Սողոսի քարոզչությունը թշնամության մեծ ալիք է բարձրացնում
ԴԱՄԱՍԿՈՍԻ հրեաները չէին կարողանում հասկանալ. ինչպե՞ս եղավ, որ այդ նախանձախնդիր ավանդապաշտը ուրացավ իր հավատը։ Սողոսը այն անձնավորությունն էր, որը Երուսաղեմում հալածում էր Հիսուսի անունը կանչողներին։ Այդ նույն պատճառով նա եկել էր Դամասկոս։ Իսկ հիմա ինքն էր քարոզում, որ այն նույն արհամարհված անձնավորությունը, որին, որպես հանցագործ, ցցի հանեցին Աստծուն անարգելու համար, Մեսիան է։ Ինչ է, Սողոսը խելագարվե՞լ էր (Գործք 9։1, 2, 20–22)։
Թերևս սա ուներ իր բացատրությունը։ Նրանք, ովքեր Սողոսի հետ միասին դուրս էին եկել Երուսաղեմից, հնարավոր է՝ հետագայում պատմել էին, թե ինչ էր տեղի ունեցել ճանապարհին։ Դամասկոսին մոտենալիս հանկարծակի նրանց չորս կողմը մի պայծառ լույս էր փայլել, և նրանք բոլորն ընկել էին գետնին։ Ապա երկնքից մի ձայն էր լսվել։ Բացի Սողոսից, ոչ ոք չէր վնասվել։ Նա ընկել էր ճանապարհի վրա։ Երբ Սողոսը վերջապես վեր էր կացել գետնից, նրա հետ եղող մարդիկ ստիպված էին եղել ուղեկցել նրան, որովհետև նա կորցրել էր իր տեսողությունը (Գործք 9։3–8; 26։13, 14)։
Հակառակորդը դառնում է ջատագով
Ի՞նչ էր պատահել Սողոսին Դամասկոսի ճանապարհին։ Արդյոք երկար ճանապարհորդությունը կամ կեսօրվա տա՞պն էր թուլացրել նրան։ Ցանկանալով իրականությանը մոտ բացատրություններ տալ՝ ժամանակակից սկեպտիկները տարբեր վարկածներ են առաջ քաշում՝ իբրև թե Սողոսը զառանցանքի, հալյուցինացիայի, խղճի խայթից առաջ եկած սուր հոգեբանական կրիզիսի, նյարդային խանգարման մեջ է եղել կամ նույնիսկ էպիլեպսիայի նախատրամադրվածություն է ունեցել։
Սակայն փաստն այն է, որ այդ փայլող լույսի մեջ Հիսուսն էր հայտնվել Սողոսին և վստահեցրել նրան, որ ինքը Մեսիան է։ Այս միջադեպը ներկայացնող որոշ նկարներում Սողոսը պատկերված է ձիու վրայից ընկնելիս։ Չնայած այդպիսի բան հնարավոր էր, սակայն Աստվածաշնչում պարզ ասվում է, որ նա ‘վայր ընկավ գետինը’ (Գործք 22։6–11)։ Թե որտեղից էր ընկել Սողոսը, այնքան կարևոր չէ, որքան այն, որ նա ընկել էր իր նախկին բարձր դիրքից։ Այժմ Սողոսը ստիպված էր ընդունել, որ այն, ինչ քարոզում էին Հիսուսի հետևորդները, ճշմարտություն էր։ Փաստորեն միակ բանը, որ նա կարող էր անել՝ նրանց միանալն էր։ Հիսուսի պատգամի երբեմնի ուժեղ հակառակորդը դարձավ նրա հավատարիմ ջատագովներից մեկը։ Աստվածաշնչում նշվում է, որ երբ նրա տեսողությունը վերականգնվեց, ու նա մկրտվեց, «Սօղոսն աւելի եւս զօրանում էր՝ եւ յաղթում էր այն Հրէաներին, որ Դամասկոսումը բնակուած էին. ապացուցանելով թէ սա է Քրիստոսը» (Գործք 9։22)։
Սպանության դավադրությունը ձախողվում է
Իսկ ու՞ր գնաց Սողոսը, որին հետագայում Պողոս անվանեցին, իր դավանափոխությունից հետո։ Գաղատացիներին ուղղած իր նամակում նա ասում է. «Գնացի Արաբիա, եւ կրկին դարձայ Դամասկոս» (Գաղատացիս 1։17)։ Այստեղ «Արաբիա» գնալը կարող է նշանակել, որ Պողոսը եղել է Արաբական թերակղզու ցանկացած մասում։ Որոշ գիտնականներ այն կարծիքին են, որ Պողոսը հավանաբար գնացել է Սիրիական անապատ կամ Արետա IV–ի օրոք գոյություն ունեցող Նաբաթեայի թագավորությունը։ Շատ հավանական է, որ Սողոսը գնացել էր հանգիստ մի վայր՝ խորհրդածելու, ինչպես որ Հիսուսը գնաց անապատ իր մկրտությունից հետո (Ղուկաս 4։1)։
Երբ Սողոսը վերադարձավ Դամասկոս, «Հրէաները խորհուրդ արին՝ որ սպանեն նորան» (Գործք 9։23)։ Ուստի Սողոսին բռնելու նպատակով՝ Դամասկոսում Արետա թագավորի նշանակած կառավարիչը քաղաքում պահապաններ դրեց (Բ Կորնթացիս 11։32)։ Սակայն մինչ թշնամիները ծրագրում էին սպանել Սողոսին, Հիսուսի աշակերտները կազմակերպեցին նրա փախուստը։
Փախուստը կազմակերպողների թվում էին Անանիան և այն աշակերտները, որոնց հետ Սողոսն ընկերակցել էր իր դավանափոխությունից անմիջապես հետո (Գործք 9։17–19)։a Հավանաբար Սողոսին օգնեցին նաև այն մարդիկ, ովքեր նրա քարոզչության շնորհիվ դարձել էին հավատացյալներ։ Գործք 9։25–ում ասվում է, որ «[«նրա», ՆԱ] աշակերտներն էլ նորան գիշերով առան, եւ զամբիւղով պարսպիցը կախելով իջեցրին»։ Այս համարում նշված աշակերտները հավանաբար նրանք էին, որոնց Սողոսն ինքն էր սովորեցրել։ Ինչևիցե, ծառայության մեջ նրա ունեցած հաջողությունները ըստ երևույթին բորբոքեցին այն թշնամական վերաբերմունքը, որ արդեն կար նրա հանդեպ։
Դասեր՝ մեզ համար
Սողոսի դավանափոխության և մկրտության հետ կապված դեպքերը քննելով՝ պարզ տեսնում ենք, որ նրան չափից ավելի չէր մտահոգում այն, թե ինչ էին իր մասին մտածում ուրիշները, և նույնիսկ դաժան հալածանքները պատճառ չդարձան, որ նա թողներ իր ծառայությունը։ Սողոսի համար ամենակարևորը քարոզչական գործն էր, որ հանձնարարվել էր իրեն (Գործք 22։14բ, 15)։
Արդյո՞ք վերջերս ես համոզվել, որ բարի լուրի քարոզչությունը կարևոր է։ Եթե այո, ապա իմացիր, որ բոլոր ճշմարիտ քրիստոնյաները պիտի լինեն Թագավորության քարոզիչներ։ Սակայն դու չպետք է զարմանաս, եթե քո ծառայության ընթացքում ժամանակ առ ժամանակ թշնամական վերաբերմունքի հանդիպես (Մատթէոս 24։9; Ղուկաս 21։12; Ա Պետրոս 2։20)։ Մեզ համար լավ օրինակ է այն, թե Սողոսն ինչպես արձագանքեց հակառակությանը։ Այն քրիստոնյաները, ովքեր տոկունություն են դրսևորում փորձությունների ժամանակ և չեն հանձնվում, կարժանանան Աստծու հավանությանը։ Հիսուսն ասաց իր աշակերտներին. «Բոլորին ատելի կ’լինիք իմ անունի համար»։ Միևնույն ժամանակ նա վստահեցրեց նրանց. «Ձեր համբերութեամբը [«տոկունությամբ», ՆԱ] կ’շահէք ձեր հոգիները» (Ղուկաս 21։17–19)։
[ծանոթագրություն]
a Հավանաբար քրիստոնեությունը Դամասկոսում տարածվել է Գալիլեայում Հիսուսի քարոզչությունից հետո կամ էլ մ.թ. 33 թվականի Պենտեկոստեից հետո (Մատթէոս 4։24; Գործք 2։5)։
[նկար 28–րդ էջի վրա]
Սողոսը ‘վայր ընկավ գետնին’, երբ Հիսուսը հայտնվեց նրան
[նկար 29–րդ էջի վրա]
Դամասկոսում Սողոսը խուսափեց իր դեմ կազմակերպված սպանության դավադրությունից