Napapintas ti Babai a Landok
Babaen ti koresponsal ti Agriingkayo! iti Francia
ISUT’ baketen ngem awanan kadagiti kuretret. Isut’ kankanayon a maay-aywanan. Tunggal pito a tawen isut’ mapapintas. Ket iti di pay nabayag isut’ nakissayan iti dagsenna tapno mapasubli ti dadduma a kinaubingna. Pudno a kasapulanna dayta.
Nanipud idi pannakaipasngayna idi 1889, ti Eiffel Tower, ti pagay-ayatdan nga awagan Babai a Landok, nakapadasen kadagiti adu a dakes a paspasamak. Dagiti konkreto a daplat ket naibukbok isu a nangipaay iti nalablabes a dagsen iti umuna a grado. Nagkillo dagiti suliras gapu iti kanayonan a dagsen. Nasken met nga ikkaten dagiti gas piping nga agturong kadagiti restaurants iti umuna ken maikadua a grado. Dayta saanen a maitutop iti moderno a pagalagadan iti kinatalged.
Idi nasapa pay a 1980’s, ti siudad iti Paris inanamonganna ti nasken a pannakatarimaanna. Ti panggep isu ti panangipaay iti biag ken dayaw iti baketen a Babai a Landok ken palakaaen ti panangabrasa kadagiti minilmilion a bisita nga umay mangkita kenkuana iti tinawen.a Ti pannakaikkat dagiti naibangon kenkuana a patpatakder ti nangtulong kenkuana a “lumag-an”—nasurok a sangaribo a tonelada. Kaskasdi, ti pannakatarimaanna ti nangipalubos ti pannakainayon dagiti baro a titiendaan, maysa a moderno a kuarto ti kumperensia, maysa a museo ti video a mangsalsalaysay iti estoriana, maysa nga opisina ti koreo, ken dagiti restaurants a maikari iti buya ken maitutop kadagiti nadumaduma a klase dagiti kliente.
Ti elebeytor a hydraulic iti nagbaetan ti maikadua ken ti maikatlo a grado (a mangipan kadagiti turista iti tuktok manipud iti tengnga ti torre) ket naikkaten. Kadagiti nakalamlamiis a panniempo, nasken ti panangisardeng iti pannakausarna. Gapuna, dagiti bumisbisita iti Paris a turista ket masansan a maupayda gapu iti saanda a pannakauli iti nangatngato pay ngem ti maikadua a grado. Itan, uppat a napartak a de koriente nga elebeytor ti mangaramid ti panangibiahe iti sidong ti amin a panniempo. Daytoy ti nangpabassit iti kasta unay ti linea dagiti tattao nga agur-uray iti ipapanda iti tuktok.
Dadduma a tattao pagbabawianda a ti nabiit pay a pannakatarimaanna, napukawna ti agrikrikos nga agdanna a mangisilpo iti maikadua ken ti maikatlo a grado. Ngem isut’ naikkan iti baro a silaw. Ginasgasut a nakapulpulido ti pannakaikabilna nga artipisial a lawag ti mangpapintas iti nagsayaatan a pannakaibangonna ken mangipalubos kenkuana a makita a buyogen ti isuamin a kinapintasna iti rabii.
Ti Babai a Landok ket sangagasut a tawennan iti daytoy a tawen. Nupay no isut’ kasta unay a napagsusuppiatan idi pannakaipasngayna, awan ti agtarigagay a makakita kenkuana a mapukaw iti pakabigbigan iti Paris. Isu pay laeng ti kalalatakan a simbolo iti intero a lubong.
[Dagiti Footnote]
a 3.4 milion a bisita idi 1979 ken 4.2 milion idi 1987 kalpasan ti pannakatarimaanna.
[Dagiti ladawan iti panid 10, 11]
Minilmilion a turista ti mangtagtagiragsak iti interamente a panangmatmat iti Paris manipud iti Eiffel Tower