“Idi Simmipnget Bayat ti Aldaw”

BABAEN ITI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY BENIN

“MINILION ti Nagsiddaaw Idi Napasamak ti Eklipse ti Init,” kuna ti paulo ti damag iti Daily Graphic ti Ghana, maysa nga aldaw kalpasan ti naan-anay nga eklipse ti init idi Marso 29, 2006. Ti eklipse ket immuna a nakita iti makindaya nga ungto ti Brazil, sa nagturong iti Atlantico iti kapartak nga agarup 1,600 a kilometro kada oras. Nakadanon dayta kadagiti pagilian nga adda iti igid ti baybay a kas iti Ghana, Togo, ken Benin manipud agarup alas otso ti agsapa. Ania ti itsura ti eklipse no imatangan manipud kadagitoy a pagilian iti Makinlaud nga Africa?

Ti naudi a naan-anay nga eklipse a nakita idiay Ghana ket idi 1947. Kinuna ni Theodore, nga agtawen idi iti 27: “Adu idi ti saan pay a nakaimatang iti eklipse, isu a saanda a talaga nga ammo no ania ti mapaspasamak. Gapuna, dayta a pasamak ket deskribiren dagiti tattao kas ‘idi simmipnget bayat ti aldaw.’”

Dagiti Panagannad a Naipakpakauna iti Publiko

Nasaknap nga impakaammo dagiti autoridad dagiti peggad a nasken a pagannadan ti publiko maipapan iti panangperreng iti init bayat ti eklipse. Imbalakad dagiti makaatrakar a plakard idiay Togo: “Salaknibanyo dagiti matayo tapno dikayo mabulsek!”

Inggunamgunam dagiti opisial ti gobierno ti dua a pagpilian. Umuna, buyaenda lattan iti telebision ti eklipse tapno saandan a kasapulan ti rummuar. Maikadua, no agbuyada iti ruar ti pagtaenganda, agusarda iti antipara a makasalaknib iti mata. Nakatutok dagiti mata ti minilion a tattao kadagiti telebision ken kompiuterda bayat nga ur-urayenda ti pannakaipabuya dayta a nakaskasdaaw a pagteng. Ngem kadagiti monitor, saan a mabuya ti kinaragsak ken kinaariwawa dagiti tattao sakbay unay ken kabayatan ti eklipse. Deskribirentayo dagiti napasamak.

Rimmayray a Panangsegga

Sakbay ti eklipse, kasla awan ti mapasamak ta narangrang ti init ken naariwanas ti tangatang a kas gagangay no agsapa iti Makinlaud nga Africa. Adda kadi a talaga ti eklipse? Bayat nga umad-adani ti oras para iti damo a panagparang ti eklipse, nagantipara dagiti adda iti ruar ket timmangadda iti tangatang. Babaen kadagiti cell phone, adda dagiti nagimtuod kadagiti am-ammoda tapno maammuanda no ania ti makitadanto.

Ti bulan, a saan a makita idi damo ken nasurok a 350,000 a kilometro ti kaadayona manipud daga, ket in-inuten nga agturturong iti ayan ti init. Idi agangay, pagammuan ta kasla maysan a nangisit a banag dayta a mangrugin a manglinged iti init. Ad-adda a nagagaran dagiti tattao bayat nga umad-adu ti makaimatang iti dayta.

Bayat ti umuna nga oras, awan ti napaliiw dagiti agbuybuya nga aniaman a panagbalbaliw iti aglawlawda. Ngem bayat nga intultuloy ti bulan ti naan-anay a pananglingedna iti init, mangrugin ti karkarna a panagbalbaliw iti tangatang. Mangrugin a sumipnget ti asul a langit. Limmammiisen ti aglawlaw. Naglukaten dagiti para iti seguridad nga automatiko a silaw iti kalsada bayat a simmipnget ti agsapa. Awanen ti luglugan iti kalsada. Nagserran dagiti paglakuan. Immulimeken dagiti tumatayab ken nagaponen dagiti animal. Sumipnget a sumipnget. Kalpasanna, naan-anayen a simmipnget, ket nagari ti kinaulimek.

Nakalallagip ti Naan-anay a Kinasipnget

Nangrugin nga agrimat dagiti bituen. Ti nadayag a corona ti init (wenno ti makinruar a paset ti atmospera ti init) ket nagbalin a kas perlas ti kinapudawna a sirkulo iti aglikmut ti nangisit a bulan. Dagiti rimat ti lawag, a naawagan iti Baily’s Beads,a rimmangrangda iti aglikmut ti bulan bayat a sumilsilnag ti init kadagiti likkaong ti rabaw ti bulan. Adda kanito a ti rangrang a makita ket kasla diamante a singsing. Adda nagpintas a kolor pangindaraen ken maris rosas a simmilnag iti chromosphere (maysa a layer iti baba ti corona). “Dayta ti kapintasan pay laeng a nakitak​—nagpaiduma ti pintasna a buya,” kinuna ti maysa a nagpaliiw.

Nagpaut iti tallo a minuto ti naan-anay nga eklipse. Kalpasanna, nagparang manen ti init. Nagpapalakpak ti adu nga agbuybuya. Limmawag ti tangatang, ket saanen a makita dagiti bituen. Dagus a nagpukaw ti karkarna nga atmospera a kas iti angep iti agsapa.

Ti bulan ket “maysa a matalek a saksi kadagiti tangatang.” Gapuna, ti pannakapasamak dagiti eklipse ket mabalin a makarkulo sinigsiglo a nasaksakbay. (Salmo 89:37) Naguray ti Makinlaud nga Africa iti dandani 60 a tawen sakbay a nakitada ti naan-anay nga eklipse. Ti sumaganad nga eklipse a maimatangan manipud Makinlaud nga Africa ket mapasamakto inton tawen 2081. Nalabit a nasapsapanto ngem iti dayta a maimatanganyo ti naan-anay nga eklipse iti lugaryo.

[Footnote]

[Kahon/​Ladawan iti panid 29]

Eklipse Kadi ti Init ti Napasamak Idi Natay ni Jesus?

Kuna ti Marcos 15:33: “Idi maikanem nga orasen immapay ti kinasipnget iti intero a daga agingga iti maikasiam nga oras.” Daytoy a tallo nga oras a kinasipnget, manipud iti agarup tengnga ti aldaw agingga iti alas tres ti malem, ket maysa a milagro. Dayta ket saan a makuna nga eklipse ti init. Umuna, agarup pito ket kagudua a minuto laeng ti kapautan a posible nga eklipse ti init iti sadinoman ditoy daga. Maikadua, natay ni Jesus idi maika-14 nga aldaw ti lunar a bulan ti Nisan. Ti umuna nga aldaw ti Nisan ket maituding babaen ti panagparang ti baro a bulan, a kabayatan dayta, ti bulan ket addan iti nagbaetan ti daga ken init ket mabalin nga agresulta dayta iti eklipse. No dumtengen ti maika-14 nga aldaw ti Nisan, nakaguduan ti bulan iti orbit wenno panagrikusna. Gapuna, ti daga ket addan iti nagbaetan ti init ken bulan. Naan-anay nga iyanninawna ti lawag manipud iti init imbes a lingdanna dayta. No kasta, ti makitatayo ket kabus a bulan, a nagsayaat a gundaway tapno rambakantayo ti Memorial wenno Pananglaglagip iti ipapatay ni Jesus.

[Ladawan]

Kanayon a kabus wenno dandani kabus no dumteng ti Nisan 14

[Diagram/​Mapa iti panid 29]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Ti ruta ti eklipse

●

⇧

●

⇧

●

⇧ AFRICA

BENIN ●

⇧

TOGO ●

⇧

GHANA ●

⇧

●

⇧

●

⇧

●

⇧

●

⇧

●

[Credit Line]

Mapa: Sigun iti panangiladawan ti NASA/​Visible Earth

[Ladawan iti panid 28]

Ti naan-anay nga eklipse idi Marso 29, 2006

[Ladawan iti panid 28]

Babaen kadagiti antipara a mangsalaknib iti mata, aktual a nabuya dagiti tattao ti eklipse