Ti Pont du Gard Naandurannat’ Panangsubok ti Tiempo
“NABAYAG kalpasan ti panagpukaw ti Empirio a Romano, maus-usar pay laeng dagiti kanalna ken marayrayo ken agserserbi nga inspirasion kadagiti manangibangon iti sumarsaruno a panawen,” kuna ti The New Encyclopædia Britannica. Kasta met ti makuna maipapan iti Pont du Gard. Nalabit a daytat’ kalalatakan a pakalaglagipan iti Roma idiay Francia.
Saan a naaramid dagiti kanal iti Roma a pangpadanum kadagiti talon no di ket pangiturongan iti danum kadagiti il-ili. Addaan dagitoy nga ili iti publiko a tangke ti danum, napudot a pagdigosan, paglanguyan, ken pagbugguan; ket dadduma kadagiti dadakkel a siudad ti addaan pay iti sistema iti padanum. Wen, agkasapulan dagiti ili ken sakup ti Roma iti danum—ket nawadwad unay.
Ag-49 metros iti ngato ti karayan Gard, ti Pont du Gard ket maysa a sinanrangtay a patakder, ti kangatuan nga imbangon dagiti Romano a mangsuportar iti kanal ti danum. Nupay 275 metros ti kaatiddogna, daytat’ bassit laeng a paset ti intero a kanal. Ti dagup a kaatiddog ti kanal ti danum ket kinapudnona 49 kilometros. Naaramat dayta a mangabasto iti danum iti Romano nga ili ti Nîmes. Kas iti dadduma a Romano a patakder iti isu met la a panawen, naanduran ti kanal ti panaglabas dagiti siglo ken paneknekanna ti nangato a kalidad ti trabho dagiti Romano ken iti kinalaing dagiti enhenieroda. Dagiti dadakkel a bloke ti apug, dadduma agdagsen iti agarup 5.5 metriko tonelada, ti matagaan ken matabas iti asideg a kabatbatuan idiay Vers. Makapainteres, awan mausar a semento iti panangsangal kadagiti bloke.
Nasken ti panangibangon kadagiti nagtutuon nga arko gapu iti sumagmamno a rason. Apaman a ngumato ti pasdek, nasken a mapalag-anan dayta, ket madisenio ti tabas dagiti arko tapno maragpat dayta. Ngem ti Pont du Gard masapul a rangtayanna ti maysa a karayan. Tapno subaen ti napegges nga ayus, bakkugen bassit dagiti manangibangon ti rangtay.
Nupay di apresiaren amin dagiti agrayo iti rangtay, kaskasdi adda nagbalbaliwan bassit ti istruktura kamaudiananna. Nabaliwan dagiti napupuskol a pierna tapno makaballasiw dagiti karosa a guyguyoden ti kabalio, ken idi maika-18 a siglo, napalawa ti umuna a daplat. Maysa a siglo kamaudiananna, ni Emperador Napoleon III, maysa a konserbasionista idi tiempo nga awan ti mangpampanunot iti dayta ken interesado iti pannakaitalimeng ti disso, inyusuatna ti pannakatarimaan ti rangtay.
Daytat’ sarsarungkaran ti nasurok a dua milion a tattao iti tinawen. Daytoy nagdakkelan a panaginteres pagpeggadenna ti Pont du Gard, ket maiyususuat ti nadumaduma a proyekto tapno mataginayon ti lugar. Aniaman ti agur-uray iti dayta iti masanguanan, ipakita daytoy a rangtay a ti nasayaat a trabaho maandurannat’ panangsubok ti tiempo.