Apay Ngarud Aramidem Dayta?
“Kas managsigarilio a mismo, diak masuppiat ti kinapudno a pudno a minamaag ti mangiyugali iti dayta. Asinoman nga agpanggep itan ammona a ti panagsigarilio pagpeggadenna ti salun-at ti maysa. Narugit dayta, dakes nga ugali nga adut’ pagdaksanna. . . . Para kadagiti managsigarilio, ti panagbiag ket atiddog a panagsusukat dagiti asera, nicotina, pannakasinit ken dakkel a babayadan iti dry-cleaning—a resulta dagiti kawes a napno iti asuk.”—Diane Francis, magasin a Maclean’s, Canada.
“Mabalin nga inanamaen dagiti managsigarilio iti ab-ababa a biag ngem dagiti saan nga agsigarilio: kas pangarigan, ti biag iti 25-años nga agsigarilio iti dua a pakete iti inaldaw ket ab-ababa iti 8.3 a tawen ngem ti di agsigarilio. Dagiti agsigarilio mamitlo a daras a matayda iti kanser ngem dagiti di agsigarilio.”—The Columbia University College of Physicians and Surgeons Complete Home Medical Guide.
“Tinawen ti sigarilio papatayenna ti ad-adu nga Americano ngem dagiti napapatay idi Gubat Sangalubongan II. Tinawen ad-adu ti maminlima a daras ti papatayen ti sigarilio ngem ti aksidente iti trapiko. Ti laeng kanser iti bara patayenna ti pumada a bilang iti matay iti kalsada. Ti industria ti sigarilio aglaklako iti makapatay nga armas.” (Senador Robert F. Kennedy, Umuna a Sangalubongan a Kumperensia iti Panagsigarilio ken Salun-at, Setiembre 11, 1967)—The Cigarette Underworld, nga insagana ni Alan Blum, M.D.
“Papatayen ti tabako ti dandani dua ket kagudua a milion a tattao iti tinawen iti intero a sangalubongan. Daytat’ maymaysa, a mabalin a lapdan a makagapu iti ipapatay iti lubong itatta. . . . Iti aniaman a porma a panangusar iti dayta, daytat’ napeggad, nangina ken makaadikto nga ugali.”—Dr. Judith Mackay, executive director iti Hong Kong Council on Smoking and Health, a naadaw iti magasin a World Health.
“No ti ima a nangpakan naminsan kaniak isut’ industria ti tabako, ngarud dayta met laeng nga ima pinataynan ti minilion a tattao ket agtultuloy a patayenna ti minilion pay malaksid no siririing dagiti tattao kadagiti peggad iti sigarilio. . . . Kayatko a tulongan dagiti tattao nga agalerto iti makasabidong unay a kasasaad ti sigarilio.”—Patrick Reynolds, apo iti nangpundar iti R. J. Reynolds Tobacco Company.
Ngarud apay nga agtabako ti minilion a lallaki, babbai, ken agtutubo? Para kadagiti dadduma ti sungbat mabalin a panangpilit dagiti kapatadan, ti tarigagay nga agparang a moderno. Ngem para kadagiti adu ti sungbat ket basta pannakaadikto a nangiturong iti pannakapilit. Kas kunaen ti maysa nga autoridad iti medikal a panangbalakad: “Ti pudno a rason no apay nga agtabako ti kaaduan a tattao ket naadiktoda iti nabileg a droga a masarakan iti tabako—nicotina.”
Ngarud kasano a sumardeng ti managtabako? Babaen ti pananggun-odna iti nabileg a pakatignayan, nabilbileg ngem ti panagtarigagay ti bagi iti nicotina. Para iti maysa a tao a mangikagkagumaan a mangalagad kadagiti Nakristianuan a pagalagadan, dayta kaipapananna ti panangpataud iti ayat iti Dios ken kaarruba a mangringbaw iti inaagum a tarigagay ti lasag.—Mateo 22:37-40; 1 Corinto 13:5, 7, 8.
Kas kunaen ti naadaw iti napalabas a libro ti medisina: “Dagiti managtabako nga agtarigagay nga agsardeng masapul a laglagipenda ti makaadikto a kasasaad iti droga a nicotina ket sisasaganada koma nga umawat iti sintomas iti panangisardengda kas gagangay a pagbanagan iti panangisardeng. Ti panangisardeng, laglagipenda, ket temporario a kasasaad a, nupay di makaay-ayo, saan a makadangran. Tunggal managtabako, kasano man ti pannakaadiktona, mabalinna ti agsardeng nga agtabako.”—The Columbia University College of Physicians and Surgeons Complete Home Medical Guide.
No tarigagayanyo ti tulong iti pananggun-od iti kita ti pakatignayan a kasapulan tapno makasardeng nga agtabako, pangngaasiyo ta dikay agkedked a makiuman kadagiti Saksi ni Jehova idiay lokal a Kingdom Hall da wenno babaen iti direksion ti manangipablaak itoy a magasin.