Ի՞նչ կը սորվինք Յակոբին մարգարէութենէն. Մաս Բ.

1. Այս յօդուածին մէջ ի՞նչ նկատի պիտի առնենք։

ՅԱԿՈԲԻՆ տղաքը իր շուրջը հաւաքուած են եւ ականջնին բաց մտիկ կ’ընեն, մինչ իրենց տարիքոտ հայրը կ’օրհնէ իրենցմէ ամէն մէկը։ Նախորդ յօդուածին մէջ տեսանք թէ ի՛նչ որ Յակոբը ըսաւ Ռուբէնին, Շմաւոնին, Ղեւիին ու Յուդային՝ անակնկալի բերած ըլլալու էր զանոնք։ Անոր համար, հաւանաբար հիմա անոնց մտքէն կ’անցնի, որ արդեօք Յակոբը ի՛նչ պիտի ըսէ իր միւս ութ տղոց մասին։ Տեսնենք թէ ան ի՛նչ ըսաւ Զաբուղոնին, Իսաքարին, Դանին, Գադին, Ասերին, Նեփթաղիմին, Յովսէփին եւ Բենիամինին, եւ թէ ի՛նչ կը սորվինք ատոնցմէa։

ԶԱԲՈՒՂՈՆ

2. Յակոբը ի՞նչ ըսաւ Զաբուղոնին, եւ ատիկա ինչպէ՞ս կատարուեցաւ (Ծննդոց 49։13) (տե՛ս նաեւ տուփը)։

² Կարդա՛ Ծննդոց 49։13։ Յակոբը կ’ըսէ որ Զաբուղոնին սերունդը ծովեզերքը պիտի ապրի։ Անոնց ժառանգութիւնը Խոստացուած երկրին հիւսիսը պիտի ըլլայ։ Աւելի քան 200 տարի ետքն էր, որ Զաբուղոնի որդիները ստացան ժառանգութիւն մը, որ կը գտնուէր Գալիլիայի ծովուն եւ Միջերկրական ծովուն միջեւ։ Ճիշդ է որ ատիկա ուղղակի ծովուն քովը չէր, բայց երկու ծովերուն շատ մօտ էր։ Մովսէս մարգարէացաւ. «Ուրախացի՛ր, ո՛վ Զաբուղոն, քու ելած ատենդ» (Բ. Օր. 33։18)։ Թերեւս ասիկա նշանակեց, որ Զաբուղոնի ցեղը՝ մէկ ծովէն միւսը երթալու դիւրութիւն պիտի ունենար, եւ ասոր համար դիւրին պիտի ըլլար որ ան առեւտուր ընէր ուրիշ ժողովուրդներու հետ։ Ամէն պարագայի, Զաբուղոնին սերունդը պատճառ ունէր ուրախանալու։

3. Ի՞նչը մեզի կ’օգնէ որ գոհ ըլլանք մեր ունեցածներովը։

³ Ի՞նչ դասեր կրնանք սորվիլ։ Մենք միշտ պատճառներ ունինք ուրախ ըլլալու՝ ո՛ւր որ ալ ապրինք եւ ի՛նչ որ ալ ըլլան մեր պարագաները։ Ուրախ մնալու համար, պէտք է գոհանանք մեր ունեցածներովը (Սաղ. 16։6. 24։5)։ Ատեններ, աւելի դիւրին է որ կեդրոնանանք մեր չունեցածներուն վրայ, քան՝ մեր ունեցածներուն։ Ուրեմն, փորձենք տեսնել այն լաւ բաները որ կը վայելենք (Գաղ. 6։4)։

ԻՍԱՔԱՐ

4. Յակոբը ի՞նչ ըսաւ Իսաքարին, եւ ատիկա ինչպէ՞ս կատարուեցաւ (Ծննդոց 49։14, 15) (տե՛ս նաեւ տուփը)։

⁴ Կարդա՛ Ծննդոց 49։14, 15։ Յակոբը կը գովէ Իսաքարը, քանի որ ան ծանր կ’աշխատի, եւ զայն նմանցուց զօրաւոր իշու, որ ծանր բեռներ կը շալկէ։ Յակոբը նաեւ կ’ըսէ որ Իսաքարը գեղեցիկ երկիր մը պիտի ունենայ, եւ այդպէս ալ եղաւ։ Իսաքարին սերունդը՝ Յորդանան գետին քով պտղաբեր հողամաս մը ստացաւ (Յես. 19։22)։ Իսաքարի ցեղը ծանր աշխատեցաւ ոչ միայն իր հողամասը հերկելու, այլեւ ուրիշներուն օգտակար դառնալու համար (Գ. Թագ. 4։7, 17)։ Օրինակ, Իսաքարի ցեղը պատրաստ էր իսրայէլ ազգին համար կռուելու, ինչպէս որ պատահեցաւ, երբ Բարակ դատաւորը եւ Դեբօրա մարգարէուհին իսրայէլացիներէն խնդրեցին, որ իրենց օգնեն Սիսարային դէմ կռուելու (Դատ. 5։15)։

5. Ինչպէ՞ս կրնանք Իսաքարի սերունդը ընդօրինակել, եւ ինչո՞ւ։

⁵ Ի՞նչ դասեր կրնանք սորվիլ։ Եհովան կ’արժեւորէ երբ ծանր կ’աշխատինք իր ծառայութեան մէջ, ինչպէս որ արժեւորեց Իսաքարի ցեղին ծանր աշխատանքը (Ժող. 2։24)։ Օրինակ, նկատի առ այն եղբայրները, որոնք շատ ջանք կը թափեն որ իրենց ժողովքին հոգ տանին (Ա. Տիմ. 3։1)։ Ճիշդ է որ այս եղբայրները բառացիօրէն չեն կռուիր, բայց անոնք շատ ջանք կը թափեն որ եղբայրներն ու քոյրերը պաշտպանեն հոգեւոր վտանգներէ (Ա. Կոր. 5։1, 5. Յդ. 17-23)։ Անոնք նաեւ շատ ջանք կը թափեն, որ քաջալերական դասախօսութիւններ պատրաստեն ու ներկայացնեն՝ ժողովքը զօրացնելու համար (Ա. Տիմ. 5։17)։

ԴԱՆ

6. Դանին ցեղը ի՞նչ նշանակում ստացաւ (Ծննդոց 49։17, 18) (տե՛ս նաեւ տուփը)։

⁶ Կարդա՛ Ծննդոց 49։17, 18։ Յակոբը Դանը նմանցուց օձի մը, որ կրնայ իրմէ աւելի մեծ թշնամիի մը վրայ յարձակիլ՝ ինչպէս պատերազմի ձին եւ անոր ձիաւորը։ Դանը քաջ էր եւ պատրաստ էր յարձակելու իսրայէլի թշնամիներուն վրայ։ Դէպի Խոստացուած երկիր ճամբորդելու ընթացքին, Դանին ցեղը բոլոր ցեղերուն «ետեւէն» կը քալէր՝ ազգը պաշտպանելու համար (Թւ. 10։25)։ Թէեւ միւս ցեղերը չտեսան ամէն ինչ որ Դանին ցեղը կ’ընէր իրենց ետին, բայց Դանին այս նշանակումը շատ կարեւոր էր։

7. Եհովայի կողմէ մեզի տրուած որեւէ նշանակումի մը նկատմամբ ինչպէ՞ս պէտք է զգանք։

⁷ Ի՞նչ դասեր կրնանք սորվիլ։ Պատահա՞ծ է որ նշանակումի մը հոգ տարած ես, բայց ուրիշները ատիկա չեն նկատած։ Թերեւս Թագաւորութեան սրահի մը մաքրութեան կամ նորոգութեան մասնակցած ես, համաժողովի սրահի մը շինարարութեան մէջ բաժին բերած ես, կամ ալ ուրիշ նշանակումի մը հոգ տարած ես։ Ուրեմն, դուն գովելի ես։ Միշտ յիշէ որ Եհովան կը տեսնէ եւ կ’արժեւորէ ամէն ի՛նչ որ իրեն համար կ’ընես։ Ան մանաւանդ կը գնահատէ, երբ իրեն կը ծառայես ո՛չ թէ քանի որ ուրիշներէն գովասանք կը սպասես, հապա քանի որ կ’ուզես իրեն հանդէպ անկեղծ սէրդ ցուցնել (Մատ. 6։1-4)։

ԳԱԴ

8. Ինչո՞ւ համար դիւրին էր որ իսրայէլի թշնամիները յարձակէին Գադի ցեղին վրայ (Ծննդոց 49։19) (տե՛ս նաեւ տուփը)։

⁸ Կարդա՛ Ծննդոց 49։19։ Յակոբը մարգարէացաւ որ գունդ մը պիտի յարձակի Գադին վրայ։ Աւելի քան 200 տարի ետք, Գադին ցեղը հողամաս մը ժառանգեց, որ կը գտնուէր Յորդանան գետին արեւելքը եւ սահմանակից էր թշնամի ազգերուն։ Ասանկով, թշնամիները դիւրութեամբ կրնային յարձակիլ իրենց վրայ։ Բայց Գադին ցեղը ուզեց այդ հողամասին մէջ ապրիլ, քանի որ հոն անասուն պահելու յարմար տեղ էր (Թւ. 32։1, 5)։ Յստակ է, թէ անոնք քաջ ազգ մըն էին։ Նաեւ, անոնք վստահ էին որ Եհովան իրենց պիտի օգնէր որ յարձակող գունդերուն դէմ պաշտպանեն այն հողամասը, որ Աստուած իրենց տուաւ։ Երկար տարիներ, Գադի ցեղը նոյնիսկ իր զօրքերը ղրկեց, որ միւս ցեղերուն օգնեն գրաւելու Խոստացուած երկրին միւս մասերը, որոնք Յորդանան գետին արեւմուտքը կը գտնուէին (Թւ. 32։16-19)։ Անոնք վստահ էին, որ Եհովան պիտի պաշտպանէր իրենց կիներն ու պզտիկները, մինչ տղամարդիկը հոն չէին։ Եհովան զանոնք օրհնեց իրենց քաջութեան եւ անձնազոհութեան համար (Յես. 22։1-4)։

9. Եթէ Եհովային կը վստահինք, ի՞նչ տեսակի որոշումներ կ’առնենք։

⁹ Ի՞նչ դասեր կրնանք սորվիլ։ Մենք պէտք է շարունակենք Եհովային վստահիլ, որպէսզի կարենանք դժուարութիւններու մէջ իրեն ծառայել (Սաղ. 37։3)։ Այսօր շատեր Եհովային հանդէպ իրենց վստահութիւնը կը ցուցնեն զոհողութիւններ ընելով, որպէսզի շինարարութեան մասնակցին, ծառայեն ուր որ հրատարակիչներու աւելի պէտք կայ կամ ուրիշ նշանակումներ ընեն։ Անոնք այս զոհողութիւնները կ’ընեն, քանի որ վստահ են որ Եհովան միշտ իրենց հոգ պիտի տանի (Սաղ. 23։1)։

ԱՍԵՐ

10. Ասերի ցեղը ի՞նչ չըրաւ (Ծննդոց 49։20) (տե՛ս նաեւ տուփը)։

¹⁰ Կարդա՛ Ծննդոց 49։20։ Յակոբը մարգարէացաւ որ Ասերին ցեղը՝ ուտելիքով հարուստ պիտի ըլլար, եւ ճիշդ այդպէս ալ եղաւ։ Ասերի ցեղը ժառանգեց իսրայէլի ամէնէն բարեբեր հողամասերէն մէկը (Բ. Օր. 33։24)։ Այդ հողամասը կը գտնուէր Միջերկրական ծովուն քով, եւ ատոր մէջ կը գտնուէր Սիդոնի հարուստ վաճառականական նաւահանգիստը։ Բայց Ասերի ցեղը քանանացիները չվերցուց հողամասէն (Դատ. 1։31, 32)։ Թերեւս այդ քանանացիներուն գէշ ազդեցութիւնը եւ Ասերի ցեղին հարուստ ըլլալը ձգեցին, որ Ասերը իր նախանձախնդրութիւնը կորսնցնէ Եհովային պաշտամունքին հանդէպ։ Օրինակ, երբ Բարակ դատաւորը իսրայէլացիներէն խնդրեց որ իրեն օգնեն քանանացիներուն դէմ կռուելու, Ասերի ցեղը չուզեց օգնել։ Ասոր համար, անոնք չտեսան Եհովային հրաշալի յաղթանակը՝ «Մակեդդովի ջուրին քով» (Դատ. 5։19-21)։ Հաւանաբար Ասերի ցեղը ամօթ զգաց, երբ Բարակը եւ Դեբօրան յաղթանակէն վերջ երգեցին. «Ասեր ծովուն եզերքը պարապ կը նստէր» (Դատ. 5։17, ՆԱ)։

11. Ինչո՞ւ պէտք է նիւթական բաներու նկատմամբ հաւասարակշռուած ըլլանք։

¹¹ Ի՞նչ դասեր կրնանք սորվիլ։ Մենք կ’ուզենք մեր լաւագոյնը տալ Եհովային։ Ասոր համար, պէտք է ուշադիր ըլլանք որ այս աշխարհի մարդոց պէս չկարծենք, որ նիւթական բաները ամէնէն կարեւորն են կեանքի մէջ (Առ. 18։11)։ Մենք կը ջանանք ասոր մէջ հաւասարակշռուած ըլլալ (Ժող. 7։12. Եբ. 13։5)։ Մենք չենք ձգեր որ նիւթական բաները արգելք ըլլան, որ Եհովային ծառայենք։ Մենք կ’ուզենք հի՛մա Եհովային տալ մեր ուժը եւ մեր ժամանակին լաւագոյն մասը։ Եւ վստահ ենք որ եթէ այդպէս ընենք, Եհովան ապագային հանգիստ կեանք մը պիտի տայ մեզի (Սաղ. 4։8)։

ՆԵՓԹԱՂԻՄ

12. Նեփթաղիմին մասին Յակոբին խօսքերը թերեւս ինչպէ՞ս կատարուեցան (Ծննդոց 49։21) (տե՛ս նաեւ տուփը)։

¹² Կարդա՛ Ծննդոց 49։21։ Յակոբը ըսաւ որ Նեփթաղիմը «գեղեցիկ խօսքեր» պիտի խօսէր։ Թերեւս ասիկա կ’ակնարկէր իր ծառայութեան ընթացքին Յիսուսի խօսած եւ սորվեցուցած կերպին։ Յիսուս շատ ժամանակ անցուց Կափառնայում քաղաքին մէջ, որ կը գտնուէր Նեփթաղիմի հողամասին մէջ։ Ատոր համար է որ Կափառնայումը կոչուած է՝ «իր քաղաքը» (Մատ. 4։13. 9։1. Յովհ. 7։46)։ Խօսելով Յիսուսի մասին, Եսային մարգարէացաւ որ Զաբուղոնի ու Նեփթաղիմի ժողովուրդը «մեծ լոյս» պիտի տեսնէր (Եսա. 9։1, 2)։ Յիսուս իր սորվեցուցածներով եղաւ այն ‘ճշմարիտ Լոյսը, որ աշխարհ եկող բոլոր մարդիկը կը լուսաւորէ’ (Յովհ. 1։9)։

13. Ինչպէ՞ս կրնանք վստահ ըլլալ որ մեր խօսքերը Եհովան կ’ուրախացնեն։

¹³ Ի՞նչ դասեր կրնանք սորվիլ։ Եհովային համար կարեւոր է թէ ի՛նչ կ’ըսենք եւ ինչպէ՛ս կ’ըսենք։ Լաւ, ինչպէ՞ս կրնանք Եհովան ուրախացնող «գեղեցիկ խօսքեր» խօսիլ։ Նախ՝ կրնանք միշտ իրականութիւնը խօսիլ (Սաղ. 15։1, 2)։ Նաեւ կրնանք խօսիլ բաներ որոնք ուրիշները կը քաջալերեն, օրինակ՝ կրնանք զիրենք գովել։ Ասկէ զատ, կրնանք ջանալ որ ուրիշները չքննադատենք կամ չգանգատինք (Եփ. 4։29)։ Նաեւ կրնանք մարդոց հետ խօսակցութիւններ սկսելու մէջ աւելի վարպետ դառնալ, եւ ետքը՝ անոնց խօսիլ բարի լուրին մասին։

ՅՈՎՍԷՓ

14. Յովսէփին մասին ըսուած մարգարէութիւնը ինչպէ՞ս իրականացաւ (Ծննդոց 49։22, 26) (տե՛ս նաեւ տուփը)։

¹⁴ Կարդա՛ Ծննդոց 49։22, 26։ Վստահաբար Յակոբը շատ հպարտ էր Յովսէփով, քանի որ Եհովան Յովսէփը ընտրած էր իր եղբայրներուն մէջէն եւ յատուկ կերպով մը գործածած էր զինք։ Յակոբը զինք կոչեց «պտղատու ոստ մը»։ Յակոբը ծառն էր, իսկ Յովսէփը՝ իրմէ ելած ոստ մը, կամ ճիւղ մը։ Յովսէփը անդրանիկ զաւակն էր Ռաքէլին, որ Յակոբին ամէնէն շատ սիրած կինն էր։ Յակոբը ըսաւ որ Յովսէփը պիտի ստանար անդրանկութեան իրաւունքը՝ երկու բաժինը, որ Ռուբէն կորսնցուցած էր (Ռուբէն Յակոբին անդրանիկ զաւակն էր՝ Լիայէն) (Ծն. 48։5, 6. Ա. Մն. 5։1, 2)։ Այս մարգարէութիւնը կատարուեցաւ, երբ Յովսէփին տղոց՝ Եփրեմին ու Մանասէին՝ սերունդները երկու տարբեր ցեղեր հաշուըուեցան եւ երկուքն ալ զատ–զատ հողամասեր ժառանգեցին (Ծն. 49։25. Յես. 14։4)։

15. Յովսէփ ի՞նչ ըրաւ, երբ իրեն հետ անարդարութեամբ վարուեցան։

¹⁵ Յակոբը նաեւ յիշեց «աղեղնաւորներ», որոնք նետեր նետեցին Յովսէփին վրայ եւ զինք ատեցին (Ծն. 49։23)։ Ատոնք իր եղբայրներն էին, որոնք տարիներ առաջ իրմէ նախանձեցան, իրեն հետ անարդարութեամբ վարուեցան եւ պատճառ դարձան որ իր գլխուն շատ մը փորձանքներ գան։ Բայց Յովսէփ ոխ չպահեց, ո՛չ իր եղբայրներուն դէմ, ո՛չ ալ Եհովային դէմ։ Յակոբը ըսաւ. «[Յովսէփին] աղեղը զօրաւոր մնաց եւ իր ձեռքերուն բազուկները ուժովցան» (Ծն. 49։24)։ Յովսէփ իր նեղութիւններուն մէջ Եհովային վստահեցաւ, եւ ան ոչ միայն ներեց իր եղբայրներուն, այլեւ ազնուութեամբ վարուեցաւ անոնց հետ (Ծն. 47։11, 12)։ Յովսէփ ձգեց որ նեղութիւնները աւելի լաւ անձ մը դարձնեն զինք (Սաղ. 105։17-19)։ Ասոր համար, Եհովան զինք գործածեց որ հիանալի բաներ ընէ։

16. Փորձութիւններուն հետ գլուխ ելլելու մէջ ինչպէ՞ս կրնանք Յովսէփը ընդօրինակել։

¹⁶ Ի՞նչ դասեր կրնանք սորվիլ։ Երբ փորձութիւններու հանդիպինք, չձգենք որ ատոնք մեզ Եհովայէն կամ մեր հաւատակիցներէն հեռացնեն։ Յիշենք որ Եհովան կրնայ մեզ մարզել, երբ մենք շարունակենք իրեն ծառայել դժուար ժամանակներուն (Եբ. 12։7)։ Այս մարզումը կրնայ մեզի օգնել, որ քրիստոնէական յատկութիւններ զարգացնենք, ինչպէս՝ ողորմութիւն ու ներողամտութիւն (Եբ. 12։11)։ Եւ ինչպէս որ Եհովան Յովսէփը օրհնեց, մեզ ալ պիտի օրհնէ։

ԲԵՆԻԱՄԻՆ

17. Բենիամինին մասին մարգարէութիւնը ինչպէ՞ս կատարուեցաւ (Ծննդոց 49։27) (տե՛ս նաեւ տուփը)։

¹⁷ Կարդա՛ Ծննդոց 49։27։ Յակոբը մարգարէացաւ որ բենիամինեանները գայլի պէս վարպետ պիտի ըլլային կռուելու մէջ (Դատ. 20։15, 16. Ա. Մն. 12։2)։ Իսրայէլի թագաւորներուն պատմութեան «առտուն» կամ սկիզբն էր, երբ Բենիամինի ցեղէն եկաւ իսրայէլի առաջին թագաւորը՝ Սաւուղը։ Ան փղշտացիներուն դէմ քաջաբար կռուեցաւ (Ա. Թագ. 9։15-17, 21)։ Այս թագաւորներու պատմութեան «գիշերը» կամ աւարտին, Բենիամինի ցեղէն եղող Եսթեր թագուհին եւ Մուրթքէ վարչապետը, իսրայէլացիները բնաջնջուելէ ազատեցին, երբ անոնք պարսկական կայսրութեան իշխանութեան տակն էին (Եսթ. 2։5-7. 8։3. 10։3)։

18. Բենիամինեաններուն հաւատարմութիւնը ինչպէ՞ս կրնանք ընդօրինակել։

¹⁸ Ի՞նչ դասեր կրնանք սորվիլ։ Բենիամինեանները վստահաբար շատ ուրախ էին որ իրենցմէ մէկը թագաւոր եղաւ, ինչպէս որ Յակոբը մարգարէացած էր։ Բայց երբ Եհովան Յուդայի ցեղէն եղող Դաւիթը թագաւոր ըրաւ, բենիամինեանները ի վերջոյ թիկունք կանգնեցան անոր (Բ. Թագ. 3։17-19)։ Տարիներ ետք, երբ միւս ցեղերը ըմբոստացան, բենիամինեանները հաւատարիմ մնացին Յուդային եւ Եհովային նշանակած թագաւորին (Գ. Թագ. 11։31, 32. 12։19, 21)։ Մենք ալ հաւատարմօրէն թիկունք կանգնինք անոնց, որոնք այսօր Եհովան կ’ընտրէ որ իր ծառաները առաջնորդեն (Ա. Թես. 5։12)։

19. Ինչպէ՞ս կ’օգտուինք Յակոբին մարգարէութենէն։

¹⁹ Ինչպէս որ տեսանք, շատ կ’օգտուինք երբ Յակոբին տուած մարգարէութիւնը նկատի կ’առնենք։ Ատիկա մեր հաւատքը կը զօրացնէ որ Եհովային տուած մարգարէութիւնները անպայման պիտի կատարուին։ Նաեւ աւելի լաւ կը հասկնանք, թէ ինչպէ՛ս կրնանք Եհովան հաճեցնել։