Քայլ 6
Հասկացեք երեխայի զգացմունքները
Ինչո՞ւ է կարևոր։ Երեխաների համար աշխարհի ամենակարևոր մարդիկ ծնողներն են։ Ուստի նրանք ուզում են, որ ծնողներն իմանան, թե ինչ են զգում իրենք։ Եթե ծնողներն ամեն անգամ առարկելու սովորություն ունեն, երբ երեխաներն արտահայտում են իրենց հույզերն ու անհանգստությունները, ապա վերջիններս աստիճանաբար կսկսեն ավելի քիչ բացվել և նույնիսկ գուցե կասկածեն, որ ծնողները ունակ են մտնելու իրենց դրության մեջ։
Ինչո՞ւ է դժվար։ Երեխաները հակված են արտահայտելու իրենց մտքերն ու զգացմունքները չափազանցված կերպով։ Նրանց ասած որոշ մտքեր, անշուշտ, անհանգստանալու տեղիք են տալիս ծնողներին։ Օրինակ՝ ընկճված երեխան կարող է ասել. «Ես չեմ ուզում ապրել»։a Ծնողները թերևս բնազդաբար պատասխանեն. «Ինչպե՞ս թե, այդ ի՞նչ ես ասում։ Մտքիցդ հանի՛ր դա»։ Նրանք գուցե մտածեն. եթե ընդունեն, որ երեխան կարող է նման բացասական զգացումներ ունենալ, ապա դա նույնն է, ինչ համաձայնվել նրա հետ։
Ի՞նչը կօգնի։ Կիրառեք Աստվածաշնչի խորհուրդը. «Ամեն մարդ պետք է արագ լինի լսելու մեջ, դանդաղ՝ խոսելու մեջ և դանդաղ՝ զայրանալու մեջ» (Հակոբոս 1։19)։ Ուշադրություն դարձրեք, որ Եհովա Աստված ընդունում էր, որ իր հավատարիմ ծառաները կարող են բացասական զգացումներ ունենալ։ Դա երևում է այն բանից, որ Աստվածաշնչում այդ մասին գրվել է (Ծննդոց 27։46; Սաղմոս 73։12, 13)։ Օրինակ՝ Հոբը, երբ ծանր փորձությունների մեջ էր, ասաց, որ ուզում է մեռնել (Յոբ 14։13)։
Ինչ խոսք, որոշ մտքեր և հույզեր, որ արտահայտեց Հոբը, սխալ էին։ Բայց Եհովան չանտեսեց նրա զգացումները և չընդհատեց նրան։ Փոխարենը՝ պատվեց Հոբին՝ թույլ տալով, որ ազատորեն արտահայտվի, ու համբերությամբ լսեց։ Միայն դրանից հետո Եհովան բարյացակամորեն ուղղեց Հոբին։ Մի քրիստոնյա հայր ասում է. «Եհովան ինձ թույլ է տալիս աղոթքով սիրտս բացել իր առաջ, ուստի կարծում եմ, որ անարդար կլիներ, եթե ես իմ երեխաներին թույլ չտայի ինձ հետ անկեղծորեն խոսել իրենց դրական ու բացասական զգացումների մասին»։
Հաջորդ անգամ, երբ ուզենաք ձեր երեխային ասել՝ «չի՛ կարելի այդպես մտածել» կամ «մտքիցդ հանի՛ր դա», հիշեք Հիսուսի հայտնի կանոնը. «Ինչպես ուզում եք, որ մարդիկ ձեզ անեն, այնպես էլ դուք արեք նրանց» (Ղուկաս 6։31)։ Օրինակ՝ պատկերացրու, որ աշխատավայրում քեզ հետ կոպիտ են վարվել, կամ ինչ–որ բանից վհատվել ես, հնարավոր է՝ սեփական թերացման պատճառով։ Դու այդ մասին պատմում ես մտերիմ ընկերոջդ և ասում ես, որ դժվարություններ ունես աշխատավայրում։ Ի՞նչ կուզենայիր, որ ընկերդ աներ։ Կցանկանայի՞ր, որ քեզ ասեր՝ «չի՛ կարելի այդպես մտածել», և անմիջապես նշեր, որ խնդիրը քո մեջ է։ Թե՞ կուզենայիր լսել նրանից՝ «երևի քեզ համար դժվար է։ Հավանաբար, օրդ ծանր է անցել»։
Եթե երեխաները, ինչպես նաև չափահասները զգան, որ խորհուրդ տվողն իսկապես հասկանում է իրենց և պատկերացնում է, թե ինչ դժվարություններ ունեն իրենք, ապա շատ ավելի հավանական է, որ նրանք ընդունեն խորհուրդը։ Աստծու Խոսքում գրված է. «Իմաստունի սիրտը խորաթափանցություն է տալիս նրան, և նրա շրթունքներին համոզելու ուժ է ավելացնում» (Առակաց 16։23, ՆԱ)։
Ինչպե՞ս կարող եք վստահ լինել, որ ձեր խորհուրդներին երեխաները լրջորեն կվերաբերվեն։
[Ծանոթագրություն]
a Լրջորեն վերաբերվեք, երբ երեխաներն իրենց կյանքին վերջ տալու հետ կապված մտքեր են արտահայտում։
[Մեջբերում 8–րդ էջի վրա]
«Ով որ բանը չ’լսած պատասխան տայ, սա նորա համար յիմարութիւն է եւ ամօթ» (Առակաց 18։13)։