Ti Kinasirib ti Dios Naiparangarang iti Nakaparsuaan

Ti Kinasirib ti Dios Naiparangarang iti Nakaparsuaan

“Isu Daydiay mangisursuro kadatayo nga ad-adda ngem kadagiti animal iti daga, ket pagbalinennatayo a nasirsirib ngem uray pay kadagiti agtaytayab a parsua iti langlangit.”—JOB 35:11.

DAGITI tumatayab ket addaan kadagiti nakaskasdaaw nga abilidad. Laklakaenda ti agtayab isu nga ap-apalan ida dagiti para disenio kadagiti eroplano. Dadduma a tumatayab ti agbiahe iti rinibu a kilometro iti ngatuen ti nakalawlawa a taaw ken pulos a dida mayaw-awan iti panagturongda iti destinasionda.

Ti maysa pay a naisangsangayan kadagiti tumatayab ket ti abilidadda a makikomunikar babaen kadagiti kiak ken kanta. Dayta ti ad-adda pay a mangiparangarang iti kinasirib ti Namarsua kadakuada. Usigem ti sumagmamano a pagarigan.

Panagsasarita Dagiti Tumatayab

Adda dadduma a kita ti tumatayab a mangrugin a makikomunikar uray pay sakbay a mapessaanda. Kas pagarigan, iti kada aldaw, maysa ti mayitlog ti kabaian a pugo. Di kumurang a walo ti kabaelanna nga iyitlog. No mapessaan amin nga itlog iti agpapada a kapartak, mapessaanda amin iti las-ud ti walo nga aldaw. Agproblema no kuan ti ina a mangaywan kadagiti nakaranting ken makalawas pay la a sibongna bayat nga adda pay maysa nga itlog nga uk-ukopanna. Imbes a mapasamak dayta, mapessaan ti amin a walo nga itlog iti las-ud ti innem nga oras. Apay? Sigun kadagiti managsirarak, ti kangrunaan a makagapu ket dagiti di pay napessaan a pugo makikomunikardan iti maysa ken maysa ken arigna nga agtutulagda tapno dandani sangsangkagiddanda a mapessaan.

Inton agmataenganen dagiti tumatayab, gagangay a ti kalakian ti agkanta. Aramidenna dayta nangruna no tiempo nga agpaaduda tapno maipasdekna ti pagilasinan iti bukodna a teritoria wenno tapno maguyugoyna ti maysa a kabaian a makiasawa kenkuana. No ar-arigen, tunggal maysa kadagiti rinibu a kita ti tumatayab ket adda bukodna a lenguahe. Dayta ti makatulong tapno mailasin dagiti kabaian ti mismo nga assawada a kakikitada.

Iti bigbigat ken iti sardam ti kadawyan a panagkanta dagiti tumatayab. Adda naimbag a rason no apay. Kadagita nga oras, saan unay ngamin a napigsa ti pul-oy ti angin ken awan unay ti arimekmek ti aglawlaw. Natakuatan dagiti managsirarak nga agingga iti 20 a daras a nalawlawag ti mangngegtayo a panagkantada iti bigbigat ken iti sardam ngem iti agmatuon.

Nupay dagiti kalakian ti masansan nga agkanta, agpada dagiti kalakian ken kabaian nga addaan kadagiti bukodda a lenguahe, wenno kiak nga addaan iti nadumaduma a kaipapanan. Kas pagarigan, dagiti chaffinch ket addaan iti siam a nadumaduma a kiak. Adda maysa a kita ti kiakda a mamakdaar no adda agtaytayab nga umas-asideg a mangbiktima kadakuada. Nupay kasta, sabali ti kiakda no adda agar-arudok a mangbiktima kadakuada.

Naisangsangayan a Sagut

Talaga a nakaskasdaaw ti nainkasigudan a sirib dagiti tumatayab. Ngem no maipapan iti abilidad a makikomunikar, adayo a nalalaingtayo. Ti Dios pinarsuanatayo a “nasirsirib ngem uray pay kadagiti agtaytayab a parsua iti langlangit,” kuna ti Job 35:11. Ti naisangsangayan kadatayo ket ti abilidadtayo a mangipakaammo kadagiti komplikado ken narikut a kapanunotan ken ideya babaen iti tignay wenno iti timek a patauden ti kuerdas bokales.

Saan a kas iti dadduma pay a parsua, dagiti maladagatayo ket naipasngay a makabael nga agsursuro kadagiti narikut a lenguahe. Kuna ti pagiwarnak nga American Scientist a masarakan iti Internet: “Dagiti ubbing nga agsursuro pay laeng a magna kabaelanda a sursuruen ti maysa a lenguahe uray no saan a direkta a makisarita kadakuada dagiti nagannakda; makaimbento pay ketdi dagiti tuleng nga ubbing iti bukodda a senias no saanda a masursuruan nga agsenias iti pagtaenganda.”

Talaga a nakaskasdaaw ti insagut ti Dios nga abilidadtayo a mangipakaammo iti kapanunotan ken riknatayo babaen iti panagsao wenno panagsenias. Ngem ti ad-adda a naisangsangayan a sagutna kadatayo ket ti abilidadtayo a makikomunikar kenkuana babaen iti kararag. Kinapudnona, aw-awisennatayo ni Jehova a Dios a makisarita kenkuana. Kuna ti Biblia a Sao ti Dios: “Dikay maringgoran iti aniaman, no di ket iti amin a banag babaen iti kararag ken araraw agraman panagyaman maipakaammo koma dagiti dawatyo iti Dios.”—Filipos 4:6.

No maipaspasangotayo kadagiti narigat a pangngeddeng, kayat ni Jehova nga agpaiwanwantayo iti aglaplapusanan a kinasiribna nga impaisuratna iti Biblia. Tulongannatayo met a mangammo no kasanotay nga iyaplikar ti balakad a masarakantayo iti dayta. “No ti asinoman kadakayo agkurang iti sirib, agtultuloy koma nga agdawat iti Dios, ta isu mangted a sipaparabur kadagiti isuamin ken awanan panangumsi; ket maitedto dayta kenkuana.”—Santiago 1:5.

Ania ti Epektona Kenka?

Ania ti epektona kenka no mangngegmo ti napintas a panagkanta ti maysa tumatayab wenno ti damdamo a panagsao ti maysa nga ubing? Maamirismo kadi ti kinasirib ti Dios kadagiti bambanag a pinarsuana?

Kalpasan nga inut-utobna ti wagas ti pannakaparsuana, natignay ni salmista David a mangibaga iti Dios: “Idayawkanto agsipud ta iti nakaam-amak a pamay-an nakaskasdaaw ti pannakaaramidko. Nakaskasdaaw dagiti aramidmo, kas pagaammo unay ti kararuak.” (Salmo 139:14) Bayat nga us-usigem buyogen ti panangapresiar ti kinasirib ti Dios a naiparangarang iti sangaparsuaan, sigurado a bumileg ti pammatim iti pannakabalinna a mangipaay kenka iti nainsiriban a panangiwanwan.

[Blurb iti panid 5]

Ti abilidadtayo a makikomunikar ket maysa a sagut a naggapu iti Dios

[Picture Credit Line iti panid 4]