Pudno Aya a Konkontrolen dagiti Bituen ti Biagyo?
“ADU a tattao ti agtarigagay a mangammo ti gagangay nga awan mamaayna a bambanag—kaanonto a makabirukak iti maysa milion a doliar wenno kaanonto a masabetko ni Mr. Wonderful?” kuna ti maysa a paset-tiempo nga astrologo. Kinapudnona, kaaduan a tattao usarenda ti astrolohia a maysa a pamay-an a panangammo iti masanguananda. Ket adu nga astrologo ti magagaran a mangpilit kadakuada babaen ti panangaramidda iti pagayatanda—siempre, maipaay iti bayad.
Nupay kasta, dagiti astrologo a mangibilang kadagiti bagbagida nga adelantado kagurada ti kasta a panangmatmat. “Saanak a kasta,” intuloy a kinuna ti maysa a paset-tiempo a mammadles. “Padpadasek pay laeng a tulongan dagiti tattao a mangawat kadagiti bagbagida.” Iti ania a pamay-an, ngarud, a ti astrolohia rumbeng a tulonganna dagiti tattao a makaawat kadagiti bagbagida?
Ammo ti tunggal maysa a dagiti ar-aramid ti tao ket impluensiaan ti init, bulan, ken dagiti bituen. Ti init ikeddengna dagiti panniempo ken ti siklo ti panagdakkel. Ti bulan isu ti kangrunaan a puersa iti likudan dagiti atab ken ugot. Dagiti bituen nabayagen a naus-usarda kas giya iti nabigasion. Maipagarup aya a dagitoy a nailangitan a bambanag adda met dakkel a pasetda iti dadduma nga ar-aramid iti panagbiagtayo?
Wen ti sungbat ti astrolohia. Ti kangrunaan a paglintegan iti astrolohia a ta ti posision iti init, ti bulan, ken dagiti planeta a mairaman kadagiti mistikal a konstelasion iti tiempo ti pannakaipasngaytayo ket adda dakkel a pasetda iti kababalintayo ken iti panagbiagtayo. Gapuna, babaen ti pannakaammo iti tiempo ken lugar a nakaipasngayan ti tao, ti astrologo mabalinna ti mangaramid iti maysa a tsart, wenno horoscope, a mangipakita iti posision dagiti bituen ken dagiti planeta ket ipatarusda dagiti bambanag a mabalin a mangimpluensia iti tigtignay ti tao iti partikular a tiempo. Ania ti pangibatayan itoy a panagkuna? Kasano ti kasayaat dayta?
Kas eksperimento, ti Pranses a sikologo a ni Michel Gauquelin impatulodna ti petsa ti pannakaipasngay ken lugar a nakaipasngayan ti napapatayen a mammapatay iti maysa nga astrologo a maipaay iti pannakausig. Kalpasanna impatulodna ti resulta kadagiti 150 a tattao a simmungbat iti pakaammona a mangituktukon iti libre a panangusig iti horoscope. Ania ti resulta? Nasarakanna a 90 porsiento kadagiti tattao ti nagkuna a ti naawatda a panangusig ket umiso a deskripsion iti personalidadda ket 80 porsiento ti nagkuna nga immanamong dagiti gagayyem ken pamiliada.
Patienda uray awan pammaneknek! Ti kinapudno ket dagiti panangipatarus ti astrolohia gagangay a maiyebkas kadagiti di maawatan a pagsasao—ket ti ugali ti tao nakarikrikut—ta no ti maysa ket agsapsapul iti banag a maitutop, kanayonto a makasarak, aniaman ti makaibatayan ti panangipatarus.
Ti Gubuayan
Amin daytoy iyegnatayo iti kamaudianan nga isyu: Ipapantayon a dakkel ti paset dagiti bituen a mangimpluensia iti biagtayo, iti ania a pamay-an a mabalin a maimpluensiaantayo? Kadagiti amin a puersa a naammuanen ti siensia, ania kadagitoy ti nairaman? Agsipud ta nakaad-adayo dagiti bituen ken dagiti planeta, napaliiw ti maysa a sientista a “no maipapan iti epektona iti kappasngay nga ubing, ti panangguyod ti mangay-aywan a doktor, ti elektromagnetiko a radiasion ti lawag iti kuarto ket dakdakkel ngem ti aniaman kadagiti planeta.” No didatay impluensiaan dagiti planeta babaen iti grabidad, ti elektromagnetiko, wenno aniaman a dadduma pay a puersa a naammuan ti siensia, ngarud ania ti gubuayan iti impluensia?
Daytoy a makasukisok a saludsod ket inyebkas ti maysa a propesor iti astronomia a ni George Abell iti librona a Science and the Paranormal. Kalpasan ti panangusigna kadagiti amin a kunaen dagiti astrologo maipapan iti pannakabalin dagiti bituen ken dagiti planeta, insurat ni Abell:
“No impluensiaannatayo dagiti planeta, daytat’ mabalin a babaen iti di ammo a puersa ken maysa nga addaan iti karkarna a kasasaad: mabalin a daytat’ agtaud iti sumagmamano ngem saan nga amin dagiti nailangitan a bambanag, mabalin nga apektaranna dagiti dadduma ngem saan nga amin a bambanag ditoy daga, ket ti bilegna di mabalin nga agpannuray iti kaadayo, kadakkel, wenno dadduma a kasasaad dagiti planeta a mamataud iti dayta. Iti sabali a pannao, daytat’ agkurang iti kinaunibersal, urnos, ken panagtutunos a masarakan a maipaay iti tunggal sabali a puersa ken gagangay a linteg a naammuan pay laeng nga agaplikar iti pudpudno nga uniberso.”
Saan nga ammo ti siensia dayta a puersa. Tapno epektibo ti astrolohia, daytat’ makipagtrabaho a kadua ti maysa a puersa, wenno dagiti puersa, iti ruar iti “pudpudno nga uniberso.” Ngem babaen ti pananglagip a ti astrolohia ket nagtaud iti kadaanan a Babilonia, a sadiay dagiti bituen ken dagiti planeta madaydayawda a kas didios, saan koma a nakaskasdaaw a ti gubuayan iti impluensiana ket saan a manipud iti “pudpudno nga uniberso” no di ket manipud iti sobrenatural.
Ti Pannakabalin iti Likudan ti Astrolohia
Ipakita ti Biblia a “ti isuamin a lubong adda iti babaen ti dakes,” ni Satanas a Diablo, isu a di makita ngem nabileg nga espiritu a parsua a makabael a mangkontrol ken mangimaniobra kadagiti tattao ken paspasamak ditoy daga. (1 Juan 5:19) Babaen ti panangimaniobrana kadagiti bambanag tapno agparang a pudno dagiti pammadto, ni Satanas ken dagiti demoniona sibaballigi a kinayawanda ti pagayatan dagiti tattao ket pinagbalinda ti astrolohia a maysa a kulto.
Napatpateg pay, nupay kasta, ania a kita ti pammadto ti makuna a pimmudno? Saan kadi a kaaduanna ket maipapan iti ipapatay, panangpapatay, asasinasion, didigra—bambanag a mangipanayag iti dakes ken nakaam-amak, ti kasasaad a sinasatanas ken dinedemonio? Ti simple a kinapudno a ta ti astrolohia ket maysa kadagiti “gakat [nga us-usaren] ti Diablo” a mangkontrol ken mangimpluensia kadagiti tattao tapno agserbida iti panggepna.—Efeso 6:11.
Ania dayta a panggep? “Ti dios daytoy a lubong binulsekna dagiti is-isip dagiti saan a mamati, tapno di agraniag kadakuada ti lawag ti ebanghelio ti dayag ni Kristo,” sumungbat ti Biblia. (2 Corinto 4:4, Revised Standard Version) Maipaay iti dayta a panggep, ti astrolohia nagserbi a naimbag iti apona. Napaliiw ti Australiano nga astropisiko a ni Vince Ford: “Ti astrolohia nagbalinen a maysa a kita iti relihion ngem daytat’ saan a mapaneknekan . . . Ti laeng makunak ket ladingitek a dagidiay a mamati iti dayta dida alaen ti rebbengen a maipaay kadagiti tigtignayda no di ket pabasolenda dagiti piman a nakabaybayagen a bituen.”
Idi maikawalo a siglo K.K.P., ti mammadto a ni Isaias napaltiingan a mangipaay iti makalais a karit kadagiti astrologo: “Tumakderka koma ita a mangisalakan kenka, kadagiti bambanag a dumtengto kenka, dagiti astrologo, dagiti agpaliiw kadagiti bituen, dagiti agpakta iti binulanbulan.”—Isaias 47:13.
Ti maysa a mamati iti astrolohia patienna ti napeggad a panangmatmat a ‘ti aniaman a mapasamak ket mapasamak’ agsipud ta ‘naisuratda kadagiti bituen.’ Daytoy ket kaiyariganna ti panangilibak iti pagayatan ti Dios wenno ti rebbengen dagiti tattao nga agtignay sigun iti dayta a pagayatan.
Gapuna imbes a matmatan dagiti bituen a maipaay kadagiti pagilasinan ken padles a mangigiya iti biagtayo, aniat’ maadaltayo manipud kadagiti bituen? Wen, aniat’ maibaga dagiti bituen kadatayo? Itukon ti sumaganad nga artikulo ti sungbat.
[Kahon iti panid 6]
Sientipiko Kadi ti Astrolohia?
Dagiti nasarakan ti siensia kadagiti nabiit pay a tiempo nangiparangda kadagiti nagdadakkelan a karit maipaay iti astrolohia. Usigenyo dagitoy a kinapudno:
◼ Naammuanen a dagiti bituen nga agparang a kasla adda iti konstelasion ket saanda a paset ti grupo. Dadduma ti nakaad-adayo iti law-ang, dadduma ti nakaas-asideg. Gapuna, dagiti kasasaad ti zodiac kadagiti nadumaduma a konstelasion ket puro pagpagarup.
◼ Dagiti planeta nga Uranus, Neptune, ken Pluto saan pay nga ammo dagiti immuna nga astrologo, ta dagitoy ket saanda a naammuan agingga iti pannakaimbento ti teleskopio. Kasano, ngarud, a mailawlawag ti “impluensiada” babaen kadagiti tsart ti astrolohia a naaramiden adu a siglon nga immun-una?
◼ Ti siensia iti panagtawid ibagana kadatayo a dagiti kababalintayo maporma, saan nga iti pannakaipasngay, no di ket iti pannakainginaw, inton ti maysa kadagiti minilion a semilia manipud iti ama makitipon iti itlog ti ina. Kaskasdi, ikeddeng ti astrolohia ti horoscope ti maysa a tao iti kanito ti pannakaipasngay, siam a bulan kalpasanna.
◼ Ti paset iti langit nga agparang a pagrikosan ti init, ti bulan, ken dagiti planeta, a maawagan ti zodiac, ket biningaybingay dagiti astrologo a 12 nga agpapada a paset, a maysa a konstelasion ti pagilasinan ti tunggal maysa. Iti kinapudnona, addada 14 a konstelasion iti dayta a paset ti langit. Dagitoy saanda nga agpapada iti kadakkel ket agririnnutapda iti maysa ken maysa iti dadduma a paset. Gapuna ti tsart nga inaramid dagiti astrologo awan aktual a pisikal a pakipadaanda iti adda iti langit.
◼ Ti tiempo ti panagdaliasat ti init kadagiti konstelasion, kas nakita ti managpaliiw a bumabbaba ditoy daga, ket makabulanen ti pannakaudina ngem idi 2,000 a tawenen ti napalabas idi inaramid dagiti astrologo dagiti tsart ken listaan. Gapuna, ti astrolohia mabalin nga ikabilna ti maysa a tao a naipasngay iti naladawen a Hunio wenno nasapa a Hulio a kas Cancer—nakaro ti kinasensitibona, moody, reserved—gapu ta babaen kadagiti tsart ti Init adda iti konstelasion a Cancer. Nupay kasta, iti kinapudnona, ti Init ket adda iti konstelasion a Gemini, isu a maipagarup a mamagbalin iti tao a “mannanao, nalaing, mannakisarita.”
[Kahon iti panid 7]
Astrolohia ti Daya ken Laud
Ti astrolohia a maar-aramid iti Laud ipabiangna dagiti naisangsangayan a kababalin iti tunggal 12 a konstelasion a pagnaan ti init bayat iti tawen. Dagitoy a grupo dagiti bituen ket pinanaganan dagiti Griego, a nakakita kadakuada a kas parparsua, kas iti Aries ti kordero, Taurus ti Toro, ken Gemini dagiti Singin.
Makapainteres, ti astrolohia iti kadaanan a China ken Japan bingayenna met ti zodiac iti 12 a paset a maitunos iti 12 nga an-animal iti maawagan naindagaan a sangsanga—aso, manok, bakes, kalding, kabayo, ken dadduma pay. Ket tunggal maysa kadagitoy nga animal ket makuna a mangimpluensia sigun iti kababalinna iti sumagmamano a tiempo. Gapuna, dadduma a paset ti langlangit ket intuding ti Makindaya ken Makinlaud nga astrolohia iti sumaganad a pamay-an:
Makinlaud a Zodiac Makindaya a Zodiac
Aries ti Kordero Aso
Taurus ti Toro Manok
Gemini ti Singin Bakes
Cancer ti Rasá Kalding
Leo ti Leon Kabayo
Virgo ti Birhen Uleg
Libra ti Timbangan Dragon
Scorpio ti Manggagama Ugsa
Sagittarius ti Pumapana Tigre
Capricorn ti Kalding Toro
Aquarius ti Mangawit Danum Utot
Pisces dagiti Ikan Baboy
Aniat’ masarakantayo no pagdiligentayo dagitoy dua a sistema? Nakaskasdaaw, ti konstelasion ket kasla naan-anay nga agsupadi ti panagkurrida iti Daya ken iti Laud. Gapuna, ti astrolohia iti Laud ipadtona a ti tao a maipasngay no ti init adda iti Aries, kas pangarigan, ket mannanao, idiay Taurus, nasukir, ken dadduma pay. Ngem dagitoy ket saan a kualidad nga inaigtayo iti aso ken iti manok. Kaskasdi, dayta ti ipadto ti astrolohia iti Daya. Kasta met laeng ti makuna maipapan kadagiti dadduma a paris. Gapuna, agpannuray iti sistema a piliem, dagiti isu met laeng a bituen makuna nga ikutanda ti naan-anay a nagduma a kasasaad ken maipagarup a mangipaayda iti nagduma nga impluensia. Dagiti kadi bituen wenno ti arapaap dagiti astrologo ti mangtengtengngel?
[Ladawan iti panid 8]
Ti kadadaanan a horoscope ti lubong, nalabit Abril 29, 410 K.K.P. Daytat’ naaramid idiay Babilonia
[Credit Line]
Pammadayaw iti Visitors of the Ashmolean Museum, Oxford