Ti Naulimek a Managsippayot

NO NAPADASANYON ti nagna iti kakaykayuan iti rabii, nalabit nangngegyon ti naliday a panagkiak ti naulimek a managsippayot​—dagiti kullaaw. Yantangay adda agarup 145 a kita dagiti kullaaw iti sangalubongan, kaaduan a tattao ti nakangngegen iti kullaaw iti asideg. Makakitakayo iti gagangay a barn owl iti intero nga America, Europa, Africa, ken adu a paset ti Asia, agraman ti Tasmania ken dagiti dadduma a paset ti Australia. Ania ti pakaidumaan ti kullaaw?

Umuna unay, ti rupa ken matana. Naiduma ti langa ti rupana kadagiti dadduma a kita, ngem gagangay a “dakkel, akaba ti ulona a napalawlawan ti dutdot dagiti matana. . . . Daytoy ti mangikallangogan iti uni iti lapayag ti kullaaw.” (The World Book Encyclopedia) Saan a kas kadagiti mata ti kaaduan a tumatayab, ti mata ti kullaaw nakaturong laeng iti sango; saan a makarikos iti nagsaadanna. Gapuna, irikos dagiti kullaaw ti uloda a mangsiput kadagiti aggargaraw a banag. Ket mapusiposda dagiti uloda iti dandani maysa a sirkulo!

Ti sabali pay a naisangsangayan a banag kadagitoy a managsippayot iti rabii isu ti disenio ti dutdotda a makagapu iti dandani nakaul-ulimek a panagtayabda. No makakita wenno makangngegda ti mabalin a sidaenda, sumippayotda a siuulimek a maipaay iti sumaganad a pannanganda. Dagitoy ti makuna a “maysa kadagiti kapapatgan a tumatayab kadagiti mannalon” agsipud ta patayenda dagiti utot a masansan a mangdadael kadagiti mulada.

Kunaen ti Book of North American Birds: “Dagiti kullaaw iti aglawlaw ti lubong . . . minatmatan dagiti amin a kultura a kas tumatayab a mangipasimudaag iti ipapatay.” Ti maika-14-siglo a bumiberso nga Ingles a ni Geoffrey Chaucer inawaganna ti barn owl a ti “mammadto iti ay-ay ken kinamalas.” Saritaen ti Biblia dagiti kullaaw kadagiti pito a bersikulo, agraman ti panangtukoy ni Isaias iti rebbek dagiti balay idiay Babilonia, a “napno kadagiti avestruz.”​—Isaias 13:21.

Nakarawrawet ti dakkel a horned owl. Kuna ti maysa a gubuayan: “No dadduma, maipadamag pay a sumippayot ti tumatayab a mangraut kadagiti tao a nakakallugong iti dutdot, a nalawag a pagkamalianda ti dutdot a nabiag a biktimada”! Nupay naibaga a narugit a tumatayab iti Linteg Mosaico, ti naisangsangayan a diseniona ipamatmatna ti naisangsangayan a Namarsua.​—Levitico 11:16, 17.

[Dagiti ladawan iti panid 31]

Dakkel a horned owl​—napigsa ti panagkitana, makangngeg a naimbag, ken naulimek nga agtayab

[Credit Line]

Ladladawan: Pammadayaw ti Green Chimneys Wildlife Rehabilitation Center, Brewster, NY