Panangmatmat kadagiti Eskuelaan iti Dadakkel a Siudad

Dagiti ubbing busbosenda ti adu nga or-oras a siririingda idiay eskuelaan. Ti impluensia ti eskuelaan mabalin a nakaro. Ngem adu a nagannak ti addaan laeng ti nalidem a pannakaammo iti kasasaad dagiti eskuelaan. Ngarud ti Agriingkayo! ti nangsurbey iti kasasaad ti edukasion kadagiti uppat a nadumaduma a pagpagilian, a nangrugi idiay Estados Unidos.

IDI Abril 1983 maysa a sinuportaran ti gobierno a report ti nairuar a nangpadanag kadagiti nagannak ken dagiti mannursuro nga agpadpada. Daytat’ nakabatbatad a napauluan A Nation at Risk. Ti report, nga inurnong ti grupo dagiti eksperto iti blue-ribbon, ti nangrugi babaen ti panagkunana: “Agpegpeggad ti Nasiontayo . . . Dagiti pamunganayan iti edukasion iti sosiedadtayo ti agdama a marmargaay babaen ti kumarkaro a kinakapuy a mamagpeggad iti masanguanantayo a mismo kas maysa a Nasion ken umili.” Ti pammaneknek:

◼ “Agarup 23 milion nga Americano a nataengan ti ngangngani saan a makabasa ken makasurat iti kalalakaanen a pannangsubok iti inaldaw a panagbasa, panagsurat, ken pannakaawat.”

◼ “Agarup 13 porsiento kadagiti amin a 17-años idiay Estados Unidos ti maibilang a ngangani saan a makabasa ken makasurat.”

◼ “Ti promedio a maaramidan dagiti estudiante iti high school [segundaria] iti kaaduan a gagangay a panangsubok ket nababbaba itan ngem idi 26 años a napalabasen.”

Idi naaramid daytoy a report, dagiti eskuelaan iti E.U. ti nasinged a masuksukimat. Ngem nalabit awan ti ad-adda a pakaiparangarangan dagiti parparikut iti edukasion iti E.U. no saan a kadagiti dadakkel nga eskuelaan iti siudad. Agsagsagabada manipud iti makapapatay a panagkuyog iti bumasbassit a badyet ken ti mapuspusek a klase. Dagiti nababa a sueldo, kinaranggas iti klase, ken ti adu unay nga agsardeng nga estudiante ti mangupay ken mangikkat pay kadagiti adu a nalalaing a mannursuro. Dadduma a pampamilia ti agtignay kadagitoy amin babaen ti panangikabilda kadagiti annakda kadagiti pribado wenno dagiti kabangibang ti siudad nga eskuelaan.a

Nupay kasta, dagiti liblibro ken artikulo maipapan kadagiti parparikut dagiti eskuelaan iti siudad dina ipaay ti intero a ladawan. Gapuna babaen iti tulong ti maysa a gayyem nga agtartrabaho kas maysa a superbisor iti edukasion, maysa a reporter iti Agriingkayo! ti nangikeddeng a manggun-od iti panangmatmat a mismo kadagiti dadduma nga eskuelaan. Ipadamagna ti sumaganad:

Ti Ladawan ti Edukasion

“Agtaktakderkami iti ruar ti maysa kadagiti kadadakkelan nga eskuelaan iti elementaria iti siudad. Dinosdosena nga awan ar-aramidenna nga agtutubo ti ‘agpalpallailang’ kadagiti paraangan ti eskuelaan. ‘Saanda a kabaelan ti mangtangdan iti umdas a mangaywan kadagitoy nga ubbing,’ inlawlawag ti gayyemko ken nangsangaili kaniak.

“Ti eskuelaan addaanen kadagiti pakailasinan iti kinadakes iti siudad. Napankami iti opisina ti prinsipal ket nagsaritaanmi ti maipapan kadagiti makasisileng a timtimek, dagiti makinilia, ken dagiti agkirkiriring a telepono. Kasla nabannog ti prinsipal ken napaksuyan, ket alas 10:00 laeng t.b. Isut’ nadayaw, ket napanmi kinita ti umuna a klase.

“Sadiay nasarakanmi ti maysa a naregget nga agtutubo a lalaki isu a nangipakita no ania ti maaramidan ti maysa a nasayaat a mannursuro. ‘Ania ti kayatyo a maammuan?’ inimtuodna dagiti estudiante. ‘Maysa nga animal nga addaan dila iti agongna, maysa a magmagna a kayo idiay Florida, wenno maysa a tumatayab a saan a makatayab?’ Dagiti natignay nga ubbing pinilida ti umuna, ti anteaters. Sigagagar a linuktanda dagiti libroda a maipaay iti gagangay nga ehersisio iti pannakaawat ti basaen. Nupay kasta, ti mannursuroda ti namagbalin kadakuada nga agtarigagay nga agsuro.

“Dagiti eskuelaan iti siudad ti maad-adal a maidilig. Itan bumisitakami iti eskuelaan a, nupay daanen, ket nakadaldalus ken naurnos. Awan dagiti ‘agpalpallailang’ nga ubbing. Naulimek dagiti pasilio. ‘Daytoy nga eskuelaan addaan nasayaat a prinsipal,’ kuna ti nangsangaili kaniak.

“Daksanggasat, uray pay dagiti epektibo nga administrador sanguenda dagiti adu unay a parparikut. Dagiti nakaing-inet nga alagaden ti mamagbalin kadagiti mannursuro nga okupado unay iti panagaramidda kadagiti porma imbes a mangisuroda. Dagiti linlinteg lapdanda ti panangdisiplina ti eskuelaan. Dagiti mannursuro pagamkanda ti bukodda nga emosional ken pisikal a pannakalasat. Dagiti estudiante agkedkedda nga agadal, ngem kalikagumanda ti diploma. Ti kuarta saan a magasto kadagiti liblibro ken alikamen no di ket mangbayad kadagiti nakangingngina a gatad iti bandalismo. Nakaskasdaaw ta dagiti dadakkel nga eskuelaan iti siudad nasayaat pay laeng ti maaramidanda!”

Nagasat ta, ti Carnegie Foundation for the Advancement of Teaching kunaenna: “Patienmi . . . a ti edukasion ti publiko nga Americano mangrugrugin a sumayaat.” Adda laeng maymaysa a pamay-an, nupay kasta, tapno maammuan no ania ti kasasaad ti eskuelaan ti anakyo: Matmatanyo a mismo.

[Dagiti Footnote]

[Blurb iti panid 4]

“Dagiti pamunganayan ti edukasion iti sosiedadtayo ti agdama a marmargaayen babaen iti umad-adu a kinakapuy.”​—A Nation at Risk.

[Kahon iti panid 3]

Parparikut a Mangsapsaplit kadagiti Eskuelaan ti E.U.

“Adu a kadawyan ken naririkut a kurso ti sinukatanen ti makaawis a kurso a madeskribir a naimbag a kas paglinglingayan iti edukasion.”​—The Literacy Hoax, ni Paul Copperman.

“Ti parikut iti panagusar iti droga nasaknapen . . . Dagiti eskuelaan nagbalindan a katuloyan iti kalkalsada no maipapan iti krimen.”​—Propesor Lewis Ciminillo, Indiana University Northwest.

“Ti populasion ti eskuelaan iti nasion nagbaliw iti kasta unay iti napalabas a 15 a tawtawen, immadu unay dagiti ubbing manipud nasinasina a pagtaengan ken dagidiay a napapanglaw.”​—The Express, Easton, Pennsylvania, E.U.A.

Adda ti “makapadanag a panagbaba dagiti nalalaing a mannursuro.”​—U.S.News & World Report.

“Ti disiplina ti estudiante, ken ti parikut iti panagpallailang ken panagusar iti droga, ti karikutan nga isyu a sanguen ti Denver Board of Education.”​—Rocky Mountain News.

“Ti panagikut dagiti estudiante kadagiti kutsilio ken paltog [ket] nasaknap, ket 100 nga estudiante ti nangpirma iti petision a mangdawdawat iti detektor ti metal idiay ruangan.”​—The New York Times.