Ti “Mummy” a Nakali iti Kayeluan
BABAEN TI KORESPONSAL TI AGRIINGKAYO! IDIAY ITALIA
Iti damo a pannakakitam, daytat’ kasla maysa nga eksena ti krimen. Nakapakleb ti nagangganganen a bangkay, a nailumlom ti kaguduana iti yelo. Natay iti aksidente? Bales a panangpatay? Wenno basta sabali manen a biktima a sumangsang-at iti bantay? Iti aniaman a kasasaad, aniat’ ar-aramidenna sadiay nakaul-ulimek a Tirolean Alps a 3,200 metro iti ngato ti patas ti baybay? Isut’ asino? Ken kasano ti ipapatayna?
TI “Iceman,” kas dagus a naipanagan kenkuana, wenno Homo tyrolensis, kas awag dagiti sientista kenkuana, ket naiparna a nasarakan dagiti agassawa nga Aleman a magmagna idiay Bantay Similaun idi Setiembre 1991 (idiay Ötztaler Alps), iti beddeng ti Austria-Italia. Ti naisangsangayan ti kinapudotna a kalgaw dayta a tawen tinunawna ti kaaduan a niebe, a nanglukas kadagiti bangkay a mabalin a nagaboran—nga awan ti makaammo no kasano kabayagen? Kalpasan a narisut dagiti nangsukimat ti dadduma a panagduadua maipapan iti natakuatan, awan arnas a nakali ti bagi manipud iti yelo, ket nadadael bassit bayat ti pannakakalina. Nupay kasta, di nagbayag nabataden a daytat’ saan a gagangay a bangkay. Iti asideg ti bagi adda sumagmamano a bambanag a naiduma unay manipud kadagidiay gagangayen nga us-usaren dagiti moderno a managpasiar a mapan kadagita a kangato.
Nabigbig ti dadduma a laklakayanen ti bangkay. Kalpasan ti umuna a panangsukimat, nangisawang ni Konrad Spindler, iti Innsbruck University, Austria, iti makapasiddaaw a sasao—a ti mummy a nasarakan idiay Bantay Similaun ket rinibribo a tawenen ti kalakayna! Dadduma pay a panangusig ken panagsirarak iti lugar inturongna dagiti eskolar nga agkuna a ti bangkay a suksukimatenda ti “kalalakayanen a tao a nasarakan a di pay nagrupsa.” (Time, Oktubre 26, 1992) Patien dagiti arkeologo a ti Iceman, a nabirngasan ti Ötzi (manipud Ötztal, ti Aleman a nagan ti asideg a lúbong), ket natay idi agarup 3000 K.K.P.
Apaman a naapresiaren ti kinapateg ti natakuatan, namin-adu a daras a nagsubli dagiti arkeologo idiay Bantay Similaun tapno agsapul kadagiti dadduma pay nga artifact a makatulong iti panangpadas a mangawat iti napasamak iti dayta a tao kadagidiay amin a siglo iti napalabas. Ania ti natakuatanda? Apay a kasta unay ti interesda iti mummy a naitanem iti yelo? Posible kadi nga ipalgakna ti aniaman a misterio maipapan kenkuana?
[Ladawan iti panid 3]
Ni Ötzi, ti Iceman
[Credit Line]
Retrato: Archiv Österreichischer Alpenverein/Innsbruck, S.N.S. Pressebild GmbH