Intayo iti Maysa a Tiendaan iti Africa

TI IPAPAN iti tiendaan ti maysa kadagiti kasayaatan a pamay-an ti panangammo iti kultura, kostumbre, ken putahe ti maysa a pagilian. Mapaliiwmo sadiay dagiti umili, maramanam ti taraonda, ken makagatangka kadagiti tagilakoda. Maam-ammom met dagiti nakaay-ayat nga aglaklako a mangikagkagumaan a makisarita kenka—aniaman ti lenguahem.

Marigatanka la ketdi a makasarak kadagiti tiendaan nga ad-adda a makaay-ayo ngem kadagiti adda iti Africa. Dagita ti nagpupuniponan ti tattao ken ayan ti amin a kita ti tagilako. Mariknam sadiay ti biag iti Africa. Kaduaendak a mapan iti gagangay a tiendaan ditoy Douala, Cameroon.

Pamay-an Dagiti Africano a Mapan iti Tiendaan

Iti adu a dadakkel a siudad iti Africa, ti panaglugan iti motorsiklo ti kalakaan ken kapartakan a pamay-an iti ipapan iti tiendaan. Iti dandani amin a suli ti kalsada, adda dagiti mangipaspasada kadagiti motorsiklo. No naturedka nga aglugan iti kasta, mabalinmo ti agpaitulod iti maysa kadakuada. Ditoy Cameroon, awan makaartap iti kinalaka ken kinapartak daytoy a kita ti pagluganan.

Para kadagidiay saan unay a natured, adu met ti taksi a paglugananda. Masansan nga agkakalugan ti sumagmamano a pasahero tapno paggugudduaanda ti plete.

Ginasut a Puesto

Ti agdadamo a mapan iti tiendaan ket mabalin a masdaaw unay iti kaadu ti tattao ken puesto kadagiti igid ti kalsada. Adu a tattao agraman ubbing ti nakasusuon kadagiti tagilakoda. No asitgam dagiti labbada, naglaon dagita kadagiti sibibiag a manok, naukisan a naranghita, nadumaduma nga agas, ken dadduma pay.

Ginasut a tabla a lamisaan ti naparabawan iti natnateng kas kadagiti repolio, carrot, pipino, tarong, karabasa, utong, kamote, kamatis, tugi, ken nadumaduma a kita ti letsugas. Dagiti bisita a naggapu iti sabali a kontinente mabalin a dida ammo amin dagita a tagilako, ta dadduma ket paborito dagiti umili ken awan unay ti kakasta iti ruar ti Africa. Nalabit a ti kamamarisan a puesto ket ti ayan dagiti kappuros a nalabaga ken duyaw a sili nga uray la sumileng no mainitanda iti agsapa. Adu a puesto ti aglaklako kadagiti abokado, saba, sua, melon, pinia, naranghita, ken dalayap. Makapasaraaw ti buyada ken naglaka ti presioda! Kanayon nga adu ti magatang a tugi, kahoy, ken bagas—nga ap-apiten dagiti lumugar —agraman dagiti sibuyas ken bawang a naangkat iti sabali a pagilian.

Iti maysa kadagiti tiendaan iti Douala, adu kadagiti puesto ket kukua dagiti umili a Hausa ken Fula. Nakadkadlaw dagitoy nga aglaklako gapu kadagiti atiddog nga asul, puraw, wenno duyaw a kawesda a maawagan iti gandoura wenno boubou ken iti nainggayyeman a pannakisaritada iti lenguahe a Fulfulde. Natalna ti kasasaad iti tiendaan. Iti daytoy nga ipapanko, ni Ibrahim a maysa kadagiti addaan iti puesto ditoy ket nangpili iti tallo a dadakkel a sibuyas sana impadawat kaniak. “Ibagam ken baketmo nga ikkanna dagitoy iti narekaduan nga innapuy sana alay-ayen a lutuen,” kinunana.

Saan unay nga adayo ti paggatangan kadagiti kapparti a karne—a kaaduanna ket baka ken kalding. Nakabaklay dagiti napipigsa a lallaki iti dadakkel a kaparparti nga animal sada itupak dagita kadagiti lamisaan. Dagiti partidor a nasigo nga agig-iggem iti buneng agawisda kadagiti aggatang nga agpili iti karne a kayatda. Adda met dagiti magatang a sibibiag a kalding, manok, ken baboy para kadagidiay kaykayatda nga isudan ti agparti.

Intay Mangan Idiay Karinderia

Adda latta dagiti karinderia kadagiti tiendaan ditoy Cameroon. Dadduma ti agpatokar iti napigsa a musika tapno maatrakarda dagiti kostumer, ngem adda met dagiti naulimek a lugar a mabalin a pagorderan iti kadawyan a putahe dagiti Africano ken pakaam-ammuan kadagiti lumugar. Nalabit naisurat iti pisara dagiti ilakoda a putahe, ken no adda saan a pamiliar kadagita, mabalinna ti agpatulong tapno maawatanna dagita.

Ti dua a kangrunaan a maidasar ket ti innapuy ken fufu—nalubi a kahoy, saba, wenno tugi. Adda met natuno nga ikan, karne ti baka, ken manok a napakuyogan kadagiti sarsa a naaramid iti okra, peanut butter, wenno kamatis. Saan nga agdardaras ti pannangan dagiti adda kadagiti karinderia isu nga adda umdas a gundawayda nga agiinnestoria.

Dua a serbidora ti nangasikaso kadakami. Ti maysa ket nakaiggem iti bandehado a nangikargaanna kadagiti aluminum a plato a napno iti kagagao nga innapuy, utong, ken fufu. Dagiti kangrunaan a putahe ket narekaduan iti sarsa nga okra, ken nasagpawan iti karne ken natuno nga ikan. Adda met bassit a garapon ti nalabaga a sili a sairo para kadagidiay paggugustoda ti nagasang a taraon. Ti maikadua a serbidora ket nangyeg iti pagpunas ken palanggana nga addaan iti danum a pangbugguanmi iti im-imami. Nasken daytoy ta kadawyanna nga agkammet dagiti mangan kadagiti putahe ditoy. Gagangay nga agkararag ti kostumer sakbay a mangan. Kadawyanna metten a makipag-“Amen” dagiti kostumer iti sabali a lamisaan.

Panangiranud iti Naimbag a Damag iti Tiendaan

Iti adu a komunidad, nabayagen a napateg ti maaramidan dagiti tiendaan iti kagimongan. Saanda la a nagsayaat a lugar a paggatangan ken paglakuan no di pay ket lugar a pagpipinnadamagan, pagsasarakan dagiti aggagayyem, ken pakabirokan iti panggedan. Kuna ti Biblia a napan ni Jesus kadagiti plasa wenno tiendaan a nangisuruanna kadagiti tattao maipapan iti Dios ken nangagasanna kadagiti masakit. Nakirinnason met ni apostol Pablo kadagiti “tattao a maisar-ong iti tiendaan.” (Marcos 6:56; Aramid 17:16, 17, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Kasta met la ita kadagiti Saksi ni Jehova ditoy Cameroon, ti tiendaan ket nagsayaat a pangikasabaan iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios.—Naipatulod.

[Ladawan iti panid 24]

Dagiti namaris a sili