Magun-odan ti Kasayaatan a Tulong

PARA iti Kristiano ti panangpili ken ti pagpatinggaan ti panangaywan iti dandanin matay mabalin a pataudenna dagiti naririkut a saludsod. Kas pangarigan:

Saan kadi a nainkasuratan ti di panangipaay iti amin a mabalin nga aramiden tapno salimetmetan ti biag? Ket no maawat iti moral ti panangipalubos a matay ti maysa iti gagangay a pamay-an, nga awan ti panangikagumaan a mangpapaut ti biagna, ti ngay euthanasia—ti ginagara, positibo a panagtignay a mangipatingga iti panagsagaba ti pasiente babaen iti aktual a panangpaababa wenno panangipatingga iti biagna?

Iti daytoy nga aldaw ken panawen, napateg dagitoy a saludsod. Nupay kasta, adda tulongtayo a mangsungbat kadakuada.

Umiso ti kinuna ti maysa a napaltiingan a mannurat: “Ti Dios isu ti kamang ken bilegtayo, sisisibay unay a saranay iti panagdukot.” (Salmo 46:1) Pudno met dayta kadatayo iti agdama a kasasaad. Ni Jehova a Dios isut’ gubuayan iti kasisiriban, napadasen a tulong. Napaliiwnan ti panagbiag dagiti rinibo a milion a tattao. Ammona—nga ad-adda ngem ti aniaman a doktor, ethicist, wenno abogado—ti kasayaatan. Gapuna kitaentayo no ania a tulong ti ipaayna a magun-odantayo.—Salmo 25:4, 5; Hebreo 4:16.

Umiso a Panangmatmat iti Biag

Naimbag no bigbigentayo a ti pilosopia iti panangitalimeng iti biag iti aniaman a pamay-an ket saan laeng a maipabiang kadagiti medical technologist. Daytat’ gagangay a resulta iti moderno a nailubongan a pilosopia. Apay a kasta? Bueno, no kastoy laengen ti agdama a biag, ngarud rumbeng a maitalimeng ti personal a biagtayo iti sidong ti amin a kasasaad ken iti aniaman a pamay-an. Ngem daytoy a nailubongan a pilosopia nagbanag iti dadduma a kaso iti panagdandanag—dagiti awan puotnan a tao masalimetmetanda a “sibibiag” babaen kadagiti makina iti adu a tawtawen.

Iti kasumbangirna, addada dagiti mamati iti immortalidad ti natauan a kararua. Sigun iti pilosopiada, daytoy a biag ket maysa laeng nga estasion iti dalan nga agturong iti nasaysayaat a banag. Ni Plato, maysa kadagiti nangirugi itoy a pilosopia, inyebkasna ti pammatina:

“Mabalin a ti ipapatay ket maysa a kasasaad iti kinaawan mamaayna ken naan-anay a kinaawan ti puot, wenno, kas kunaen dagiti tao, adda panagbalbaliw ken ti iyaakar ti kararua manipud itoy a lubong nga agturong iti sabali. . . . Itan no ti ipapatay ket panagbiahe a mapan iti sabali a lugar, . . . ania pay ti nasaysayaat gagayyemko ken dakayo a mangipato ngem daytoy?”

Ti tao nga addaan iti kasta a pammati mabalin nga ibilangna ti ipapatay kas maysa a gayyem, a maabrasa ken nalabit apuraen. Kaskasdi, isuro ti Biblia a sagrado ti biag ken ni Jehova. “Ta adda kenka ti ubbog ti biag,” insurat ti napaltiingan a salmista. (Salmo 36:9) Ngarud, rumbeng kadi nga umanamong ti maysa a pudno a Kristiano a makiraman iti euthanasia?

Dadduma mariknada nga adda Nainkasuratan a panangtukoy iti tema idi ni Ari Saul, a nakaro ti pannakasugatna, dinawatna iti agaw-awit iti igamna a mangpapatay kenkuana. Minatmatanda daytoy a maysa a kita iti euthanasia, ti ginagara a panangapura ti ipapatay ti maysa a dandanin matay. Kinuna ti maysa nga Amalecita a tinungpalna ti dawat ni Saul a mapapatay. Ngem naibilang kadi ti Amalecita a nakaaramid iti naimbag iti panangipatinggana iti panagsagaba ni Saul? Saan. Ni David, ti pinulotan ni Jehova, imbilinna ti pannakapapatay daytoy Amalecita gapu iti basolna iti dara. (1 Samuel 31:3, 4; 2 Samuel 1:2-16) Daytoy a pasamak iti Biblia, ngarud, dina ikalintegan ti pannakipaset ti maysa a Kristiano iti euthanasia iti aniaman a pamay-an.a

Nupay kasta, daytoy kadi kaipapananna a ti maysa a Kristiano masapul nga aramidenna ti isuamin a pamusposan iti teknolohia a mangpawatiwat iti biag a dandanin agpatingga? Masapul kadi a pawatiwaten ti ipapatay agingga a mabalin? Isuro ti Kasuratan a ti patay, saan a gayyem ti tao, no di ket kabusor. (1 Corinto 15:26) Kasta met, dagiti natay saanda nga agsagsagaba wenno addada iti bendision, no di ket kaslada matmaturog. (Job 3:11, 13; Eclesiastes 9:5, 10; Juan 11:11-14; Aramid 7:60) Ti masanguanan a biag dagiti natay agpannuray a naan-anay iti pannakabalin ti Dios a mangpagungar kadakuada babaen ken Jesu-Kristo. (Juan 6:39, 40) Gapuna masarakantayo nga impaay ti Dios kadatayo daytoy a makatulong a pannakaammo: Saan a matartarigagayan a banag ti ipapatay, ngem awan met ti obligasion a mangikagumaan a mangpawatiwat iti biag ti dandanin matay.

Pagalagadan ti Kristiano

Ania a pagalagadan ti iyaplikar ti Kristiano iti kasasaad a sadiay ti maysa nga inay-ayat ket nakednganen a matay?

Umuna, masapul a bigbigentayo a tunggal kasasaad a ramanenna ti sakit a din maimbagan ket nagduduma, kasta unay ti panagdudumada, ket awan dagiti sapasap a paglintegan. Kasta met, ti Kristiano masapul a naannad a mangusig kadagiti linlinteg ti daga kadagita a kaso. (Mateo 22:21) Laglagipenyo met, nga awan ti naayat a Kristiano a mangbaybay-a iti pannakaagas.

No laeng no pagaammo unayen a ti sakit din maimbagan (a nalawagen nga awanen ti namnama ti kasasaad) nga usigenen ti panangdawat a ti panangpawatiwat iti biag babaen iti teknolohia ket maisardengen. Kadagita a kaso awan ti Nainkasuratan a rason a mangipilit iti teknolohia ti medisina a mangpawatiwat laeng ti biag ti dandanin matay.

Masansan a dagitoy ket narigat a kasasaad ket mabalin a ramanenna dagiti makariro a pangngeddeng. Kasano ti pannakaammo ti maysa, kas pangarigan, no awanen ti namnama ti kasasaad? Nupay no awan ti naan-anay a makaammo a sigurado, masapul a panunoten a naimbag a buyogen ti naannad a balakad. Maysa a periodiko ti medisina a mamalbalakad kadagiti doktor nagkomento:

“No adda ti di panagtutunos maipapan iti natakuatan a kasasaad wenno pagarup iti kasasaad wenno pagduaduaan a dua, masapul nga itultuloy ti panangsustener iti biag agingga a magtengan ti nainkalintegan a panagtunos. Nupay kasta, ti panangipilit iti panangagas iti di pagduaduaan nga awanen ti namnamana a kaso mabalin a mangipaay iti pakarigatan iti doktor a mangtamtaming iti panangagas. Ti mammano a report a nakalasat ti pasiente nga addaan iti umasping a kasasaad saan nga isut’ kangrunaan a rason nga itultuloy ti napalalo a panangagas. Dagita a saan unay a napateg a posibilidad dina ringbawan ti nainkalintegan a mainanama a pagbanagan a mangiwanwan iti ikeddeng a panangagas.”

Iti kasta a narikut a kasasaad, ti Kristiano, pasiente man wenno kabagian, nainkalintegan a manginanama iti tulong manipud iti doktorna. Daytoy a diario ti medisina kunana: “Iti aniaman a kaso, saan a nainkalintegan ti basta mangipaay iti adu a kinapudno ken pagpilian a panangagas ket baybay-an ti pasiente nga awan ti aniaman a panangiwanwan maipapan kadagiti maisukat a pamusposan ti panangagas wenno di panangagas.”

Dagiti lokal a Kristiano a panglakayen, gaput’ nataenganda a ministros, dakkel met ti maitulongda. Siempre, ti pasiente ken ti pamiliana masapul nga aramidenda ti natimbeng a pangngeddengda iti daytoy a nakalkaldaang a kasasaad.

Kamaudiananna, panunotenyo dagitoy a punto. Tarigagayan unay dagiti Kristiano ti agtalinaed a sibibiag tapno tagiragsakenda ti agserbi iti Dios. Mabigbigda, nupay kasta, nga iti agdama a sistema, matmataytayo amin; iti kasta a panangmatmat datay amin nakedngan ti panagbiagtayo. Babaen laeng iti makasubbot a dara ni Jesu-Kristo nga adda namnamatayo a mangbaliktad iti kasasaad.—Efeso 1:7.

No dumteng ti ipapatay ti inay-ayat, nupay narigat dayta, saantay a mabaybay-an nga agsagaba ken agladingit “kas kadagiti dadduma nga awanan iti namnama.” (1 Tesalonica 4:13) Imbes ketdi, maliwliwatayo nga inaramidtayo ti kasayaatan a nainkalintegan a kabaelantayo maipaay iti agsakit nga inay-ayattayo ket aniaman a tulong ti medisina nga inaramattayo isut’ kasayaatan a temporario a tulong. Nupay kasta, adda ti makaparagsak a kari Daydiay a mangwayawayanto kadatayo kadagita amin a parparikut inton ‘ti maudi a kabusor, ni patay, mapukawton.’—1 Corinto 15:26.

Wen, kamaudiananna ti kasayaatan a tulong maipaay iti dandanin matay agtaudto iti Dios a nangted iti biag kadagiti immuna a tao ken isu a nangikari iti panagungar kadagidiay a mangwatwat iti pammati kenkuana ken iti Anakna, ni Jesu-Kristo.—Juan 3:16; 5:28, 29.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 8]

Ti kadi ipapatay ni Saul suportaranna ti euthanasia?