Panangsaluad iti Salun-at Dagiti Ubbing
MAYSA a nabiit pay a report ti United Nations Children’s Fund (UNICEF), a The Progress of Nations, ipakitana ti adu a rinang-ayan ti kasasaad ti salun-at dagiti ubbing iti adu a daga. Babaen iti nagkaykaysa a panangikagumaan dagiti gobierno ken dagiti internasional nga organisasion, bimmassit ti matmatay nga ubbing a kurang pay a lima ti tawenna iti adu a pagilian. Nupay kasta, ipakita met ti The Progress of Nations a minilion pay iti tinawen ti mabalin a maispal a biag ti ubbing babaen iti simple ken nalaka a pamay-an, nangnangruna kadagiti napanglaw a pagilian. Dagiti nagannak kadagitoy a daga ken iti sadinoman nalabit makitada a makatulong dagiti sumaganad a rekomendasion.
Panagpasuso. “Ti panagpasuso ti kasayaatan a posible a pangrugian ti nasayaat a salun-at ken nutrision,” ibalakad ti report. Sigun iti World Health Organization (WHO), “nasurok a 1 milion a biag dagiti maladaga iti tinawen ti mabalin a maispal no amin a maladaga ket mapasuso nga interamente iti agarup umuna nga innem a bulan.” Tangay nabileg ti pagwadan nga ipaay dagiti ospital ken dagiti maternity unit, itantandudo ti UNICEF ken WHO ti “naasi iti maladaga a programa ti ospital.” Ti panggepda ket tignayen dagiti ospital a mangsuportar ken mangipaay iti umiso a balakad kadagiti inna ti kappasngay maipapan iti panagpasuso.
Kinadalus ken nadalus a danum. “Mabalin a bumassit ti matay iti sakit babaen iti nadalus a danum, panangusar kadagiti inidoro, panagbuggo sakbay nga iggaman ti taraon, ken babaen ti nadalus a panangisagana ken panangidulin iti taraon,” kuna ti report. Nupay dakkel ti panangikagumaan a manggun-od iti umdas nga usaren kadagiti adu a komunidad, ti nadalus a danum masapul unay ti ubing ken ti salun-at ti pamilia.
Nutrision. Ti kanayonan a bitamina-A malapdanna ti ipapatay ti ag-tallo a milion nga ubbing iti tinawen, sigun iti report. Ti solusion iti parikut ket magun-odan ken kabaelan, kunana, ken nalabit matungpal babaen ti panangpasayaat iti taraon, panangpasustansia iti taraon, wenno panangiwaras kadagiti kapsula a bitamina-A. Ti panangiwaras kadagiti ubbing iti kapsula a bitamina-A nga aggatad iti dua a cent iti panapanawen ket mapampaneknekanen nga epektibo kadagiti dagdaga a sadiay gagangayen ti kinakurang ti bitamina-A. Nairekomendar met dagiti taraon a kas iti papaya, mangga, carrot, berde a natnateng, ken itlog.
Oral Rehydration Therapy. Kuna ti UNICEF a kagudua kadagiti matmatay nga ubbing iti tinawen maigapu iti panagtakki ti malapdan babaen iti tulong ti saan a nangina ken nalaka nga isagana a naglalaok a nadalus a danum, asin, ken asukar wenno tapong.a Itultuloy koma met dagiti nagannak nga ikkan ti ubing iti taraon. Addan napattapatta a maysa a milion a biag a mais-ispal iti tinawen babaen kadagitoy a pamay-an.
[Footnote]
a Maipaay iti ad-adu pay nga impormasion maipapan iti panangsaluad iti salun-at dagiti annakyo, pangngaasiyo ta kitaenyo ti Agriingkayo! nga Abril 8, 1995, panid 3-14.
[Picture Credit Line iti panid 11]
WHO