Agbiag Tapno Makita ti Panagrag-o ti Kabakiran!
“Pagarupek diakto makita
Ti daniw kas kapintas ti maysa a kayo. . . .
Dagiti daniw aramiden dagiti maag a kas kaniak,
Ngem ti Dios laeng ti makaaramid iti kayo.”
TI KINAPUDNO a “ti laeng Dios ti makaaramid ti kayo,” ni dumadaniw a Joyce Kilmer, a ti kinalaing ti biagna ket napaababa gapu iti Gubat Sangalubongan I, nalabit umiso ti pananginayonna ti kapanunotan a, ‘ti Dios laeng ti makataginayon a sibibiag iti kayo.’
Nupay adda ti ikkis ti pannakidangadang nga “Isalakan ti Kabakirantayo,” ti panangikagumaan ti tao addaan laeng ti limitado a balligi. Uray pay ti “naimbag a damag” nga intukon ti Setiembre 1986 a report bassit laeng ti pakaliwliwaanna. Dayta saritaenna ti “kasta unay a pannakapabassit,” a nalawag a kaipapananna a ti Waldsterben ti agsaksaknap pay laeng ngem iti nabambannayat a kapartak ngem kadagiti napalabas a tawtawen.
Sigun iti kangrunaan nga Aleman a pagiwarnak, ti dumakdakkel a rikna iti kinaawan gaway ti masarakan kadagiti sientista. Inadawna ni Propesor Peter Schütt iti Munich’s Institute of Forestry, a nabiit pay a nangibaga iti maseknan a managdengngeg: “Ditay koma allilawen dagiti bagbagitayo. Nabayagen a nagtengantayo ti pagpatinggaan dagiti kabaelantayo.” Namakdaar a no dagiti agdama a panangikagumaan a mangpasardeng iti pannakarugit ti angin saan nga agballigi, “awanton ti aniaman a mabalintayo a padasen a pamusposan.”
Ken kasano a madeskribir ti pananginanama iti pannakarisot ti parikut iti pannakarugit ti angin? Nalidem, nakalkaldaang, wenno makaupay—agpilikayo. “Ti kualidad ti angin saan a simmayaat,” kuna ti Sueko a pagiwarnak a Die Weltwoche. Nupay no “dagiti pisiologo iti mula ti mairaman pay laeng kadagiti adut’ sapulenna a tiempo, detaliado a trabaho, a mangpadpadas a mangikeddeng no ania a makarugit a banag ti mangsapsaplit iti ania a kayo iti ania a kasaknap, . . . iti maminsan manen dagiti di nagkaykaysa a tsuper ti makapasubli manen iti dati a panagtalekda ket agmanehoda manen a naparpartak pay ngem ti panagmanehoda a kasapulan. Ti pannakailako dagiti kotse nga addaan kadagiti catalytic converter nagsardeng . . . Awan ti adu a binaliwan dagiti bambanag, malaksid iti kasta unay a panagdanag [maipapan iti Waldsterben] ti nabayagen a napalabas.”
Maysa a Napudno a Solusion Asidegen
Ti panamati a ti Waldsterben ti marisot a sibaballigi babaen kadagiti tattao ket saan a napudno. Apay? Agsipud ta agkurangda iti umiso a pannakaammo agpadpada iti makagapu ken kadagiti epektibo a pamay-an iti pannakidangadang iti dayta. Kasta met, dagiti tattao agkurangda ti pannakabalin a mangtimbeng kadagiti gagangay a puersa kas ti padron iti panniempo ken ti ecosystems. Malaksid iti dayta, ti natawid a kinaagum ti manglapped kadakuada a mangikkat iti personal a panagtarigagay a maisukat iti pagimbagan ti isuamin.
Kaskasdi, addada dagiti rason iti pananginanama. Ti kronolohia ti Biblia ken dagiti pisikal a kinapudno ipamatmatna a ti nabayagen nga ikarkararag a Pagarian ti Dios ket asidegen. Ti pannakaipasdek daytoy a gobierno ti naipadto iti ngangngani 1,900 a tawtawen ti napalabasen kadagitoy a sasao: “O Apo Dios a Jehova, a Mannakabalin-amin, agyamankam kenka ta addaka ita ket addaka idi, agsipud ta innalam ti dakkel a pannakabalinmo ket nagarika. Ket nakapungtot dagiti pagpagarian, ket dimtengen ti pungtotmo, ken ti naituding a tiempo . . . ti panangdadael kadagiti mangrebrebbek iti daga.” (Apocalipsis 11:17, 18) Din agbayag, kas naikari, “ti naituding a tiempo” dumtengton a maipaay “iti panangdadael [ti Dios] kadagigiti mangrebrebbek iti daga,” agraman dagiti mangrugrugit kadagiti kabakiranna.
Iti sidong ti nadiosan a panangiturayna, ti natulnog a sangatauan ti masuruanto a siuumiso iti no kasano ti pananglappedda ti pannakarugit ti angin ken ti resultana a Waldsterben. Panunotenyo laengen no kasanonto ti panagrag-o ti daga, iti simboliko a panagsao, inton ti panagtimbeng ti naturalesa maisublin nga addaan kadagiti nasayaat nga epekto iti klima, agrikultura, ken salun-at. “Agrag-o koma ti daga, sawen[da] koma iti tengnga dagiti nasnasion, ‘Agari ni Jehova!’ . . . Iti kasta agkantanto dagiti kaykayo iti bakir gapu iti rag-o.” (1 Cronicas 16:31-33) Gaput’ pannakaisublida iti kasasaad a napimpintas pay ken nasaysayaat pay ngem idi, “dagiti kaykayo iti kabakiran” ti pudno nga addaan rason nga “agkanta gapu iti rag-o.”
Ngem sakbay a dumteng dayta a tiempo, kumaro a kumaro ti Waldsterben. Kas pangarigan, idi Setiembre 1986 ti naibagan iti ngato a pagiwarnak nagsurat: “Dagiti matartaripato a mulmula kadagiti nababa a dagdaga ti mangrugrugin a matay; dagiti kaykayo a cherry iti makin-amianan a laud a Switzerland awanen ti kinalasbangda, ket dagiti mannalon agsapsapulda ti balakad manipud kadagiti opisiales ti agrikultura.” Ti kasta met laeng a kasasaad idiay Alemania ti nangiturong iti estado ti Baden-Württemberg a mangrugi a mangsukimat iti pakainaigan ti pannakarugit ti angin ken ti pannakadadael dagiti agbunga a kaykayo. Nupay no awan dagiti estadistika a magun-odan, naipadamag a dagiti sientista patienda a dagiti stone fruits ti nangnangruna nga agpeggad.
Dagiti damdamag a kas kadagitoy ti mangipalagip kadagiti estudiante ti Biblia iti Habaccuc 3:17. Iti panagsarita maipapan iti al-aldawtayo, kunaenna: “Ta uray ti kayo nga higos dinto aglasbang, uray bunga awanto kadagiti ub-ubas; ti apit nga olibo agkurangto, ket dagiti taltalon didanto mamaltuad iti taraon.”
Nupay kasta, no agtalekkayo iti Dios ket suportaranyo ti panagturay ti Pagarianna, dakayo, kas ken ni Habaccuc, awanto ti rason a pagamkanda. (Habaccuc 3:18) Maisuppadi iti dayta, addaankayo ti rason a manginanama iti masanguanan ket mabalin nga agragsakkayo. Ti parikut iti Waldsterben ngangnganin marisot—nga agnanayon ken naan-anay. Dakayo, met, mabalinyo ti agbiag tapno makita ti panagrag-o ti kabakiran—ket amin a sangatauan makipagrag-oda kadakuada!