Ti “Prostate” ken Dagiti Parikutna

ADDAANKAYO kadi iti parparikut iti prostate? No maysakayo a lalaki a nasursurok a 40 ti edadna, mabalin a mangrugin a mapadasanyo ida. Napattapatta a nasurok a kagudua kadagiti lallaki iti Norte America a nasurok a 60 ti edadda ti dumakkel ti prostateda ket agarup 95 porsiento kadagidiay makagteng iti 80’s ti agsagaba manipud itoy. Ngem ania daytoy a glandula a maawagan prostate? Sadinot’ yanna, ket ania ti aramidenna?

Kas iti itsura ti nabalinsuek a piramid, ti prostate adda iti makimbaba a tian iti sirok ti basisaw. Daytat’ gagangay iti lalaki ngem mainaig iti kita ti tisyu ti suso ti babai. Iti pannakaipasngay, saan a dakdakkel ngem ti almond. Nupay kasta, inton dumtengen iti pubertad, dumakkel a kas iti kastanyas.

Ti prostate ket buklen ti aduan piskel a kapsula a sadiay masarakan iti 30 agingga iti 50 a kakasla supot a glandula. Dagitoy a glandula pataudenda ti pluido ti prostate, a no awan dayta pudno a saan a makaputot ti lalaki. Ti tisyu iti uneg ti glandula ket nakupin, a mangipalubos ti ilalawana ken panangurnongna iti mapataud a pluido. Kalpasan ti pannakagteng ti lalaki iti pubertad, mangrugin a mangpataud dagiti supot iti bassit a pluido iti inaldaw, a gagangay a maiyisbo no saan a makidenna.

Saan amin a naammuan ti trabaho ti prostate, ngem ti kangrunaan a panggepna isu ti panangpataud iti pluido a mangtaraon kadagiti minilion a semilia ken mangipaay kadakuada iti paglangoyanda. Gapuna, nasken dayta iti kinabunga ti lalaki. Mabalin, nupay kasta, a mangpataud dayta iti parikut no lumakayen. Aniada dagiti pagilasinan iti parikut iti prostate, ket adda kadi aniaman a maaramidan dagiti agsagsagaba?

Pakdaar a Pagilasinan

Lumasat iti prostate isu ti urethra, ti tubo a mangiyayus iti karga ti basisaw, ket ditoy ti yan ti parikut. No naimpeksionan dagiti supot iti uneg ti prostate, lumteg, masaktan, wenno napno iti pluido, mabalin a letletenda ti urethra ket lapdanda ti panagisbo. Kasta met laeng ti mapasamak no dumakkel ti glandula.

Dagiti umuna a sintomas daytoy a parikut ket gagangay a saan a madmadlaw ket agpapareho aniaman ti makagapu iti dayta. Ti agsagsagaba mabalin a bumangon iti maminsan wenno mamindua iti rabii tapno umisbo, banag a dina ar-aramiden idi. Main-inot, masapul a masansan a bumangon. Nupay no mariknana a makais-isbo, sarsaripiten ken saan a makaisbo. Kasla kanayon a makaisbo uray no kalkalpasna pay laeng a napan iti banio. Itan ti prostate ipadpadlawnan ti kaaddana iti nasakit, makaparurod, ken no dadduma makapabain a pamay-an. Ti pannakaawat no apay tulongannanto dagiti lallaki, agraman dagiti assawada, a mangtaming iti parikut.

Dagiti Parparikut iti Prostate

Sumagmamano a nagduduma a bambanag ti makapataud kadagiti parparikut iti prostate, ket salaysayentayo ida iti apagbiit a sinaggaysa:

Prostatitis: Daytoy ket ileletteg ti glandula a prostate ket mabalin a makaalis wenno naserraan. Dagiti bakteria, kas iti manipud iti benereal a sakit kas iti gonorrhea wenno ti impeksion iti sabali a paset ti bagi, mabalin a paglettegenna ti glandula. Dagita nga impeksion mabalin a mapasamak iti aniaman nga edad kalpasan ti pannakagteng ti prostate iti kadakkelna no nataenganen.

Ad-adda pay a makariro ti congestive prostatitis. Daytoy a kasasaad ket inaig dagiti dodoktor iti seksual nga aramid ken ti erotiko a panunot. Ni Dr. Stanley Brosman iti University of California School of Medicine ibagana ti dua a makagapu itoy a parikut: “kinairregular ti seksual nga aramid” ken “di pannakabael ti prostate a mangibelleng iti kargana bayat ti pannakairuar ti semilia.” No apay a ti glandula a prostate dina dalusan ti bagina met laeng ket agtalinaed pay laeng a misterio, nupay kasta.

Panagdakkel: Nakaskasdaaw, bayat ti panagmataengan ti lalaki, mangrugin a dumakkel ti glandula a prostate. Nupay adun a panagadal ti naaramid, mariribuk pay laeng dagiti dodoktor no apay a mapasamak daytoy. Dadduma ti agkuna a daytat’ gapu iti panagbalbaliw dagiti hormones iti bagi. Mabalin nga awan ti parikut ti panagdakkel kadagiti dadduma a lallaki. Nupay kasta, bayat ti iyaadu dagiti lallakayen, umadu met dagiti kaso ti panagdakkel ti prostate isu a mangiturong iti parparikut iti panagisbo.

Kanser: Ti kanser iti prostate isu ti gagangay a kita ti kanser kadagiti lallaki. Ti parikut ditoy ket mammano a madlaw a masapa. Gagangay a main-inot a kumaro ti kanser, ket kaaduan a lallaki ti matay kadagiti dadduma a rason sakbay a mapaneknekan a makapapatay ti kanser ti prostate. Ti nasken iti masapa a pannakadlaw iti kanser ti prostate isu ti regular, tinawen a tsek-ap ti doktor, agraman ti pannakasukimat ti kerret. Babaen iti naguantesan ti goma a ramay, mabalin a marikna ti doktor ti paset ti glandula ket ikeddengna no addada natangken, kasla butones a bukol, a mabalin a kanser. No addada nasarakan, maaramid pay dagiti panangsukimat, agraman ti biopsy, tapno ikeddeng no adda dagiti selula ti kanser.

Panangagas

No kasano nga addada adu a makagapu kadagiti parikut iti prostate, addada sumagmamano a pamay-an ti panangagas.

Ti agas: No ti prostatitis ket gapu iti impeksion, gagangay a maagasan iti antibiotiko. Mabalin nga irekomendar met ti doktor ti panagdieta iti taraon. Insurat ni Dr. Harvey Gordon: “Patiek a ti makagargari a sintomas iti posterior urethritis ket pakaruen ti panangipauneg iti alkohol ken dagiti aduan rekado a taraon. Kasta met, suspetsaek a mabalin a mapabasol met ti kape.”

Panangopera: Ti panangputed iti dadduma a paset iti glandula a prostate ikkatenna ti pannakaidupir ti urethra. Nagduduma a pamay-an ti panangopera ti mausar iti daytoy. No saan a nadadael dagiti nerbio iti likudan ti prostate, nabilegto pay ti lalaki. Nupay kasta, mabalin a saanen a makaputot. Apay? Ti pannakaopera ti prostate mabalin a dadaelenna ti spinchter muscle a gagangay a mangserra iti ruangan ti basisaw. Kas banagna, ti semilia surotennan ti nalaklaka a pagayusan a sumrek iti basisaw, a sadiay maiyayuston a kadua ti isbo.

Panangagas iti kanser: No madlaw nga adda kanser, adda nagduduma a kita ti panangagas a magun-odan, agpannuray iti kasasaad ti kadakkelna. Awan ti maymaysa a panangagas a napaneknekan a kasayaatan, ngem kadagidiay a magun-odan isu ti panangagas babaen iti hormone, radiasion, ken laser wenno ti gagangay a pannakaopera. Babaen iti pannakaopera maikkat ti glandula, nga agbanag iti kinakapuy.

Taraon: Makapainteres, naaramid dagiti panagadal a mangipakita a ti prostate ti maysa a kangrunaan a pakaurnongan ti zinc iti bagi. No ti taraon ti lalaki ket kurang iti zinc, ti prostate mangrugin a mapukawna daytoy nga elemento, ket dadduma a managsirarak inaigda daytoy kadagiti nadumaduma a parparikut iti prostate. Kuna ti adu a lallaki a nakagun-odda iti pannakabang-ar kadagiti parikutda babaen iti tulong ti suplemento a zinc iti taraonda.

Iti panangsalaysay iti daytoy a porma iti panangagas, mangipaay ni Dr. Monroe Greenberger, maysa a taga Nueva York nga urologo, iti nasayaat a balakad: “Para iti lalaki a makagteng iti edad a mabalin a sapliten dagiti parparikut iti prostate, nasken ti nasayaat a taraon . . . Nupay no adu pay laeng ti masapul a siraraken iti pateg ti zinc, bitamina, ken taraon iti salun-at ti prostate ket saan a masigurado ti estadistika, makumbinsirnakon dagiti pammaneknek nga agtugaw ken umimdeng a naimbag, ket pagarupek a kasta met ti aramiden dagiti dadduma. Nupay kasta—ken napateg daytoy iti amin a panangaywan iti salun-at—dikay agtalek laeng iti taraon, bitamina, wenno dagiti mineral a maipaay iti nasayaat a salun-at. Bisitaenyo a kanayon ti doktoryo.”—What Every Man Should Know About His Prostate.

Proteksion ti Moral a Pagalagadan ti Biblia

Ti nasayaat a salun-at ti prostate kasla mainaig met iti nangato a moral a pagalagadan ti Biblia. Amin dagiti lallaki naimbag no paliiwenda dagiti dua a prinsipio a nangnangruna:

Matalek iti asawa: Mamalakad ti Hebreo 13:4: “Ti panagasawa nadayaw koma kadagiti isuamin, ket ti pagiddaan awan koma ti tulawna.” Yantangay ti impeksion ti glandula a prostate mabalin a resulta iti benereal a sakit, ti nalulok a seksual nga aramid mabalin a mangiturong iti parparikut iti prostate agraman dagiti dadduma a parparikut.

Panangsalaknib iti panunot: Namalakad ni Jesus idiay Mateo 5:28: “Ngem siak kunak kadakayo nga uray siasino a mangmatmat iti maysa a babai tapno gartemanna, nakiabigen kenkuana iti pusona.” Ti panangsurot iti balakad ni Jesus mangipaay iti nasayaat a salun-at iti prostate. Kasano? No magargari ti derrep ti lalaki, ti glandula a prostate agsagana a maipaay iti pannakidenna. Insurat ni Dr. Brosman a ti maulit-ulit a pannakagargari nga awan ti maikuyog a pannakairuar ti semilia pataudenna ti pannakaurnong ti pluido iti prostate ken ti seminal vesicle ket mabalin nga agbanag iti parikut ti prostate.

Itatta, adu a lallaki ti mangsapul iti panagragragsak iti sekso babaen ti panagbasbasa kadagiti pornograpiko wenno makagargari iti sekso a babasaen wenno panagbuybuya kadagiti imoral a sine wenno programa iti telebision. Anian a nagsayaat ti panangsurot iti balakad ni apostol Pablo: “Ti pannakikamalala ken ti amin a kita ti kinarugit saan man la koma a madukit kadakayo, kas mayannugot kadagiti sasanto.”—Efeso 5:3; kitaenyo met ti Filipos 4:8.

Wen, ti prostate ket sabali pay a pagsidsiddaawan nga aramid ti Namarsuatayo. No awan dayta, awan koma ti panagadu. Gapuna babaen iti panangraem iti bagina met laeng ken iti disenio ti Dios, tunggal lalaki rebbeng a mangala iti addang a mangsalimetmet a nasalun-at iti glandulana a prostate.

[Diagrams iti panid 26]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Basisaw

Prostate

Urethra

Makim- baba a bagis