Panagmula iti Lulua, Panagapit iti Rag-o

“TAGIRAGSAKEM ti panagretirom idiay nainit nga España!” Minilion a taga Europa ti nangala iti daytoy a makaawis a tukon ket immakarda sadiay. Idi nagtengko ti edad a 59, inkeddengko met nga ilako ti amin saak umakar idiay España manipud Inglatera, ngem saan la a bara ti init ken panagpalpaliwa ti sapsapulek.

Pinilik ti mapan idiay Santiago de Compostela​—maysa kadagiti natutudo a siudad ti España​—tangay kalatko ti agserbi kas amin-tiempo a ministro imbes nga agrelaks iti init. Duapulo ket dua a tawen a nasaksakbay, dagiti sirkumstansia ti nangpilit kaniak a mangbaybay-a iti serbisiok a panagebanghelio idiay España, lugar a napanak gapu iti dakdakkel a pakasapulan sadiay iti dayta a panagserbi. Kanayon idi a panggepko ti agsubli, ket ita, nakasubliak met laengen.

Ngem narigat ti makibagay ngem ti impagarupko. Nakadadanag ti umuna a bulan! Idi laeng a nariknak ti kasta unay a bannog iti biagko. Agnanaedak iti maika-lima a kadsaaran ti apartment, nga awanan elevator. Inaldaw a sang-atek ken salogek dagiti naturod a kalye ti Santiago, nga uliek ti nagadu nga agdan iti panangikagumaak a mangikasaba iti naimbag a damag iti adu a tao no mabalin. Kalpasan dayta a makabannog a bulan, nangrugin a malapunosak iti panagduadua. Umiso met la ngata ti inkeddengko? Lakayak kadi unayen iti daytoy a kita ti trabaho?

Iti maikadua a bulan, nupay kasta, nariknak a nagsubli manen ti bilegko. Daytat’ gistay kas iti napabaro a bileg ti maysa a tumataray iti adayo a distansia. Kinapudnona, simrekak iti maysa kadagiti kararagsakan a tiempo iti biagko. Nangrugin a masagrapko ti rag-o ti panagapit, kalpasan ti adu a tawen ti napnuan lulua a panagmula. (Salmo 126:5) Palubosandak a mangilawlawag.

Tiempo ti Rag-o

Immakarkam ken ni baketko a Pat idiay España idi 1961. Saan pay laeng nga opisial idi ti pannakabigbig ti ministerial a trabaho dagiti Saksi ni Jehova sadiay. Nupay kasta, ti nakaitudinganmi a pangasabaan isut’ nainit a siudad ti Seville, nga agarup 25 laeng ti makiramraman iti trabaho a panangasaba.

Maysa nga aldaw iti ministeriomi, nakasaritak ti maysa a Pranses a lalaki nga agpimpintura iti balay. Kabigatanna, adda babai nga immasideg kadakami ken baketko ket dinamagna no adda agpimpintura a nakasaritami idi kalman. Kinunana nga isu ti lakayna a ni Francisco. Inladawannakam a naimbag kenkuana isu a nalasinnakami a dagus. “Adda ita idiay balay no kayatyo a sarungkaran,” impakaammona kadakami.

Dagus a pinatganmi daytoy nga awis, ket di nagbayag, makipagad-adalen iti Biblia ti intero a pamilia kadakami. Idi agangay, nagsubli ni Francisco idiay Francia gapu iti ekonomia. Madanagankam idin. Dinanto ngata masarakan dagiti Saksi? Di nagbayag kalpasan ti ipapanawna, nupay kasta, naawatmi ti suratna a nangpakalma iti danagmi. Kinunana nga inamad kenkuana ti baro nga amona no mano ti adda a relihion idiay España.

“Bueno, adda dua, dagiti Katoliko ken Protestante,” siaannad nga inlawlawag ni Francisco. Tangay saan pay laeng a legal ti trabahomi, impagarupna a saan a nainsiriban nga ibaga nga adda pay sabali.

“Siguradoka?” dinamag ti amona.

“Bueno, kinapudnona, adda tallo,” insungbat ni Francisco, “ket kamengak ti maikatlo​—dagiti Saksi ni Jehova.”

“Nagsayaaten,” kinuna ti amona. “Maysaak nga adipen iti kongregasionyo!” Iti dayta met la a rabii, tinabunuan ni Francisco ti gimong iti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova.

Idi 1963, nayakarkami manipud Seville a nagpa-Valencia, ket di nagbayag, idiay Barcelona. Sadiay nga immawatak iti pannakasanay nga agserbi kas agdaldaliasat a ministro. Kalpasanna, napagsublikami idiay Valencia tapno agserbi iti trabaho a panagdaliasat iti dayta a lugar. Ngem kalpasan ti dua a tawen iti daytoy makaparagsak a trabaho iti tay-ak, nangrugin a marigatan ni Pat a mangtaginayon iti kinatimbengna. Di nagbayag, marigatanen a magna. Isu a nangrugi ti tiempo a ‘nagmulakami iti lulua.’​—Salmo 126:5.

Tiempo ti Lulua

Nupay dimi koma kayat, pimmanawkami idiay España tapno agpaagas idiay Inglatera. Ti gapu dagiti sintoma ni Pat? Multiple sclerosis, mangpakapuy a sakit nga in-inut a mangbaldado iti tao. Inton agangay, gapu kadagiti dakes nga epekto ken mainaig a parikut, mabalin nga agtungpal iti ipapatay.

Narigatankami unay a mangibagay iti biagmi ken mangawat iti kasasaad daytoy a sakit. Ngem agpapan pay ti amin, nasursuromi ti kinapudno ti sasao ti salmista: “Ni Jehova sumaranayto kenkuana [asinoman nga agtignay buyogen iti konsiderasion kadagiti napakumbaba] iti idda a nakaidalitan.”​—Salmo 41:3.

Iti agarup sangapulo a tawen, immakarkami iti nadumaduma a balay. Sensitibo unay ni Pat iti uni, ket inkagumaanmi a sapulen ti maitutop a lugar a pagnaedanna​—nga idi agangay naamirismi nga imposible. Masapul nga iruam ni Pat ti agusar iti wheelchair. Nupay kabaelanna pay laeng ti agluto ken iringpas ti dadduma a trabaho, naldaang gapu ta saan unay a makagunay. Tangay naparagsit idi a tao, naamirisna a naynay a gubuayan ti panagpulkokna daytoy a kinabaldado.

Bileg a Nabuyogan Lulua

Nasursurok a tulongan ni Pat a bumangon, agtugaw, agpelles, agdigus, ken agidda sa bumangon. Talaga a karit ti regular nga itatabuno kadagiti Nakristianuan a gimong. Dakkel a panagregget ti kasapulan tapno makarubbuatkami. Ngem ammomi a ti pannakitimpuyog kadagiti Kristiano a kakabsatmi ti kakaisuna a pamay-an tapno agtalinaedkam a napigsa iti naespirituan.

Inaywanak ni Pat iti 11 a tawen iti pagtaengan, bayat ti panagtrabahok kas draftsman no aldaw. Kamaudiananna, naamirismi a gapu iti ikakapuy ti salun-atna, kasapulanna ti batido a pannakataripato a diak maited. Isu a nagnaed iti maysa nga ospital kabayatan ti lawas, sa aywanak iti pagtaengan no ngudo ti lawas.

Kada Domingo, kalpasan ti pangngaldaw, itugotko ni Pat iti Miting Publiko ken Panagadal iti Pagwanawanan, dagiti kakaisuna a gimong a matabunuanna kadaydi a tiempo. Kalpasanna, isublik manen idiay ospital. Makabannog unay kaniak ti rutina, ngem nakagunggona, ta daytat’ namagtalinaed ken ni Pat a napigsa iti naespirituan. Pasaray pampanunotek idi no kasano a makapagtultuloyak, ngem inikkannak ni Jehova iti bileg nga aganus. Kada agsapa ti Sabado, idaulok ti maysa a grupo a mapan mangasaba sakbay a dagasek ni Pat idiay ospital. Nasarakak a kabayatan daytoy a nakalkaldaang a tiempo, ti Nakristianuan a rutinak ti timmulong kaniak nga aganus.

Kabayatanna, inkagumaan ni Pat nga iranud ti naimbag a damag. Idiay ospital, nabaelanna a rinugian ti dua a panagadal iti Biblia kadagiti nars a nangaywan kenkuana. Rimmang-ay ti maysa nga agnagan Hazel, agingga nga indedikarna ti biagna ken Jehova. Nakalkaldaang laeng ta din natabunuan ni Pat ti panagbautisar ni Hazel agsipud ta isut’ pimmusay kasakbayanna, idi Hulio 8, 1987.

Agpadpada a tiempo ti bang-ar ken leddaang ti ipapatay ni Pat. Makapabang-ar a makita a nagpatinggan ti panagsagabana, ngem naldaangak unay ta napukawen ti kataktakunaynayko. Kasta unay ti pannakaikawak iti ipapatayna.

Napabaro a Ragsak

Nupay kasla karkarna, naikeddengmi idin ken ni Pat ti sumaruno nga aramidek. Tangay ammomi a dua nga asideg idin a matay, nagsaritaanmi no kasano ti kasayaatan a panagserbik ken ni Jehova kalpasan ti ipapatayna. Nagnumuanmi a rumbeng nga agsubliak idiay España, ti nakaitudinganmi ngem kapilitan a pinanawanmi.

Tallo a bulan kalpasan ti ipapatay ni Pat, napanak iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova idiay España tapno ammuek no sadino ti kasayaatan a pagserbiak. Natudinganak kas special pioneer a ministro ken naibaonak iti kadaanan, matutudo a siudad ti Santiago de Compostela.

Di unay nagbayag, nakaawatak iti surat manipud sanga nga opisina a nangted kaniak iti direksion ti maysa nga interesado a tao nga agnagan Maximino. Kalpasan ti panangikagumaak a danonen iti pagtaenganna iti tallo a lawas, nadatngak met laengen. Nakagun-od ni Maximino, a maysa a para-dalus iti ospital iti lugarda, iti tract a Biag iti Natalna a Baro a Lubong sa nagkiddaw iti libro a Mabalinyo ti Agbiag nga Agnanayon iti Paraiso a Daga.a Idi sinarungkarak, namitlon a nabasana ti libro. Nagpadispensar iti saanna unay a panangbasa iti Biblia​—naminsan laeng iti ‘daan a paset’ ken namindua iti ‘baro a paset.’ Daytoy amin ti inaramidna bayat a nagur-uray nga adda sumarungkar kenkuana.

Imbagana pay kaniak a nakapanen iti Kingdom Hall a panggepna a tabunuan ti maysa kadagiti gimongmi. Nupay kasta, tangay managbabain unay, saan a simrek iti paggigimongan. Rinugiak nga iyadalan iti Biblia, ket tinabunuanna dagiti gimong iti isu met la a lawas. Sigagagar nga inawatna ti kinapudno, ngem talaga a parikutna ti panangisardengna iti pannakaadiktona iti tabako. Babaen iti tulong ni Jehova, naisardengna met laengen ti panagsigariliona, ket ita, maysan a bautisado a Saksi.

Ad-adu a Ragsak Kalpasan ti Adu a Lua

Makatawen laeng kalpasan ti panagsublik idiay España, naawisak manen nga agserbi kas agdaldaliasat a manangaywan. Ngem sakbay nga inawatko daytoy, adda di ninamnama a nangbalbaliw iti biagko. Naam-ammok ti payunir nga agnagan Paquita, nga agserserbi iti asideg ti Santiago. Maysa a balo a nabayagen nga agserserbi iti amin a tiempo a ministerio. Naamirismi idi agangay nga adu dagiti pagkatunosanmi. Idi 1990, innem la a bulan kalpasan a nangrugiak iti panagdaliasat a trabaho, nagkallaysakami​—ragsak manen.

Kas kaniak, ni Paquita ‘nagmula iti lulua.’ Trahedia ti nangdadael iti damo a nakaitudinganna kas special pioneer. Bayat nga ibibiaheda dagiti muebles idiay Orense, ti baro a pagtaenganda, natay ni lakayna iti aksidente iti lugan​—binallasiw ti masabetna a trak ti lane a pagtartarayanna. Adda idin ni Paquita ken ti sangapulo-ti-tawenna a balasangna idiay Orense idi naipakaammo ti ipapatayna. Agpapan pay iti nakaro a pukaw, dua nga aldaw kalpasan ti pumpon, rinugian ni Paquita ti naiplanon a nakaitudinganna.

Iti unos dagiti tawen, intultuloy ni Paquita ti amin-tiempo a ministerio. Kalpasanna, dimteng manen ti trahedia. Maysa manen nga aksidente iti lugan ti nangkettel iti biag ti balasangna nga agedad idin iti 23. Nasanaang ti ut-ot, ket immunday ti panagladingit. Kas idi, dakkel unay ti naaramidan ti Nakristianuan a rutinana ken ti panangandingay dagiti padana a Kristiano iti panangiliwliwagna. Naam-ammok ni Paquita idi 1989, dua la a tawen kalpasan ti ipapatay ti balasangna.

Sipud iti panagkallaysami idi 1990, nagserbikami iti panagdaliasat a trabaho iti España. Nupay dagiti maudi a sumagmamano a tawen ti maysa kadagiti kararagsakan a tiempo iti biagmi, dikam pagbabawyan ti panagbiagmi buyogen kadagiti pakasuotan. Kombinsidokami a minoldedakami iti positibo a pamay-an.​—Santiago 1:2-4.

Dagiti Nasursurok a Leksion

Patiek nga adda positibo nga aspeto uray ti kakas-angan a pakasuotan, ta suruandatayo iti leksion. Kangrunaan ti amin, insuro kaniak dagiti pakasuotan ti kinapateg ti pannakipagrikna, maysa a nasken a kualidad ti Kristiano a manangaywan. Kas pagarigan, nabiit pay a nakasaritak ti maysa a Kristiano a kabsat nga addaan anak a baldado. Naawatak a naan-anay ti dakkel a panagreggetna iti linawas a panangitugotna iti anakna iti amin a gimong. Kalpasan ti saritaanmi, nagyaman ket kinunana nga idi pay laeng nga adda agpayso a nakatarus kadagiti rigat a sarsarangtenda nga agassawa.

Ti sabali pay a napateg a leksion a nasursurok isut’ panagpannuray ken Jehova. No nasayaat amin a kasasaad, mabalin nga agannayastayo nga agpannuray iti bukodtay a pigsa ken abilidad. Ngem no agtultuloy ti nakaro a pakasuotan iti panaglabas dagiti tawen ket dika madaeran iti bukodmo a pigsa, masursurom ti agpannuray ken Jehova. (Salmo 55:22) Ti manangsaranay nga ima ti Dios ti timmulong kaniak nga agtultuloy a mangdaer.

Siempre, di kayat a sawen daytoy nga amin ket kanayon a nalaka a tamingen. Aminek a kabayatan ti panagsakit daydi immuna a baketko, agunget ken maupayak no dadduma iti situasionko, nangnangruna no nabannogak. Kalpasanna, sidirennak ti konsiensiak maipapan iti rikriknak. Impeksak ida iti mannakipagrikna a panglakayen nga addaan iti propesional a kapadasan iti panangagas kadagiti pasiente nga addaan napaut a saksakit. Impasiguradona kaniak a nagsayaat ti ar-aramidek iti situasionko ket gagangay laeng kadagiti imperpekto a tattao ti agkamali iti kastoy a pamay-an no maipasangoda iti napaut a pannakaparigat ti emosion.

Nupay kasta unay ti panangtagiragsakmi itan ken ni Paquita iti amin-tiempo a serbisiomi, patiek a diminto tagtagilag-anen dagiti bendisionmi. Ginunggonaannakami ni Jehova iti adu a pamay-an ken inikkannakami iti makapnek a trabaho, trabaho a pagbinnuliganmi. Agpadakam a nagmula iti lulua iti unos ti adu a tawen, ngem ita, gapu ken Jehova, agan-anikamin iti rag-o.​—Kas insalaysay ni Raymond Kirkup.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 21]

Tagtagiragsakenmi ken ni Paquita ti panagbinnuligmi iti ministerio