Panangmatmat iti Lubong

Panangtulong Kadagiti Tuleng Idiay Africa

“Komendaran ti UNAD NEWS ti di agimbubukodan a pannakaseknan ken panagregget dagiti Saksi ni Jehova nga agadal iti panagsenias,” kinuna ti pagiwarnak ti Uganda National Association of the Deaf (UNAD). Inreport ti pagiwarnak a maysa a grupo dagiti makangngeg a Saksi idiay Kampala, Uganda, ti nagadal iti panagsenias tapno tulongan iti naespirituan dagiti tattao iti dayta a lugar nga adda depekto ti panagdengngegda. Kinuna pay ti report a dua a nalaing a manangipatarus “ket regular pioneer wenno amin-tiempo [a ministro] iti maysa kadagiti napardas irarang-ayna ken mapagraraeman unay a relihion iti lubong, nga agdindinamag iti sangalubongan gapu iti naan-anay a panangalagadna kadagiti sursuro ti Biblia.”

Bugguam Dagita Imam!

Ireport ti The New York Times a nabiit pay nga inesponsoran ti American Society for Microbiology ti panagsirarak a mangammo no kasano kaadu ti tattao a mangbuggo kadagiti imada kalpasan ti ipapanda iti kasilias ti publiko. Natakuatan a gistay ammoda amin a rumbeng a bugguanda ti im-imada. Idi napagsaludsodan ti 1,004 nga adulto babaen iti telepono, 94 porsiento ti nagkuna a kanayon nga agbuggoda kalpasan a nagusarda iti kasilias ti publiko. Ngem agpayso kadi? Natakuatan dagiti managsirarak a nangmonitor kadagiti kasilias iti lima a dadakkel a siudad idiay America a kadagiti 6,333 a tattao, 61 porsiento laeng kadagiti lallaki ken 74 porsiento kadagiti babbai ti nangbuggo iti im-imada kalpasan ti panangusarda iti kasilias. Ti narugit nga im-ima nalaka a mangiwaras kadagiti sakit, ket uray ti maysa la a para-serbi iti taraon a dina binugguan ti im-imana mabalin a mapagsakitnan ti pinulpullo a tattao. Mabalin a ti di panangisuro dagiti nagannak ti maysa a makagapu iti problema. “Masansan a dagiti inna ita dida ibagbaga iti annakda a bugguanda ti im-imada,” kinuna ni Dr. Gail Cassell. “Saan nga ibagbaga dagiti eskuelaan kadagiti ubbing ti maipapan iti dayta. Rumbeng a mapalagipantayo a napateg daytoy.”

Agkatawaka, ket Agbiagkanto a Napapaut?

Nabayagen a mapapati a ti panagkatawa ket nasayaat nga agas. Sangapulo a tawenen ti napalabas, inkeddeng dagiti sientipiko idiay State University of New York nga ammuen ti rason. Nabiit pay nga impalgakda ti natakuatanda a ti panagkatawa tumulong a mangtignay iti iruruar dagiti nabileg a hormone a mangpapigsa iti sistema ti imiunidad ti tao. Maysa a grupo dagiti hormone a maawagan cytokine, ti naammuan a mangpagaget iti panagtrabaho ti puraw a selula ti dara, a kasapulan a panglaban kadagiti impeksion gapu iti virus ken bakteria ken mangdadael kadagiti potensial a selula ti kanser. Dagitoy ket “maysa [laeng] kadagiti sumagmamano a substansia a mapaadu gapu iti panagkatawa,” kuna ti The Sunday Times ti London. Ti pannakainaig ti panagkatawa iti cytokine ti nangpanaganan kadakuada ti sumagmamano a managsirarak kas naragsak a hormone. Gapuna, awagan ti periodiko ti panagkatawa kas “ti pormula ti napaut a biag.”

Ti Iglesia Katolika iti “Napeggad a Tiempo”

Ireport ti Star-Telegram ti Arlington, Texas, a maysa a dokumento nga inruar ti maysa a grupo a pakairamanan ti pito nga obispo iladawanna ti Iglesia Katolika kas adda iti “napeggad a tiempo.” Ti dokumento “kidkiddawenna iti iglesia nga agasanna ti nakaro a di panagtutunos,” kuna ti periodiko. Ipakita ti surbey nga adu kadagiti 60 a milion a Katoliko idiay Estados Unidos ti di umanamong kadagiti pannursuro ti iglesia kas ti di panagasawa dagiti papadi ken ti pannakaordin ti babbai. Iti pananginterbiu ti media idi nairuar ti dokumento, inyebkas idi ti pimmusayen a ni kardinal Joseph Bernardin ti pannakaseknanna maipapan iti “umad-adu a di panagtutunos iti uneg ti iglesia ken, pasaray nakaro a di panangikankano” a manglapped iti mision ti iglesia. “Kas resultana, agpegpeggad ti panagkaykaysa ti iglesia,” kinunana. “Nauman dagiti matalek a miembro ti iglesia ket mapagduaduaanen ti panagbalintayo a nasayaat a pagwadan iti gobierno, kagimongan ken kultura.”

Irarang-ay Babaen iti Pananglagip iti Napalabas

Sakbay dagiti transistor, adda idi dagiti vacuum tube. Ita, dagiti managsirarak lagipenda ti napalabas. “Us-usigenmi manen dagiti vacuum tube idi dekada 1940,” kuna ti pisiko a ni Griff L. Bilbro, ti North Carolina State University. “Ngem ita, us-usarenmi agpaay a pagimbagan dagiti baro a material ken dinisenio ti computer nga alikamen tapno maipadlesmi ti maaramidanda iti nakangatngato a frequency, a mausar iti radar ken telepono a cellular.” Ti kabassit isut’ maysa a nakaidumaan ti daan ken ti baro a tube. Babassit dagiti baro a tube ken agsasaganadda a kas iti kadakkel ti ulo ti palito. Maaramidda babaen ti “panangikaha kadagiti electrode iti diamante, sa maikkat ti angin iti uneg,” kuna ti magasin a Science News. “Ti kinabara ti dakkel a nakaidumaan ti baro a diamante a vacuum tube ken ti dadakkel a sarming a bombilia 50 a tawenen ti napalabas. Dagiti daan a tube masapul a bumarada unay idi tapno maisilnag dagiti electron. Dagiti baro a tube mangpataudda iti koriente iti kalalainganna a temperatura.” Malaksid a nalaglagda ngem kadagiti semiconductor ken computer chip, dagiti baro a tubo atiwenda pay met ida kadagiti nangato a temperatura, boltahe, ken radiasion.

Dagiti Para-Alaw a Dolphin

Mabalin a maysa a grupo dagiti dolphin ti nangispal iti maysa a lalaki nga aglanglangoy idiay Nalabaga a Baybay, kuna ti Journal of Commerce. Aglanglangoy idi ni Mark Richardson, ti Britania, iti playa ti Egipto idi rinaut ti maysa a pating. Kalpasan a nakagat ti sikigan ken takiagna, pinalawlawan ti tallo a kasla-botelia ti agongda a dolphin “nga impayakpakda dagiti pigar ken ipusda tapno butbutngen a papanawen ti pating.” Kalpasanna, dagiti dolphin “intultuloyda a pinalikmutan ni Mr. Richardson agingga nga inalaw dagiti gagayyemna.” Sigun iti Journal, “kadawyan ti kasta a kababalin dagiti dolphin no dagiti inna salsalaknibanda dagiti annakda.”

“Napartak-Pannakaisaganana” a Komunion

Maysa nga Americano a negosiante a ni Jim Johnson, ket mangpatpataud iti naipaketen nga eukaristiko a bambanag a maibelleng kalpasan a mausar agpaay kadagiti serbisio ti iglesia a Komunion, kuna ti Christianity Today. Nakargaan iti maysa a sangkatilmon a tubbog ti ubas wenno arak dagiti babassit a lila a plastik a kopa, agarup kas iti kadakkel ken sukog ti para-maysa-tao a pagkargaan iti krema ti kape. Kakuykuyogda met ti di nalebaduraan a tinapay a wafer a naidekket iti isu met la a pakete. Sigun ken ni Johnson, adda pagimbagan ti produkto tangay naparpartak ti pannakaisaganana ken basbassit ti tiempo a mangdalus, naek-ekonomia, ken nadaldalus. Nasurok nga 4,000 a simbaan ti mangus-usaren iti baro a produkto, nupay rimsua ti dadduma a reklamo maipapan iti pamay-an ti “pakiawan a panagilako” iti Komunion. Sinumra ni Johnson: “Impaay ni Jesus iti kaunaan a napartak-pannakaisaganana a taraon idi pinakanna ti umariwekwek.”

Makiluglugan a Kalapati

Nabayagen a mapalpaliiw a makiluglugan dagiti kalapati idiay London kadagiti subway, kuna ti magasin a New Scientist. Kanayonanna, kuna ti dadduma a tattao nga ammo pay ketdi dagiti billit no pagdissaaganda. Idi pinatganda ti imbitasion ti magasin, sumagmamano a managbasa ti nagsurat tapno isalaysayda dagiti kapadasanda kadagiti kalapati. Kas pagarigan, insurat ti maysa a lalaki: “Kabayatan ti 1974-​76, kanayon a makitak ti maysa a kalapati a napusyaw ti nalabbaga a marisna nga aglugan iti subway idiay Paddington sa dumsaag iti sumaganad nga estasion.” Napaliiw ti maysa pay a lalaki ti umasping a buya idi pay laeng 1965. Agparang nga agarup 30 a tawenen a di agpletplete dagiti kalapati iti sistema transportasion ti London!

Legalen ti Euthanasia Idiay Estado ti Australia

Maysa a lalaki idiay Northern Territory ti Australia ti nagbalin a kaunaan a tao a natay iti sidong ti baro a linteg ti estado a mangipalubos iti panagpakamatay babaen iti tulong ti doktor, kuna ti The New York Times. Nasurok nga 60 ti edad ti lalaki ken agsagsagaba iti kanser iti prostate a naibilang idin nga ipatayna. “Daytoy ti kaunaan pay laeng nga adda lalaki a legal ti panangkettelna iti biagna,” kinuna ni Dr. Philip Nitschke, ti doktor a nangted iti makapapatay a dosis ti barbiturate iti lalaki. “Naikonektar ti lalaki iti makina a mangipalubos kenkuana nga irugi ti proseso ti bukodna nga ipapatay babaen ti panangitalmegna iti maysa a teklado ti laptop computer iti abay ti kamana,” inlawlawag ni Nitschke. Nupay kasta, sangsanguen ti baro a linteg ti nakaro nga ibubusor. Us-usigen ti parlamento ti nasion ti panangipaulog ti linteg tapno din maipaalagad ti linteg, ket madama a kukuestionaren ti sumagmamano a doktor ken iglesia ti linteg iti korte.

Dagiti Simbaan a Nabaliwan ti Pakausaranda

Sigun iti periodiko ti Netherlands a Het Overijssels Dagblad, agarup 300 a simbaan idiay Netherlands ti nagbalinen a supermarket, apartment, pasdek a pagpabuyaan, ken pagopisinaan. Gapu ta bimmassit dagiti makimismisa idiay Netherlands iti agarup 50 porsiento iti napalabas a 15 a tawen, maragsakan ti adu nga iglesia nga adda mayat a gumatang kadagiti nanginat’ pannakamantinerna a simbaan. Dadduma a simbaan ti nailako iti kababaan a kantidad a maysa a guilder (agarup 60 a sentimo, E.U.)! Ti panamagbalin iti dati a simbaan kas komersial a pasdek, nupay kasta, parnuayenna ti kasta unay a saem, nangnangruna kadagiti lallakay ken babbaket. Kinuna ti maysa nga autoridad: “Adun a tawen a nakimismisada sadiay. Nabuniagan ken nagkasarda sadiay, ket ita makitkitadan ti tattao a mangar-aramid kadagiti kadawyan a bambanag sadiay . . . , uray payen ti panangilunod.”