EGBERITỊBỊ 30

DUMA 36 We Guard Our Hearts

Israel Pẹrẹbo Duo Bo Wo Laaemi Yelaa Tolumọyeama

“Ị́mịnị waị kịrịịye mịẹmịnị kịmị mọ bolousei kịmị mọ, ba Ọkpọnanaowei karịmịnị kịmị mọ ụ karịgha kịmị mọ bẹbẹ paaemi bara mị ẹrị mịnị.”—MAL. 3:18.

TOLUMỌ DỌỤMỊNỊ YEBO

Jehovah akị Israel pẹrẹbo dimọwẹrị bara bị wo mọ a sụọtuu nimi daba baratụa wo pịrịwẹrị ebibara akị Jehovah karịmụ bara nimimịnị.

1-2. Israel pẹrẹbo gbelemọ yọmị, Bible te egberiama kị gbaa ma o?

Your answer

BIBLE bị 40 dẹịn-emi pẹrẹ-ama kị Israel ibe daa mị kị gbaamị.a Bá bei pẹrẹbo mịẹ yeama kpọ gbaa wẹrịemi. Gbaamaba, ebi pẹrẹ-ama kpọ zụa sei yeama mịẹ mị. Wo wẹrị Pẹrẹowei David ditụa. David ebi pẹrẹowei. Jehovah gbaamị: “Ine odubowei David . . . Wo adụdụsẹ akị ị mọ mọ́ wẹnị mị bá kịrịịye bẹtịbị kị mịẹ mị.” (1Ki. 14:8) Anịa, David zịnị kịmị ere mọ bụnụ mị, bá erema yei baámụ iroro kpọ tọn mị.—2Sam. 11:4, 14, 15.

² Biin peibolou nanagha pẹrẹama kpọ ebi yeama mịẹ mị. Wo wẹrị Rehoboam ditụa. Jehovah tọrụyọ mị, ómịnị “sei yeama mịẹ mị.” (2Chron. 12:14) Bịsẹ bara kị gbaa kpọ, Rehoboam Ọkpọnanaowei peiwẹrị oia ziituama bụọmọwẹrị wó daatimi ete duo seriwẹrị zịnị pẹrẹ sẹlẹ ánị angọbo pịrị mị. Ómịnị mọkpọ Ọkpọnanaowei kịmịbo kekeremụ yọ duonị, egiren-otu laa sụọgha fa bara akị wó ete bọọ emi amabo tọlọmọ mị.—1Ki. 12:21-24; 2Chron. 11:5-12.

3. Te yelaa biibịbị kị paa ma, bá bei egberitịbị mị teeki wo mọ ẹrẹtei dọụmịnị a?

Your answer

³ Omịnị mị yelaa biibịbị bọọ sụọtuu nimi agbẹị-emi. Israel pẹrẹbo sei yeama mọ ebi yeama mọ kị mịẹ mị, anịa Jehovah tetuu kị duonị mị pẹrẹbo zụayaị peibolou nana, zụayaị ba peibolou nanagha bara gbaa ma o? Parụbịbị mị baratụa wo pịrịwẹrị Jehovah akị wo bara bọọ dọụ wẹrịemi yebo nimi mịnị. Jehovah akị Israel pẹrẹbo ditụatimi tara yeama wo mọ tolumọ mịnị: ánị adụdụbo timi bara mọ, ánị boloudeiyọ mọ, bá kịrịị bara akị ụ karị bara mọ.

ÁMỊNỊ ADỤDỤSẸ KA KỊ JEHOVAH TARỊ MỊ

4. Peibolou nana pẹrẹbo mọ bá peibolou nanagha pẹrẹbo mọ te bẹbẹ paa yọ kị nana ma o?

Your answer

⁴ Jehovah dọụbara mịẹ pẹrẹbo beinmọ beinmọ adụdụ ka kị Jehovah karị mị.b Ebi Pẹrẹowei Jehoshaphat “wó adụdụsẹ ka kị Jehovah dọụ mị.” (2Chron. 22:9) Josiah gelemọ yọmị Bible gbaa amọ: “Beinmọ beinmọ bara adụdụsẹ akị waị Jehovah dọụ bo pẹrẹ nẹ wó emibara timi pẹrẹ fa.” (2Ki. 23:25) Solomon uwadẹ ifiemị sei yeama mịẹ mị, Solomon gbelemọ yọmị Bible teeki gbaa ma o? “Ómịnị beinmọ beinmọ adụdụ nanagha.” (1Ki. 11:4) Abijam tịịnmịnị pẹrẹ kpọ peibolou nanagha, Abijam gbelemọ yọmị Bible gbaa amọ: “Ómịnị wó adụdụsẹ akị Jehovah tarịgha.”—1Ki. 15:3.

5. Beinmọ beinmọ adụdụ kọn Jehovah karị gbaa daba, teeki gbaamịnị a o?

Your answer

⁵ Anịa, omịnị tebara ka kị beinmọ beinmọ bara adụdụsẹ akị Jehovah karị mịnị a o? Beinmọ beinmọ adụdụ akị Jehovah karịmịnị kịmị mị paa Ọkpọnanaowei karị agbẹị-emi kị duonị ụ karịmịnị bara mịẹgha. Anịa, bịsẹ kịmị bị Jehovah didụbamọ bá ụ tarị wẹrịemi kị duonị ụ karịmịnị. Bịsẹ kịmị bị Jehovah tarịemi duonị adụdụsẹ akị Jehovah karịtimi dụụ laa mịnị.

6. Omịnị tebara ka kị ifiemọsẹ laa beinmọ beinmọ adụdụ kọn Jehovah karị mịnị a o? (Proverbs 4:23; Matthew 5:29, 30)

Your answer

⁶ Omịnị tebara ka kị wo adụdụsẹ akị peibolou nana pẹrẹbo dimịẹ mịnị a o? Wo adụdụ seimọ a paaemi yeama mọ naịnkụmọ. Agbẹịgha yeama kpọ akị angọ kamaị kụmọ, gbaamaba, wo ịkịọụbo seimọ a paaemi yeama dii anịghakpọ pei kụmọ. Sei ikie-otuama wo mịẹ nanaye didụbamọ akị Jehovah dẹịn mịnị, anịduonị omịnị á mọ mọ́ wẹnị gbelei kụmọ. Ye wo Jehovah a nana wẹrịemi tarị mịẹ suusụọ dọụmịnị bara wo mọ ẹrị daba, angọtụa ifie famọgha bara bịsẹye kọnsiin.—Proverbs 4:23; Matthew 5:29, 30 goo.

7. Tetuu kị duonị omịnị wo mịẹ Jehovah karịmịnị yọmị suusụọ a paaemi yebo kịlẹ agbẹị-emi a o?

Your answer

⁷ Omịnị wo adụdụ bụọmọ wẹrị dịẹịdịẹị kụmọ. Omịnị kịlịkịlịgha ifiesẹ, omịnị tẹmẹ-anga bọọ tịẹkụrọ emi duonị, kẹnịye kpọ laa wo adụdụ seimọgha fa bara iroro kpọ paaemi. Wẹrị iroro dii, afọrị fọnmịnị bá edidi kpo kụrọemi ifie, ị́ mú warị ladaba, ị́mịnị bịdẹ terimịnị, anịa ịmịnị iné warị mị fini koromọ wẹrị daba teeki paa mịnị bara kị ị́ mọ tọn ma o? Bịsẹ dọụdọụ afọrị mị iné warịbolou duosụọ mịnị. Teeki gbaamịnị a? Omịnị Bible tolumọmịnị yọmị wo mọ Jehovah mọ ikie mịẹ zụzụmịnị. Anịa, omịnị agbẹịgha yeama bụọmọ wo adụdụbo asụọ kụmọ, anịkị akpọ ma emi dọụdọụ “afọrị” mọ bá Jehovah dịsẹgha inyenrinbụọbo mọ ba wo adụdụbo seimọgha fa.—Eph. 2:2.

ÁMỊNỊ BOLOUDEI MỊ

8-9. Zezemọye Pẹrẹowei David mọ Pẹrẹowei Hezekiah mọ laa ifiebị ámịnị tebara kị mịẹ ma o? (Bọlọụ foto dii.)

Your answer

⁸ Wo naa bụọmọdẹ bara mị, Pẹrẹowei David kụrọ sei mịẹ mị. Anịa bụrụowei Nathan, ómịnị seimịẹ Jehovah a bụọdẹ bara gbaa ụ pịrị ifiemị, David angọ-iyerimọ bá boloudei mị. (2Sam. 12:13) Psalm 51 gbaa bara didaba, David kọkọ adụdụ kị duo boloudei mị. David Nathan lẹlẹmọ anịghakpọ ụyafị malafamịnị kị duonị Nathan tọrụyo bọọ aritụa boloudeidẹ bara mịẹgha.—Ps. 51:3, 4, 17, superscription.

⁹ Pẹrẹowei Hezekiah kpọ seimịẹ Jehovah ghọ bụọmị. Bible gbaa amọ: “Wó angọserimọ yọ duonị, ómịnị weribịbị akị wó angọ mọ Judah mọ bá Jerusalem mọ pịrịmị.” (2Chron. 32:25) Tetuu kị duonị Hezekiah angọserimọ ma o? Jehovah akị ụ pịrịdẹ nanayebo mọ, baratụa ụ pịrịwẹrị Assyria otubo dẹịnmọ yọ mọ, bá ụ baá dọụtimi dọọn duo ụ zụọ yọ kị Hezekiah mịẹ angọserimọ kpọ paaemi. Kaanghaba angọserimọ inyenrinbụọ kị Hezekiah dịnẹmọ wẹrị wó nanayebo kọn Babylon otubo dịa mị. Bịsẹye duonị Jehovah bụrụowei Isaiah fịrịmọ ụ zezemọ mị. (2Ki. 20:12-18) Pẹrẹowei Hezekiah kpọ pẹrẹowei David mịẹbara kị mịẹ mị. Ómịnị angọ-iyerimọ wẹrị boloudei mị. (2Chron. 32:26) Bịsẹ deiyọ duonị, kunumọ mị Hezekiah, Jehovah tọrụyọ mị peibolou nana bá “kịrịịye mịẹmịnị pẹrẹ” a paa mị.—2Ki. 18:3.

Collage: 1. Nathan David mọ ẹrẹmịnị ifiemị, Pẹrẹowei David ineni kẹrị bara timi agọnọ dimịnị. 2. Isaiah Hezekiah mọ ẹrẹmịnị ifiebị, Pẹrẹowei Hezekiah ineni kẹrị bara wo tibi kẹrịmịnị. — Bụrụowei mị ánị mịẹ seibo gbaa á pịrị ifiemị, pẹrẹowei David mọ, pẹrẹowei Hezekiah mọ angọ-iyerimọ wẹrị dei mị, (Gooyọ 8-9 dii)

10. Zezemọye pẹrẹowei Amaziah laa ifiebị, ómịnị tebara kị mịẹ ma o?

Your answer

¹⁰ Pẹrẹowei Amaziah, Hezekiah mọ David mọ bara mịẹgha, ómịnị ebi fịrịama wẹnị mị “anịa ómịnị beinmọ beinmọ adụdụ akị mịẹgha.” (2Chron. 25:2) Amaziah te sei kị mịẹ ma? Jehovah baratụa ụ pịrịwẹrị Edom otubo dẹịnmọ siindẹ ifiemị, Amaziah mú ánị orubo kị karị mị.c Jehovah bụrụowei bịsẹ mịẹkiriye gbaa Amaziah pịrị ifiemị, ómịnị angọserimọ bara bụrụowei gbaa egberi peigha.—2Chron. 25:14-16.

11. 2Corinthians 7:9, 11 gbaa bara didaba, omịnị teeki mịẹwẹrị Jehovah wo seibo akị wo bụọmọmịnị a o? (Fotobo kpọ dii.)

Your answer

¹¹ Bei paayebo te ka kị wo tolumọ ma o? Omịnị wo mịẹmịnị seibo a barasiin bá angọtụadá wo mịẹ mú waị bịsẹ sei bọọ korosụọmụ ye mọ naịn kụmọ. Wo dii tọrụ bọọ ye a paagha ye kị duonị Itu-kosuotubo wo berifaanye akị wo pịrị daba, tebara kị wo mọ mịẹ mịnị a? Jehovah mọ itu-kosuotubo mọ wo tarịgha bara iroro kụmọ. Israel pẹrẹbo kpọ mịẹkiri daba zezemọye akị á pịrị timi mị. (Heb. 12:6) Omịnị mịẹkiri wẹrị itu-kosuotu wo zezemọ daba, omịnị (1) angọ-iyerimọ bara tolumọbịbị kẹrịakị, (2) dei agbẹị-emi yeama dei, bá (3) adụdụsẹ akị Jehovah karị bọlọụ a mú. Omịnị wo mịẹmịnị seibo a barasiin daba, Jehovah wo bụọmọ mịnị.—2Corinthians 7:9, 11 goo.

Collage: 1. Kẹnị itukosuowei kẹnị bịnaowei mọ ẹrẹmịnị, bịnaowei bị kẹnị wuru ololo mọ bá kẹnị wụrụ glassi mọ dimịnị. 2. Bịnaowei mị ye a tuudọụmịnị, ómịnị Bible bá “Powẹịtimi Bẹseri Bẹseri Laa!” fun mị tolumoye 43 kị goomịnị. 3. Itu-kosuowei mọ bịsẹ bịnaowei mọ warị duo mú warị laa egberigbaamịnị. — Omịnị mịẹkiri wẹrị itu-kosuotubo wo kịrịịmọ daba, omịnị (1) angọ-iyerimọ bara kerịakị, (2) dei agbẹị-emi yeama dei bá (3) adụdụsẹ akị Jehovah karị bọlọụ a mú (Gooyọ 11 dii)f

ÁMỊNỊ KỊRỊỊ BARA KA KỊ JEHOVAH KARỊ MỊ

12. Teeki gbẹsị peibolou nana pẹrẹbo mịẹ bẹbẹ paa ma o?

Your answer

¹² Jehovah tọrụyọ bọọ peibolou nana kịmịama a paa pẹrẹbo kịrịị bara ka kị ụ karị mị. Ámịnị, ánị daamịnị kịmịbo kpọ kụrọmọ wẹrị Jehovah kị karịmị. Wo goo naádẹ bara mị, mị pẹrẹbo mịẹkịrị yọama nana mị. Bịsẹ bara kị gbaa kpọ ámịnị Jehovah bẹtịbị kị karị mị bá angọtụa oru karị inyenrinbụọ kọnsiin mị.d

13. Tetuu kị duonị Jehovah pẹrẹowei Ahab peibolou nanagha bara gbaa ma o?

Your answer

¹³ Tetuu kị duonị zụa pẹrẹama Jehovah tọrụyọ bọọ peibolou nanagha kịmịama a paa ma o? Ánị mịẹ yebosẹ kị sei-emi bara gbaagha. Gbaamaba bolousei Pẹrẹowei Ahab wó duotolu kị duonị Naboth fịị bara naá ifiemị, ómịnị angọ-iyerimọ bara ineni kẹrịmị. (1Ki. 21:27-29) Ahab opuama-ma mịẹpaamọ bá Israel-otubo kpọ barị sụụama dẹịnmọ mị. (1Ki. 20:21, 29; 22:39) Anịa Ahab oroupaa bara akị kẹnị seifiri wẹnị mị. Ómịnị ụ taa gbaa egberi kị peiwẹrị oru karị inyenrinbụọ mịẹ wasamọ mị. Ahab benebene boloudeigha.—1Ki. 21:25, 26.

14. (a) Tetuu kị duonị pẹrẹowei Rehoboam peibolou nanagha bara Jehovah mọ gbaa ma o? (b) Peibolou nanagha pẹrẹbo teeki mịẹ ma o?

Your answers

¹⁴ Wo wẹrị zịnị peibolou nanagha pẹrẹ ditụa—Rehoboam. Ómịnị kpọ wó daatimi ifiemị, biin ebi yeama kị mịẹ mị. Rehoboam daabụọ mị ebibara tịẹdẹ ifiemị, óminị Jehovah gbẹịn koromọ wẹrị oruama kị karị mị. (2Chron. 12:1) Tuu laa ifiebị, ómịnị Jehovah kpọ karịmịnị bá orubo kpọ karịmịnị. (1Ki. 14:21-24) Rehoboam mọ Ahab mọ bẹtịbị kị Jehovah gbẹịn koromọ bara paagha. Zịnị peibolou nanagha pẹrẹama kpọ oruama karị mị, bá ámịnị zịnị kịmịama kpọ mịẹwẹrị oru karị mị. Gaan bara mị, kịrịị bara akị Jehovah karịmịnị yọmị yelaaemi. Israel pẹrẹbo Jehovah tọrụyọ mị, peibolou nana anịghakpọ nanagha kịmịama a paamọ yọmị, Jehovah bei pẹrẹbo akị ụ karịtimi bara ditụatimi mị. Kịrịị bara kọn Jehovah karịmịnị yọmị, Jehovah tọrụyọ bọọ yelaaemi.

15. Tetuu kị duonị gesii bara akị Jehovah karịmụ yọbị yelaa Jehovah pịrị emi a o?

Your answer

¹⁵ Tetuu kị duonị bịsẹ ifiemị akị Jehovah karịtimi bara mị yelaa Jehovah pịrịtimi ma o? Mị pẹrẹbo kị Ọkpọnanaowei kịmịbo kụrọmọ wẹrị kịrịị bara kọn Jehovah karị agbẹị-emi. Bịsẹyọ bụọmọ kpọ, kịrịịgha karịbụọ mị ụya mọ zịnị kụrọ sei-ama mọ kị mịẹpaamọmịnị. (Hos. 4:1, 2) Zịnị tuu mọkpọ emi, Israel ibe duo paaemi kịmịbosẹ angọ dịẹpaamọ Jehovah pịrịdẹ kịmịama. Anịduonị ámịnị oru karịdẹ ifiesẹ, Bible gbaa amọ, ámịnị bo yei a barasin wẹrị zịnị kịmị mọ angamịnị ere bara kị paadẹ kị gbaamị. (Jer. 3:8, 9) Yei anịghakpọ ere nanadẹ kịmị mú zịnị kịmị mọ bụnụ daba, kọọ ụbọ dọọn kụrọmịnị. Bịsẹ bara kị, angọ dịẹpaamọ Jehovah pịrịdẹ kịmị, kụrọ sei mịẹ daba Jehovah, dọọn kụrọmọmịnị.e—Deut. 4:23, 24.

16. Jehovah tọrụyọ mị, teeki kịrịịye mịẹmịnị kịmị mọ bá bolousei kịmị mọ mịẹ bẹbẹ paa mịnị a o?

Your answer

¹⁶ Teeki wo mọ tolumọdẹ a? Omịnị kọkọ ikpe karịbụọ gbelemọ yesẹ golu mịnị bara gbinipẹlẹ agbẹị-emi. Bịsẹyọ bụọmọ kpọ omịnị angọtụa Jehovah dọụbara ka kị ụ karịtimi dụụ laa kị Jehovah mọ dọụ wẹrịemi. Bụrụowei Malachi Jehovah tọrụyọ mị kịmị mịẹ ebi kịmị anịghakpọ bolousei kịmị a paamịnị ye gbaa gaan paamọ mị. Malachi gbaa mị: “Ị́mịnị waị kịrịịye mịẹmịnị kịmị mọ bolousei kịmị mọ, bá Ọkpọnanaowei karịmịnị kịmị mọ ụ karịgha kịmị mọ bẹbẹ paaemi bara mị ẹrị mịnị.” (Mal. 3:18) Anịduonị, omịnị kẹnịye kpọ bụọmọ wẹrị wo mịẹ suusụọ kụmọ,—gbaamaba angọ yalịyalịgha inyenrinbụọ bá mịẹkiri yeama bụọmọ—wo mịẹ suusụọ wẹrị Jehovah a barasiin kụmọ. Jehovah a barasiin bá ụ karịgha yọ kpọ kụrọsei ka paaemi.

17. Wo nana dọụmịnị kịmị mị tebara ka kị wo Jehovah karịmịnị yọ gbele a paaemi a o?

Your answer

¹⁷ Ị́mịnị yei anịghakpọ ere nana dọụmịnị-aba, Malachi gbaa egberi mị baratụa ị́ pịrị a paaemi? Ụbọ mị zụa ebi inyenrinbụọama nana kpọ paaemi, anịa ụbọ mị Ọkpọnanaowei karịgha ifiesẹ, bịsẹ ụbọ mị kịrịịye kị mịẹmịnị bara kị Jehovah mọ akị ụ dimọ wẹrịemi a o? (2Cor. 6:14) Ị́mịnị ụbọ nana daba, ụbọ bị ị́ mọ Jehovah mọ nana wẹrịemi ikie mịẹkụrọmọ dẹịn mịnị a o? Wẹrị iroro dii: Pẹrẹowei Solomon nana erebo kpọ ebi fịrịama wẹnịtimi bara kị paaemi. Anịa ámịnị Jehovah karịgha duonị, dọlọ dọlọ Pẹrẹowei Solomon adụdụ seimọ wẹrị ụ mịẹ oruama kị karị mị.—1Ki. 11:1, 4.

18. Daụ mọ yin mọ otu te ka kị ánị awọụbo tolumọ agbẹị-emi a o?

Your answer

¹⁸ Daụ mọ yiin mo otu, ámịnị Bible ifie bọọ inyenrintimi pẹrẹbo mịẹ yebo akị ánị awọụbọ tolumọ. Anịkị awọụbo ebibara dịsẹnana wẹrị Jehovah karị a paadẹ. Bịsẹ ifiemị, pẹrẹbo akị Jehovah karị bá baratụa zịnịotu pịrịwẹrị Jehovah karịtimi bara kị Jehovah mọ dịị wẹrị ebi anịghakpọ sei pẹrẹ akị á tịịntimi mị. Daụ mọ yiin mọ otu baratụa ánị awọụbo pịrịwẹrị bịsẹ bara nimi. Ánị ẹrịmịnị egberibo mọ bá ánị inyenrinbụọ mọ kọn ebi mịẹdịaye mịẹ ánị awọụbo pịrị—gbaamaba Bible tolumọ angọ pịrị, yetolumọyọ a mú, egberigbaayọ a mú—bá zịnị tẹmẹanga fịrịama akị ánị ụndụ bọọ bọlọụdaá. (Matt. 6:33) Bịsẹ bara ámọ mịẹgha ifiesẹ, ánị awọụbo kịmị kpọ á penimọgha bara dịsẹnana wẹrị, Jehovah Iseriotu a paagha fa. Anịa bo bịsẹ bara paa daba, ánị awọụbo Jehovah karịmụ yọbị akị yelaa ye dimọgha fa, bá benebene Jehovah karịgha kpọ paaemi.

19. Ba Jehovah karịgha otubo te ukiemọye kị nana wẹrịemi a o? (“Ị́mịnị Waị Jehovah Dọụ Bo A Paaemi!” ekpedi kpọ dii.)

Your answer

¹⁹ Kịmị Jehovah karịtimi pẹlẹ daba, ba benebene laa Jehovah ikie-ụbọ a paagha fa bara kị gbaa mịnị a? Bịsẹ baragha, ụbọ mị boloudei wẹrị waị Jehovah karị kpọ paaemi. Laa bịsẹ bara mịẹ dọụmịnịsẹ, ụbọ bị angọ-iyerimọ wẹrị itu-kosuotubo duo baratụapịrịye bii mịnị. (Jas. 5:14) Boloudei wẹrị waịbo Jehovah ikie-ụbọ a paamọ yọ kị yelaa dẹịn-emi bara nimi!

Ị́mịnị Waị Jehovah Dọụ Bo A Paaemi!

Wo wẹrị Pẹrẹowei Manasseh ditụa, ómịnị “kụrọ sei-ama kị mịẹ Jehovah ghọ bụọmị.” Ómịnị “ye kpọ mịẹgha biin asịịn-ama kị kpodomị,” tẹmẹ tolumọ inyenrinbụọ nana, bá wó bẹtịbị awọụbọ kpọ akị ikịankụn oruama pịrịmị! (2Ki. 21:6, 16) Ómịnị Judah ibe kpọ mịẹwẹrị “kụrọ sei-ama mịẹ mị.” (2Ki. 21:9; 2Chron. 33:1-6) Anịa Manasseh ámọ kẹrị Babylon a múdẹ ifiemị, ómịnị boloudei mị. Manasseh kụrọ sei-ama mịẹtimi aladẹ duonị kẹnị ifie bẹtịbị kị Jehovah bara bụọmọye bii bara paagha. Manasseh ụya bolou a timi ifiemị, “barịị barịị ka kị angọ-iyerimọ mị” bá “barịị barịị ka kị tẹẹbịbị mịẹ mị.” Tuubị teeki paa ma? Jehovah Manasseh tẹẹbịbị naá mị bá “wó angọ-iyerimọ tẹẹbibi mị Jehovah gbele mị.” Anịduonị Jehovah Manasseh mịẹ seibo akị ụ bụọmọ wẹrị waị ụ kọn Jerusalem bọọ pẹrẹ a tụa mị.—2Chron. 33:12, 13.

Ba Jehovah karịgha timi aladẹ otubo adụdụsẹ akị waị ụ dọụ bo daba, Jehovah Manasseh bụọmọ bara bị akị á bụọmọ a paaemi a o? Iin paaemi. Isaiah 55:7 gbaa mị: “Bolousei kịmị bị wẹrị wó wẹnịmịnị fịrịbo mọ bá wó iroromịnị yebo mọ a barasiin dá; waị Jehovah dọụ bo, Jehovah dineni nana mịnị, Ọkpọnanaowei opu bara ka kị kịmị bụọmọmịnị.” Anịduonị angọtụa iné kụrọyọsẹ mịẹdá waị Jehovah dọụ bo!

20. Omịnị peibolou nana pẹrẹbo dimịẹ daba, Jehovah tebara ka kị wo dimịnị a o?

Your answer

²⁰ Omịnị te yeama ka kị Israel pẹrẹbo duo tolumọ akịdẹ a o? Omịnị peibolou nana pẹrẹbo dimịẹ wẹrị beinmọ beinmọ adụdụsẹ akị Jehovah karị a paaemi. Pebidá wosẹ ánị mịẹkiri yebo duo tolumọye nana, wo mịẹdẹ seibo a barasin dá boloudei, bá mịẹ agbẹị-emi yebo mịẹ. Bá ifiebosẹ kịrịị bara akị gesii Ọkpọnanaowei karịmụ yọ kị yelaa dẹịn-emi bara nimi. Ị́mịnị peibolou akị Jehovah a tụa daba, ị́mịnị Jehovah tọrụ yọ bọọ kịrịịye mịẹmịnị kịmị ka paamịnị.

DUMA 45 The Meditation of My Heart

a Bei egberitịbị bị, “Israel pẹrẹbo” akị Jehovah kịmịbo daa pẹrẹbo kị bịmọ wẹrịemi. Judah maa etebo mọ, Israel oia etebo mo anịghakpọ ebebu Israel ibesẹ daa pẹrẹbo kị bịmọ wẹrịemi.

b TUUGBAA WẸRỊEMI EGBERI: Bible mị “adụdụ” gbaa daba akị wo angọ bolou mị emi bara kị gbaamịnị, akị gbaamaba wo dịsẹ-emi yeama, iroromịnị yeama, inyenrinbụọ, wo dịnẹmọ wẹrị ye mịẹmịnị yeama, bá tọnpẹlẹ wẹrị mịẹmụyeama.

c Gaan paaemi yọmị, oruseri ifiema timi pẹrẹbo ánị dẹịnmọdẹ ibebo karịtimi orubo kị karịtimi mị.

d Pẹrẹowei Asa kụrọ sei mịẹ mị. (2Chron. 16:7, 10) Anịa, ómịnị Jehovah tọrụyọ bọọ ebimịẹ kịmị kị Bible mọ gbaa mị. Ómịnị bọlọụ ifiemị zezemọye kẹrịakịgha timi mị, kaanghaba timi bo kẹnị ifie laa bị, Asa zezemọye kẹrịakị mị. Jehovah tọrụyọ mị Asa nana ebi inyenrinbụọbo biin akị wó seibo dẹịn mị. Yelaadẹịn yọbị, Asa angọtụa oru karị inyenrinbụọ akị ibe duo kọnsiin wẹrị Jehovah bẹtịbị kị karị mị.—1Ki. 15:11-13; 2Chron. 14:2-5.

e Moses olokobo dii daba, bọlọụ maamụbo, benebene zịnị yesẹ karị kụmọ bá Jehovah bẹtịbị kị karị bara kị gbaa wẹrịemi.—Ex. 20:1-6.

f FOTOBO EMIBARA M: Itu-kosuowei kẹnị wuru bou kụrọmọmịnị bịnaowei mọ ẹrẹmịnị. Bịnaowei mị tolumọye kẹrịaki wẹrị, deiyọama mịẹ, bá wó adụdụsẹ akị Jehovah fịrị wẹnịmịnị.