“Dagiti Saksi ni Jehova Manipud USSR—Nasaysayaat nga Al-aldaw iti Masanguanan”
DAYTA ti paulo iti Ingles a pagsasao a diario a The Warsaw Voice nga Agosto 19, 1990, a naipablaak idiay Poland. Ti mannurat, ni Anna Dubrawska, nagkomento maipapan iti “Nadalus a Pagsasao” a kumbension dagiti Saksi ni Jehova idiay Warsaw idi Agosto 1990. Pinagsaludsodanna dagiti Saksi manipud Union Soviet, a dadduma kadakuada ti nangbusbos iti 15 a tawen kadagiti pagbaludan ken pagtrabahuan a kampo gapu iti relihiuso a pammatida. Ngem itan ipagpaganetgetda dagiti positibo a panagbalbaliw a maar-aramid iti pagilianda.
Ni Grigor Goryachek, maysa a trabahador iti konstruksion manipud Crimea ken napadakkel kas maysa a Saksi, ket naidestierro iti 15 a tawen idiay Siberia. Kinunana: “Itan in-inanamaenmin dagiti nasaysayaat a tiempo nga umay.” Kinuna ti sabali pay a Saksi, ni Anton Pohanich: “Adda ditoyen dagiti nasaysayaat a tiempo. Itan mabalinkon nga ipan iti balaybalay ti mensahemi, ngem idi napalabas imposible dayta.”
Inadaw ni Dubrawska ni Igor Cherny, maysa a 17-años a Saksi manipud Caucasus: “Iti 70 a tawtawen dagiti tattao, nangnangruna dagiti agtutubo, kasta unay ti pannakaiguyodda nga umadayu iti Dios ta itan kasta unay met ti panagayatdan nga agsubli kenkuana, wenno basta makangngeg laeng Kenkuana iti pangrugian.”
Impadamag ti Polako a magasin a Dziennik Wieczorny (Evening Paper) impadamagna, iti sidong ti paulo a Radość braci (Rag-o dagiti Agkakabsat), a maysa nga empleado ti estadium ti Zawisza iti siudad iti Bydgoszcz ti nagkuna: “Maragsakanak iti nadalus a pagsasao a nausar ken ti naimbag a kababalin dagiti agtutubo.”
Iti panagsuratna iti inaldaw a diario a Polako a Trybuna iti sidong ti paulo a Glosiciele Królestwa (Manangibunannag ti Pagarian), kinuna ni Zofia Uszynska maipapan iti kumbension: “Iti uneg ti 30 a minutos naopresiranak iti merienda ken kape iti sangapulo a daras. Naminlima adda mayat a mangited iti tugawna kaniak. Ti agsasaruno nga uppat nga aldaw nasurok a 30,000 a tattao idiay Dziesieciolecia Stadium idiay Warsaw ti nakiraman iti [relihiuso] a piesta. Dagiti masikog a dandanin aganak, dagiti pamilia ken babassit nga ubbing, dagiti lallakayen ken agtutubo. Ti kaubingan a nabautisaran ket 11 años, ti kalakayan ket 80.”
Intuloy ti artikulo: “Sumagmamano a ribo a Russo [kinapudnona nasurok a 16,000] ti immay itoy a gimong ita a tawen. Idi napan a tawen adda 6,000 a bilangda. Dagiti opisiales a Russo iti beddeng pinalubosanda amin dagiti bus a didan sinuksukimat dagiti nakaat-atiddog a linea a kinilkilometro. Immay dagiti delegado manipud iti isuamin nga Union Soviet: manipud Vladivostok, Khabarovsk, Vorkuta. Dadduma ti nangbusbos iti uppat wenno lima nga aldaw iti tren.”
Ti isu met laeng a diario inadawna ni Ivan M. Grevniak a kunkunana: “Nakitak ti panangirurumen iti inaramid dagiti papa ken dagiti papadi ket sapsapulek ti kinamapagpiaran.” Intuloy pay a kinuna ti salaysay: “Nadlawna daytoy a panagtunos iti sasao ken ar-aramid iti kababalin dagiti Saksi ni Jehova. Ket kinuna pay ni Ivan: “Agyamanak iti Dios ta pinalubosannak a makaammo iti kinapudno.”
Ipadamag ti Trybuna a ni Ivan ket maysa a panglakayen iti kongregasion idiay Lvov, a sadiay “adda 13 a kongregasion ken nasurok a 2,000 a relihiuso a manamati. . . . ‘Kadagiti amin a relihiuso a grupo iti isuamin a lugar agturay ti espiritu ti nasionalismo. Nupay kasta awan dayta kadagiti karelihionak,’ kuna ni Grevniak.”
Naipakita daytoy a panagkaykaysa idiay kumbension dagiti Saksi ni Jehova idiay Warsaw a sadiay ti programa ket naggigiddan a naiparang iti Polako ken Russo iti nadumaduma a paset ti stadium. Sadiay awan a pulos ti panagsusuppiat ti nasion.
Naawis ni Zofia Uszynska iti organisasion a kasapulan a mangpadagos, mangpakan ken uray pay mangaywan iti medikal kadagiti nasurok a 35,000 a timmabuno iti kumbension. Kinunana: “Diak pay nakipaspaset iti kasta a nagsayaatan a nainggayyeman a panagtitipon ti publiko.”
Ti inaldaw a pagiwarnak a Polako nga Sztandar Młodych (Standard of Youth) nagkomento maipapan iti trabaho a naaramidan tapno pagbalinen ti stadium a maitutop nga umawat kadagiti adu a bisita: “Kas panagserbi iti kagimongan . . . dagiti paspasurot ni Jehova tinarimaanda dagiti tugtugaw, rinitubarda dagiti usok ken kasilyas, dinalusanda ti tay-ak a karuruotan. Nagkontribusionda iti gastos iti kumbension manipud iti kuartada a mismo. Insagana dagiti Saksi ti agarup 22,000 a pribado a pagdagosan dagiti bisita, inaywananda ti taraon dagiti umili a Soviet ken ti medikal a pannakaaywanda.”
Pudno unay dagiti Saksi ni Jehova mapadpadasandan dagiti “nasaysayaat nga al-aldaw” idiay Makindaya nga Europa ket ikarkararagda a ti kabbaro a nasarakanda a legal a takderda kadagiti pagilian a kas iti Romania, Hungary ken Poland makagtengton iti mabiiten idiay Czechoslovakia, Albania, Bulgaria ken ti Union Soviet.—2 Tesalonica 3:1; 1 Timoteo 2:1, 2.
[Dagiti Ladawan iti panid 23]
Dagiti Saksi a Soviet idiay kumbension a “Nadalus a Pagsasao” idiay Warsaw, agraman dagiti nakaimatang ti bautismo (ngato ken napabassit a ladawan), ti nagpalawag a Russo, ti programa ken dagiti delegado a Soviet nga adda iti sanguanan dagiti bus a naglugananda