Pungtot​—Aniat’ Lugarna iti Biag ti Ad-adipen ti Dios?

ITI Biblia nausar ti sumagmamano a nagduduma a Hebreo ken Griego a sasao a mangipamatmat iti pungtot. Ti kadawyan unay a Hebreo a sao agpaay iti pungtot ket ’aph, a ti talaga a kaipapananna ket “agong; abut ti agong” ngem masansan a mausar a piguratibo agpaay iti “pungtot” gapu iti panagpangres wenno panagbang-es ti makapungtot a tao. (Idiligyo iti Salmo 18:7; Ezequiel 38:18.) Mainaig iti ’aph ti ’a·naphʹ, a kaipapananna “makapungtot.” Masansan met a mainaig ti pungtot iti pudot iti Hebreo a Kasuratan, isu a makuna a gumil-ayab. Dadduma pay a Hebreo a sasao ti naipatarus nga “arit,” “rurod,” ken “unget.” Iti Kristiano a Griego a Kasuratan kaaduanna a maipatarus ti or·geʹ nga “unget,” idinto ta ti thy·mosʹ ket gagangay a maipatarus a “pungtot.”

Mabalin a nainkalintegan wenno di nainkalintegan ti pungtot. Iti biang ti Dios, kanayon a nainkalintegan ti pungtotna, gapu ta naibatay iti prinsipio nga indiktar ti kalinteganna iti maipangpangruna a debosion ken ti awan panagbalbaliwna a panangitandudona iti kinapudno; daytat’ iturayan ti panagayatna iti kinalinteg ken kadagidiay mangal-alagad iti kinalinteg. Ti nadibinuan a pungtot saan nga agtaud iti apagkanito a kapritso, a pagbabawianto laeng kamaudiananna. Makita ni Jehova dagiti amin nga isyu a nairaman iti maysa a banag, ken naan-anay, interamente ti pannakaammona iti kasasaad. (Hebreo 4:13) Mabasana ti puso; mabigbigna ti kinaignorante, panagliway, wenno sipapakinakem a panagbasol; ket agtignay nga awan panangidumdumana.​—Deuteronomio 10:17, 18; 1 Samuel 16:7; Aramid 10:34, 35.

Mabalin nga umiso ti panangyebkas ti tao iti pungtot no daytat’ maibatay iti prinsipio. Mabalin a yebkas ti maysa a siuumiso ti nalinteg nga unget. Nabilintayo a “karurod[ta]yo ti nadangkes.” (Roma 12:9) Mangipaay ti Biblia iti adu a pagarigan ti nalinteg nga unget.​—Exodo 11:8; 32:19; Numeros 16:12-15; 1 Samuel 20:34; Nehemias 5:6; Ester 7:7; kitaenyo met ti 2 Samuel 12:1-6.

Nupay kasta, masansan a di nainkalintegan ti pungtot ti tao ket iti adu a daras saan a mateppelan. Masansan a naibatay iti di umdas a pakaigapuan ket mayebkas a di pampanunoten dagiti pagbanaganna. Kalpasan ti panangispal ni Jehova iti Nineve, di naay-ayo ni Jonas, “ket nagpungtot.” Nagkurang iti asi ni Jonas ket masapul a korihiren ni Jehova. (Jonas 4:1-11) Nakarurod ni Ari Uzzias iti Juda idi kinorihir dagiti papadi ni Jehova ket intuloyna ti napangas a dalanna, isu a nakadusaanna. (2 Cronicas 26:16-21) Ti di nainsiriban a kinatangsit ni Naaman ti nangpaunget ken nangparurod kenkuana, a dandani nagbanag iti pannakapukawna iti bendision manipud iti Dios.​—2 Ar-ari 5:10-14.

Nasken Unay ti Panagteppel

Inturong ti di nainkalintegan ken di mateppelan a pungtot ti adu a tattao nga agbasol iti nakaro, uray pay ti panagaramid ti kinaranggas. “Nagpungtot ni Cain” ket pinapatayna ni Abel. (Genesis 4:5, 8) Kayat idi a patayen ni Esau ni Jacob, isu a nakaawat iti bendision ni amada. (Genesis 27:41-45) Iti rurod ni Saul, intirona ti gayang kada David ken Jonathan. (1 Samuel 18:11; 19:10; 20:30-34) Dagidiay timmabuno idiay sinagoga iti Nasaret, a natignay gapu iti pungtotda iti panangaskasaba ni Jesus, inkagumaanda ti mangitappuak kenkuana manipud iti tapaw ti bantay. (Lucas 4:28, 29) Dagiti makapungtot a pangulo ti relihion “dimmarupda a sangsangkamaysa” ken Esteban ket inuborda agingga a natay.​—Aramid 7:54-60.

Ti pungtot, uray pay no nainkalintegan, no di mateppelan, mabalin a napeggad a pataudenna dagiti dakes a pagbanagan. Adda rason da Simeon ken Levi nga agunget ken Siquem gapu iti panangtulawna iti kabsatda a babai a ni Dina, nupay adda met basolna. Ngem ti naulpit a panangpapatay kadagiti taga Siquem ket aglablabes a dusa. Gapuna binabalaw ni Jacob nga amada ti di nateppelan a pungtotda, nga inlunodna dayta. (Genesis 34:1-31; 49:5-7) No adda iti sidong ti nakaro a pannakagargari masapul a tenglen ti maysa a tao ti pungtotna. Ti panagreklamo ken kinarebelioso dagiti Israelitas ti nanggargari ken ni Moises, ti kaemmaan a tao ditoy daga, iti di natengngel a panagpungtot isu a dina sinantipikar ni Jehova, nga isut’ nakadusaanna.​—Numeros 12:3; 20:10-12; Salmo 106:32, 33.

Dagiti irarasuk ti unget nairamanda iti dadduma a makarimon nga ar-aramid ti lasag, kas iti kinalulok, idolatria, panagaramid iti espiritismo, ken panagbarbartek. Dagita lapdanna ti maysa nga agtawid iti Pagarian ti Dios. (Galacia 5:19-21) Maikkat koma dagiti napungtot a sasao iti kongregasion. Awan koma ti pannakarikna ti pungtot ken sakit ti nakem kadagiti mangibagi iti kongregasion iti kararag. (1 Timoteo 2:8) Nabilin dagiti Kristiano a nabannayatda koma nga agpungtot, ta naibaga kadakuada a ti pungtot ti tao dina itungpal ti kinalinteg ti Dios. (Santiago 1:19, 20) Nabalakadanda nga “ipaayan[da] ti lugar ti pungtot” ken ipabiang ti panangibales ken Jehova. (Roma 12:19) Saan a mausar ti maysa a lalaki kas manangaywan ti kongregasion ti Dios no isu ket nalaka nga agpungtot.​—Tito 1:7.

Nupay ti maysa a tao no dadduma ket makapungtot ken no dadduma nainkalintegan dayta, dina koma palubosan dayta nga agbalin a basol babaen ti panagipempen wenno panangtaginayon iti rurod. Dina koma paturay a lumnek ti init a kasta ti kasasaadna, ta ik-ikkanna ti lugar ti Diablo a manggundaway kenkuana. (Efeso 4:26, 27) Nangnangruna no dayta a pungtot ket iti nagbaetan dagiti Kristiano nga agkakabsat, rumbeng a mangala iti umiso nga addang a makikappia wenno marisut dayta a banag iti pamay-an nga impaay ti Dios. (Levitico 19:17, 18; Mateo 5:23, 24; 18:15; Lucas 17:3, 4) Mamalakad ti Kasuratan a rumbeng a siputantayo ti pannakikaduatayo iti daytoy a banag, a di makikadua iti asinoman a managpungpungtot wenno narasuk ti ungetna, tapno maliklikantayo ti silo dagiti kararuatayo.​—Proverbio 22:24, 25.

Inikkannatayo ni Jesu-Kristo, idi isut’ maysa a tao ditoy rabaw ti daga, ti naan-anay nga ulidan. Ti rekord ti biagna di mangisalaysay iti maysa nga okasion a sadiay addaan iti narasuk a di mapengdan a pungtot wenno pinalubosanna ti kinadakes, kinarebelioso, ken panangraut dagiti kabusor ti Dios a nangpaluksaw iti espirituna ken mangiparangarang (iti panagpungtot) kadagiti pasurotna wenno iti sabsabali. Iti maysa nga okasion isut’ “nagsennaay a naimbag” iti kinatangken ti puso dagiti Pariseo ket minatmatanna ida a buyogen ti unget. Ti simmaganad a tignayna ket maysa a makaagas a tignay. (Marcos 3:5) Idi isu, iti sabali nga okasion, pinapanawna dagidiay mangtultulaw iti templo ti Dios agraman ti pananglabsingda iti Linteg ni Moises babaen ti panangaramidda iti balay ni Jehova a balay a pagtagilakuan, dayta ket saan a gapu iti di matengngel, di nainkalintegan nga irarasuk ti pungtot. Imbes ketdi, ipakita dagiti Kasuratan a dayta ket umiso ti pannakaiturongna a regta iti balay ni Jehova.​—Juan 2:13-17.

Panangliklik Kadagiti Makadangran nga Epekto

Saan laeng a dakes ti epekto ti pungtot iti naespirituan a salun-attayo no di ket pataudenna pay dagiti nakaro nga epekto iti pisikal nga organismo. Mamataud dayta iti ingangato ti presion ti dara, panagbaliw dagiti urat, sakit iti pagangsan, sakit ti dalem, panagbaliw ti panagandar ti apro, dagiti epekto iti pali. Inlista dagiti doktor ti pungtot ken unget, a kas iti nakaro nga emosion, a mairaman kadagiti makagapu iti, mangpakaro, wenno mangpataud pay ketdi kadagiti sakit a kas iti angkit, sakit ti mata, sakit ti kudil, supot-supot, ulser, ken saksakit ti ngipen ken panagtunaw. Ti luksaw ken rurod mabalin a dadaelenna ti panagpanunot ta saanen a makaaramid ti maysa kadagiti lohikal a konklusion wenno makaipaay kadagiti nasayaat a pangngeddeng. Ti resulta ti irarasuk ti luksaw ket masansan a napaut a kinaliday. Nainsiriban ngarud a saan laeng nga iti narelihiosuan a kasasaad no di ket iti pisikal a kasasaad a tenglen ti pungtot ken alagaden ti kappia ken ayat.​—Proverbio 14:29, 30; Roma 14:19; Santiago 3:17; 1 Pedro 3:11.

Sigun iti Kasuratan, ti tiempo ti panungpalan ket tiempo ti luksaw ken rurod, a dagiti nasion agpungtotda iti panangala ni Jehova iti pannakabalinna nga agturay, ket ti Diablo naitapuak ditoy daga, “nga addaan dakkel nga unget, yantangay ammona nga ababan ti periodo ti tiempona.” (Apocalipsis 11:17, 18; 12:10-12) Gapu kadagita a narikut a kasasaad, pagsayaatan ti Kristiano a tenglen ti espirituna, a liklikanna ti makadangran nga emosion a pungtot.​—Proverbio 14:29; Eclesiastes 7:9.