Iti Sidong ti Puersa ti Angin ken Makidangdangadang nga Agbiag
“Apputem ti lapayagmo! Nasken nga apputem ti lapayagmo!” Dagitoy dagiti immuna a sasao a nangegko kalpasan ti pannakaoperak a nangikkat iti colonko. Nagpanunotak: “Nakaskasdaaw dayta—tian ti naopera kaniak. Apay a maapektaran dagiti lapayagko?”
Ngem nagin-inot, idi madlawko ti aglawlawko, nabigbigko a daytoy ket saan a gagangay a kuarto ti ospital. Addaak iti atiddog, nasupit, arignat’ torpedo a kuarto—maysa a hyperbaric chamber.
Komplikasion Bayat ti Pannakaopera
Naammuak a ti operasionko ket nasaksaknap ngem ti naiplano. Nagsaknapen ti kanser iti dalemko ket nagsagabaak iti kasta unay a panagpadara iti uneg. Idi rimmuarak iti kuarto a pagoperaan bimmaban ti hemoglobinko iti 3.6. (Ti normal a hemoglobin ti nataengan ket agarup 15 g/100 ml iti dara.) Nagamak dagiti doktor ket inawaganda ni tatangko nga umay idiay ospital. Isut’ maysa met a Saksi ni Jehova ket agkedked a manglabsing iti pangngeddengko a saan nga agpayalison iti dara.—Aramid 15:20, 29.
Sigaganat ti siruhanok a nangala ti pammalubos a mangusar iti hyperbaric chamber iti deep-sea diving complex idiay Dyce, asideg ti Aberdeen, Scotland. Daytoy ti makatulong a mangirikos iti oksihena iti bassiten a dara nga adda iti bagik. Naipalubos. Sadiay nagbiahekami iti 8 kilometro babaen iti ambulansia manipud Aberdeen a napan idiay Dyce a sadiay naikabilak iti sidong ti puersa ti angin a katupag ti 15 metro iti babaen ti patas ti baybay.
Baro a kapadasan daytoy para kadagiti amin a maseknan, ta ti chamber ket gagangay a maus-usar a mangpabassit iti puersa ti angin kadagiti managbatok nga agsunsunda ti lana idiay North Sea. Tapno mausar iti damo unay iti panangagas kalpasan ti pannakaopera, dua a nars ken maysa a teknisian, nga agtawen amin iti baet ti 20 ken 29, ti nangkuyog kaniak a simrek iti unit a sadiay ti pagtalinaedanda agingga a kumapuy ti puersa ti angin iti uneg. Iti ruar, dagiti espesialista iti hyperbaric tengtenglenda dagiti nakarikrikut a pangtimbengan.
Iti Sidong ti Puersa
Bayat ti pannakaibomba ti angin iti chamber, ngimmato ti puersa ti angin iti uneg. Ti panaganges babaen iti mask iti kapigsa ti angin a mamindua ket kagudua a daras ngem ti gagangay a puersana iti atmospera kaipapananna a pumpunnuek ti barak iti mamindua ket kagudua a kaadu ti gagangay nga oksihena iti bara. Ti panangipauneg iti gas a maikadua iti solusion iti darak (nga itan pinaadun dagiti volume expanders) ti nangsuposop iti kinakurang ti hemoglobin.a
Nakarigrigat dagiti sumaganad a sumagmamano nga aldaw. Dagiti laeng bisita a nakalasat iti nakaing-inget a medikal a pannakasukimat ti mabalin a sumrek iti kabangibangna a paset a sadiay mabalin a maipababa ti puersa ti angin. Maysa a bassit nga abut iti makinsango a paset ti torpedo ti mangipalubos a makitadak dagiti bisita, ngem ti laeng makitak ket maymaysa a mata!
Ti adingko a lalaki, a maysa met a Saksi, sinarungkarannak idiay chamber iti apagkanito. Daytat’ nangparagsak kaniak iti kasta unay. Kasta met dagiti amin a kard a siaasi nga impatulod dagiti adu a gagayyem a nangiyebkas iti ayat ken Nainkasuratan a pampanunotda. Kasla simmangpet dagitoy amin a mensahe iti tiempo a mariknak a nakapuyak unay.
Iti maikalima nga aldaw a kaaddak iti chamber, inasitgannak ti mangay-aywan a doktor. Nalawag a maseknan ket inlawlawagna: “Nakaad-adun ti oksihena iti daram.” Kas banagna, nabatad a saanen nga agan-andar ti patá ti tulangko. Imbagana a saanen a makapagbalay ti darak, ket namnamaenda a ti nabati a bassit a dara rummuarto gapu ta saanen a makapagbalay. (Iti daytoy a tiempo nakababbaban ti hemoglobinko. Daytat’ agarup 2.6.)
Nagsangit dagiti nars. Impanamnamak kadakuada a dida agdanag ket impabiangkon ti pagbanaganna ken Jehova.
Panangkissay ti Puersa ti Angin—Naballigi!
Dagdagus a nakissayan ti puersa ti angin idi imbilin ti doktor. Madlawen ti dakes nga epekto ti napaut a kaadda dagiti nars iti nakaro a puersa ti angin; tallo nga aldaw ti kabayagan a kaadda iti hyperbaric chamber idi. Daytoyen ti maikalima nga aldawmi! Ita masapul nga aguraykam pay ti dua nga aldaw a main-inot a pannakaipababa ti puersa ti angin.
Simmaruno a simrek ti doktor, ket naragragsak ti langana ita ken imbagana: “Gapu iti di ammo a rason, ngimmato bassit ti hemoglobinmo.” Patienna a ti patá ti tulangko agan-andar manen. Napalaus ti ragsakko.
Makalawas kalpasan ti pannakaoperak, rimmuarakon iti chamber a ti kaadu ti hemoglobinko ket 4.6 ket naiyakarak iti kabangibang a kuarto nga aguray iti ambulansia a mangipan kaniak iti intensive care unit idiay Aberdeen. Bayat ti kaaddak sadiay, simrek ti maysa a padak a Saksi nga addaan kadagiti magasin a naawatna idiay Kingdom Hall iti napalabas a rabii. Ti artikulo a naipakaammo iti akkub a “Medikal a Pangngeddeng—Siasino ti Mangikeddeng Kadakuada?” (Agriingkayo! Disiembre 8, 1984) dimteng iti apag-isu a tiempo! Inusarko dayta a nangipakita iti rason iti innalak a takder.
Nagin-inot a nagbalin nga ad-adu pay ngem 5 ti hemoglobinko, ket naikkatakon iti listaan dagiti pasiente a narikut ti kasasaadda. Saanakon a maag-agasan malaksid iti naimas a nasustansia a taraon. Nagsayaatanen ti panangtaming ti bagik iti trabahona. Babaen iti kaadu ti hemoglobinko a 7.8, naparuarakon iti sumaganad nga aldaw.
Gapu iti kawatiwat ti tiempo a gagangay a panagimbag manipud itoy nga operasion, napalubosanak a di agtrabaho iti tallo a bulan tapno agpapigsaak. Ngimmaton ti hemoglobin ti darak iti 15.3, ket dimmagsenak iti 9.5 kilo.
Maragsakanak a mangusar iti simmayaat a salun-at ken biagko kadagitoy napalabas a tawen a mangitultuloy a mangiraman iti pammatik kadagiti dadduma! Agyamanak ken Jehova, ti Manangtaginayon iti biag, agraman ti naasi a doktor a nangipaay a sibaballigi iti naisangsangayan a panangagas.—Kas insalaysay ni Doreen Strachan.
[Footnote]
a Manipud iti panangmatmat a maitunos iti teoria, ti panangsukat kadagiti pluido ti bagi kadagiti solusion a saline, dextrose, wenno dextran a maikadua iti hyperbaric oxygen ket maysa a napudno a pamay-an iti dagus a panangagas iti anemia a nakaro ti pannakapukaw iti dara. Ngem, kas iti aniaman a panangagas ti medisina, mabalin nga adda dagiti komplikasion, ket ti natalged nga operasion iti hyperbaric unit sapulenna ti dakkel a kinasigo ken panagannad.—Kitaenyo ti artikulo a napauluan “Makaisalakan-biag a Baro a Panangagas” iti Agriingkayo! a Setiembre 22, 1979.
[Ladawan iti panid 21]
Ni Doreen, maysa a lawas kalpasan ti iruruarna iti ospital
[Picture Credit Line iti panid 20]
Babaen ti pammalubos iti Grampian Health Board