No Kasano a ti Naimbag Parmekenna ti Dakes

Naimbag a tao ni Ari David. Nasged ti panagayatna iti Dios, manangitandudo iti kinahustisia, ken manangisakit kadagiti nanumo. Ngem daytoy a naimbag nga ari nakikamalala iti asawa ti maysa kadagiti talkenna a tattao. Idi naammuanna a nasikoganna ni Bat-seba, immaniobrana ti pannakapapatay ti lakayna. Kalpasanna, inasawana ni Bat-seba tapno mailimed dagiti krimen nga inaramidna.​—2 Samuel 11:1-27.

NALAWAG nga addaan dagiti tattao iti kapasidad nga agaramid iti adu a kinaimbag. Apay ngarud a makaaramidda iti adu a kinadakes? Ipakaammo ti Biblia ti sumagmamano a kangrunaan a makagapu. Ipalgakna pay no kasano a ti Dios permanente nga ikkatenna ti dakes babaen ken ni Kristo Jesus.

Ti Pagannayasan nga Agaramid iti Dakes

Ni Ari David a mismo impatuldona ti maysa a pakaigapuan dagiti dakes nga aramid. Kalpasan a naibutaktak dagiti inaramidna a krimen, naan-anay nga inakseptarna ti nagkamalianna. Silaladingit nga insuratna: “Adtoy! Buyogen ti biddut naipasngayak a nabuyogan kadagiti panagpasikal, ket iti basol inyinawnak ni inak.” (Salmo 51:5) Saan pulos a pinanggep ti Dios a mangyinaw dagiti inna kadagiti agbasol nga annak. Ngem idi a da Eva ken Adan pinilida ti agrebelde iti Dios, napukawda ti abilidad a mangpataud kadagiti awanan iti basol nga annak. (Roma 5:12) Bayat nga immadu dagiti imperpekto a tattao, nagbalin a nalawag a “ti pagannayasan ti puso ti tao dakes manipud kinaagtutubona.”​—Genesis 8:21.

No saan a mamedmedan daytoy a pagannayasan nga agaramid iti dakes, mangitunda dayta iti “pannakiabig, . . . guranggura, ringgor, imon, dagiti irarasuk ti unget, rinnupir, pannakabingbingay, dagiti sekta, ap-apal,” ken dadduma pay a makadadael a kababalin a deskribiren ti Biblia kas “dagiti aramid ti lasag.” (Galacia 5:19-21) Iti kaso ni Ari David, isu ket timmulok iti nainlasagan a pagkapuyan isu a natnag iti pannakikamalala, a nagresulta iti riribuk. (2 Samuel 12:1-12) Nabaelanna koma a sinaranget ti pagannayasanna nga agaramid iti imoral. Imbes ketdi, gapu iti saanna a panangiwaksi iti derrep a nariknana ken ni Bat-seba, napasamak ken ni David ti padron a dineskribir idi agangay ni adalan a Santiago: “Tunggal maysa masuot babaen ti pananggargari ken panangsulbog ti bukodna a derrep. Kalpasanna ti derrep, inton nayinawen, mangipasngay iti basol; kalpasanna, ti basol, inton naibanagen, mangpatanor iti ipapatay.”​—Santiago 1:14, 15.

Ti panangpapatay iti rineprep, panangrames, ken panangsamsam a nadakamat iti immuna nga artikulo ket dadakkel a pagarigan ti mapasamak no ipalubos ti tao a dagiti dakes a tarigagay ti mangiturong kadagiti aramidda.

Agraira ti Kinadakes Gapu iti Kinaignorante

Ti kapadasan ni apostol Pablo itampokna ti maikadua a rason no apay a dagiti tattao agaramidda kadagiti kinadakes. Idi natay, ni Pablo ket pagaammon kas naalumamay, naasi a tao. Awan panagimbubukodan a binusbosna ti biagna a nagserbi kadagiti Kristiano a kakabsatna. (1 Tesalonica 2:7-9) Ngem sakbay dayta, idi a Saulo pay laeng ti pagaammo a naganna, isu ket ‘mangyes-esngaw iti pamutbuteng ken panangpapatay’ maibusor iti dayta a mismo a grupo. (Aramid 9:1, 2) Apay a kimmanunong ken nakipaset ni Pablo kadagiti kinadakes a naigannuat maibusor kadagiti nagkauna a Kristiano? “Agsipud ta ignoranteak,” kunana. (1 Timoteo 1:13) Wen, ni Pablo ket dati nga addaan iti ‘regta iti Dios; ngem saan a maitunos iti umiso a pannakaammo.’​—Roma 10:2.

Kas ken ni Pablo, adu a napasnek a tattao ti nakiraman kadagiti kinadakes agsipud ta awananda iti umiso a pannakaammo maipapan iti pagayatan ti Dios. Kas pagarigan, imballaag ni Jesus kadagiti pasurotna: “Um-umayen ti oras inton tunggal maysa a mangpapatay kadakayo pagarupennanto a nakaipaay iti sagrado a panagserbi iti Dios.” (Juan 16:2) Dagiti agdama a Saksi ni Jehova mapaspasaranda ti kinapudno dagiti sasao ni Jesus. Iti adu a pagilian, indadanes ken pinapatay pay ida dagiti tattao a mangibagbaga nga agserserbida iti Dios. Nalawag, saan a makaay-ayo iti pudno a Dios ti kasta a di umiso a kinaregta.​—1 Tesalonica 1:6.

Ti Namunganay iti Kinadakes

Tinukoy ni Jesus ti kangrunaan a makagapu no apay nga adda ti kinadakes. Iti panangtukoyna kadagiti lider ti relihion a determinado a mangpapatay kenkuana, kinuna ni Jesus: “Naggapukayo iti amayo a Diablo, ket kayatyo nga aramiden dagiti tarigagay ni amayo. Dayta ket mammapatay idi a nangrugi.” (Juan 8:44) Ni Satanas ti siaagum a nanggargari kada Adan ken Eva nga agrebelde iti Dios. Dayta a panagrebelde ti nangyeg iti basol​—ken ti resultana nga ipapatay​—kadagiti amin a tattao.

Ti manangpapatay a kababalin ni Satanas ket ad-adda a nagminar iti inaramidna ken ni Job. Idi pinalubosan ni Jehova a subokenna ti kinatarnaw ni Job, saan a napnek ni Satanas a nangikisap kadagiti ik-ikutan ni Job. Pinapatayna pay dagiti sangapulo nga annak ni Job. (Job 1:9-19) Kadagiti naglabas a dekada, napasaran ti sangatauan ti nakadkadlaw nga ikakaro ti kinadakes gapu iti kinaimperpekto ken kinaignorante ken kas resulta pay ti ad-adda a pannakibiang ni Satanas iti ar-aramid ti tattao. Ipalgak ti Biblia a ti Diablo “naitapuak iti daga, ket dagiti anghelna naitapuakda a naikanunong kenkuana.” Dayta a padto siuumiso nga impakpakaunana a ‘nakakaasi ti daga’ iti awan kaaspingna a tukad gapu iti pannakaitapuak ni Satanas iti daga. Nupay ni Satanas dina mapuersa dagiti tattao nga agaramid iti dakes, isu ket nasigo a “mangyaw-awan iti intero a mapagnaedan a daga.”​—Apocalipsis 12:9, 12.

Panangparmek iti Pagannayasan nga Agaramid iti Dakes

Tapno permanente a maikkat ti kinadakes manipud iti kagimongan ti tao, masapul a mataming ti nainkasigudan a pagannayasan ti tao nga agaramid iti dakes, ti kinaawan ti umiso a pannakaammona, ken ti impluensia ni Satanas. Umuna, kasano a maikkat manipud iti puso ti tao ti nainkasigudan a pagannayasanna nga agbasol?

Awan ti doktor wenno agas nga inaramid ti tao a makaibanag iti dayta. Ngem ni Jehova a Dios nangipaay iti probision a mangikkat iti basol ken kinaimperpekto dagiti amin a sidadaan a mangawat iti dayta. Insurat ni apostol Juan: “Ti dara ni Jesus . . . dalusannatayo manipud iti amin a basol.” (1 Juan 1:7) Idi a ti perpekto a tao a ni Jesus boluntario nga intedna ti biagna, “inawitna dagiti basoltayo iti bukodna a bagi iti rabaw ti kayo, tapno awan pakainaigantayon kadagiti basol ket agbiagtayo iti kinalinteg.” (1 Pedro 2:24) Ti ipapatay ni Jesus kas sakripisio ikkatenna dagiti epekto ti kinadakes nga inaramid ni Adan. Kuna ni Pablo a ni Kristo Jesus nagbalin a “katupag a subbot nga agpaay iti isuamin.” (1 Timoteo 2:6) Wen, ti ipapatay ni Kristo linuktanna ti dalan tapno maisubli iti sangatauan ti kinaperpekto a napukaw ni Adan.

Ngem nalabit nga iyimtuodmo, ‘No ti ipapatay ni Jesus agarup 2,000 a tawenen ti napalabas pinagbalinna a posible a maisubli ti kinaperpekto iti sangatauan, apay nga adda pay laeng ti kinadakes ken ipapatay?’ Ti panangsapul iti sungbat dayta a saludsod makatulong iti pannakaikkat ti maikadua a makagapu iti kinadakes​—ti kinaignorante ti tao kadagiti pangpanggep ti Dios.

Agrangpaya ti Kinaimbag Babaen ti Umiso a Pannakaammo

Ti pananggun-od iti umiso a pannakaammo maipapan iti ar-aramiden ita ni Jehova ken ni Jesus tapno maikkat ti kinadakes mabalin a lapdanna ti napasnek a tao manipud iti di inggagara a pananganamong kadagiti dakes nga aramid, wenno dakdakes pay, iti panagbalin ‘kinaagpaysuanna kas mannakilaban iti Dios.’ (Aramid 5:38, 39) Ni Jehova a Dios sidadaan a mangpalabas kadagiti naglabas a basol a maigapu iti kinaignorante. Iti palawagna idiay Atenas, kinuna ni apostol Pablo: “Ti Dios pinalabasna dagiti tiempo ti kasta a kinaignorante, ngem ita ibagbagana iti sangatauan nga isuda amin iti isuamin a disso masapul nga agbabawida. Agsipud ta nangituding iti aldaw nga iti dayta panggepna nga ukomen ti mapagnaedan a daga buyogen ti kinalinteg babaen ti maysa a lalaki a dinutokanna, ket nangipaay iti pammatalged kadagiti amin a tattao iti panangpagungarna kenkuana manipud kadagiti natay.”​—Aramid 17:30, 31.

Ammo ni Pablo a napagungar ni Jesus agsipud ta mismo a ni napagungar a Jesus ti nakisao ken ni Pablo ken pinasardengna iti panangidadanesna kadagiti nagkauna a Kristiano. (Aramid 9:3-7) Apaman a nagun-odna ti umiso a pannakaammo maipapan kadagiti pangpanggep ti Dios, nagbalbaliw ni Pablo ken nagbalin a pudno a naimbag a tao a timmulad ken Kristo. (1 Corinto 11:1; Colosas 3:9, 10) Kanayonanna, sireregta nga inkasaba ni Pablo “daytoy naimbag a damag ti pagarian.” (Mateo 24:14) Bayat ti nasurok a 2,000 a tawen sipud idi natay ken nagungar, nangpili ni Kristo kadagiti tattao, a kas ken ni Pablo, a makipagturay kenkuana iti Pagarianna.​—Apocalipsis 5:9, 10.

Iti intero a naglabas a siglo ken agingga ita, dagiti Saksi ni Jehova sireregta nga intungpalda ti impaannong ni Jesus: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo iti ad-adalan kadagiti tattao iti amin a nasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken ti Anak ken ti nasantuan nga espiritu, nga isuroyo kadakuada a tungpalenda ti amin a bambanag nga imbilinko kadakayo.” (Mateo 28:19, 20) Dagidiay mangipangag iti daytoy a mensahe ket addaan iti namnama nga agbiag nga agnanayon ditoy daga iti sidong ti nailangitan a gobierno ni Kristo. Kinuna ni Jesus: “Daytoy kaipapananna ti agnanayon a biag, ti pananggun-odda iti pannakaammo maipapan kenka, ti maymaysa a pudno a Dios, ken iti daydiay imbaonmo, ni Jesu-Kristo.” (Juan 17:3) Ti panangtulong iti maysa a gumun-od iti dayta a pannakaammo isu ti kaimbagan a maaramid ti maysa a tao agpaay iti sabali.

Dagidiay mangipangag iti daytoy naimbag a damag ti Pagarian iparangarangda dagiti galad a kas iti “ayat, rag-o, talna, mabayag a panagitured, kinamanangngaasi, kinaimbag, pammati, kinaalumamay, panagteppel,” iti laksid dagiti kinadakes iti aglawlawda. (Galacia 5:22, 23) Kas panangtulad ken ni Jesus, ‘dida subadan ti dakes iti dakes.’ (Roma 12:17) Kas indibidual, ikagumaanda nga ‘itultuloy a parmeken ti dakes babaen ti naimbag.’​—Roma 12:21; Mateo 5:44.

Ti Naan-anay a Pannakaparmek ti Kinadakes

Dagiti tattao saanda a kabaelan nga agbukbukod a parmeken ti kangrunaan a makinnakem iti kinadakes, ni Satanas a Diablo. Ngem iti din agbayag, ni Jehova usarenna ni Jesus a mangrumek iti ulo ni Satanas. (Genesis 3:15; Roma 16:20) Ni Jehova bilinenna pay ni Kristo Jesus a ‘mangrumek ken mamagpatingga’ kadagiti amin a napolitikaan a sistema, nga adu kadagitoy ti makinggapuanan iti nagadu a kinadakes iti intero a historia. (Daniel 2:44; Eclesiastes 8:9) Bayat daytoy um-umay nga aldaw a panangukom, amin dagidiay “saan nga agtulnog iti naimbag a damag maipapan ken Apotayo a Jesus . . . agpasardanto iti pannakaukom a dusa nga agnanayon a pannakadadael.”​—2 Tesalonica 1:8, 9; Sofonias 1:14-18.

Apaman a maikkat ni Satanas ken dagiti sumupsuporta kenkuana, manipud langit a tulongan ni Jesus dagiti nakalasat a mangisubli iti orihinal a kasasaad ti daga. Pagungaren met ni Kristo dagiti amin a maikari a maikkan iti gundaway nga agbiag iti napabaro a daga. (Lucas 23:32, 39-43; Juan 5:26-29) Iti panangaramidna iti dayta, ikkatenna ti dadduma kadagiti epekto ti kinadakes a sinagaba ti sangatauan.

Saan a piliten ni Jehova dagiti tattao nga agtulnog iti naimbag a damag maipapan ken ni Jesus. Ngem ipapaayna kadagiti tattao ti gundaway a gumun-od iti pannakaammo a mangiturong iti biag. Napateg nga aprobetsarem daytoy a gundaway itan! (Sofonias 2:2, 3) No aramidem dayta, maadalmo no kasano a parmeken ti aniaman a kinadakes a mangmulmulit iti biagmo iti agdama. Matarusam met no kasano a ni Kristo idauluanna ti naan-anay a panangpaksiat iti dakes.​—Apocalipsis 19:11-16; 20:1-3, 10; 21:3, 4.

[Ladawan iti panid 5]

Kinanunongan ni Saulo dagiti dakes nga aramid gapu ta awan ti umiso a pannakaammona

[Ladawan iti panid 7]

Ti panangtulong iti maysa a gumun-od iti umiso a pannakaammo maipapan iti Dios isu ti kaimbagan a maaramid ti maysa a tao agpaay iti sabali