Baybay a Matmatayen iti Waw

TI BAYBAY Aral iti Union Soviet isut’ maikapat a kadadakkelan a bagi iti danum nga adda iti uneg. Ngem nakaparpartak ti isusupitna, naan-anayton a matianan iti nasapa pay a paset iti sumaganad a siglo.

Sigun iti magasin a South, dandani kagudua iti lugar a dati a sinaknapan ti danaw ti nagbalinen a naapgad a disierto. “Ti danum a nabati iti bimmassiten nga Aral nakaap-apgaden ta 20 porsiento kadagiti 24 a kita iti ikan nga agbibiag sadiay napukawen,” kuna ti magasin.

Idi napalabas ti dakkel a karkarayan ti Amu Darya ken Syr Darya mangiserrekda iti nasurok a 59 kilometros kubiko a danum iti baybay Aral iti tinawen. Ngem itan daytoy a nawadwad a danum bimmasiten a nagbalin a tedted laengen. Apay? Sigun iti magasin a South, dagitoy a karkarayan maus-usardan a mangpadanum iti lumawlawa a kataltalonan iti kapas ken pagay iti lugar.

Ti gobierno iti Soviet nangiyuswaten iti maysa a programa a mangispal iti baybay Aral manipud iti panangpetpet iti disierto. Babaen iti panamagbalin a moderno iti sistema ti irigasion ken ti panangkissay kadagiti luglugar a naipamaysa a pagmulaan iti kapas ken pagay, ti programa panggepna nga urnongen iti 9 kilometro kubiko a danum iti tinawen, ket mainanama a daytoy umadunto iti 30 kilometro kubiko iti nasapa pay a paset ti sumaganad a siglo. Nupay daytoy dina mabalin nga isubli ti danaw iti dati a kadakkelna, mainanama a lapdanna ti ad-adda pay nga ibabassitna. Kuna ti magasin a South nga adu ti agamak a daytoy a programa ket maysa pay a kaso iti nakurang a panangtaming, ken di panangtaming a nasaksakbay.”

[Dagiti Mapa iti panid 31]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Baybay Aral

1960

1989

2000?

Syr Darya

Amu Darya

[Mapa]

U.S.S.R.

Lumawlawa