Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .
Mapanak Aya Kadagiti Konsierto ti Rock?
Dumteng iti iliyo ti maysa nga agdindinamag a banda. Nagadu ti gumatang iti tiket, isu a masapul nga agdesisionkay itan. Mapankayo kadi?
MAKAPARAGSAK ti makagunggona a musika iti maitutop nga aglawlaw. Ngamin, inikkannatayo ni Jehova a Dios iti abilidad a mangtagiragsak iti musika, ket makaay-ayo kenkuana ti adu a kita ti musika.
Kadagiti agtutubo ita, masansan a musika a rock ti musika a pilienda iti aniaman kadagiti adu a kitana. Adu ti mangtagiragsak iti dayta nangnangruna no maiparang dayta iti entablado. Nupay kasta, karaman kadagiti sumagmamano a banag, mangpataud iti serioso a salsaludsod kadagiti managbuteng-Dios nga agtutubo dagiti naipadamag a kinaranggas ken di makontrol a kababalin kadagiti konsierto ti rock. Ania kadi ti mapaspasamak kadagiti konsierto ti rock? Nasayaat kadi ti mapan?
Panangtingiting iti Musika
Umuna, usigentayo ti musika a mismo. Makayebkas ti musika—ken makaabbukay—iti adu nga emosion. Idi tiempo ti Biblia, masansan nga inusar ti ili ti Dios ti musika tapno iyebkasda ti panagayatda iti Dios. (Salmo 149:3; 150:4) Nausar met ti musika a pangyebkas iti rag-o, panaggagar, ken ladingit. (Genesis 31:27; Oc-ocom 11:34; 1 Samuel 18:6, 7; Mateo 9:23, 24) Ngem nakalkaldaang ta saan idi a kanayon a makagunggona ti musika uray idi tiempo ti Biblia. Mabalin nga adda naaramidan ti naariwawa, makaparasuk a musika iti pannakagargari ti dadduma nga Israelita nga agbasol idi a nagkampamento ti nasion idiay Bantay Sinai.—Exodo 32:1-6, 17, 18, 25.
Kinapudnona, dakes a bambanag ti kaaduan met nga itandudo ti musika a rock—seksual nga imoralidad, droga, iyaalsa, espiritismo. Di kaipapanan daytoy nga ilaksidyon a mamimpinsan ti musika, ngem kunaen ti Biblia kadagiti Kristiano nga “itultuloyyo a siguraduen no ania ti makaay-ayo iti Apo.” (Efeso 5:10) Isu a rumbeng nga agbalinkayo a napili ken nasiput no maipapan iti musika.a
Kasano ti panangapektar kadakayo ti piliyo a musika? Paragsaken, pagkalmaen, wenno pagtalnaennakayo kadi? Wenno pagpungtoten, pagalsaen, wenno pagleddaangennakayo? Malagip ti maysa a Kristiano a lalaki a taga Denmark dagidi aldaw nga isut’ agrayo iti heavy metal, maysa a kita ti musika a rock. Kunana: “Dumngegak iti dayta bayat nga agtartrabahoak. Ket no nagkamaliak, makapungtotak unay nga uray la dadaelek ti banag nga ar-aramidek sa ibellengko dayta gapu iti pungtotko!” Aminen ti sabali pay nga agtutubo: “Kanayon a dumngegak iti musika a rap ken heavy metal a mangitantan-ok iti sekso ken nailubongan nga estilo ti panagbiag. Daytoy a musika ti maipaspastrek iti panunotko, ket ti resultana isut’ panangtarigagayko kadagiti banag nga ikankantada.” Ita no addaan iti kasta nga epekto ti maysa la a recording, panunotenyo ti maaramidanna no maiparang dayta iti entablado!
Usigenyo met: Kasanonto ti kapigsa ti musika? Ipapantayon a nadumaduma ti kayat ti tattao iti daytoy a banag. Ket saan nga iparit ti Biblia ti nainkalintegan ti kinapigsana a musika. Ngamin, idi naidedikar ti templo ni Solomon, 120 ti bilang dagiti laeng managtrompeta! (2 Cronicas 5:12) Nakapigpigsa la ketdi daydi! Nupay kasta, dakkel ti naggidiatan ti napigsa a pukkaw ti panagdayaw iti Dios ken ti makasisileng a musika a rock. Iti kaso ti naud-udi, masansan a mausar ti kinapigsa tapno magutugot ti bunggoy nga agaariangga. Ngem kondenaren ti Biblia ti “naariwawa a panagragragsak,” wenno “naariangga a padayá.” (Galacia 5:21; Byington) Ket ti panagraem iti bagiyo ti mangilaksid iti panangdengngeg iti musika iti napigsa unay a mangdangran payen iti lapayagyo.—Roma 12:1.
Pagminaren ti Job 12:11 ti sabali pay a punto a rumbeng nga usigen. Sadiay iyimtuod ti Biblia: “Saan aya a tingitingen ti lapayag dagiti sasao kas met laeng iti panangnanam ti ngadas iti taraon?” Maitunos iti daytoy, rumbeng a “tingitingenyo” ti liriko ti kanta! Aminen ti maysa a Kristiano nga agtutubo: “Rinugiak a dinengngeg ti liriko ti dadduma kadagiti pagay-ayatko idi a kanta, ket naklaatak ta saanda gayam a maitutop a denggen ti maysa a Kristiano. Naamirisko a kasapulan nga idiak dayta a musika.” (1 Corinto 14:20; Efeso 5:3, 4) Agannadkay met koma, ta dagiti konsierto ti usaren ti adu a managpabuya tapno itandudo ti kaudian a recording-da—material a mabalin a naigidiat unay manipud iti sigud, nalabit nasaysayaat a musikada.
Ken rumbeng met a siertuenyo nga awan nailaok a sinasairo iti musika—banag a nangnangruna a nalatak kadagiti kita ti musika a heavy-metal. Nakaro ti panangarkos dagiti banda ti heavy-metal iti bagbagi ken album-da kadagiti sinasairo a simbolo ken sataniko a ramramit. (Santiago 3:15) Pulos a di makaay-ayo iti Dios ti ipapán iti konsierto ti kasta a grupo, isu a nangibilin kadatayo a ‘busoren ti Diablo’!—Santiago 4:7.
Din Makontrol
Aniat’ mabalin a mapasamak iti konsierto a mismo? Kimmuyog ti maysa a tin-edyer a babai nga agnagan Stacey kadagiti gagayyemna a nangkita iti banda a patienda a nasayaat a musika ti toktokarenna. Ngem idi ngalay ti konsierto, tinulad ti kangrunaan a kumakanta ti banda ti pannakikomunikar iti espiritu ket inawisna ti tallaong a makidanggay kenkuana a makikomunikar iti lubong dagiti espiritu! Kunkunana la kadi? Nalabit. Ngem tangay kondenaren ti Biblia ti aniaman a kita ti espiritismo, naamiris ni Stacey ken dagiti gagayyemna a rumbeng a rummuardan.—Levitico 19:31; Deuteronomio 18:10-13; Apocalipsis 22:15.
Addaan kadagiti umasping a makatuok a kapadasan ti dadduma a Kristiano nga agtutubo, agsipud ta nupay mabalin a manmano ti nabatad nga espiritismo kadagiti konsierto ti rock, kadawyan ti di makontrol a kababalin. Iti maysa a konsierto, ti banda ti timmulong a nangrubrob iti maysa nga iyaalsa a nagresulta iti pannakadangran ti 60 ken pannakadadael ti nasurok a $200,000! Iti sabali pay a konsierto, tallo nga agtutubo ti naibaddebaddek agingga a natay. Pudno, saan nga agtungpal iti iyaalsa, pannakadangran, wenno ipapatay ti kaaduan a konsierto ti rock. Ngem nabatad a kasapulan ti panagannad. Kunaen ti Proverbio 22:3: “Ti manakem a tao madlawna ti dakes ket aglemmeng, ngem ti nanengneng aglayon laeng ken agsagaba.”
Isu a no planoyo ti mapan iti maysa a konsierto, agdamagkayo. Adda kadi reputasion ti banda a mangabbukay iti din makontrol a kababalin? Ania a kita ti tallaong ti allukoyen ti banda? (1 Corinto 15:33) Agingga iti ania ti pannakausar ti arak ken droga? Ket ti ngay mismo a pagkonsiertuan a hall? Nakapadas kadin iti problema ti seguridad iti napalabas? Anianto ti urnos dagiti tugaw? No awan dagiti naituding a pagtugawan, mabalin a dakdakkel ti posibilidad nga addanto madangran.
Nagraira ti panangabuso iti droga ken arak kadagiti konsierto ti rock. “Saan a ti musika ti paginteresan ti tattao,” kinuna ti maysa a Kristiano a nagbalbaliwen ti kapanunotanna a napan iti maysa a konsierto ti klasikal a banda ti rock idi agtutubo pay. “Umayda tapno agbartekda.” Inkeddengna a daydin ti kaudian nga ipapanna iti konsierto ti rock. Umasping ti ipadamag ti maysa a tin-edyer a Kristiano a babai: “Malagipko ti ipapanko iti maysa a konsierto a nagtokaran ti maysa a ‘progresibo’ a banda. Nakaam-amak! Agsigsigarilio dagiti tattao iti marihuana. Narasáw dagiti saoda, ket adu sadiay ti aglanglanga a kas managdaydayaw ken ni Satanas gapu iti itsura ti panagkawesda.” Uray iti lugar a siiinget ti pannakaiparit ti droga ken arak, kadawyan a sumangpet ti adu [a tattao] iti tallaong a nabartekdan. Posible ngata a maitunos iti pammilin ti Biblia a “tallikudan ti di-kinanadiosan ken nailubongan a tartarigagay ket agbiag a buyogen ti kinasimbeng ti panunot” ti ipapán iti kasta a pabuya?—Tito 2:12.
Ti Puersa ti Aglawlaw
Ngem mabalin a patienyo a di rumbeng a madanagankayo maipapan iti kababalin dagidiay addanto iti aglawlawyo la ketdi no dikay makiraman iti riribuk. Nupay kasta, apektarannakayo ti aglawlawyo. Idiay Efeso 2:2, saritaen ti Biblia ti “agturay iti pannakabalin ti angin, ti espiritu nga agtigtignay ita kadagiti annak ti kinasukir.” Utobenyo nga addaan daytoy a lubong iti “espiritu,” wenno mangrimbaw a kababalin ti panunot. Daytat’ adda iti sadinoman, a kas iti kaadda ti angin a mismo. Ngem siputanyo met a daytoy nga espiritu, wenno kababalin, addaan iti “autoridad”—ti puersa a mangbalbaliw iti panunot, rikrikna, ken kababalinyo—no isarangyo ti bagiyo iti dayta! Diyo mabalin a lang-aben daytoy a nabileg nga angin ken di maapektaran!
Iti kaaduan a kasasaad, dagiti konsierto ti rock isut’ kakaruan unay a pannakaisarang iti espiritu ti lubong. Nalaka laeng a masulbog ti tao iti naariwawa nga atmospera a masansan nga agraira—wenno iti panagriaw ken panangpayapay a gistay maipadan iti mangdayaw a panagrayo kadagiti managpabuya. Ti kasta a napalalo a panangpadayaw tagibassitennan ti panagdayaw a nainkalintegan a kukua ti Dios. Katupag dayta ti idolatria, banag a nalawag a nakondenar kadagiti Kasuratan. (1 Corinto 10:14; 1 Juan 5:21) Kayatyo kadi ti makiraman iti dayta?
Nasaysayaat laengen a kunaen a kaaduan a konsierto ti rock ti mainaig kadagiti peggad a mangpukaw iti aniaman a gunggona a mabalin a magun-odan ti maysa a mapan kadagita. Siempre, adda kalintegan dagiti nagannakyo a mangaramid iti kaudian a pangngeddeng no palubosandakayo a mapan wenno saan iti partikular a konsierto. Ngem no addaankay iti wayawaya a mangaramid a mismo iti dayta a pangngeddeng, nainsiriban koma ti panagpiliyo. Adda adu a makagunggona a pamay-an a maparagsakyo ti bagiyo ken dikay mailaw-an kadagiti peggad ti ipapán kadagiti konsierto ti rock.
[Footnote]
a Kitaenyo dagiti artikulo ti “Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .” maipapan iti musika a nagparang iti Pebrero 8, Pebrero 22, ken Marso 22, 1993 a ruar ti Agriingkayo!
[Ladawan iti panid 18]
Kadawyan ti arak, droga, ken di makontrol a kababalin kadagiti konsierto ti rock