Յարութեան վրայ ձեր հաւատքը ո՞րքան զօրաւոր է

«Ես եմ յարութիւնն ու կեանքը։ Ան որ ինծի կը հաւատայ, թէեւ մեռնի՝ պիտի ապրի»։—ՅՈՎՀԱՆՆՈՒ 11։25

1, 2. Եհովան պաշտող մը ինչո՞ւ պէտք է յարութեան յոյսին վրայ վստահութիւն ունենայ։

ՅԱՐՈՒԹԵԱՆ վրայ ձեր յոյսը ո՞րքան զօրաւոր է։ Անիկա մահուան վախին դէմ ձեզ կը զօրացնէ՞, եւ երբ սիրելի մը կորսնցնէք, ձեզ կը մխիթարէ՞։ (Մատթէոս 10։28. Ա. Թեսաղոնիկեցիս 4։13) Դուք ալ Աստուծոյ վաղեմի շատ մը ծառաներուն նմա՞ն էք, որոնք ծեծուեցան, նախատուեցան, չարչարուեցան եւ բանտարկուեցան, բայց յարութեան վրայ իրենց ունեցած հաւատքով զօրացան։—Եբրայեցիս 11։35-38

² Այո, Եհովայի անկեղծ երկրպագու մը յարութեան վրայ բնա՛ւ կասկած պէտք չէ ունենայ, եւ իր ունեցած վստահութիւնը իր կեանքի ընթացքին վրայ ազդեցութիւն պէտք է ունենայ։ Հոյակապ է խորհիլ որ Աստուծոյ յարմար ժամանակին, ծովը, մահը եւ Հատէսը իրենց մէջի մեռելները պիտի տան եւ յարուցեալները դրախտային երկրի վրայ յաւիտեան ապրելու հեռանկարը պիտի ունենան։—Յայտնութիւն 20։13. 21։4, 5

Ապագայ Կեանքի Շուրջ Կասկածներ

3, 4. Շատեր տակաւին ի՞նչ կը հաւատան յետ–մահու կեանքի մասին։

³ Քրիստոնեայ Աշխարհը երկար ժամանակէ ի վեր սորվեցուցած է որ յետ–մահու կեանք կայ։ Մ.Ն. Կաթողիկէ (Անգլերէն) պարբերաթերթին մէջ յօդուած մը կ’ըսէր. «Դարերու ընթացքին, Քրիստոնեաները ջանացած են այս կեանքի յուսախաբութիւններուն եւ տառապանքներուն հետ լաւագոյնս գլուխ ելլել, յուսալով խաղաղ ու երջանիկ, գոհացուցիչ եւ ուրախ ուրիշ կեանք մը»։ Թէեւ Քրիստոնեայ Աշխարհի շատ մը երկիրներուն մէջ մարդիկ աշխարհիկ եւ, որոշ չափով, կրօնքի հանդէպ անպատկառ եղած են, բայց տակաւին շատեր կը հաւատան որ յետ–մահու բան մը ըլլալու է։ Սակայն շատ բաներ կան, որոնց մասին վստահ չեն։

⁴ Թայմ (Անգլերէն) պարբերաթերթին մէջ յօդուած մը դիտել կու տար. «Մարդիկ տակաւին կը հաւատան [յետ–կեանքի մը]. միմիայն թէ ճշգրտօրէն անոր ի՛նչ ըլլալուն մասին իրենց հասկացողութիւնը աւելի աղօտ դարձած է, եւ այդ մասին իրենց հովիւներէն շատ աւելի նուազ կը լսեն»։ Ինչո՞ւ ներկայիս կրօնական քարոզիչներ յետ–կեանքի մասին առաջուընէ նուազ կը խօսին։ Կրօնական ուսումնական՝ Ճէֆրի Պըրթըն Ռասըլ, կ’ըսէ. «Կը խորհիմ որ [կղերները] կ’ուզեն այս նիւթէն խուսափիլ, զգալով որ ժողովրդական սկեպտիկութեան հսկայ արգելքին պիտի հանդիպին»։

5. Շատեր ներկայիս ի՞նչպէս կը նկատեն դժոխքի կրակին վարդապետութիւնը։

⁵ Շատ մը եկեղեցիներու մէջ, յետ–մահու կեանքը առնչութիւն ունի երկնքի եւ կրակոտ դժոխքի հետ։ Իսկ եթէ կղերները կը դժկամին երկնքի մասին խօսիլ, ա՛լ աւելի կը դժկամին դժոխքին մասին խօսիլ։ Լրագրի մը յօդուածներէն մէկը կ’ըսէր. «Այս օրերուն, նոյնիսկ բառացի դժոխքի մէջ յաւիտենական պատիժի հաւատացող եկեղեցիներ . . . այս ուսուցումին կարեւորութիւնը կը նսեմացնեն»։ Արդարեւ, արդի աստուածաբաններէն շատեր, այլեւս չեն հաւատար դժոխքի, որպէս տանջանքի բառացի վայր մը, ինչպէս որ կը սորվեցնէին Միջին Դարերուն։ Փոխարէն, անոնք կը նախընտրեն դժոխքի աւելի «բարեգութ» երեսակ մը ներկայացնել։ Շատ մը արդիապաշտներու համաձայն, դժոխքին մէջի մեղաւորները բառացիօրէն չեն տանջուիր, այլ, «Աստուծմէ հոգեւորապէս անջատում»ին պատճառաւ կը տառապին։

6. Երբ մահուան հետ դէմ յանդիման գան, ոմանք ինչպէ՞ս կը տեսնեն որ իրենց հաւատքը բաւարար չէ։

⁶ Արդի դիւրազգացներուն զգացումները չվիրաւորելու համար եկեղեցական այս վարդապետութեան մեղմացումը կրնայ ժողովրդականութիւն շահիլ, բայց անդին միլիոնաւոր եկեղեցասէրներ հարց կու տան թէ ի՛նչի հաւատան։ Անոր համար երբ մահուան հետ դէմ յանդիման գան, անոնք յաճախ կը տեսնեն որ իրենց հաւատքը բաւարար չէ։ Անոնց կեցուածքը կը նմանի այն կնոջ կեցուածքին, որ եղեռական արկածի մը մէջ իր ընտանիքի անդամներէն քանի մը հատը կորսնցուց։ Երբ իրեն հարցուեցաւ որ իր հաւատքը զինք մխիթարա՛ծ էր թէ ոչ, ան վարանելով պատասխանեց. «Կը կարծեմ որ այո»։ Բայց նոյնիսկ եթէ համոզումով պատասխանած ըլլար թէ իր հաւատքը օգնած էր իրեն, անոր օգուտը ո՞րքան երկարատեւ պիտի ըլլար, եթէ անիկա լաւ հիմնուած չըլլար։ Ասիկա նկատի առնելը շատ կարեւոր է, քանի որ իրականութեան մէջ, ապագայ կեանքի մասին եկեղեցիներուն սորվեցուցած բաներէն շատեր, շատ տարբեր են Աստուածաշունչի սորվեցուցածներէն։

Քրիստոնեայ Աշխարհի Տեսակէտը Յետ–Մահու Կեանքի Շուրջ

7. (ա) Գրեթէ բոլոր եկեղեցիներն ալ հասարակաց ո՞ր հաւատալիքը ունին։ (բ) Աստուածաբան մը հոգիի անմահութեան վարդապետութիւնը ի՞նչպէս նկարագրեց։

⁷ Հակառակ իրարու միջեւ գոյութիւն ունեցող թիւրիմացութեանց, Քրիստոնեայ Աշխարհի գրեթէ բոլոր յարանուանութիւնները համաձայն են որ մարդիկ անմահ հոգի մը ունին, որ մարմնին մեռնելէն ետք կը վերապրի։ Շատեր կը հաւատան որ երբ անհատ մը մեռնի, իր հոգին երկինք կ’երթայ։ Ոմանք կը վախնան որ իրենց հոգին կրնայ կրակոտ դժոխք մը կամ քաւարան երթալ։ Բայց հոգիի անմահութեան գաղափարը, ապագայ կեանքի իրենց աշխարհահայեացքին կորիզը կը կազմէ։ Աստուածաբան Օսգար Գիւլման, Անմահութիւն եւ Յարութիւն (Անգլերէն) խորագրով գրքին մէջ հրատարակուած գրութեան մը մէջ, այս մասին խօսած է։ Ան կը գրէ. «Եթէ այսօր ոեւէ սովորական Քրիստոնեայի մը հարցնելու ըլլաք թէ . . . ըստ իրեն, Նոր Կտակարանը ի՛նչ կը սորվեցնէ մահուընէ ետք մարդուն ճակատագրին մասին, մեզի տրուելիք պատասխանը պիտի ըլլայ՝ քանի մը բացառութեամբ՝ ‘հոգիի անմահութիւնը’»։ Գիւլման աւելցուց, սակայն. «Լայնօրէն ընդունուած այս գաղափարը, Քրիստոնէութեան մեծագոյն թիւրիմացութիւններէն մէկն է»։ Ան նշեց թէ երբ առաջին անգամ ասիկա ըսաւ՝ մեծ խռովութեան պատճառ եղաւ։ Սակայն ան իրաւունք ունէր։

8. Եհովա առաջին մարդուն ու կնկան դիմաց ի՞նչ յոյս դրաւ։

⁸ Եհովա Աստուած մարդիկը չստեղծեց որ մեռնելէ ետք երկինք երթային։ Իր սկզբնական նպատակն էր որ անոնք բնաւ չմեռնէին։ Ադամն ու Եւան կատարեալ ստեղծուած էին եւ անոնց պատեհութիւն տրուած էր որ երկիրը արդար սերունդով լեցնէին։ (Ծննդոց 1։28. Բ. Օրինաց 32։4) Մեր առաջին ծնողներուն ըսուեցաւ որ եթէ Աստուծոյ անհնազանդ գտնուէին՝ միայն այդ պարագային պիտի մեռնէին։ (Ծննդոց 2։17) Եթէ անոնք իրենց երկնաւոր Հօր հնազանդ մնային, երկրի վրայ յաւիտեան պիտի շարունակէին ապրիլ։

9. (ա) Մարդկային հոգիին մասին ճշմարտութիւնը ի՞նչ է։ (բ) Ի՞նչ կը պատահի հոգիին, երբ մեռնի։

⁹ Դժբախտաբար սակայն, Ադամն ու Եւան Աստուծոյ հնազանդ չգտնուեցան։ (Ծննդոց 3։6, 7) Պօղոս առաքեալ ասոր եղերական հետեւանքները կը նկարագրէ. «Մարդէ մը մեղքը աշխարհ մտաւ եւ այն մեղքէն՝ մահը, այնպէս բոլոր մարդոց վրայ տարածուեցաւ մահը, քանզի ամէնքն ալ մեղանչեցին»։ (Հռովմայեցիս 5։12) Փոխանակ երկրի վրայ յաւիտեան ապրելու, Ադամն ու Եւան մեռան։ Անկէ ետք ի՞նչ պատահեցաւ։ Անոնք անմահ հոգիներ ունէի՞ն, որոնք իրենց մեղքին պատճառաւ այլեւս կրակոտ դժոխքի մը դատապարտուած էին։ Ընդհակառակը, Աստուածաշունչը կ’ըսէ որ երբ Ադամ ստեղծուեցաւ, ան «կենդանի հոգի եղաւ»։ (Ծննդոց 2։7) Մարդուն հոգի մը չտրուեցաւ, այլ ինք հոգի մը, ապրող անձ մը եղաւ։ (Ա. Կորնթացիս 15։45) Այո, ոչ միայն Ադամ «կենդանի հոգի» մըն էր, աւելի ստորին անասուններն ալ «կենդանի հոգի»ներ էին, ինչպէս ցոյց կը տրուի Եբրայերէն լեզուին մէջ, որով Ծննդոց գիրքը գրուեցաւ։ (Ծննդոց 1։24, ՆԱ) Երբ Ադամն ու Եւան մեռան, անոնք մեռած հոգիներ եղան։ Վերջապէս անոնց պատահեցաւ, ինչ որ Եհովա ըսած էր Ադամի. «Երեսիդ քրտինքովը ուտես քու հացդ, մինչեւ գետինը դառնալդ, ուրկէ առնուեցար. քանզի հող էիր դուն ու հողի պիտի դառնաս»։—Ծննդոց 3։19

10, 11. Կաթողիկէ Նոր Համայնագիտարան–ը Աստուածաշունչի հոգիի ուսուցումին մասին ի՞նչ կ’ընդունի, եւ ասիկա Աստուածաշունչի ըսածին հետ բաղդատելով ի՞նչ կը տեսնենք։

¹⁰ Կաթողիկէ Նոր Համայնագիտարան–ը (Անգլերէն) հիմնականօրէն համաձայն է ասոր։ «Հոգին (Աստուածաշունչին մէջ)» իր յօդուածին մէջ, անիկա կ’ըսէ. «ՀԿ–ի [«Հին Կտակարան», կամ Եբրայերէն Գրութիւններ] մէջ, մարմնի ու հոգիի երկհերձութիւն [երկու մասերու բաժանում] չկայ»։ Անիկա կ’աւելցնէ թէ Աստուածաշունչին մէջ, «հոգի» բառը «բնաւ մարմինէն կամ անհատէն անջատ բանի մը չ’ակնարկեր»։ Արդարեւ, հոգի յաճախ «կը նշանակէ ապրող արարած մը, անիկա ըլլայ անասուն թէ մարդ»։ Այսպիսի անկեղծութիւն իրապէս կը հանգստացնէ, բայց պարզապէս հարց կու տանք թէ եկեղեցի յաճախողները ընդհանուր առմամբ ինչո՛ւ տեղեակ չեն այս իրողութիւններէն։

¹¹ Եկեղեցի յաճախողները որքա՜ն մտավախութենէ խնայուած պիտի ըլլային, եթէ Աստուածաշունչի պարզ ճշմարտութիւնը գիտնային, որ է՝ «Այն անձը [«հոգին», ՆԱ], որ մեղք կը գործէ, պիտի մեռնի», ոչ թէ դժոխքին մէջ պիտի տանջուի։ (Եզեկիէլ 18։4) Թէեւ ասիկա Քրիստոնեայ Աշխարհի սորվեցուցածէն շա՛տ տարբեր է, բայց իմաստուն մարդուն՝ Սողոմոնի, ներշնչման ներքեւ ըսածին հետ բոլորովին համաձայն է. «Անոնք որ կ’ապրին, գիտեն թէ պիտի մեռնին. բայց մեռելները բան մը չեն գիտեր ու ալ վարձք մը չեն առներ [այս կեանքին մէջ]. վասն զի անոնց յիշատակը մոռցուեցաւ։ Ձեռքդ ինչ որ գտնէ ընելու, բոլոր ուժովդ ըրէ, քանզի գերեզմանիդ մէջ [մարդկութեան հասարակ գերեզմանը] գործ, խորհուրդ, գիտութիւն ու իմաստութիւն չկայ»։—Ժողովողի 9։5, 10

12. Քրիստոնեայ Աշխարհը հոգիի անմահութեան վարդապետութիւնը ուրկէ՞ բերաւ։

¹² Ինչո՞ւ Քրիստոնեայ Աշխարհը Աստուածաշունչի ըսածէն ա՛յսքան տարբեր բան մը կը սորվեցնէ։ Կաթողիկէ Նոր Համայնագիտարան–ը՝ «Հոգին, Մարդը՝ Անմահ» խորագրով իր յօդուածին մէջ կ’ըսէ թէ Եկեղեցիի նախկին Հայրեր հոգիի անմահութեան գաղափարին համար ո՛չ թէ Աստուածաշունչէն ապացոյցներ գտան, այլ, «բանաստեղծներէն եւ փիլիսոփաներէն եւ յունական մտայղացման ընդհանուր աւանդութենէն . . . Հետագային, միջնադարեան աստուածաբանները նախընտրեցին Պղատոնը, կամ Արիստոտէլի սկզբունքները գործածել»։ Անիկա կը նշէ թէ «Պղատոնական եւ Նոր–պղատոնական մտայղացման ազդեցութիւնը»՝ մէջը ըլլալով հոգիի անմահութեան հաւատալիքը՝ վերջապէս «քրիստոնէական աստուածաբանութեան բուն կորիզը» կազմեց։

13, 14. Ինչո՞ւ անտրամաբանական է հեթանոս Յոյն փիլիսոփաներէն լուսաբանութիւն յուսալ։

¹³ Արդեօք Քրիստոնեայ ըլլալ դաւանողները յունական հեթանոս իմաստասէրներո՞ւն պէտք էր դառնային, յետ–մահու կեանքի նման հիմնական յոյսի մը մասին բան մը գիտնալու համար։ Անշուշտ ո՛չ։ Երբ Պօղոս Կորնթոսի մէջ, Յունաստան, ապրող Քրիստոնեաներուն գրեց, ան ըսաւ. «Այս աշխարհի իմաստութիւնը Աստուծոյ առջեւ յիմարութիւն է. վասն զի գրուած է թէ ‘Անիկա իմաստունները իրենց խորամանկութեան մէջ կը բռնէ’։ Եւ դարձեալ՝ թէ ‘Տէրը գիտէ իմաստուններուն խորհուրդները, որոնք ունայն են’»։ (Ա. Կորնթացիս 3։19, 20) Վաղեմի Յոյները կռապաշտներ էին։ Ուստի, ի՞նչպէս կրնային ճշմարտութեան աղբիւր մը ըլլալ։ Պօղոս Կորնթացիներուն հարց տուաւ. «Ի՞նչ յարմարութիւն ունի Աստուծոյ տաճարը կուռքերուն հետ. վասն զի դուք կենդանի Աստուծոյ տաճարն էք. ինչպէս Աստուած ըսաւ, թէ ‘Անոնց մէջ պիտի բնակիմ ու անոնց մէջ պիտի քալեմ եւ անոնց Աստուած պիտի ըլլամ ու անոնք ինծի ժողովուրդ պիտի ըլլան’»։—Բ. Կորնթացիս 6։16

¹⁴ Սրբազան ճշմարտութիւններու յայտնութիւնը սկիզբը Իսրայէլ ազգին միջոցաւ տրուած էր։ (Հռովմայեցիս 3։1, 2) Հ.Դ. 33–էն ետք, անիկա առաջին դարու օծեալներու քրիստոնէական ժողովքին միջոցաւ տրուեցաւ։ Առաջին դարու Քրիստոնեաներուն մասին խօսելով, Պօղոս ըսաւ. «Աստուած մեզի յայտնեց [զինք սիրողներուն համար պատրաստած բաները] իր Հոգիովը»։ (Ա. Կորնթացիս 2։10. տես նաեւ՝ Յայտնութիւն 1։1, 2։) Քրիստոնեայ Աշխարհի հոգիի անմահութեան վարդապետութիւնը՝ յունական փիլիսոփայութենէ ծագում առած է։ Անիկա ո՛չ Իսրայէլի, եւ ոչ ալ առաջին դարու օծեալ Քրիստոնեաներու ժողովքին տրուած աստուածային յայտնութիւններուն միջոցաւ յայտնուած էր։

Մեռելներու Համար Իրական Յոյսը

15. Ըստ Յիսուսի, մեռելներուն իրական յոյսը ի՞նչ է։

¹⁵ Եթէ անմահ հոգի մը չկայ, մեռելներու համար իրական ի՞նչ յոյս կայ։ Յոյսը՝ յարութիւնն է, Աստուածաշունչի հիմնական վարդապետութիւններէն մէկը, որ արդարեւ աստուածային հոյակապ խոստում մըն է։ Յիսուս յարութեան յոյսը հրամցուց, երբ իր բարեկամուհիին՝ Մարթայի ըսաւ. «Ես եմ յարութիւնն ու կեանքը։ Ան որ ինծի կը հաւատայ, թէեւ մեռնի՝ պիտի ապրի»։ (Յովհաննու 11։25) Յիսուսի հաւատալ՝ կը նշանակէ յարութեան հաւատալ եւ ո՛չ թէ՝ հոգիի անմահութեան։

16. Ինչո՞ւ տրամաբանական է յարութեան հաւատալ։

¹⁶ Յիսուս նախապէս յարութեան մասին խօսած էր, երբ կարգ մը Հրեաներուն ըսած էր. «Ասոր վրայ մի՛ զարմանաք. վասն զի ժամանակ պիտի գայ՝ երբ բոլոր գերեզմաններուն մէջ եղողները անոր ձայնը պիտի լսեն, ու դուրս պիտի գան»։ (Յովհաննու 5։28, 29) Հոս Յիսուսի նկարագրածը՝ մարմնին մահուընէ ետք ուղղակիօրէն երկինք գացող անմահ հոգիէն շատ տարբեր է։ Անիկա դարերէ, կամ նոյնիսկ հազարաւոր տարիներէ, ի վեր գերեզմանին մէջ գտնուող անհատներու ապագային ‘դուրս գալուն’ մասին կը խօսի։ Հոս՝ մեռած հոգիներու ետ կեանքի գալուն մասին է խօսքը։ Անկարելի՞ կը գտնէք։ Անկարելի չէ Աստուծոյ համար, «որ մեռելներէ կ’ողջնցնէ եւ չեղած բաները եղածներու պէս կը կանչէ»։ (Հռովմայեցիս 4։17) Սկեպտիկներ կրնան ծիծաղիլ մեռելներէն ետ գալու գաղափարին վրայ, բայց ասիկա կատարելապէս համապատասխան է այն իրողութեան հետ թէ «Աստուած սէր է», եւ «վարձահատոյց կ’ըլլայ անոնց, որ զինք կը փնտռեն»։—Ա. Յովհաննու 4։16. Եբրայեցիս 11։6

17. Աստուած յարութեամբ ի՞նչ պիտի իրագործէ։

¹⁷ Իրապէս, Աստուած ի՞նչպէս կրնայ վարձատրել անոնց, որոնք «մինչեւ մահ հաւատարիմ» մնացած են, եթէ զանոնք ետ կեանքի չբերէ։ (Յայտնութիւն 2։10) Յարութիւնը նաեւ կարելի կը դարձնէ որ Աստուած իրագործէ այն ինչ որ Յովհաննէս առաքեալ գրեց. «Ասոր համար Աստուծոյ Որդին յայտնուեցաւ, որ Սատանային գործերը քանդէ»։ (Ա. Յովհաննու 3։8) Եդեմի պարտէզին մէջ, Սատանան մարդկային ամբողջ ցեղին սպաննիչը եղաւ, երբ մեր առաջին ծնողքը մեղքի ու մահուան առաջնորդեց։ (Ծննդոց 3։1-6. Յովհաննու 8։44) Յիսուս սկսաւ Սատանայի գործերը քանդել, երբ իր կատարեալ կեանքը որպէս համապատասխան փրկագին տուաւ, Ադամի կամակոր անհնազանդութեան հետեւանքը եղող մեղքին ժառանգական գերութենէն մարդկութիւնը ազատագրելու համար։ (Հռովմայեցիս 5։18) Ադամական մեղքի պատճառաւ մեռնողներու յարութիւնը՝ Սատանայի գործերը քանդելու ուրիշ կերպ մըն է։

Մարմին եւ Հոգի

18. Կարգ մը Յոյն փիլիսոփաներ ի՞նչպէս հակազդեցին, երբ Պօղոս Յիսուսի յարուցուած ըլլալուն մասին խօսեցաւ, եւ ինչո՛ւ։

¹⁸ Երբ Պօղոս առաքեալ Աթէնքի մէջ էր, ան բարի լուրը քարոզեց ամբոխի մը, որու մէջ Յոյն փիլիսոփաներ կային։ Անոնք մտիկ ըրին միակ ճշմարիտ Աստուծոյ եւ զղջալու մասին իր տուած բանախօսութիւնը։ Անկէ ետք ի՞նչ տեղի ունեցաւ։ Պօղոս իր բանախօսութիւնը աւարտեց, ըսելով. «[Աստուած] օր մը սահմանեց, որուն մէջ աշխարհս արդարութեամբ պիտի դատէ այն մարդուն ձեռքով՝ որ որոշեց ու ամենուն հաւատացուց՝ զանիկա մեռելներէն յարուցանելով»։ Այս խօսքերը խռովութիւն յառաջացուցին։ «Երբ մեռելներուն յարութիւնը լսեցին, ոմանք ծաղր կ’ընէին»։ (Գործք 17։22-32) Աստուածաբան Օսգար Գիւլման հետեւեալ դիտողութիւնը կ’ընէ. «Հոգիի անմահութեան հաւատացող Յոյներուն համար, աւելի դժուար էր յարութեան քրիստոնէական քարոզչութիւնը ընդունիլ, քան ուրիշներուն համար։ . . . Մեծ իմաստասէրներուն՝ Սոկրատի եւ Պղատոնի՝ ուսուցումը որեւէ կերպով կարելի չէ ներդաշնակել Նոր Կտակարանի ուսուցումին հետ»։

19. Քրիստոնեայ Աշխարհի աստուածաբաններ ի՞նչպէս ջանացած են յարութեան ուսուցումը ներդաշնակել հոգիի անմահութեան վարդապետութեան հետ։

¹⁹ Այսպէս ըլլալով հանդերձ, առաքեալներուն մահուան յաջորդող մեծ հաւատուրացութենէն ետք, աստուածաբաններ ջանացին յարութեան քրիստոնէական ուսուցումը ձուլել, Պղատոնի հոգիի անմահութեան հաւատալիքին հետ։ Ժամանակի ընթացքին, ոմանք նորաձեւ լուծումի մը համաձայն գտնուեցան. Մահուան ժամանակ, հոգին կ’անջատուի («կ’ազատագրուի», ըստ ոմանց) մարմինէն։ Ապա, ըստ Ռ. Ճ. Գուգի Յարութեան Վարդապետութեան Նախագծերը գրքին, Դատաստանի Օրը «իւրաքանչիւր մարմին դարձեալ իր հոգիին պիտի միանայ, եւ իւրաքանչիւր հոգի՝ իր մարմինին»։ Ուստի, ըսուած է որ յարութիւնը՝ մարմնին ու անմահ հոգիին ապագայ վերամիացումն է։

20, 21. Որո՞նք անշեղ կերպով յարութեան մասին ճշմարտութիւնը սորվեցուցած են, եւ ասիկա ի՞նչպէս օգտակար եղած է իրենց։

²⁰ Այս վարդապետութիւնը ցարդ գլխաւոր եկեղեցիներուն պաշտօնական վարդապետութիւնն է։ Թէեւ այսպիսի մտայղացում մը կրնայ տրամաբանական թուիլ աստուածաբանի մը համար, սակայն եկեղեցի յաճախողներէն շատերու ծանօթ չէ ասիկա։ Անոնք պարզապէս կը խորհին որ երբ մեռնին՝ ուղղակի երկինք պիտի երթան։ Այս պատճառաւ, Գամընուէլ–ի 5 Մայիս 1995–ի համարին մէջ, գրող Ճոն Կարվի ամբաստանեց, ըսելով. «Այնպէս կը թուի թէ [յետ–մահու կեանքի մասին] շատ մը Քրիստոնեաներու հաւատքը աւելի մօտ է Նոր–պղատոնականութեան, քան որեւէ բանի որ իրապէս քրիստոնէական է. անիկա սուրբ գրային հիմ ալ չունի»։ Արդարեւ, Աստուածաշունչը Պղատոնին հետ փոխանակելով, Քրիստոնեայ Աշխարհի կղերները իրենց ծուխերուն մէջ մարեցին Աստուածաշունչի յարութեան յոյսը։

²¹ Սակայն Եհովայի Վկաները հեթանոսական փիլիսոփայութիւնը կը մերժեն եւ Աստուածաշունչի յարութեան յոյսին կը կառչին։ Անոնք այս ուսուցումը կերտիչ, գոհացուցիչ եւ մխիթարական կը գտնեն։ Յաջորդ յօդուածներով պիտի տեսնենք թէ Աստուածաշունչի յարութեան ուսուցումը որքան հաստատ հիմ եւ որքան տրամաբանական է, թէ՛ երկրային յոյս ունեցողներուն եւ թէ երկնային կեանքի յարութեան ակնկալութիւնը ունեցողներուն։ Այս յօդուածները նկատի առնելու համար, կը յանձնարարենք որ նախապատրաստուիք, ուշադրութեամբ կարդալով Ա. Կորնթացիս 15–րդ գլուխը։

Կը Յիշէ՞ք

◻ Ինչո՞ւ յարութեան վրայ զօրաւոր վստահութիւն պէտք է մշակենք։

◻ Եհովա ի՞նչ հեռանկար դրաւ Ադամի ու Եւայի դիմաց։

◻ Ինչո՞ւ անտրամաբանական է Յոյն փիլիսոփաներուն քով փնտռել ճշմարտութիւնը։

◻ Ինչո՞ւ յարութիւնը տրամաբանական յոյս մըն է։

[Նկար՝ էջ 18]

Երբ մեղանչեցին, մեր առաջին ծնողները երկրի վրայ յաւիտեան ապրելու յոյսը կորսնցուցին