Dagiti Reperensia iti Workbook iti Gimong a Panagbiag ken Ministerio
OKTUBRE 7-13
GAMENG MANIPUD ITI SAO TI DIOS | SANTIAGO 3-5
“Ipakita ti Sirib a Naggapu iti Dios”
(Santiago 3:17) Ngem ti sirib manipud ngato ket umuna iti amin, nadalus, kalpasanna, mannakikappia, nainkalintegan, nakasagana nga agtulnog, napno iti asi ken nasayaat nga ar-aramid, awan pabpaboranna, saan nga agpampammarang.
Maiparparangarang Aya iti Biagmo “ti Sirib Manipud Ngato”?
9 “Umuna iti amin nadalus.” Ti panagbalin a nadalus kaipapananna nga agbalintayo a nasin-aw ken di natulawan agpadpada iti ruar ken iti uneg. Ti Biblia inaigna ti sirib iti puso, ngem di makastrek ti nailangitan a sirib iti puso a natulawan kadagiti dakes a kapanunotan, tarigagay, ken motibo. (Proverbio 2:10; Mateo 15:19, 20) Ngem no nadalus ti pusotayo—kayatna a sawen, agingga a posible kadagiti imperpekto a tattao—‘umadayotayo iti dakes ket aramidentayo ti naimbag.’ (Salmo 37:27; Proverbio 3:7) Saan aya a maikanatad a ti kinadalus ti immuna a nailista a kualidad ti sirib? Ngamin, no saantayo a nadalus iti moral ken naespirituan, kasanotayo a talaga a mayanninaw dagiti dadduma pay a kualidad ti sirib manipud ngato?
10 “Kalpasanna natalna.” Ti nailangitan a sirib tignayennatayo nga agbalin a natalna, a maysa kadagiti bunga ti espiritu ti Dios. (Galacia 5:22) Ikagumaantayo a taginayonen ti “singgalut ti talna” a mamagkaykaysa iti ili ni Jehova. (Efeso 4:3) Ikagumaantayo met nga isubli ti talna no nadadael dayta. Apay a nasken daytoy? Kuna ti Biblia: “Itultuloyyo ti . . . agbiag a sitatalna; ket ti Dios ti ayat ken ti talna maaddanto kadakayo.” (2 Corinto 13:11) Gapuna, no la ketdi ta itultuloytayo ti agbiag a sitatalna, ti Dios ti talna addanto kadatayo. Ti panangtratotay kadagiti kapammatiantayo adda direkta a pakainaiganna iti relasiontayo ken Jehova. Kasanotayo a maipaneknek a mannakikappiatayo? Usigem ti maysa a pagarigan.
(Santiago 3:17) Ngem ti sirib manipud ngato ket umuna iti amin, nadalus, kalpasanna, mannakikappia, nainkalintegan, nakasagana nga agtulnog, napno iti asi ken nasayaat nga ar-aramid, awan pabpaboranna, saan nga agpampammarang.
Maiparparangarang Aya iti Biagmo “ti Sirib Manipud Ngato”?
12 “Nainkalintegan.” Ania ti kayat a sawen ti agbalin a nainkalintegan? Sigun kadagiti eskolar, narigat nga ipatarus ti orihinal a Griego a sao a naipatarus a “nainkalintegan” iti Santiago 3:17. Inusar dagiti agipatpatarus ti sasao a kas iti “naalumamay,” “nateppel,” ken “naanus.” Ti literal a kaipapanan ti Griego a sao ket “natulok.” Kasanotay a maipakita a maiparparangarangtayo daytoy nga aspeto ti sirib manipud ngato?
Maiparparangarang Aya iti Biagmo “ti Sirib Manipud Ngato”?
14 “Sisasagana nga agtulnog.” Awanen ti sabali pay a paset ti Kristiano a Griego a Kasuratan a pakasarakan iti Griego a sao a naipatarus a “sisasagana nga agtulnog.” Sigun iti maysa nga eskolar, daytoy a sao “ket masansan a mausar iti disiplina ti militar.” Ipasimudaagna ti ideya a “nalaka nga awisen” ken “managpasakup.” Ti tao nga agpapaidalan iti sirib manipud ngato ket sisasagana nga agpasakup iti ibagbaga ti Kasuratan. Saan a kas iti maysa nga agaramid iti desision sa kalpasanna dina kayat ti paimpluensiaan kadagiti aniaman a kinapudno a mangsupiat kenkuana. Imbes ketdi, alisto nga agbaliw no mapasanguan iti nalawag a Nainkasuratan a pammaneknek a di umiso ti dinasiganna wenno biddut dagiti kapanunotanna. Kasta kadi ti reputasionmo?
“Napno iti Asi ken Naimbag a Bungbunga”
15 “Napno iti asi ken naimbag a bungbunga.” Ti asi ket napateg a paset ti sirib manipud ngato, tangay maikuna a “napno iti asi” ti kasta a sirib. Imutektekantayo ta naggiddan a nadakamat ti “asi” ken “naimbag a bungbunga.” Maikanatad daytoy gapu ta iti Biblia, ti asi masansan a tuktukoyenna ti aktibo a pannakaseknan kadagiti sabsabali, ti pannakipagrikna a mangpataud iti naruay a bunga ti naimbag nga ar-aramid. Ti maysa a reperensia depinarenna ti asi kas “panagladingit gapu iti di nasayaat a sasaaden ti maysa a tao ken panangikagumaan a tumulong.” No kasta, saan a nalab-ay, saan a nabaaw, wenno saan a basta teoria ti nadiosan a sirib. Imbes ketdi, nadungngo dayta, naimpusuan, ken mannakipagrikna. Kasanotayo a maipakita a napnuantayo iti asi?
(Santiago 3:17) Ngem ti sirib manipud ngato ket umuna iti amin, nadalus, kalpasanna, mannakikappia, nainkalintegan, nakasagana nga agtulnog, napno iti asi ken nasayaat nga ar-aramid, awan pabpaboranna, saan nga agpampammarang.
Maiparparangarang Aya iti Biagmo “ti Sirib Manipud Ngato”?
18 “Saan a mangpataud kadagiti panangidumduma.” Ti nadiosan a sirib daeranna ti panangidumduma iti puli ken panangipannakkel iti nasion. No idaldalannatayo ti kasta a sirib, ikagumaantay nga ikkaten iti pusotayo ti aniaman a pagannayasan a mangipakita iti paboritismo. (Santiago 2:9) Saantayo nga idumduma dagiti sabsabali gapu iti adalda, kinabaknangda, wenno rebbengenda iti kongregasion; ditay met laisen ti asinoman kadagiti kapammatiantayo, uray kasano ti kinanumoda iti imatangtayo. No inayat ni Jehova ti kakasta a tattao, matmatantay met koma ida a maikari nga ayatentayo.
19 “Saan a managinsisingpet.” Ti Griego a sao para iti “managinsisingpet” mabalin a tuktukoyenna ti “maysa nga artista nga agar-arte.” Idi un-unana, agusar dagiti Griego ken Romano nga artista iti dadakkel a maskara no agpabuyada. Gapuna, ti Griego a sao para iti “managinsisingpet” ket mayaplikar iti daydiay agpampammarang, wenno aginkukuna. Saan laeng koma a ti panangtratotay kadagiti kapammatiantayo ti apektaran daytoy nga aspeto ti nadiosan a sirib no di pay ket ti panagriknatayo kadakuada.
Panagkali iti Naespirituan a Gameng
(Santiago 4:5) Wenno ipagarupyo kadi nga awan gapgapuna a kinuna ti kasuratan: “Gapu iti tendensia nga umapal, adda ugalitayo nga agtarigagay iti nadumaduma a banag”?
Dagiti Tampok Kadagiti Surat da Santiago ken Pedro
4:5—Ania a teksto ti inadaw ditoy ni Santiago? Dagitoy a sasao ket saan nga inadaw ni Santiago iti aniaman nga espesipiko a bersikulo. Nupay kasta, dagiti impaltiing ti Dios a sasao mabalin a naibatayda iti kaaduan a kapanunotan a nayebkas kadagiti teksto a kas iti Genesis 6:5; 8:21; Proverbio 21:10; ken Galacia 5:17.
(Santiago 4:11, 12) Isardengyo ti agsao maikontra iti maysa ken maysa, kakabsat. Asinoman nga agsao maikontra iti maysa a kabsat wenno mangukom iti kabsatna ket agsasao maikontra iti linteg ken uk-ukomenna ti linteg. No ngarud ukomem ti linteg, dimo tungtungpalen ti linteg no di ket maysaka nga ukom. 12 Maymaysa ti nangted iti linteg ken Ukom, daydiay makabael a mangisalakan ken mangdadael. Ngem sika, asinoka a mangukom iti kaarrubam?
Ti Pammati Pagbalinennatayo a Naanus ken Managkararag
8 Ti panagsao iti maibusor iti kapammatian ket basol. (Santiago 4:11, 12) Nupay kasta, adda dagidiay mangbabbabalaw kadagiti padada a Kristiano, nalabit gapu ta ibilangda ti bagbagida a nalinteg wenno gapu ta kayatda nga itan-ok ti bagbagida babaen ti panangipababada kadagiti sabsabali. (Salmo 50:20; Proverbio 3:29) Ti Griego a termino a naipatarus nga ‘agsao a maibusor iti’ ipasimudaagna ti panangbusor ken ipamatmatna ti aglablabes wenno ulbod a pammabasol. Kaipapanan daytoy ti nainget a panangukom iti maysa a kabsat. Kasano a daytoy ket ‘panagsao a maibusor ken panangukom iti linteg ti Dios’? Bueno, dagiti eskriba ken Fariseo ‘silalaing nga inwalinda ti bilin ti Dios’ ket nangukomda sigun kadagiti bukodda a pagalagadan. (Marcos 7:1-13) Kasta met, no kondenarentayo ti maysa a kabsat a saan a kondenaren ni Jehova, saan kadi nga ‘uk-ukomentayo ti linteg ti Dios’ ket sibabasol nga iparparipiriptayo a di umdas dayta? Ket no babalawentayo ti kabsattayo nga awan gapgapuna, saantay a tungtungpalen ti linteg ti ayat.—Roma 13:8-10.
Panagbasa iti Biblia
(Santiago 3:1-18) Kakabsatko, masapul a saan nga adu kadakayo ti agbalin a mannursuro, ta ammoyo a nadagdagsento ti pannakaukomtayo. 2 Ta mamin-adu a maitibkoltayo amin. No adda asinoman a saan a maitibkol iti sao, perpekto dayta a tao, ta makontrolna ti intero a bagina. 3 No ikkantayo iti rienda ti ngiwat dagiti kabalio tapno agtulnogda kadatayo, maiturongtayo met ti intero a bagida. 4 Kitaenyo met dagiti barko: Uray no nagdadakkelda ken idurduron dagiti napigsa nga angin, maiturong dagita babaen ti nakabasbassit a timon iti kayat a pangiturongan ti tao a mangkonkontrol iti dayta. 5 Kasta met, ti dila ket bassit a paset ti bagi, ngem kabaelanna ti agpangas iti kasta unay. Kitaenyo no kasano nga uramen ti bassit nga apuy ti nalawa a kabakiran! 6 Ti dila ket maysa nga apuy. Iti amin a paset ti bagitayo, ti dila ti napno iti kinadakes, ta rugitanna ti intero a bagi ken uramenna ti intero a panagbiag, a rubroban dayta ti Gehenna. 7 Ta mapaamo ken napaamon ti tao ti tunggal kita ti atap nga animal ken billit ken reptilia ken parsua iti baybay. 8 Ngem awan ti tao a makapaamo iti dila. Nasukir ken makadangran dayta, napno iti makapapatay a sabidong. 9 Us-usarentayo dayta a mangidaydayaw ken Jehova, ti Ama, ngem us-usarentayo met a mangilunod kadagiti tattao a naparsua a “kaladladawan ti Dios.” 10 Rummuar ti bendision ken lunod iti isu met laeng a ngiwat. Kakabsatko, saan nga umiso daytoy a mapaspasamak. 11 Mangpataud kadi ti ubbog iti nasam-it ken napait a danum? 12 Kakabsatko, agbunga kadi ti kayo a higos iti olibo, wenno agbunga kadi ti puon ti ubas iti higos? Uray ti naapgad a danum saan met a makapataud iti nasam-it a danum. 13 Asino ti masirib ken mannakaawat kadakayo? Ipakitana koma babaen ti nasayaat a kababalinna dagiti aramid a napakuyogan iti kinaalumamay a resulta ti sirib. 14 Ngem no adda iti pusoyo ti nakaro nga imon ken pannakiriri, dikay agpangas ken agulbod maibusor iti kinapudno. 15 Saan a daytoy ti sirib manipud ngato, no di ket nailubongan, inaanimal, dinedemonio. 16 Ta ti imon ken panagririri ket mangpataud iti gulo ken tunggal dakes a banag. 17 Ngem ti sirib manipud ngato ket umuna iti amin, nadalus, kalpasanna, mannakikappia, nainkalintegan, nakasagana nga agtulnog, napno iti asi ken nasayaat nga ar-aramid, awan pabpaboranna, saan nga agpampammarang. 18 Kanayonanna, maimula ti bunga ti kinalinteg iti natalna a kasasaad para kadagiti makikapkappia.
OKTUBRE 14-20
GAMENG MANIPUD ITI SAO TI DIOS | 1 PEDRO 1-2
“Masapul nga Agbalinkayo a Nasantuan”
(1 Pedro 1:14, 15) Kas natulnog nga annak, isardengyon ti agpaimpluensia kadagiti dati a tarigagayyo idi ignorantekayo pay, 15 no di ket agbalinkayo a nasantuan iti amin a kababalinyo, kas iti Daydiay Nasantuan a nangayab kadakayo,
Ti Subbot—Perpekto a Sagut Manipud iti Ama
5 Kasano a maipakitatayo nga ipatpategtayo ti nagan ni Jehova? Babaen iti aramidtayo. Kayat ni Jehova a masapul a nasantuantayo. (Basaen ti 1 Pedro 1:15, 16.) Kaipapanan dayta a ni laeng Jehova ti dayawentayo ken naimpusuan a pagtulnogantayo. Uray no maidadanestayo, ikagumaantayo a suroten dagiti nalinteg a prinsipio ken lintegna. No agaramidtayo iti naimbag, pagsilsilnagentayo ti silawtayo ket maidaydayaw ti nagan ni Jehova. (Mat. 5:14-16) Kas nasantuan a tattao, pampaneknekantayo babaen iti wagas ti panagbiagtayo a nasayaat dagiti linteg ni Jehova ken ulbod ti pammabasol ni Satanas. Saantayo a perpekto. Ngem no agkamalitayo, naimpusuan nga agbabawitayo ken adaywantayo dagiti aramid a pakaibabainan ni Jehova.—Sal. 79:9.
(1 Pedro 1:16) ta naisurat: “Masapul nga agbalinkayo a nasantuan, ta nasantuanak.”
No Kasanotayo nga Agpili iti Paglinglingayantayo
6 Ibaga ni Jehova kadatayo: “Masapul nga agbalinkayo a nasantuan, ta nasantuanak.” (1 Pedro 1:14-16; 2 Pedro 3:11) Awaten laeng ni Jehova ti panagdaydayawtayo no nasantuan, wenno nadalus dayta. (Deuteronomio 15:21) Saan a nadalus ti panagdaydayawtayo no ar-aramidentayo dagiti kagura ni Jehova, kas kadagiti banag nga immoral, naranggas, wenno konektado iti demonismo. (Roma 6:12-14; 8:13) Ngem saan met a maragsakan ni Jehova no maay-ayatantayo kadagita. Mabalin a marugitan ken di awaten ni Jehova ti panagdaydayawtayo ken madadael ti relasiontayo kenkuana.
Panagkali iti Naespirituan a Gameng
(1 Pedro 1:10-12) Maipapan iti daytoy a pannakaisalakan, dagiti propeta a nagipadto iti nagpaiduma a kinaimbag para kadakayo ket napinget a nagdamdamag ken nagsukimat a naimbag. 11 Intultuloyda nga inadal no ania a tiempo wenno panawen ti tuktukoyen ti espiritu iti unegda maipapan ken Kristo ta nasakbay nga impakaammona dagiti panagsagaba ni Kristo ken ti nadayag a banag a sumaruno. 12 Naipalgak kadakuada nga agserserbida, saan nga iti bagida, no di ket kadakayo, mainaig iti imbagan kadakayo dagidiay nangipakaammo iti naimbag a damag babaen ti nasantuan nga espiritu a naibaon manipud langit. Tarigagayan unay a tarusan dagiti anghel dagitoy a banag.
Dagiti Tampok Kadagiti Surat da Santiago ken Pedro
1:10-12. Tartarigagayan dagiti anghel a makita ken maawatanda dagiti nauneg a naespirituan a kinapudno nga insurat dagiti mammadto ti Dios idi nagkauna a panawen maipapan iti napulotan a kongregasion Kristiano. Nupay kasta, nagbalin laeng a nalawag dagitoy a bambanag idi rinugian ni Jehova ti nakilangen iti kongregasion. (Efe. 3:10) Ngarud, rumbeng a tuladentayo dagiti anghel ket ikagumaantayo a sukimaten dagiti “nauneg a bambanag ti Dios.”—1 Cor. 2:10.
(1 Pedro 2:25) Ta kaslakayo idi karnero a nayaw-awan, ngem nakasublikayo itan iti pastor ken manangaywan iti kararuayo.
Manangaywan
Ti Katan-okan a Manangaywan. Nabatad nga inadaw ti 1 Pedro 2:25 ti adda iti Isaias 53:6 maipapan kadagidiay ‘kasla karkarnero a naiwawa,’ ket kalpasanna kuna ni Pedro: “Ngem ita nakasublikayon iti pastor ken manangaywan dagiti kararuayo.” Sigurado a ni Jehova a Dios daytoy, gapu ta dagidiay sinuratan ni Pedro ket saan a naiwawa manipud ken Kristo Jesus, no di ket babaen kenkuana napagsublida ken Jehova a Dios, nga isu ti Naindaklan a Pastor ti ilina. (Sal 23:1; 80:1; Jer 23:3; Eze 34:12) Ni Jehova ket manangaywan met, daydiay mangsukimat. (Sal 17:3) Ti panangsukimat (Gr., e·pi·sko·peʹ) ket mabalin a nainaig iti panangipakatna iti panangukomna, kas iti napasamak iti Jerusalem idi umuna a siglo K.P., a saanna a nailasin ti tiempo a ‘pannakasukimatna [Gr., e·pi·sko·pesʹ].’ (Lu 19:44) Wenno mabalin a mangyeg dayta iti makaay-ayo nga epekto ken kadagiti gunggona, kas iti napasamak kadagidiay mangidaydayaw iti Dios iti aldaw a “panangsukimatna [Gr., e·pi·sko·pesʹ].”—1Pe 2:12.
Panagbasa iti Biblia
(1 Pedro 1:1-16) Siak ni Pedro, apostol ni Jesu-Kristo, nagsuratak kadagiti temporario a residente a naiwarawara iti Ponto, Galacia, Capadocia, Asia, ken Bitinia, kadagiti napili 2 sigun iti nasaksakbay a pannakaammo ti Dios nga Ama, a nangted iti espiritu tapno agbalinkayo a nasantuan, tapno agtulnogkayo ken madalusankayo babaen ti dara ni Jesu-Kristo: Nayonan koma kadakayo ti Dios ti nagpaiduma a kinaimbagna ken talna. 3 Maidaydayaw koma ti Dios ken Ama ni Jesu-Kristo nga Apotayo, ta gapu iti dakkel nga asina, nayanaktayo manen tapno maaddaantayo iti sibibiag a namnama babaen ti panagungar ni Jesu-Kristo, 4 nga agturong iti di agrupsa ken di narugitan ken di agkupas a tawid. Naisagana dayta idiay langit para kadakayo, 5 a salsalakniban ti pannakabalin ti Dios babaen ti pammatiyo iti pannakaisalakan a nakasagana a maipalgak iti maudi a tiempo. 6 Daytoy ti makagapu a naragsakkayo unay, nupay kasapulan nga agsagabakayo iti nagduduma a pakasuotan iti apagbiit, 7 tapno ti nasubok a pammatiyo, a napatpateg ngem iti balitok a madadael uray no nasubok iti apuy, ket pakaigapuan ti dayaw ken dayag inton maipalgak ni Jesu-Kristo. 8 Inayatyo ti Kristo nupay saanyo a pulos nakita. Nupay saanyo a makita ita, impakitayo ti pammatiyo kenkuana ken nakaragragsakkayo, nga uray la saan a mailadawan ti rag-oyo, 9 ta ammoyo a maisalakankayo gapu iti pammatiyo. 10 Maipapan iti daytoy a pannakaisalakan, dagiti propeta a nagipadto iti nagpaiduma a kinaimbag para kadakayo ket napinget a nagdamdamag ken nagsukimat a naimbag. 11 Intultuloyda nga inadal no ania a tiempo wenno panawen ti tuktukoyen ti espiritu iti unegda maipapan ken Kristo ta nasakbay nga impakaammona dagiti panagsagaba ni Kristo ken ti nadayag a banag a sumaruno. 12 Naipalgak kadakuada nga agserserbida, saan nga iti bagida, no di ket kadakayo, mainaig iti imbagan kadakayo dagidiay nangipakaammo iti naimbag a damag babaen ti nasantuan nga espiritu a naibaon manipud langit. Tarigagayan unay a tarusan dagiti anghel dagitoy a banag. 13 Gapuna, isaganayo ti panunotyo para iti trabaho; usarenyo ti abilidadyo nga agpanunot; ipamaysayo ti namnamayo iti nagpaiduma a kinaimbag a maitedto kadakayo inton maipalgak ni Jesu-Kristo. 14 Kas natulnog nga annak, isardengyon ti agpaimpluensia kadagiti dati a tarigagayyo idi ignorantekayo pay, 15 no di ket agbalinkayo a nasantuan iti amin a kababalinyo, kas iti Daydiay Nasantuan a nangayab kadakayo, 16 ta naisurat: “Masapul nga agbalinkayo a nasantuan, ta nasantuanak.”
OKTUBRE 21-27
GAMENG MANIPUD ITI SAO TI DIOS | 1 PEDRO 3-5
“Asidegen ti Panungpalan ti Amin a Banag”
(1 Pedro 4:7) Ngem asidegen ti panungpalan ti amin a banag. Gapuna, nasimbeng koma ti panunotyo, ken naridamkayo iti panagkararag.
“Agridamkayo no Maipapan Kadagiti Kararag”
“TI KARIRIGATAN a panagtalinaed a siririing ket iti parbangon, sakbay nga agbannawag,” kuna ti maysa a dati nga agtrabtrabaho iti rabii. Nalabit umanamong iti dayta dagiti nakapadasen a nagpatpatnag a nagpuyat. Kasta met ti kasasaad dagiti Kristiano ita gapu ta ti dakes a sistema ti bambanag ni Satanas ket addan iti kasipngetan a pasetna. (Roma 13:12) Anian a nagpeggad ti agtuglep iti naespirituan! Nasken a ‘nasimbeng ti panagpampanunottayo’ ken ipangagtayo ti Nainkasuratan a balakad nga ‘agridamtayo no maipapan iti panagkararag.’—1 Ped. 4:7.
(1 Pedro 4:8) Kangrunaan iti amin, nauneg koma ti ayatyo iti maysa ken maysa, ta ti ayat abbonganna ti adu a basol.
No Kasano a Mailasin ken Maparmek ti Aniaman a Naespirituan a Pagkapuyan
Kamaudiananna, laglagipenyo a kanayon ti naayat a pammagbaga ni apostol Pedro: “Ti panungpalan dagiti isuamin a bambanag immasidegen. Nasimbeng koma ti panagpampanunotyo, ngarud, ket agridamkayo no maipapan kadagiti kararag. Kangrunaan iti amin, maaddaankayo iti nasged nga ayat iti maysa ken maysa, agsipud ta ti ayat abbonganna ti nakaad-adu a basbasol.” (1 Pedro 4:7, 8) Nalaka a makastrek iti puso ken panunottayo dagiti pagkurkurangan ti tao—ti pagkurangan dagiti dadduma a tattao ken dagiti bukodtayo—ket agbalinda a tubeng, pakaitibkolan. Pagaammo unay ni Satanas daytoy a pagkapuyan ti tao. Ti maysa kadagiti nasikap a taktikana isu ti panamagsisinana kadatayo, iti kasta maparmeknatayo. Masapul ngarud a naalibtaktayo a mangabbong kadagiti kasta a basol babaen ti nasged nga ayat iti maysa ken maysa ket ditay “ilugaran ti Diablo.”—Efeso 4:25-27.
(1 Pedro 4:9) Padagusenyo koma ti maysa ken maysa nga awanan panagtanabutob.
Kinamanagpadagus—Makaparagsak ken Kasapulan Unay!
2 Daytoy ti maysa kadagiti imparegta ni Pedro kadagiti kakabsatna: “Managpadaguskayo koma iti maysa ken maysa.” (1 Ped. 4:9) Ti Griego a sao a naipatarus kas “kinamanagpadagus” literal a kaipapananna ti “panangayat, wenno panangngaasi, iti ganggannaet.” Ngem paliiwentayo ta kinuna ni Pedro kadagiti Kristiano a kakabsatna nga agbalinda a managpadagus iti “maysa ken maysa,” kadagidiay am-ammoda ken makalkalangendan. Ania ti maitulong kadakuada ti panagbalinda a managpadagus?
3 Mangpasinged dayta kadakuada. Panunotem dagitoy: Naragsakanka kadi idi adda nangawis kenka iti balayda? Saan kadi a malaglagipmo dayta? Idi addada sinangailim a kakongregasionmo, saan kadi a dimmekket ti panaggagayyemyo? No sangailientayo dagiti kakabsattayo, ad-adda a maam-ammotayo ida ngem iti dadduma a gundaway. Masapul nga agbalin a nadekdekket dagiti Kristiano idi panawen ni Pedro ta dumakdakes idin ti kasasaad. Kasta met laeng kadagiti Kristiano kadagitoy “maudi nga aldaw.”—2 Tim. 3:1.
Panagkali iti Naespirituan a Gameng
(1 Pedro 3:19, 20) Iti kastoy a kasasaad, napan ken nangasaba kadagiti espiritu a nakabalud, 20 a nagsukir idi kaaldawan ni Noe. Siaanus a nagur-uray ti Dios, bayat a maibangbangon ti daong, a babaen iti dayta, naisalakan iti danum ti manmano laeng a tattao, walo a kararua.
Salsaludsod Dagiti Agbasbasa
Kuna ti Biblia a ni Jesus ket “nangasaba kadagiti espiritu a sibabalud.” (1 Ped. 3:19) Ania ti kaipapanan dayta?
▪ Kuna ni apostol Pedro a dagitoy nga espiritu “nagsukirda idi a ti kinaanus ti Dios nagur-uray idi kaaldawan ni Noe.” (1 Ped. 3:20) Nalawag a tuktukoyen ni Pedro dagiti espiritu a parsua a kimmappon iti panagrebelde ni Satanas. Dinakamat met ni Judas nga adda dagiti anghel a “saan a nangtaginayon iti nakaisigudan a kasasaadda no di ket pinanawanda ti bukodda nga umiso a lugar a pagnaedan,” ket kinunana nga ‘insagana ti Dios para kadakuada dagiti agnanayon a pannakaparaut iti sidong ti napuskol a kinasipnget maipaay iti pannakaukom iti naindaklan nga aldaw.’—Jud. 6.
Kasano a nagsukir dagitoy nga espiritu a parsua idi kaaldawan ni Noe? Sakbay ti Layus, naglasag dagitoy a dakes nga espiritu—banag a saan a pinanggep ti Dios agpaay kadakuada. (Gen. 6:2, 4) Maysa pay, nakidenna dagitoy nga anghel kadagiti babbai, a nakadakdakes a banag gapu ta saan ida a pinarsua ti Dios iti kasta panggep. (Gen. 5:2) Dagitoy a dakes ken nasukir nga anghel madadaeldanto iti tiempo nga inkeddeng ti Dios. Ngem iti agdama, kas kinuna ni Judas, addada iti “napuskol a kinasipnget”—maysa a naespirituan a pagbaludan.
Kaano ken kasano a nangasaba ni Jesus kadagitoy nga “espiritu a sibabalud”? Insurat ni Pedro a napasamak daytoy kalpasan a ni Jesus “napagbiag iti espiritu.” (1 Ped. 3:18, 19) Laglagipentayo met a kinuna ni Pedro a “nangasaba” ni Jesus, a kayatna a sawen a napasamaken dayta a panangasaba sakbay nga insurat ni Pedro ti immuna a suratna. Agparang ngarud a kalpasan ti panagungar ni Jesus, impakaammona kadagiti dakes nga espiritu ti nainkalintegan a pannusa a lak-amendanto. Dayta ket saan a panangasaba a mangyeg kadakuada iti aniaman a namnama. Panangasaba dayta a nangipakaammo iti pannakaukom. (Jon. 1:1, 2) Idi naipakitan ni Jesus ti pammati ken kinamatalekna agingga ken patay sa napagungar—pammaneknek nga awan pannakabalin kenkuana ti Diablo—naaddaan iti pangibatayan a mangipakaammo iti kasta a panangkondenar.—Juan 14:30; 16:8-11.
Iti masanguanan, ni Jesus parautanna ni Satanas ken dagiti anghelna ken itapuaknanto ida iti mangliwengliweng nga abut. (Luc. 8:30, 31; Apoc. 20:1-3) Agingga iti dayta a tiempo, adda pay laeng dagitoy a nasukir nga espiritu iti napuskol a naespirituan a kinasipnget, ket sigurado a madadaeldanto.—Apoc. 20:7-10.
(1 Pedro 4:6) Kinapudnona, daytoy ti makagapu a naipakaammo met ti naimbag a damag kadagiti natay, tapno uray naukomda iti lasag no iti panangmatmat ti tao, agbiagda koma maitunos iti espiritu no iti panangmatmat ti Dios.
Dagiti Tampok Kadagiti Surat da Santiago ken Pedro
4:6—Asino ‘dagiti natay’ a kadakuada ‘naideklara ti naimbag a damag’? Dagitoy dagiti ‘natay kadagiti labsing ken basbasolda,’ dagidiay adda iti natay a naespirituan a kasasaad, sakbay a nangngegda ti naimbag a damag. (Efe. 2:1) Ngem idi namatida iti naimbag a damag, nangrugi a ‘nagbiagda’ iti naespirituan.
Panagbasa iti Biblia
(1 Pedro 3:8-22) Kamaudiananna, addaankayo koma amin iti nagkaykaysa a panunot, simpatia, nainkabsatan nga ayat, nadungngo a pannakipagrikna, ken kinapakumbaba. 9 Diyo subadan ti panangdangran iti panangdangran wenno insulto iti insulto. Imbes ketdi, subadanyo iti bendision, ta naayabankayo a mangaramid iti dayta, tapno umawatkayo iti bendision. 10 Ta “asinoman a mangayat iti biag ken makakita iti naimbag nga al-aldaw masapul a medmedanna ti dilana nga agsao iti dakes ken ti bibigna a mangallilaw. 11 Adaywanna koma ti dakes ket agaramid iti naimbag; sapulenna koma ti kappia ken surotenna dayta. 12 Ta nakaturong dagiti mata ni Jehova kadagiti nalinteg, ken denggen dagiti lapayagna ti panagpakaasida, ngem busoren ti rupa ni Jehova dagidiay agar-aramid iti dakes.” 13 Kinapudnona, asino ti mangdangran kadakayo no naregtakayo nga agaramid iti naimbag? 14 Ngem uray no agsagabakayo maigapu iti kinalinteg, naragsakkayo. Nupay kasta, diyo pagbutngan ti pagbutbutnganda, dikay met madanagan. 15 Bigbigenyo ketdi iti pusoyo a ti Kristo ket nasantuan ken Apo, a kanayon a nakasaganakayo a mangidepensa iti asinoman nga agdamag kadakayo maipapan iti namnamayo, ngem aramidenyo dayta buyogen ti kinaalumamay ken nauneg a panagraem. 16 Taginayonenyo ti nasayaat a konsiensia, tapno uray ania ti ibaga dagiti tattao maibusor kadakayo, mabainanda gapu iti nasayaat a kababalinyo kas pasurot ni Kristo. 17 Ta nasaysayaat nga agsagabakayo gapu ta agar-aramidkayo iti naimbag, no pagayatan ti Dios nga ipalubos dayta, ngem iti agar-aramidkayo iti dakes. 18 Ta naminsan laeng a natay ni Kristo gapu kadagiti basol, maysa a nalinteg a tao para kadagiti nakillo, tapno maiturongnakayo iti Dios. Napapatay iti lasag ngem napagbiag iti espiritu. 19 Iti kastoy a kasasaad, napan ken nangasaba kadagiti espiritu a nakabalud, 20 a nagsukir idi kaaldawan ni Noe. Siaanus a nagur-uray ti Dios, bayat a maibangbangon ti daong, a babaen iti dayta, naisalakan iti danum ti manmano laeng a tattao, walo a kararua. 21 Ti bautismo, a katupag daytoy, ti mangisalakan met kadakayo ita (saan a babaen ti panangikkat iti rugit ti lasag, no di ket ti panagkiddaw iti Dios iti nasayaat a konsiensia), babaen ti panagungar ni Jesu-Kristo. 22 Isu ket adda iti makannawan ti Dios, ta napan idiay langit, ket naipasakup kenkuana dagiti anghel ken autoridad ken pannakabalin.
OKTUBRE 28–NOBIEMBRE 3
GAMENG MANIPUD ITI SAO TI DIOS | 2 PEDRO 1-3
“Laglagipenyo ti Kaadda ti Aldaw ni Jehova”
(2 Pedro 3:9, 10) Saan nga itantan ni Jehova a tungpalen ti karina, kas ipagarup ti dadduma a tattao. Ngem an-anusannakayo ta saanna a kayat a madadael ti asinoman no di ket kayatna nga agbabawi ti amin. 10 Ngem umayto ti aldaw ni Jehova a kas iti mannanakaw, ket aglabasto ti langit buyogen ti daranudor, ken marunawto dagiti elemento ta nakapudpudotda, ket matakuatanto ti daga ken dagiti aramid iti dayta.
Ni Jehova “Ipakatnanto ti Hustisia”
11 Ngem kasanotayo a matarusan ti pammatalged ni Jesus a ni Jehova ipakatna ti hustisia a “sipapartak”? Ipakita ti Sao ti Dios nga “uray no [ni Jehova] mabayag-panagituredna kadakuada,” sipapartak nga ipakatna ti hustisia inton dumteng ti naituding a tiempo. (Lucas 18:7, 8; 2 Pedro 3:9, 10) Idi kaaldawan ni Noe, idi napasamak ti Layus, dagus a nadadael dagiti nadangkes. Umasping iti dayta, idi kaaldawan ni Lot, idi nagtudo iti apuy, naikisap dagiti nadangkes. Kinuna ni Jesus: “Kastanto met laeng iti dayta nga aldaw inton maipanayag ti Anak ti tao.” (Lucas 17:27-30) Mapasaranto manen dagiti nadangkes ti “kellaat a pannakadadael.” (1 Tesalonica 5:2, 3) Kinapudnona, naan-anay a makapagtalektayo a ni Jehova saanna nga ipalubos nga agbayag ti lubong ni Satanas iti maysa nga aldaw a napapaut ngem iti kalikaguman ti hustisia.
(2 Pedro 3:11, 12) Gapu ta kastoyto ti pannakarunaw ti amin a banag, panunotenyo no ania a kita ti tao ti rumbeng a pagbalinanyo. Nasantuan koma dagiti kababalin ken aramidyo a mangipakita iti debosionyo iti Dios, 12 bayat nga ur-urayen ken laglagipenyo ti kaadda ti aldaw ni Jehova, a madadaelto ti langit iti apuy ken malunagto dagiti elemento gapu iti nakaro a pudot.
“Ti Dakkel nga Aldaw ni Jehova Asidegen”
18 Di pakasdaawan nga ibalbalakad kadatayo ni apostol Pedro nga agtultuloytayo a sipapanunot iti “kaadda ti aldaw ni Jehova”! Kasanotayo a maaramid dayta? Ti maysa a pamay-an ket babaen ‘dagiti nasantuan a panagbibiag ken ar-aramid ti nadiosan a debosion.’ (2 Pedro 3:11, 12) Ti panagtultuloy nga okupado kadagiti kasta nga aktibidad ti tumulong kadatayo tapno sigagagar a padaanantayo ti iyaay “ti aldaw ni Jehova.” Ti Griego a sao a naipatarus nga ‘agtalinaed a silalagip unay’ literal a kaipapananna ti “papartaken.” Ditay aktual a mapapartak ti tiempo a nabatbati sakbay ti iyaay ti aldaw ni Jehova. Ngem bayat nga ur-urayentayo dayta nga aldaw, kasla naparpartak nga aglabas ti tiempo no okupadotayo iti panagserbitayo iti Dios.—1 Corinto 15:58.
Panagkali iti Naespirituan a Gameng
(2 Pedro 1:19) Isu nga ad-adda a kombinsidokami a matungpalto dagiti padto, ket umiso ti panangipamaysayo kadagita a kas iti lampara nga agsilsilnag iti kasipngetan (agingga a pumarbangon ken rummuar ti bituen ti agsapa) kadagiti pusoyo.
Dagiti Tampok Kadagiti Surat da Santiago ken Pedro
1:19—Asino ti “baggak,” kaano a lumgak, ken kasanotayo nga ammo a limgak dayta? Ti “baggak” isu ni Jesu-Kristo idi naisaad nga Ari iti Pagarian ti Dios. (Apoc. 22:16) Idi 1914, naitan-ok ni Jesus kadagiti amin a parsua kas ti Mesianiko nga Ari, ket nagbannawag ti baro nga aldaw. Ti panagbalbaliw ti langa ni Jesus ket nangipaay iti pamalatpatan iti kinadayag ken panagbalinna kas Ari iti Pagarian ti Dios, ken impaganetgetna ti kinamapagtalkan ti naimpadtuan a sao ti Dios. (Mar. 9:1-3) No ipangagtayo dayta a sao, malawagan dagiti pusotayo, ket maammuantayo a limgaken dayta a Baggak.
(2 Pedro 2:4) Dinusa ti Dios dagiti anghel a nagbasol, ket intapuakna ida iti Tartaro, a kinawaranna ida iti nakaro a kinasipnget bayat nga ur-urayenda ti pannakaukomda.
Dagiti Tampok Kadagiti Surat da Santiago ken Pedro
2:4—Ania ti “Tartaro,” ken kaano a naitapuak iti dayta dagiti nagbasol nga anghel? Ti Tartaro ket arig pagbaludan a kasasaad a dagiti laeng espiritu a parsua ti maitapuak iti dayta—saan a dagiti tattao. Dayta ket nakaro a pannakakullaap ti isip maipapan kadagiti naraniag a panggep ti Dios. Dagidiay adda iti Tartaro awananda iti aniaman a namnama iti masanguanan. Idi kaaldawan ni Noe, intapuak ti Dios dagiti nasukir nga anghel idiay Tartaro, ket agtalinaedda iti kasta a nakababain a kasasaad agingga a madadaelda.
Panagbasa iti Biblia
(2 Pedro 1:1-15) Siak ni Simon Pedro, adipen ken apostol ni Jesu-Kristo, nagsuratak kadagiti naaddaan iti pammati a kas kapateg iti adda kadakami babaen ti kinalinteg ti Diostayo ken ti Manangisalakan kadatayo a ni Jesu-Kristo: 2 Manayonan koma kadakayo ti nagpaiduma a kinaimbag ken talna babaen ti umiso a pannakaammo iti Dios ken ni Jesus nga Apotayo, 3 ta impaay kadatayo ti pannakabalin ti Dios ti amin a banag a makatulong iti biag ken debosion iti Dios babaen ti umiso a pannakaammo iti Daydiay nangayab kadatayo babaen ti dayag ken kinaimbagna. 4 Babaen kadagitoy a banag, impaayna kadatayo dagiti napateg ken nakasaysayaat a kari, tapno babaen kadagitoy makiramankayo iti dayag ti Dios kas naespirituan a parsua, ta nalasatantayo ti panagrupsa ti lubong a resulta ti dakes a tarigagay. 5 Gapu iti daytoy, ikagumaanyo nga inayon iti pammatiyo ti kinaimbag, iti kinaimbagyo ti pannakaammo, 6 iti pannakaammoyo ti panagteppel, iti panagteppelyo ti panagibtur, iti panagibturyo ti debosion iti Dios, 7 iti debosionyo iti Dios ti nainkabsatan nga ayat, iti nainkabsatan nga ayatyo ti ayat. 8 Ta no adda kadakayo dagitoy ken agliplippias, saankayo nga agbalin a di aktibo wenno di nabunga maipapan iti umiso a pannakaammo ken ni Apotayo a Jesu-Kristo. 9 Ta asinoman nga awanan kadagitoy a banag ket bulsek, nga ikidkidemna dagiti matana iti lawag, ken nalipatannan ti pannakadalus dagiti nabayagen a basolna. 10 Gapuna, kakabsat, aramidenyo ti amin a kabaelanyo nga agtalinaed a matalek kas naayaban ken napili, ta no itultuloyyo nga aramiden dagitoy, saankayto a pulos mapaay. 11 Kinapudnona, kastoyto ti nadayag nga iseserrekyo iti agnanayon a Pagarian ti Apo ken Manangisalakan kadatayo a ni Jesu-Kristo. 12 Gapu iti daytoy, panggepko a kanayon nga ipalagip kadakayo dagitoy a banag, nupay ammoyo ida ken sititibker a naipasdekkayo iti kinapudno nga adda kadakayo. 13 Ngem ibilangko nga umiso, bayat nga addaak iti daytoy a tabernakulo, a paregtaenkayo babaen kadagiti pammalagip, 14 ta ammok a bayat nga ar-aramidek dayta, asidegen a maikkat ti tabernakulok, kas inlawlawag met kaniak ni Apotayo a Jesu-Kristo. 15 Kanayon nga aramidek ti amin a kabaelak tapno inton pumanawak, malagipyo dagitoy a banag.