Ti Kumarkaro a Parikut iti Panagbasa
PANUNOTENYO laengen ti parikut iti panangsapul iti dalan no saanyo a mabasa ti maysa a pagilasinan iti kalsada. Kasano ti siuumiso a panagtomaryo ti agas no saanyo a mabasa dagiti pagannurotan nga adda iti pagikkan iti agas? Ken kasano nga agaplikarkayo a maipaay iti trabaho no saanyo a mabasa ti aplikasion?
Dagitoy ti basta sumagmamano laeng a parparikut a sanguen dagidiay a saan a makabasa. Ngem napattapatta a maysa kadagiti lima a nataengan nga Americano, agarup 27,000,000, ti functionally illiteratea wenno pudno a saan a makabasa. Idi 1980 addada nagupgop nga agarup 824 milion a saan a makabasa wenno makasurat iti sangalubongan, nga agtawen iti 15 ken nasursurok pay, ket ti bilang napartak ti iyaaduna. Nakalkaldaang dagiti nagbanaganna. Kas pangarigan, idiay Estados Unidos ti Departamento iti Trabaho ipadamagna nga agingga iti 75 porsiento kadagiti saan a naiyempleo awananda iti nasken a kinalaing nga agbasa ken makisarita.
Ngem dagidiay a saan a makabasa saanda laeng a sanguen ti parikut iti panagsapul iti trabaho. Dagitoy malapdanda kadagiti adu a bambanag a mangyeg iti rag-o ken kinaragsak. Panunotenyo laengen ti naparang-ay a kasasaad iti biag a mabalin nga agtaud iti adu a pannakaammo iti lubong iti aglawlawtayo. Anian a limitado unay ti kabaelantayo no maammuantayo laeng dagiti mapaliiwtayo wenno mapadasantayo a mismo! Ti panagbasa luktanna ti ruangan nga agturong iti naurnong a pannakaammo bayat dagiti adun a siglo.
Ti panagbasa ket maysa a nakaskasdaaw nga abilidad ti tao. Kas kunaen ti Science Digest: “Iti apagkanito dagiti mata ken isipyo agsuspetsada, alaenda ti kalakaan wenno kabiitan a pamay-an, punnuanda dagiti pagkurangan ken tamingenda dagiti impormasion a mabalin a mangkarit iti kalalainganen a kompiuter.”
Tarigagayanyo kadi a parang-ayen ti laingyo nga agbasa? Wenno kayatyo kadi a tulongan ti maysa nga agbasa? Kadagiti sumaganad a dua nga artikulo dadduma a bambanag a makagapu kadagiti parparikut iti panagbasa ti mausigto, ket maipaay dagiti singasing a mangtulong a mangparang-ay iti panagbasa ti maysa.
[Dagiti Footnote]
a Ti maysa a tao a functionally illiterate dina kabaelan nga aramiden ti gagangay a panagbasa ken panagsurat, kas ti kasapulan iti panangbasa iti aplikasion, panangala iti eksamin, kdp.
[Ladawan iti panid 3]
Kasano a makapagaplikarkayo a maipaay iti trabaho no saanyo a mabasa ti aplikasion