Panangparnuay iti Trabaho Kadagiti Napanglaw a Pagilian

BABAEN TI KORESPONSAL TI AGRIINGKAYO! IDIAY SENEGAL

NATAY ti ama ti tin-edyer idi isut’ ubing pay, a nabati ni nanangna nga addaan iti dakkel a pamilia ti walo nga ubbing. Itan ta bumakbaketen ni nanangna, masapul a tumulong ti tin-edyer a mangsuportar iti pamilia babaen iti panagsapulna iti trabaho. Dinan matungpal ti arapaapna nga agtuloy nga ageskuela. Masapul nga agtrabaho, nupay awanan kinasigo wenno saan a nageskuela.

Gagangayen dagitoy a kasasaad kadagiti napanglaw a pagilian. Manmano ti trabaho, uray kadagiti nakaadal iti unibersidad. Nupay kasta, babaen iti determinasion ken kinamanagparnuay, adut’ nakaparnuay iti panggedanda. Mabalin a dinakay pabaknangen dagita a trabaho, ngem kuna ti Biblia idiay 1 Timoteo 6:8: “No adda pagtaraon ken pagkawestayo, mapnektayon kadagitoy a bambanag.”

Bayat a laglagipentayo dayta a balakad a tumulong kadatayo a mangtaginayon iti kinatimbengtayo, usigentayo ti dadduma a nainsiriban a pamay-an a laslasaten ken pagbalballigian dagiti Kristiano kadagiti napanglaw a pagilian.

Ti Negosio a Taraon​—Estilo Africano

Kanayon a kasapulan ti taraon. Ditoy Makinlaud nga Africa, nasarakan dagiti manageksperimento a babbai dagiti nakaay-ayat a nagduduma a pamay-an a pakagunggonaan iti daytoy a kinapudno. Dadduma, kas pagarigan, mangibangonda iti bassit a paglinongan iti asideg ti lugar a pagibangbangonan ket aglutoda iti pangngaldaw para kadagiti trabahador. Dadduma ti mangipaay iti taraon kadagidiay mapan agtrabaho iti agsapa. Mangipuestoda iti bassit a lamisaan nga addaan kadagiti bangko, agpaburekda iti danum babaen iti dalikan ti uging, ket agidasarda iti simple a pamigat​—napudot a kape ken kalluto a tinapay ken mantikilia. Iti rabii lukatanda manen ti puestoda ket agidasarda iti merienda kadagiti trabahador iti ngudot’ aldaw. Nainget ti eskediol ti panangtaming ti kastoy a restauran, ngem maaddaan dagiti nagaget iti kuarta agpaay iti kasapulanda.

Adda met gundaway a mangilako kadagiti saramsam. Dadduma a babbai agpuestoda iti aduan tao a lugar iti asideg ti tiendaan ket agkirogda iti mani. Ti fatayas​—bassit a tiendaan ti meat pie a maidasar a kadua ti nasagangasang a sawsawan​—nalaka met a malako. Kasta met dagiti sandwich a karne a napalamanan iti adut’ rekadona a meat sauce. Dagitoy ket nalaka a lakuen a tagilako kadagiti pagilian ti Africa kas Ti Gambia ken Mali.

Idiay Guinea-Bissau ken Senegal, suportaran ti adu nga agtutubo a Saksi ni Jehova ti bagbagida iti amin-tiempo a ministerio babaen ti panagluto ken panaglakoda iti nalaka a lakuen a banag: bibingka. Ilawlawag ni Moses, nga agnanaed iti kabesera a siudad ti Senegal, ti Dakar: “Agserserbikami ken baketko kas espesial payunir [amin-tiempo nga ebanghelisador] idi naaddaankami kadagiti annak. Itan masapul nga agbirokak iti pangsuportarko kadakuada, gapuna napanunotko ti agaramid ken aglako kadagiti bibingka.

“Bassit laeng ti kuarta a pangrugiak, gapuna masapul nga annadak ti kuarta nga idulinko a ganansia ken ti kuarta a masapul nga isublik iti negosio a panggatang kadagiti abasto a kas ti arina ken itlog. Itan kalalaingannan ti malakok a bibingka a mangipaay iti kaaduan a kasapulan ti bassit a pamiliak.

“Tapno makatulong iti pinansial a kasapulan, ti asawak, ni Esther, agdait kadagiti bestida idiay balay. Daytoy ipalubosna ti kaaddana idiay balay a kadua ti dua a baritomi. Isu a dakami a dua, talaga a mabaelanmi nga aywanan a naimbag ti pamiliami, nupay pudno nga agbibiagkami iti narigat a tiempo.”

Adtoy pay ti sabali a mapanunot a bassit a negosio: Agsipud ta okupado a kanayon dagiti agtartrabaho a tattao ken masansan nga awanen ti tiempoda nga agbiahe iti nawatiwat a mapan idiay tiendaan, gumatangdan kadagiti babassit a tiendaan nga aglako ti prutas wenno natnateng. Dadduma a makinkukua ti tiendaan agitulodda pay, nga ipanda dagiti presko a nateng iti pagtaengan a mismo dagiti sukida. Nalaka laeng a maammuan a saankay a managkusit ken nasayaat ti kalidad ti lakoyo. Nupay kasta, agannadkayo, a saan unay a nangina [ti lakoyo], ta agsublinto a makitienda dagiti tao.

Dagiti Industria a Panagserbi

No dikay maawis iti panaglako kadagiti produkto, usigenyo ti panangitukon iti nadumaduma a serbisio. Ti panagtrabaho iti balay, kas iti panagdalus, panagluto, ken panaglaba ken panagplantsa ti kawes, ket kanayon a kasapulan. Ken adu pay dagiti dadduma a gundaway.

Kas pagarigan, agnanaedkay kadi iti asideg ti baybay wenno iti asideg ti tiendaan ti ikan? Apay a dikay agboluntario a mangdalus iti ikan nga ikkatenyo dagiti di makan a pasetna​—a sidadaras ken nalaka laeng ti tangdan? Ti laeng kasapulanyo isut’ nasayaat a langdet ken maysa a natadem a kutsilio. Ti panagdalus iti kotse ket maysa pay a makagunggona a pagsapulan. Ti kasapulan nga alikamen? Maysa a timba, danum, bassit a sabon, ken nasayaat a [pagpunas a] lupot. Idiay Dakar, makita dagiti sipapanunot iti pagsapulan nga agtutubo iti dandani amin a pagparadaan ken kadagiti nalinongan a kalsada a mangipapaay iti kastoy a serbisio.

Nakiddit kadi ti danum iti lugaryo? No dadduma, agpipila dagiti babbai iti adu nga oras iti kadawyan a gripo ti danum, a mangpunno kadagiti pagkargaanda. Masapul a susuonenda dagiti nadagsen a palanggana nga agawid. Adu ngarud ti mayat a mangtangdan iti maysa a mangitulod iti danum kadakuada. Ti sekreto ket sapsapaenyo ti agsakdo ti danum iti gripo tapno mapunnoyo dagiti pagkargaanyo ken mailuganyo ida iti kariton wenno ti guyoden ti asno a kariton. Ita, sisasaganakayon a mangitulod iti danum kadagiti pagtaengan wenno lugar a pagtrabahuan.

Nakaadalkayo aya? Nalabit mabalin nga itukonyo a suruan dagiti ubbing pay nga annak iti ngudot’ lawas. Mabalin a nakapuspusek dagiti klase kadagiti napanglaw a pagilian, ket mabalin a situtulok nga agbayad dagiti nagannak tapno makagun-od ti anakda iti personal a pannakaasikaso.

Ti sabali pay a mausar a paglaingan nga ammoyon isut’ panangsallapid iti buok. Agsipud ta ti nasallapid nga estilo ti buok ket talaga a nalatak kadagiti babbai idiay Africa, makakuarta dagiti tattao a nalaing iti daytoy a trabaho.

Usaren ti Paglaingan

Idi panawen ti Biblia, makasarak ti natalunggadingan nga asawa a babai kadagiti nasirib a pamay-an tapno makasapul [ti kuarta]. Kuna ti Proverbio 31:24: “Agaramid kadagiti kawes a lienzo ket ilakona ida, ken agyawat kadagiti barbarikes iti lumalako.” Kasta met, adu dagiti adda kadagiti napanglaw a pagilian ti nagballigi a nangipasdek iti bukodda nga industria iti pagtaengan, wenno babassit a negosio. Ti maysa a karpentero, kas pagarigan, mabalin a mangipasdek iti bassit a puesto ket agaramid kadagiti simple a bangkito, bangko, ken dadduma pay nga alikamen ti balay. Dagiti laeng kadawyan nga alikamen iti panagkarpentero ti kasapulan. No nalaingkayo iti agrikultura, nalabit makairugikayo iti negosio a panagtaraken ti manok ket aglakokayo iti itlog ken manok.

Napateg ti kinalaing iti panangrugi kadagiti pagtrabahuan. Dadduma a tattao ti nangaramid kadagiti naibellengen a lata a pagkargaan a napipintas a maleta ken baul. Dadduma ti nakaaramid kadagiti sandalias manipud kadagiti goma ti kotse. Dadduma pay ti nakaaramid kadagiti timba manipud kadagiti daanen nga interior [ti pilid]. Limitaran laeng ti panunotyo dagiti pamusposan.

Kadagiti napanglaw a pagilian, masapul nga agpadpada ti kinasigo ken panagpanunot tapno agbiag, ngem masapulyo met ti anus ken positibo a kababalin. Dikay nalaka a maupay. Agbalinkayo a mannakibagay, ken sisasagana nga agbalbaliw iti trabaho no kasapulan. No mangrugrugikayo iti negosio wenno mangituktukon iti panagserbi, siguraduenyo a sukimaten dagiti paglintegan ken pagalagadan iti lugaryo. Masapul a raemen dagiti Kristiano ti linteg ti daga.​—Roma 13:1-7.

Sakbay nga itukonyo ti maysa a produkto wenno serbisio, imtuodenyo ti bagiyo: ‘Ania dagiti kasapulan ken kababalin iti lugar[mi]? Ania ti kasasaad ti lokal nga ekonomia? Mabaelan ngata dagiti aggatang a bayadan ti ituktukonko? Mano dagiti mangituktukon iti kasta met laeng a produkto wenno serbisio? Talaga kadi nga addaanak ti kinasigo, pigsa, panangirusat, disiplina iti bagi, ken kinaurnos a kasapulan a mangaramid itoy a trabaho? Mano ti masapulto a puonan? Kasapulan kadi a bumulodak iti kuarta tapno mairugi ti negosio? Kabaelakto kadi a bayadan ti utang?’

Maitutop ti saludsod ni Jesus idiay Lucas 14:28: “Asino kadakayo a kayatna ti mangbangon ti maysa a torre ti saan nga agtugaw nga umuna ket patta-pattaenna ti magastos, tapno kitaenna no adda umanay a pangleppasna iti dayta?”

Agpayso, saan nga amin ket addaan iti kinasigo wenno laing a mangyempleo iti bagina. Ngem mabalin a bendisionan ni Jehova a Dios ti panangpanunot ken panangikagumaanyo no maibanag dayta a buyogen ti umiso a motibo. (Idiligyo iti 2 Pedro 1:5.) Gapuna aramidenyo ti inggat’ kabaelanyo nga agsapul iti trabaho​—uray pay no dakayo a mismo ti mangparnuay iti dayta!

[Dagiti ladawan iti panid 16, 17]

Panagdait iti bestida, panagugas kadagiti kotse, panangitulod iti nadalus a danum, ken panagdalus iti ikan dagiti dadduma a pamay-an ti panagsapul dagiti tattao iti pagbiagda