TOPIKO ITI AKKUB | MAPAGTALKANKA KADI?

Ania ti Epektona Kenka ti Panagbalin a Di Mapagtalkan?

“Adda latta dagiti narigat a situasion a masolusionan babaen ti sangkabassit a panagulbod.”—Samantha, South Africa.

Patiem kadi dayta? Kas ken Samantha, naipasangotayo aminen kadagiti narigat a situasion. Ti reaksiontayo kadagiti situasion a mangsulisog kadatayo nga agbalin a di mapagtalkan ti mangipakita no ania dagiti prinsipio a napateg kadatayo. Kas pagarigan, no ti reputasiontayo ti kapatgan kadatayo, mabalin a panunotentayo a masapul nga agulbodtayo. Ngem kaaduanna a saan a nasayaat ti resulta dayta no rummuaren ti kinapudno. Panunotem dagiti sumaganad.

TI PANAGBALIN A DI MAPAGTALKAN DADAELENNA TI PANAGTALEK

Panagtalek ti pundasion ti maysa a relasion. No adda panagtalek ti dua a tao iti maysa ken maysa, natalged ti riknada. Ngem saan a kaskarina a maadda ti panagtalek. Masursuroda ti agtalek iti maysa ken maysa no kanayon nga agkadkaduada, awan ti ilimlimedda, ken saan la a ti bagida ti pampanunotenda. Ngem mabalin a madadael ti panagtalek iti uray maminsan laeng a panagbalin a di mapagtalkan. Ket no nadadaelen dayta, nagrigaten nga isubli.

Adda kadin gundaway nga inallilawnaka ti maysa nga ibilbilangmo a nasayaat a gayyem? Ania ti nariknam? Siguro nasaktanka, ken nariknam a kasla trinaidornaka pay ketdi. Normal laeng ti kasta a rikna. Talaga a ti di kinamapagtalkan dadaelenna ti pundasion ti maysa a nagpateg a relasion.

MAKAAKAR TI DI KINAMAPAGTALKAN

Iti maysa a panagadal ni Robert Innes, propesor ti economics idiay University of California, nadiskobrena a “talaga a makaakar ti di kinamapagtalkan.” Maipada dayta iti maysa a virus. No kanayonka a makikadkadua iti naulbod wenno nakusit a tao, dakkel ti posibilidadna nga arigna “maimpeksionanka” iti dayta nga ugalina.

Ania ti aramidem tapno saanka a maakaran iti di kinamapagtalkan? Matulongannaka ti Biblia. Pangngaasim ta kitaem ti dadduma a prinsipio ti Biblia.

Dagiti Klase ti Di Kinamapagtalkan

Panagulbod

ANIA TI KAIPAPANANNA? Panangibaga iti saan nga agpayso iti maysa a tao nga addaan karbengan a mangammo iti kinapudno. Ramanen dayta ti panangbalbaliw iti kinapudno ken panangikkat kadagiti napateg nga impormasion tapno maallilaw ti maysa a tao, ken panangsobra iti kinapudno tapno sabali ti pagawatan ti dadduma.

TI KUNA TI BIBLIA: “Ti nasikap [wenno, manangallilaw] a tao nakarimrimon a banag ken Jehova, ngem ti kinasingedna adda kadagidiay napalungdo [wenno, nalinteg].” (Proverbio 3:32) “Ita ta inwaksiyon ti kinaulbod, sawenyo ti kinapudno tunggal maysa kadakayo iti padana a tao.”—Efeso 4:25.

Panangpadpadakes

ANIA TI KAIPAPANANNA? Panangibaga iti saan nga agpayso ken pammadakes a mangperdi iti reputasion ti maysa a tao.

TI KUNA TI BIBLIA: “Agiwaras dagiti managdakdakes iti parbo a sao; parnuayenda ti riribuk ket dadaelenda ti panaggagayyem.” (Proverbio 16:28, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) “No sadino nga awan ti kayo maiddep ti apuy, ket no sadino nga awan ti panangpardaya tumalna ti rinnupir.”—Proverbio 26:20.

Panangsaur

ANIA TI KAIPAPANANNA? Panangallilaw iti maysa a tao tapno makombinsir a mangilako wenno mangited iti kuarta wenno sanikuana.

TI KUNA TI BIBLIA: “Dika mangsaur iti patangtangdanan a trabahador a marigrigatan ken napanglaw.” (Deuteronomio 24:14, 15) “Ti mangsasaur iti daydiay nanumo inumsina ti Nangaramid kenkuana, ngem ti mangipakpakita ti pabor iti daydiay napanglaw Isu padayagenna.”—Proverbio 14:31.

Panagtakaw

ANIA TI KAIPAPANANNA? Panangala iti sanikua, alikamen, wenno kuarta ti maysa a tao nga awan ti pammalubosna.

TI KUNA TI BIBLIA: “Ti agtatakaw saan koma nga agtakawen, no di ket agtrabaho koma a sipipinget, nga aramidenna babaen kadagiti imana ti aramid a naimbag, tapno adda koma maibunongna iti asinoman nga agkasapulan.” (Efeso 4:28) ‘Dikay payaw-awan. . . . Dagiti mannanakaw, naagum a tattao, managbarbartek, manangrabngis, wenno dagiti manangkikil didanto tawiden ti pagarian ti Dios.’—1 Corinto 6:9, 10.