Ti Nanakman a “Dipper”

TI “NANAKMAN” ti maiyataday a mangiladawan iti dipper. Kaipapananna ti ‘naranga nga itsura, alerto ken makaay-ayo a panagtigtignay ken aw-awid.’ Nupay kasta, no kaykayatyo a matukoy ti dignidad, mabalinyo nga usaren ti Latin a naganna a Cinclus c. gularis.

Damok a nakita daytoy a dipper a nagdisso iti maysa a dakkel a bato iti tengnga ti maysa a napegges ti ayusna a waig idiay amianan ti Inglaterra. Sangapulo ket walo a centimetro laeng ti kadakkelna, manipud iti sippit agingga iti murdong ti ipusna. Nangayed ti pannakakawesna iti natayengteng a maris kape, sa natarnaw a puraw ti kasla baberona a simmaknap manipud iti baba unay ti sippitna agingga iti barukongna, a napatak unay a madlaw gapu iti nabasa a berde a lumot a nangabbungot kadagiti bato.

Dina ikankano ti daranudor ken ti panagparsiak ti asideg a dissuor, sitatakder, nagsayaat ti panagdumog ken panangikillona kadagiti gurongna. Kellaat a nagsuek iti waig ken “timmayab” a nagturong iti tukok. Magmagna iti uneg ti danum, nga agsapsapul iti taraonna a buklen dagiti caddis larvae, water beetle, water boatmen, lawwalawwa, bayyek ken tuwwato, ken babassit a lames no dadduma. Bayat nga ar-aramidenna daytoy, masalakniban dagiti mata ti dipper babaen iti maikatlo a kalub dagiti matana. No ti billit ket adda iti takdang, makita no dadduma daytoy a kalub ti matana bayat nga agkiremkirem, a kunam la no ti billit ket agkidkidday.

Nadisenio ti nagkurba a bukot ti dipper tapno makadumog latta ti ulona agpapan pay iti napegges nga ayus ti danum. Usarenna pay dagiti payakna a mangkontra iti gagangay nga itatapaw ti bagina. Masansan a lumung-aw tapno aganges ken tumpaw iti danum, wenno mabalinna ti aglangoy, nupay saan a [kas pato dagiti sakana]. No rumkuasen nga agsubli iti nagtakderanna a bato, isut’ nakadaldalus a kas met la iti sigud sakbay a timpuak iti waig!

Nabatad a nalpasen a nagsawar ti palpaliiwek a dipper ket nagsublin tapno taraonanna dagiti urbonna. Isut’ nangaramid iti napintas a nagtimbukel ti sukogna nga umok a naaramid iti lumot, a nailaga kadagiti namaga a ruot iti rengngat ti bato, iti uneg dagiti ramut ti kayo ken dagiti likkaong ti batbato, wenno naiselsel kadagiti agbitbitin a pakó. Ngem saan unay a madlaw ti umok nga uray addaka iti abayna, saanmo nga ipagarup nga adda gayam dayta sadiay. Nabayag met a binirukko ti yan daytoy nga umok ti billit ngem napaayak latta.

Kalpasanna, bayat nga intultuloyko ti nagpaliiw, kellaat a timmayab ti dipper iti mismo a dissuor! Siiinayadak a nagna iti takdang ti waig tapno makitak ti adda iti likudan ti dissuor. Insaadna gayam ti umokna iti maysa a rengngat ti bato iti likudan ti dissuor. Anian a nakaay-ayat a buya ti panagtayab a mismo daytoy a billit a nangsarakusok iti danum tapno mataraonanna dagiti urbonna!

Ti aldawko ket nagbalin a nakalalagip gapu iti daytoy a bassit a dipper.​—Impatulod.