Saankami a Mahiko Wenno Didios

KAS INSALAYSAY NI MERCY UWASI, NIGERIA

NANGRUGI ti mariknak nga ut-ot iti naraniag a malem idi Marso 1992 idiay Makinlaud nga Africa. Nakikuyogak iti pamiliak a napan iti bangkagmi tapno agapit iti kamote moro. Idi addakamin sadiay, nangrugin a nagut-ot ti tianko. Idi nakaawidkamin, nakaro unayen ti ut-otna. Agbakkuarak; marigatanak nga aganges. Nupay diak makatakder wenno makapagna iti ut-otna, nabaelannak nga inlugan ni nanangko iti taxi, a dagdagus a nangipan [kaniak] iti asideg a general hospital.

Idiay hospital, ti agserserbi a doktor ket maysa a tao a nakasabaakon maipapan iti namnama iti Biblia. Sinagid ti doktor ti tianko; bimsogen. Dinamagna no agpadpadaraak, ket imbaga ni nanangko a madama nga agkadawyanak.

“Lima a bulanen a masikog ti anakmo,” kinuna ti doktor. “Ti rason nga agpadpadara ket inkagumaanna nga iregreg.”

Simmungbat ni nanang: “Saan, Doktor! Saan a kasta ti kababalin ti balasang[ko].”

“Dika ibaga ti kasta. Itatta allilawenen dagiti babbalasang dagiti nagannakda. Isut’ masikog.”

Kalpasanna nagsaoakon. Imbagak a maysaak a Saksi ni Jehova ket napadakkelak iti maysa a Kristiano a sangakabbalayan ket ti nasanay iti Biblia a konsiensiak dina ipalubos a makipasetak iti imoral nga aramid.

Kas sungbat kinuna ti doktor ken nanangko: “Nana, ditay iramraman ti relihion ket sipapanunottay koma iti kinapudno. Ibagak kenka a daytoy a balasang ket lima a bulanen a masikog.”

“Bumangonka,” kinuna ni Nanang kaniak. “Mapanta iti sabali a hospital.” Idi pinanawanmin ti patakder, nagtugawak nga agsangsangit iti karuotan gapu ta nakaro unayen ti ut-otna. Dagus nga inyawidnak ni nanang ket imbagana ken tatang ti kinuna ti doktor.

Inkeddengda nga ipandak iti dakdakkel ken namodmoderno a hospital, maysa a hospital nga addaan eskuelaan iti medisina. Iti dalanko a mapan sadiay, nagkararagak ken Jehova nga ispalennak tapno saan nga umsien dagiti tattao ti nasantuan a naganna babaen ti panangibagada a natayak kas resulta ti diak kinayat a panagsikog. Kinunak a no matayak, no makita dayta a doktor dagiti Saksi ni Jehova a mapan mangasaba kenkuana, kunaennanto: ‘Saan kadi a maysa kadagiti kakaduayo nga immay ditoy ket masikog idi?’ Nagkararagak met a makasubliakto koma iti dayta a doktor ket kasabaakto manen.

“Birhen Pay Laeng!”

Idiay dakdakkel a hospital, napasamak ti panagrason a kas met laeng iti immuna a hospital; impagarup dagiti doktor a masikogak. Nakaro unay ti ut-otna. Agsangsangitak. Sigugubsang a kinuna ti maysa a doktor, a kunkunana: “Kanayon a kasta ti aramidenyo a babbalasang. Agsikogkayo, kalpasanna agikkiskayo.”

Nangaramidda iti sumagmamano a panangsukimat. Kabayatanna pinagsaludsodandak kadagiti direkta a salsaludsod. “Naasawaanka kadin?”

“Saan,” kinunak.

“Mano ti tawenmon?”

“Disi-otso.”

“Mano ti kaayan-ayatmo?”

“Awan ti kaayan-ayatko.”

Kalpasanna nagriawen ti mangidadaulo a doktor, “Aniat’ kayatmo a sawen? Ibagbagam kadi nga iti tawen a 18 awan pay ti kaayan-ayatmo?” Naminsan manen, kas iti immuna a hospital, inlawlawagko ti takderko kas Kristiano. Kalpasanna sinaludsodna no maysaak a Saksi ni Jehova. Imbagak a wen. Kalpasan dayta, din nagsaludsod pay.

Pinaneknekan dagiti panangsukimat a saanak a masikog. Nangngeg ni nanang a kinuna ti maysa kadagiti doktor kadagiti dadduma: “Birhen pay laeng!” Nagpadispensar dagiti doktor, a kunkunada: “Didakam mapabasol iti panangipagarupmi. Inaldaw a mapadpadasanmi ti kasta a banag kadagiti babbalasang.” Nupay kasta, pangrugian pay laeng ti pannakasuotko dayta a narikut a kapadasak.

‘Masapul nga Agpayalisonka iti Dara’

Ti panangsukimat babaen iti ultrasound impakitana ti maysa a dakkel a bukol iti maysa a Fallopian tube-ko. Daytat’ kas iti kadakkel ti maysa a sua. Masapul ti operasion.

Diak nagkedked a nangibaga kadakuada a diak kayat ti agpayalison iti dara nupay umanamongak kadagiti kasandi a pluido. Impapilitda a kasapulan ti dara.

Maysa nga agad-adal nga agbalin a doktor ti nagkuna kaniak, a kunkunana: “Kastat’ imbaga ti maysa kadagiti miembroyo iti nabiit pay. Ngem idi kimmaron ti kasasaadna, nagpayalisonen iti dara.”

“Naiduma ti kasasaadko,” kinunak, “ta ti wen-ko ket wen ken ti saan-ko ket saan. Diak pulos ikompromiso ti kinatarnawko.”

Kamaudiananna, tallo a doktor ti bimmisita iti kamak a nagsaludsod maipapan iti takderko a maibusor iti dara. Inlawlawagko a kunaen ti Biblia a dagiti Kristiano rumbeng nga “umadayoda . . . iti dara.”​—Aramid 15:20.

“Ngem saanmo met nga ipastrek dayta babaen iti ngiwatmo,” kinunada, “Ipastrekmo dayta babaen iti urat.”

Kinunak nga awan dumana no ipastrekmo babaen iti ngiwat wenno babaen iti urat, agpada met laeng dayta.

Idi Sabado, Marso 14, maysa a lawas kalpasan ti panangrugi ti ut-ot, ineksaminnak ti mangidadaulo a siruhano. Naiyeskediol nga operaennak. Iti daydin a tiempo, bimsogen [ti tianko] agingga iti barukongko.

Dinamagna, “Imbagada kadin a masapul a mayalisonanka iti dara?”

“Imbagada dayta, Doktor, ngem diak kayat ti mayalisonan iti dara,” simmungbatak.

“Adda ibagak kenka,” kinunana. “Agpayalisonka. No dika agpayalison, matayka. Inton Lunes, inton umayak, no awan ti naisagana a dara agpaay kenka, dika operaen. No awan ti dara, awan ti operasion.”

Kalpasanna nakitana ti maysa a libro iti sibay ti kamak ket inimtuodna, “Daytoy kadi ti Bibliam?” Saan kinunak; daytat’ kopiak ti Katan-okan a Tao a Nagbiag Pay Laeng.a Imbagana nga usarek ti libro a mangikararag a diak a matay. Inlawlawagko a dikam basaen ti kararagmi kadagiti libro. No adda parikutmi, agkararagkami ken Jehova manipud iti puso.

Bayat ti sumaganad a dua nga aldaw, kanayon nga umaydak piliten dagiti doktor ken nars nga agpayalison iti dara. Ibagada kaniak nga ubingak pay a matay. “Agpayalisonka iti dara [tapno] agbiagka!” kinunada.

“Ni Jehova Adda iti Sibayko”

Bayat dagidiay a tiempo ti rigat, binasak ti Salmo 118, a ti pasetna kunana: “Immawagak ken Jah kadagiti narikut a kasasaad; sinungbatannak ni Jah ket inkabilnak iti nawayang a lugar. Ni Jehova adda iti sibayko; diakto agbuteng. Ania ti maaramidan ti tao kaniak?”​—Salmo 118:5, 6.

Kalpasan ti panangmennamennak kadagitoy a bersikulo, napabileg ti pammatik ken Jehova. Immay dagiti dadakkelko idiay hospital iti dayta nga agsapa. Impakitak dayta a salmo kadakuada, ket napabilegda met iti pammati.

Kabayatanna, saan laeng a supsuportaran da Nanang ken Tatang ti pangngeddengko a di agpayalison iti dara no di ket ikarkararagandak. Kanayon nga ikararagan ken parparegtaendak dagiti miembro ti kongregasionko manipud iti Kasuratan.

“Saankami a Mahiko”

Iti Lunes, Marso 16, ti naiyeskediol a pannakaoperak, simrek iti kuartok ti maysa a doktor ket nakitanak a mangig-iggem iti kardko a Medical Directive, a mangilawlawag iti takderko maipapan iti panangyalison iti dara. Kinunana, “Ania daytoy? Kayatmo a sawen tungpalem ti sasawem?”

“Wen, diak agpayalison iti dara.”

“Bueno,” kinunana, “kaipapananna dayta a didakan operaen. Awan ti operasion.”

Kalpasanna tineleponuan ti doktor ni nanangko manipud iti kuartok. Kinunana: “Nataenganen a mangikeddeng a maipaay iti bagina. Diak mabalin ti mangikeddeng agpaay kenkuana. Kunana a di ipalubos ti nasanay iti Biblia a konsiensiana nga agpayalison iti dara.”

Gapu iti dayta impurruakna dagiti rekordko iti lamisaan ket nagdaras a rimmuaren iti kuarto. Iti las-ud ti lima nga oras awanen ti nangngegmi pay kadakuada. Mariknak ti ut-ot ket diak makapangan. Ket awanen ti sabali a hospital iti lugar.

Kalpasanna, iti pakasdaawak, naiserrek ti maysa nga stretcher a mangipan kaniak iti kuarto a pagoperaan. Petpetpetak ti “No Blood” a kard-ko. Iti dalan nga agturong iti pagoperaan nakitak dagiti instrumento a pagopera a naipakuyog kadagiti nakasupot a dara. Rinugiakon ti nagsangit iti kasta unay, a kinunak a diak kayat ti agpayalison iti dara. Kinuna ti maysa kadagiti nars a masapul nga itinnagko ti kard iti suelo. Kinunana a diak awiten dayta iti pagoperaan. Kinunak a diak sumrek nga awan ti kard ket kayatko nga ipakita dayta iti mangidaulo a siruhano. Kalpasanna siniggawat ti nars ti kard kaniak ket impanna dayta iti pagoperaan sana impakita iti siruhano. Dagus a rimmuar nga immay iti ayanko ti mangidaulo a siruhano ken lima pay a doktor a nakakawesen iti kawesda nga agopera.

Nakapungtot ti mangidaulo a siruhano. Inayabanna ni nanangko, intudona ti tianko, ket kinunana kenkuana: “Kitaem, Nana. Dikam ammo no ania ti masarakanmi iti unegna. No masapul nga adut’ aramidenmi a panangiwa, agbanagto iti nakaro a panagayus ti dara. Kayatmo kadi a matay a maadasan iti dara?”

Kas sungbat kinuna ni Nanang kenkuana: “Doktor, ammok a tarabayen ni Jehova ti balasang[ko]. Ket tarabayennaka met. Basta aramidem laeng ti kasayaatan a maaramidmo ket ipabiangmon ken Jehova ti dadduma.”

Kalpasanna kinuna ti doktor: “Saankami a mahiko wenno erbolario. Iyaplikarmi ti naadalmi. Diak maaramid daytoy nga operasion nga awan ti dara.”

Nagpakaasi manen ni nanangko kenkuana a basta aramidenna ti kasayaatan a kabaelanna. Kamaudiananna, immanamongen a mangopera nga awan ti dara. Inimtuodna no mabutengak. Simmungbatak a kinunak: “Diak mabuteng a matay. Ammok a tarabayennak ni Jehova.”

“Itultuloymo ti Agserbi iti Diosmo”

Naaramid ti operasion iti las-ud ti maysa nga oras. Inoperadak ket silalakada nga inikkat ti tumor, a namagsiddaaw iti kamkameng ti hospital.

Kalpasanna, imbaga ti maysa a doktor ken Nanang a dagiti estudiante a doktor pagsasaritaanda ti kasok iti rabii kadagiti pagdagusanda. Itan no mapan ni Nanang wenno mapanak iti dayta a hospital, ikkandakami iti naisangsangayan a panangasikaso.

Dua nga aldaw kalpasan ti operasionko, immay ti siruhano iti kuartok, dinamagna no kasano ti kasasaadko, kalpasanna kinunana: “Rumbeng nga itultuloymo ti agserbi iti Diosmo. Pudno a tinulongannaka.”

[Dagiti Footnote]