Dagiti Nadibinuan a Burburtia ken ti Panggep ti Dios

NARIKUT dayta no dimo ammo ti sungbatna; ngem nalaka no ammom dayta. Ania ngay dayta? Burburtia.

Iti kagimongan ita a nakaserserioso, dagiti tattao mabalin a matmatanda ti binnurtiaan kas ay-ayam ti ubing, ngem kadagiti nagkauna a panawen ti burburtia “ket pakasubokan ti sirib,” kuna ti The Interpreter’s Dictionary of the Bible.​—Idiligyo ti Proverbio 1:5, 6.

Imbes nga ibagana ti pagayatanna wenno panggepna iti simple a pamay-an, adda dagiti gundaway nga inranta ni Jehova nga inaramid a narikut dagiti naimpadtuan a sasaona, a nagusar kadagiti pangyaspingan, mamagpanunot a “nalidem a pagsasao,” wenno naririkut a burburtia. (Salmo 78:2, King James Version; Numeros 12:8, The Emphasized Bible) Kinapudnona, nupay ti Hebreo a sao para iti burburtia ket 17 laeng a daras a nausar iti Biblia, talaga a naglaon ti Kasuratan iti adu a burburtia ken proverbio.

Naruay Dagiti Burburtia iti Biblia

Naipadamag a nasungbatan ni Ari Solomon uray dagiti karirigatan a saludsod, wenno burburtia, a naidatag kenkuana. (1 Ar-ari 10:1, footnote iti New World Translation of the Holy Scriptures​—With References) Sigurado a maigapu daytoy iti inted-Dios a siribna. No agpayso man ti impadamag dagiti nagkauna a historiador nga inabak naminsan ni Hiram nga ari ti Tiro ni Solomon iti binnurtiaan, mabalin a napasamak daytoy idi awanen ken Solomon ti espiritu ni Jehova gapu iti panagapostasiana. Maay-ayatan met iti binnurtiaan ni Ukom a Samson. Naminsan, babaen ti panangiturong ti nasantuan nga espiritu, maysa a burburtia ti nangted kenkuana iti gundaway a mamagbuteng kadagiti kabusor ti Dios.​—Oc-ocom 14:12-19.

Nupay kasta, adu a burburtia iti Biblia ti direkta a nainaig kadagiti panggep ni Jehova. Alaentay a pagarigan ti Genesis 3:15. Daytoy a padto, a nakaibatayan ti tema ti Biblia, ket talaga a narigat a maawatan, maysa a “sagrado a palimed.” (Roma 16:25, 26) Malaksid kadagiti karkarna a sirmata ken paltiing a naited kenkuana, nakita met ni apostol Pablo ti dadduma a paset ti panggep ti Dios iti “nakudrep a ladawan,” wenno iti literal, “di maawatan a sasao.” (1 Corinto 13:12; 2 Corinto 12:1-4, footnote iti New World Translation of the Holy Scriptures​—With References) Ket komusta met ngay ti nakaad-adu a pattapatta maipapan iti misterioso a numero ti atap nga animal​—“innem a gasut ken innem a pulo ket innem”​—a nadakamat lattan ken saan a nailawlawag iti Apocalipsis 13:18? Asino ti makaibuksil kadagitoy a nadibinuan a burburtia, ken ania ti nakairantaanda?

Panangibuksil Kadagiti Sagrado a Palimed

Para iti adu kadatayo, ti kapatgan kadagiti lima a sentidotayo isu ti panagkita. Ngem no awan ti lawag, nganngani awan serbina ti panagkita. Kasla bulsektayo no ar-arigen. Kasta met ti panunot. Nakaskasdaaw dayta ta kabaelanna nga urnosen dagiti agkakaasmang, usaren ti umiso a panagrason, ket ngarud masolbarna dagiti burburtia. Ngem adda pay kasapulan tapno maibuksil dagiti sagrado a palimed. Nupay mabalin nga adda sungbat ti dadduma kadagiti burburtia iti Biblia, ni laeng Jehova, ti Autor ti Biblia ken Dios ti lawag, ti makaibuksil iti talaga a kaipapananda.​—1 Juan 1:5.

Nakalkaldaang ta masansan a natangsit unay ken nalabes ti panagtalek dagiti tattao kadagiti bukodda a kapanunotan imbes nga urayenda ti sungbat ni Jehova. Gapu ta paginteresanda ti misterioso, dagiti dadduma birokenda, saan a nasken a ti kinapudno, no di ket daydiay mamagpanunot kadakuada. Ngem saan nga iti Sao ti Dios ti pagsapulanda kadagiti sungbat. Kas pagarigan, ti Judio a mistiko iti Cabala inikkanna ti datdatlag a kaipapanan dagiti numero ken dagiti letra iti Hebreo nga alpabeto. Iti sabali a bangir, dagiti Gnostico iti maikadua a siglo inaramatda ti Hebreo ken Griego a Kasuratan tapno padasenda nga aonen dagiti nalimed a kaipapananda.

Nupay kasta, amin dagita a panagsukisok ti nangiturong kadakuada kadagiti pinapagano a seremonia wenno an-anito ket nayadayoda iti kinapudno a nagtaud iti Dios. Kuna dagiti Gnostico, ‘No napunno ti lubong iti kinadakes, saan ngarud a naimbag a Dios ni Yahweh, ti Namarsua iti dayta.’ Daytoy kadi ti kasayaatanen a maibagada? Anian a nagrabaw a panagrasrason ti tao! Idi a sarsarangtenna dagiti inaapostata a kapanunotan a pinatanor dagiti Gnostico a sekta, di pagsiddaawan a siiinget a namallaag ni apostol Pablo iti suratna: “Dikay lumbes kadagiti bambanag a naisurat”!​—1 Corinto 4:6.

Panangibuksil Kadagiti “Nalidem a Pagsasao”

Ngem apay a ti Dios ti lawag mangaramat kadagiti “nalidem a pagsasao?” Ti mismo a kababagas ti burburtia ti mangsubok iti panagpampanunot ken panagrasrason ti maysa. Naiwarasda iti Kasuratan a kas kadagiti nananam a rekado ti naimas a taraon. Pasaray nausarda tapno laeng mangtukay iti interes dagiti agbasbasa wenno tapno nalawlawag a maipaawat ti mensahe. Kadagitoy a kaso, masansan a mailawlawag a dagus ti kaipapananda.​—Ezequiel 17:1-18; Mateo 18:23-35.

Sipaparabur a mangipapaay ni Jehova iti sirib ngem saan nga iti uray siasino lattan. (Santiago 1:5-8) Usigenyo ti libro dagiti Proverbio, a naglaon iti nagadu a naipaltiing ken mamagpanunot a pagsasao a nalabit matmatan dagiti dadduma kas burburtia. Masapul ti panawen ken panagmennamenna tapno maawatan dagitoy. Ngem mano a tattao ti sidadaan a mangaramid iti kasta a panagregget? Ti sirib a linaonda ket magun-odan laeng dagidiay sidadaan a mangsapul iti dayta.​—Proverbio 2:1-5.

Nangaramat met ni Jesus kadagiti ilustrasion a mangilatak iti linaon ti puso dagiti agdengdengngeg kenkuana. Isut’ inaribungbongan dagiti tattao. Naay-ayoda kadagiti salaysayna. Nagustuanda dagiti milagrona. Ngem mano ti sidadaan a mangbalbaliw iti panagbiagda ken sumurot kenkuana? Anian a maisupadi kadagiti adalan ni Jesus, a namin-adu nga inkagumaanda a tinarusan dagiti sursuro ni Jesus ken sidadaan a nangtallikud iti bagbagida tapno sumurotda kenkuana!​—Mateo 13:10-23, 34, 35; 16:24; Juan 16:25, 29.

Sikikita iti Lawag

Kinuna ti maysa a reperensia a “ti panaginteres kadagiti burburtia ket agparang a maipatang iti panawen ti intelektual a panaginteres.” Naisangsangayan ti pribilehiotayo ita nga agbibiag iti panawen a ti naespirituan a “lawag rimmaniag” iti ili ti Dios. (Salmo 97:11, Daniel 12:4, 9) Makapaguraytayo kadi a siaanus no kaano nga ipalgak ni Jehova dagiti panggepna sigun iti panawen nga inkeddengna? Napatpateg pay, madagdagustay kadi nga agbalbaliw no naammuantayo no kasano nga ad-adda a maitunostayo ti biagtayo iti naipalgak a pagayatan ti Dios? (Salmo 1:1-3; Santiago 1:22-25) No kastatayo, bendisionanto ni Jehova ti panagreggettayo. Kas iti anteohos a mangkorehir iti kimmapuy a panagkita, ti nasantuan nga espiritu aramidenna a nalawag iti panunottayo ti kinapintas ti kompleto a ladawan ti panggep ti Dios, a mangpatadem iti naespirituan a panagkitatayo.​—1 Corinto 2:7, 9, 10.

Kinapudnona, dagiti burburtia iti Kasuratan itan-okda ni Jehova kas ti “Mangipalgak kadagiti palimed.” (Daniel 2:28, 29) Maysa pay, isu met ti Managsukimat kadagiti puso. (1 Cronicas 28:9) Saantay koma a masdaaw a makaammo a kanayon a progresibo ti panagraniag ti lawag ti kinapudno nga aggapu iti Dios. (Proverbio 4:18; Roma 16:25, 26) Imbes nga ammuentayo dagiti nauneg a bambanag ti Dios babaen ti mistisismo wenno narabaw a sirib ti tao, a mangiturong laeng iti kinaubbaw, sitatalektayo ketdi a kumita ken Jehova a Dios a mangisilnag iti lawag ti kinapudno kadagiti ‘nalidem a pagsasaona,’ nga ipakaammona dagiti agkakaimbag a panggepna kadagiti matalek nga adipenna iti inkeddengna a tiempo.​—Amos 3:7; Mateo 24:25-27.

[Picture Credit Line iti panid 26]

Biblia Hebraica Stuttgartensia, Deutsche Bibelgesellschaft Stuttgart