Lubong nga Awanan Sakit
“Naparpartak ti malaria ngem ti pagarup ti asinoman,” kuna ti immunologo a ni Dr. Dan Gordon. “Agsapsapultay pay laeng ti pangparmek iti dayta.”
“SAAN pay laeng nga umdas ti ammotayo maipapan iti metabolismo ti [mikrobio ti sarut],” kuna ni Barry Bloom iti Howard Hughes Medical Institute. “Ditay naan-anay nga ammo no kasano a makaagas ti aniaman a droga. Talaga a ditay ammo.”
“Ti pannakaammo talaga a saanna a baliwan ti kababalin,” kinuna ti pannakangiwat iti Centers for Disease Control a buyogen ti pannakaupay, gaput’ pannakapaliiwna iti di panagballigi ti kampania ti “panagusar ti kondom” a mangparmek iti syphilis. Kas ipamatmat dagiti sasao iti ngato, ti pannakidangadang a maibusor iti malaria, sarut, ken syphilis ket makaupay. Makaipaayto kadi ti masanguanan kadagiti nasaysayaat a pangagas kadagitoy a saksakit?
Nalabit. Ngem nupay no maagasan ti tao ti dadduma a saksakit ken nalaklaka nga ibturan dagiti dadduma, adda ti kangrunaan a rason no apay a saan a mangabak nga interamente iti pannakidangadangna iti sakit.
Ti Gubuayan ti Sakit
Ti pannakidangadang iti sakit saan laeng a basta pannakidangadang kadagiti parasito ken mikrobio. Ilawlawag ti Biblia a ti sakit ket gapu iti natawid a basol manipud iti immuna a tao nga amatayo. (Roma 5:12) Ti basol saanna laeng a dinadadael ti relasion ti tao iti Namarsuana no di ket nangiturong iti panagkapuyna iti mental, emosional, ken pisikal. Gapuna, imbes nga agtultuloy a perpekto iti paraiso a daga, nagbalin nga imperpekto dagiti tao ket kimmapuyda agingga a nataydan.—Genesis 3:17-19.
Uray pay adda dagiti kasayaatan nga agas, saan a mabaliktad ti tao ti managbasol a kasasaadna wenno dagiti nagbanaganna. Daytoy a parikut ti mangiturong iti rasa ti tao nga “agpaituray nga awan gawayna [awan maaramidanna,” Phillips].” (Roma 8:20) Ket pudno daytoy no maipapan iti panangparmek iti sakit. Ti irarang-ay a mangispal-biag iti tay-ak ti medisina ket masansan a malapdan babaen iti mamagpeggad-biag a pannakasinasina ti kagimongan.
“Adda parikuttayo,” insurat ni Jerold M. Lowenstein iti magasin a Discover. “No ad-adu ti balligitayo a manglaban iti sakit ken mangpaatiddog iti biag ti tao, ad-adda met a dumteng a sipapartak ti pannakapukawtayo” gapu iti sobra a populasion ken ti pannakadadael ti aglawlaw.
Ti Pudpudno a Solusion
Ti pudpudno a solusion ti sakit saan nga agpannuray iti tao no di iti Namarsua. Isut’ gapuna a kinuna ti salmista: “Dika agkammatalek kadagiti piprinsipe, ken iti anak ti tao, a kenkuana awan ti tulong.” Kuna pay ti Biblia: “Naragsak daydiay . . . a ti inanamana adda ken Jehova a Diosna, isu a Nangaramid iti langit ken daga.” (Salmo 146:3, 5, 6) Ti laeng Dios ti addaan ti pannakabalin a mangpukaw iti sakit manipud iti gubuayanna. Ken sigun iti Biblia, panggepna nga aramiden ti kasta. Umas-asidegen dayta a tiempo.
Impadto ni Jesu-Kristo a “dagiti angol” ti maysa kadagiti pammaneknek nga agbibiagtayon iti panungpalan ti agdama a sistema dagiti bambanag ken sakbay la unay a dumteng ti baro a lubong. Impadtona met ti iyaadu dagiti kasasaad a mangpakaro iti sakit, kas iti gubat, bisin, ken kinadakes.—Lucas 21:11; Mateo 24:3, 7, 12; 2 Timoteo 3:1-5, 13.
Idi adda pay ditoy daga, simimilagro nga inagasan ni Jesus dagiti masakit, iti kasta rinugianna ti kaitungpalan ti padto: “Pudno nga isu inturedna dagiti saksakittayo; ken inawitna dagiti ladingittayo.” (Isaias 53:4; Mateo 8:17) Ngarud indemostrana iti bassit a pamay-an ti pinanggep ti Dios nga ibanag iti mabiiten iti sangalubongan. Kuna ti Biblia maipapan ken Jesus: “Ket immadani kenkuana dagiti umariwekwek a tattao a nangikuyogda kadagiti pilay, singkol, bulsek, umel, ken adu pay a sabsabali a masakit, ket inkabilda ida iti sakaananna, ket pinaimbagna ida; ket iti kasta nagsiddaaw dagiti adu a tao idi nakitada nga agsasaon dagidi umel ken magmagnan dagidi pilay ken makakitan dagidi bulsek.”—Mateo 15:30, 31.
Dagiti tattao a nakakita kadagidiay a milagro indayawda ti Dios agsipud ta naawatanda nga isu ti nangited ken Jesus ti pannakabalin a mangaramid kadagidiay a milagro. Ti pannakabalin nga adda ken Jesus isu met laeng ti pannakabalin a nausar iti panamarsua iti nakaskasdaaw nga uniberso. Daytat’ nasantuan nga espiritu ti Dios, ti aktibo a puersana.—Genesis 1:1, 2; Apocalipsis 4:11.
Nagsurat ni mammadto nga Isaias maipapan iti tiempo nga “awanton ti agnaed nga agkuna: ‘Masakitak.’” (Isaias 33:24) Ket ti Apocalipsis 21:4, 5 kunaenna: “‘[Ti Dios] punasennanto ti tunggal lua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti panagdung-aw wenno panagsangit wenno ut-ot. Dagiti immuna a banag napalabasdan.’ Ket Daydiay situtugaw iti trono kinunana: ‘Adtoy! Pagbalinek dagiti amin a banag a baro.’”
Ipakita ti Biblia nga agbibiagtayon iti tiempo ti panagbalbaliw. (1 Juan 2:15-17) Din agbayag daytoy a lubong, agraman dagiti sakit, ladingit, krimen, kinaranggas, ken ipapatay nga adda kenkuana, ket mapalabasdanton. Ikkatenton ti Dios dayta ken dagiti amin a kalamidad, ket iwayaanna ti maysa a baro a lubong ditoy daga, a sadiay “agtaengto ti kinalinteg.” (2 Pedro 3:11-13) Tinukoy ni Jesus dayta nga umay a baro a lubong a kas “Paraiso,” ta dayta ket kaslanto iti dati a minuyongan a Paraiso iti Eden, ngem dayta ket iti isuamin a daga.—Lucas 23:43; Genesis 2:7, 8.
Adda ngarud namnama dagiti Kristiano, saan laeng nga agpaay iti temporario laeng a pannakaagas, no di ket iti agnanayon a pannakawayawaya manipud iti kinaimperpekto, sakit, ken ipapatay. Inanamaenda ti naan-anay a kaitungpalan ti kari ti Dios: “Siak ni Jehova a mamaimbag kenka.” “Ket siak ikkatekto ti sakit iti tengngam.”—Exodo 15:26; 23:25.
[Dagiti ladawan iti panid 9]
Inikkan ti Dios ni Jesus ti pannakabalin a mangagas iti sakit ken mamagungar kadagiti natay