Ihe Dị Mgbagwoju Anya Banyere Nrịanrịa

AFỌ NA-ASA OBERE OWMADJI. Nne ya, bụ́ Hawa, na-echegbu onwe ya na mmiri pụrụ ịgwụsị ya n’ahụ; ọ nụrụ na nwatakịrị nke nwa nwanne ya nọ n’ime obodo esiwo otú ahụ nwụnahụ ya n’oge na-adịbeghị anya. Nne nne Owmadji, bụ́ nne di Hawa, chọrọ ịkpọga Owmadji na nke dibịa afa obodo ha. “Ọ bụ ajọ mmụọ na-eme ka nwata a na-arịa ọrịa,” ka ọ sịrị. “Ị jụrụ inye ya ọgwụ nchebe ka o yiri maka nchebe, ugbu a nsogbu amalitewalanụ!”

A NA-AHỤKARỊ ọnọdụ a n’ọtụtụ ebe n’ụwa. Ọtụtụ narị nde mmadụ kwere na ọ bụ ndị ajọ mmụọ bụ ndị a na-adịghị ahụ anya na-akpata nrịanrịa. Nke a ọ̀ bụ eziokwu?

Ịkpata Ihe Mgbagwoju Anya Ahụ

O nwere ike bụrụ na gị onwe gị ekweghị na ọ bụ ndị mmụọ a na-adịghị ahụ anya na-akpata ọrịa. N’ezie, ọ pụrụ iju gị anya ihe ga-eme ka mmadụ ọ bụla chee otú ahụ, n’ihi na ndị ọkà mmụta sayensị egosipụtawo na ọ bụ nje dị iche iche na-akpata ihe ka n’ọtụtụ ọrịa. Ma cheta na ihe a kpọrọ mmadụ amabughị banyere irighiri ihe ndị a na-akpata ọrịa. Ọ bụ nanị mgbe Antonie van Leeuwenhoek mepụtara enyo e ji ahụ ihe ndị pere oké mpe na narị afọ nke 17 ka anya mmadụ bidoro hụwa ihe ndị ahụ pere oké mpe. Ọbụna mgbe ahụ, ọ bụ nanị site ná nchọpụta ndị Louis Pasteur mere na narị afọ nke 19 ka sayensị malitere ịghọta njikọ e nwere n’etiti nje na ọrịa.

Ebe ọ bụ na n’ihe ka ukwuu n’akụkọ ihe mere eme nke mmadụ, a mabughị ihe na-akpata ọrịa, ọtụtụ nkwenkwe na-enweghị isi bilitere, gụnyere nchepụta echiche bụ́ na ọ bụ ndị ajọ mmụọ na-akpata ọrịa nile. The New Encyclopædia Britannica na-atụ aro otu ụzọ nke a pụrụ isiwo malite. O kwuru na ndị mbụ gwọrọ ọrịa gbalịrị iji ụdị mkpọrọgwụ, ahịhịa, na ihe ọ bụla ọzọ dị iche iche aka ha pụrụ iru, gwọọ ndị ọrịa. Ihe ndị ahụ na-adị irè mgbe ụfọdụ. Mgbe ahụ ọgwọ ọrịa ahụ na-eji ọtụtụ ememe na nkwenkwe na-enweghị isi gbakwụnyere usoro ọgwụgwọ ahụ, bụ́ nke a na-eme iji zochie ihe gwọrọ ọrịa ahụ n’ezie. Ọgwọ ọrịa ahụ na-esi otú a hụ na ndị mmadụ ga-anọgide na-abịa ka ọ gwọọ ha. N’ụzọ dị otú a, e ji ihe dị mgbagwoju anya gbaa ịgwọ ọrịa gburugburu, a gbakwara ndị mmadụ ume ilegara ike karịrị nke mmadụ anya maka enyemaka.

A ka na-eji usoro ọgwụgwọ ọdịnala a eme ihe n’ọtụtụ ala. Ọtụtụ ndị na-asị na ọ bụ mmụọ nke ndị nna nna nwụrụ anwụ na-akpata ọrịa. Ndị ọzọ na-asị na ọ bụ Chineke na-eme ka anyị daa ọrịa nakwa na nrịanrịa bụ ntaramahụhụ maka mmehie anyị. Ọbụna mgbe ndị maara nke a na-akọ ghọtara ihe na-akpata ọrịa, ha ka pụrụ ịdị na-atụ egwu mmetụta ndị sitere n’ike karịrị nke mmadụ.

Ndị dibịa afa na ndị dibịa ọdịnala na-eji egwu a erigbu ndị mmadụ. Gịnịzi ka anyị kwesịrị ikwere? Ọ̀ dị uru ọ bara ilegara ndị mmụọ anya maka nlekọta ahụ ike? Gịnị ka Bible na-ekwu?