Mapukpukaw nga Ubbing—Kasano Kasaknap ti Trahedia?
‘MAPUKPUKAW TI ANAKKO!’
Manmano laeng dagiti nakarkaro pay a pakadanagan ti kaaduan a nagannak ngem ti panangyebkas kadagidiay a sasao. Nupay awan ti eksakto a naikeddeng a sangalubongan a bilang ti kaadu dagiti ubbing a mapukpukaw kadagiti pagtaenganda, maammuantayo no kasano kasaknap dayta a trahedia babaen kadagiti naipablaak a report manipud iti adu a pagilian.
IDIAY Estados Unidos, manipud 500,000 iti nasurok a 1,000,000 nga ubbing, agpannuray iti pamay-an ti pannakaklasipikarda, ti nailista a mapukpukaw iti pagtaenganda iti tinawen. Mabalin a mapukpukawda iti ababa a tiempo wenno mapukawda iti agnanayonen. Ipadamag ti Inglaterra a dandani 100,000 nga ubbing ti agpukaw iti tinawen, nupay dadduma ti agkuna a ti bilang ket ad-adu pay. Sinarita ti dati nga Union Soviet ti pinullo a ribo nga ubbing a mapukpukaw. Idiay Sud Africa, ti bilang ket makuna a nasurok a 10,000. Ket idiay Latin America (iti Geograpia), maipasango dagiti minilion nga ubbing iti daytoy a trahedia.
Impamatmat ti maysa a pannakangiwat ti Italian Ministry of the Interior ti kasaknap ti parikut sadiay idi nagsurat iti L’Indipendente: “Pumanawda iti pagtaengan a kas iti ipapanawda kadagiti dadduma nga aldaw. Mapanda ageskuela wenno agay-ayam, ngem didan agawid. Agpukawdan, agawan a kasla saanda a pulos a timmaud. Sigaganetget a sapulen ida dagiti miembro ti pamilia, ngem saan a piho dagiti pangtuntonan, di umdas dagiti pamigbigan, manmano—ken pagduaduaan—dagiti saksi.”
Impalgak ti nabiit pay a panagadal idiay Estados Unidos maipapan ti kadakkel daytoy a parikut a ti paulo a “mapukpukaw nga ubbing” iramanna, iti kinapudnona, dagiti sumagmamano a kasasaad. Maysa a kasasaad ket dagiti ubbing a kinumaw dagiti ganggannaet. Ti sabali ket dagiti ubbing a kinumaw ti maysa a naganak, kas kadagiti supiat maipapan iti panangaywan. Kalpasanna, adda dagidiay nabaybay-an, ubbing a din kayat dagiti nagannak wenno dagiti agay-aywan. Adda met dagidiay timmalaw, sabali pay a dakkel a grupo. Ket adda dagidiay napukaw wenno naisina iti pamiliada iti sumagmamano laeng nga oras wenno iti maysa wenno dua nga aldaw—kaaduanna dagiti ubbing nga awan idiay pagtaengan iti napagnunumuan nga oras wenno di naawatan dagiti nagannak ti panggep dagiti annakda. Manmano laeng kadagitoy ti mapukawen iti agnanayon.
Nupay kasta, ania ti mapasamak iti mapukpukaw nga ubbing kadagiti narikrikut a kasasaad? Apay a mapasamak daytoy a trahedia? Usigen daytoy a ruar ti Agriingkayo! dagiti nadumaduma nga aspeto ti trahedia ket sungbatanna ti saludsod a, Kaanonto nga agpatingga dayta?