Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Kasano a Mapagballigiak ti Kinabaldadok?

“MAKAPAGNA pay met ketdi,” kuna ti ina ti balasitang nga awagantay iti Maggie. “Ngem saanna a maigaraw a naimbag ti dadduma a paset ti bagina, sa agbeddabeddal.” Adda multiple sclerosis ni Maggie ken maysa kadagiti minilion nga agtutubo iti intero a lubong nga agsagsagaba iti kinabaldado.

Nalabit maysakayo kadakuada. Ket naiyanakkay man a baldado wenno daytat’ gapuanan ti sakit wenno aksidente,a dikay koma ipappapan nga awanen mamaay ti biagyo. Buyogen ti panagregget iti biangyo, mabalinyo nga ipakat dagiti positibo nga addang tapno mapagballigianyo ti kasasaadyo.

Ti Palab-og ti Pananginanama

Siempre, nainkasigudan iti tao ti dina panangaklon iti nakalkaldaang a kinapudno no di ket manginanama a ti pannakasiba ti maimbaganto. Agparang a nagsagaba ni apostol Pablo iti sakit a nakaapektar iti panagkitana. (Idiligyo ti Galacia 6:11.) Iti panangdakamatna iti umuna nga isasarungkarna kadagiti Kristiano sadi Galacia, kinuna ni Pablo: “No di ket ammoyo a gapu iti kinakapuy ti bagi, inkaskasabak kadakayo ti ebanghelio idi damo. Ket dikay inumsi wenno naglikudan daydi pakasuotanyo idi iti lasagko.” (Galacia 4:13, 14) Ipapan ti dadduma nga eskolar a ti sakit ni Pablo ti nangpanana iti matana wenno iti dadduma a pamay-an, nangpaalas iti langana. Di pakasdaawan ngarud, a “namitlo a nagkararag [ni Pablo] iti Apo” tapno maagasan koma ti sakitna. Ngem saan. (2 Corinto 12:8, 9) Ngem agpapan pay iti sakitna, tinagiragsakna ti nagsayaat a karera kas maysa a misionero, eskolar, ken mannurat.

Mabalin nga inton agangay, maaklonyonto a talaga a baldadokayon. Iti libro a Living With the Disabled, kunaen ti autor a ni Jan Coombs: “Tapno maaklon ti pasiente ti kinabaldadona, umuna, masapul a bigbigenna nga isut’ baldado. Masapul a maamirisna a ti limitasionna ket mabalin a mangpawil ken agbanag a pakarigatanna ngem saan a mangipababa iti kinataona.” No awanen namnama a maagasan, ti saan a panangbigbig iti adda a kasasaadyo ti ad-adda laeng a mangiparikna iti panangpabasol iti bagi, kinaay-ay, ken pannakaupay. Iti sabali a bangir, “kadagiti napakumbaba adda ni sirib,” kuna ti Proverbio 11:2, ket ti napakumbaba a tao ammo ken awatenna dagiti limitasionna. Saan a kaipapanan daytoy nga agbalinkayo nga ermitanio wenno agbiag a naliday, awanan ragsak. Imbes ketdi, ti kinapakumbaba tignayennakayo a sipupudno a tamingen ti kasasaadyo ken maaddaan kadagiti realistiko a kalat.

Agtignaykayo a Nainsiriban

Kasapulanyo met ti umiso a pannakaammo maipapan iti sagsagabaenyo. “Dagiti masirib a tattao agurnongda iti pannakaammo,” kunaen ti Proverbio 13:16. (Idiligyo ti Proverbio 10:14.) Mabalin a kaipapanan daytoy ti panagbasayo iti dadduma a libro ti medisina wenno panagdamag iti doktoryo ken dadduma a mangag-agas kadakayo. Ti panangisuro iti bagiyo iti daytoy a banag ti mangsungbat iti aniaman a di umiso a kapanunotan a mabalin a manglapped kadakayo tapno gun-oden ti kalkalikagumanyo.

Makatulong met no ammoyo a kanayon dagiti kabaruan a nagrang-ayan ti medisina ken panangagas a mabalin a mangpasayaat iti kasasaadyo. Kas pangarigan, naaramiden dagiti baro, nalaglag-an nga artipisial a gurong ken takkiag (prostheses) a mangpasayaat iti panaggarawyo. Kinapudnona, ipadamag ti magasin a Time “ti kellaat nga iyaadu” dagiti makatulong a kagawaan agpaay kadagiti baldado. Nalabit dagita a produkto ket addan iti lugaryo ken kabaelan ti badyet ti pamiliayo.

Dagiti kadawyanen a kagawaan kas ti hearing aid, sarukod, crutches, ken braces, mabalin met a makatulong. Ita, mabalin a masulit ken mabain ti dadduma nga agtutubo a mangusar kadagita. Ngem nainsiriban a kinuna ni Ari Salomon: “No nangudel ti wasaymo ket dimo asaen dayta, agpakarigatkanto a mangusar iti dayta.” (Eclesiastes 10:10; Today’s English Version) Mabalin met a mabannogkayo​—wenno pawilanyo ti bagiyo a makiraman kadagiti makaparagsak nga ar-aramid​—no diyo gundawayan nga usaren dagiti kagawaan a makatulong kadakayo. Apay a palubosanyo ti kinapalangguad a mangparigat iti biagyo? Inngudo ni Salomon: “Ti panangusar iti sirib iti balligi kaipapanannat’ pagimbagan.”

Wen, pagimbaganyo no usarenyo ti makatulong iti nasaysayaat a pannagna, panagkita, wenno panagdengngegyo. Pudno, mabalin a sapulenna ti adu a panagsanay ken anus tapno masursuroyo nga usaren ti crutch, prosthesis, wenno hearing aid. Ket mabalin a di mangpasayaat iti langayo dagitoy a kagawaan. Ngem panunotenyo ti wayawaya nga ipaayda ken dagiti gundaway nga iyegda! Maysa a baldado nga Africana a balasitang nga agnagan Jay, di pulos makisangsango iti tao, [ken] naminpinsan pay laeng a rimmuar iti maysa a bassit a lote a nagtaenganna iti unos ti 18 a tawen. Kalpasan ti pannakiadalna ti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova, nangrugin a timmabuno kadagiti Nakristianuan a gimong. Isut’ masapul a “magna” iti sumagmamano a bloke nga ulodenna ti bagina babaen iti im-imana. Idi nadamag ti maysa a Saksi idiay Europa ti kasasaad ni Jay, impatulodanna iti tallot’ pilidna a wheel-chair. Kasla bisikleta ti makinsango a pasetna nga isut’ manehuen ni Jay babaen iti im-imana. Nakakatkatawa a buyaen? Saan met ketdi. Ngem daytoy a napadiwakal a kita ti lugan ti mangipalubos kenkuana a tumabuno kadagiti gimong ken makiraman iti trabaho a panangasaba kadagiti ruangan.

Karitenyo ti Bagiyo!

Ngem agannadkayo iti negatibo a kapanunotan. Kinuna ni masirib nga ari Salomon: “Ti mangpaliiw iti angin dinto agmula; ket ti mangikankano kadagiti ulep dinto agani.” (Eclesiastes 11:4) Ipalpalubosyo kadi a ti buteng wenno panagduadua ti manglapped kadakayo a mangaramid iti kayatyo wenno iti maiparbeng nga aramidenyo? Usigenyo ni Moises. Idi isut’ pinili ti Dios a mangispal kadagiti Israelita manipud pannakaadipenda idiay Egipto, pinadas ni Moises nga ipambar ti kinalaad ti panagsaona. “Dagiti bibigko saanda a nakugit,” kinuna ni Moises, mabalin nga ipasimudaagna ti panagbeddalna nga agsao. (Exodo 6:12) Ngem tinagibassit ni Moises ti bagina. Idi agangay, pinaneknekanna a natalabiten nga agsao​—kabaelannan a palawagan ti intero a nasion ti Israel.​—Deuteronomio 1:1.

Dikay met koma tagibassiten ti bagiyo. Paregtaen ken karitenyo ketdi! Kas pangarigan, marigatan nga agsao ti agtutubo a ni Becky gapu iti pannakaaksidentena idi lima pay laeng ti tawenna. Ngem isut’ di pinalubosan dagiti nagannakna a maupay. Isut’ impalistada ketdi iti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro idiay Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova. Idi agtawenen iti pito, maik-ikkanen iti paset. Malagip ni Becky: “Nakatulong dagiti paset a naited kaniak. Pinaregtadak a mangpasayaat ti panagsaok.” Naparegta met ni Becky iti napinget a pannakiraman iti trabaho a panangasaba iti balbalay. “No dadduma ipagarupko a masuron ti tattao no mangngegdak; madanaganak iti panunotenda. Ngem kunaek no kua iti bagik, ‘Ar-aramidek daytoy para ken Jehova,’ sa kiddawek a tulongannak nga agballigi.” Ita, agserserbin ni Becky kas amin-tiempo a managebanghelio.

Ni Craig, a nataenganen, agsagsagaba iti cerebral palsy. Saanna met nga impalubos a ti kinabaldadona ti manglapped iti panagbalinna a napateg a kameng ti kongregasion Kristiano. Kunana: “Agpannurayak ken Jehova, ket pinalubosannak a mangtagiragsak ti adu kadagiti bendisionna. Naminliman a nakapagserbiak kas auxiliary payunir [managebanghelio]. Agdisdiskursoak iti naibatay Biblia a palawag iti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro, ken kabaelak a tamingen ti kuenta ti kongregasion.”

Adda met “panawen ti panagkatawa,” ken babaen ti panaginsayo, mabalinanyonto a tagiragsaken ti dadduma a nakaay-ayat nga aktibidad a tagtagiragsaken ti dadduma nga agtutubo. (Eclesiastes 3:4) Aminen ni Becky: “Diak makaay-ayam iti volleyball gapu ta nalupoyak. Ngem makatarayak. Ket di nagbayag kalpasan ti aksidente, pinaregtanak ni nanangko a sursuruek ti agbisikleta. Kanayon a parparegtaennak a padasek dagiti baro a banag.”

Diyo Bukbukodan Dayta

Saan a nalaka a pagballigian ti kinabaldado. Inawagan ni apostol Pablo ti sakitna kas maysa a “siit ti lasag.” (2 Corinto 12:7) Nasayaat ta saankayo nga agmaymaysa a mangrisut kadagiti parikutyo. Kuna ni Sarne, maysa nga agtutubo a balasang nga adda depekto ti patongna isu nga ab-ababa ti maysa a gurongna: “Naamirisko a makatulong unay kaniak ti umno a Nakristianuan a pannakitimpuyog ken naayat a panangandingay ti pamiliak ken gagayyem iti kongregasion.” Wen, diyo isinsina ti bagiyo. (Proverbio 18:1) Ikagumaanyo nga “aduankayo laeng iti aramid ti Apo.” (1 Corinto 15:58) Iladawan ni Sarne ti gunggona: “Ti panagbalin nga aktibo kadagiti aramid maipaay iti Pagarian tulongannak a mangrisut kadagiti parikutko.” Kuna ni Becky: “Makisaritakayo iti tattao a nakarkaro ti kasasaadda ngem dakayo gapu ta awanandat’ namnama agpaay iti masanguanan. Daytat’ tumulong kaniak a manglipat kadagiti parikutko.”

Kangrunaanna, agpannuraykayo iti panangandingay ni Jehova a Dios. Maawatanna dagiti kasapulan ken rikriknayo ken makaipaay pay ketdi iti “bileg ngem iti gagangay” a makatulong kadakayo nga agballigi. (2 Corinto 4:7) Nalabit maaddaankayto met iti nagsayaat nga inanama ti maysa a baldado a Kristiano nga agtutubo nga agnagan iti Terrence. Siam ti tawen ni Terrence idi nabulsek ngem dina impalubos a daytat’ mangupay kenkuana, ta kunana: “Saan a kinabaldado ti kinabulsekko, daytat’ pakarigatan laeng.”

[Footnote]

[Ladawan iti panid 15]

Ikagumaanyo a pagballigian ti kinabaldadoyo