություններին. «Բոլոր բաները, որ նախապես գրվեցին, գրվեցին մեր սովորելու համար, որպեսզի մեր տոկունությամբ և Գրությունների տված մխիթարությամբ հույս ունենանք»։ Իսկ դուք անձամբ գնահատո՞ւմ եք Աստվածաշունչը և կանոնավորաբար կարդո՞ւմ եք այն (Հռոմեացիներ 15։4)։