Pudno Kadi nga Agtatakaw ti Magpie?
IDI insurat ti maika-19-siglo nga Italiano a kompositor a ni Rossini ti opera a La gazza ladra (Ti Agtatakaw a Magpie), idi 1817, talaga a patienna nga agtatakaw ti magpie. Ket dadduma kasta met laeng ti pagarupda maipapan itoy a mannakilangen a tumatayab. “Napilio, dagiti magpie mairamanda kadagiti managayat iti ragragsak a bayanggudaw iti Makinlaud nga Estados Unidos,” kuna ti Book of the North American Birds. Dagitoy a nangisit-sippitda a magpie, nupay nalatakda iti sadinoman, nasarakanda idiay Estados Unidos bayat ti nalatak nga ekspedision ni Lewis ken Clark idi 1804-06 a nanglukat iti Laud. Kuna dagiti miembro ti grupo a sumrek dagiti magpie kadagiti toldada ket agtakawda iti taraon.
No agnanaedkayo idiay Europa, Asia, Australia, wenno Norte America, mabalin a mailasinyo dagiti magpie iti lugaryo. Daytat’ kadawyan a dakkel a tumatayab, a 56 centimetro ti kaatiddogna, a napatak a puraw ken nangisit dagiti disenio ti payak ken bagina. Atiddog nga agbaliwbaliw a berde ti kolor ti ipusna ken napigsa ti sippitna. Masansan nga aggugrupo dagiti magpie ket sipipinget a salaknibanda ti teritoriada, uray pay kadagiti tattao.
Ti magpie ti Britania iti damo a panangsirpat mabalin a kasla nangisit ken puraw laeng ti tianda ken naugedan ti payakda, ngem adda narangrang ngem napintas a kolor[na]. Adda agbaliwbaliw a lila ken berde iti bagi[na] ken iti atiddog a dutdot ti ipusna, a kas gambang met [ti kolor] iti murdongna. Ti ipusna ket nasurok a kagudua ti kaatiddogna.
Nakaay-ayat a denggen dagiti magpie ti Australia bayat a kantaenda dagiti makaay-ayo a kantada. Ti kanta dagiti magpie ken ti kookaburra, a maawagan agkatkatawa a jackass, ti sigurado a pagilasinan nga addakayo idiay Australia. Malaksid iti naisalsalumina a kanta ti magpie, mailasinyo dayta babaen ti puraw a pattok ti nasileng a bukot, kutit, payak, ken sirok ti ipusna.
Gapuna pudno aya nga agtatakaw? Kuna ti libro a Song and Garden Birds of North America: “Iti makinlaud nga Estados Unidos ti nangisit-sippitna a magpie nabayagen a malalais a kas agtatakaw ken mannangan iti basura.” Kaskasdi, iti dayta naudi a pammabalaw, adda pammadayaw. Apay? Agsipud ta dagiti mannangan ti basura dalusanda dagiti natay a bagi dagiti dadduma nga ayup ken tumatayab. Malalais man wenno maapresiar, ti magpie ket sabali pay kadagiti 9,300 a kita ti tumatayab a mangpasayaat ken mangpapintas iti dagatayo.