Mapukpukaw ti Nadumaduma a Kita ti Mulmula—Apay?
IDIAY China, gistay 10,000 a kita ti trigo ti naimula idi 1949. Ngem idi dekada 1970, 1,000 laengen ti adda. Idiay Estados Unidos, kadagiti 7,098 a kita ti mansanas a naipadamag a naimula idi nagbaetan ti 1804 ken 1904, napukawen ti agarup 86 a porsiento. Mainayon iti dayta, sigun iti Report on the State of the World’s Plant Genetic Resources for Food and Agriculture, “nalawag nga awanen ti 95 a porsiento kadagiti repolio, 91 a porsiento iti mais iti bangkag, 94 a porsiento iti gisantes, ken 81 a porsiento iti nadumaduma a kita ti kamatis.” Naipadamag dagiti umasping nga estadistika kadagiti pagilian iti intero a lubong. Apay a kellaat a bimmassit? Kuna ti dadduma a ti kangrunaan a gapu ket ti panagsaknap ti moderno a komersial nga agrikultura ken ti simmaruno a pannakaipatawid wenno pannakailako ti bassit a bangkag ti pamilia, a nagresulta iti pannakapukaw ti tradisional, nalaka nga agbalbaliw a kita dagiti mula.
Ti pannakapukaw ti nadumaduma a kita ti mulmula ti mamagbalin kadagiti mula a nalaklaka a maperdi. Kas pagarigan, usigem ti dakkel idi a bisin iti patatas idiay Ireland idi 1845-49, a nakatayan ti agarup 750,000 a tattao gapu iti bisin idi a dinadael ti maysa a sakit ti mula ti kaaduan a naimula a patatas. Ti biolohikal a nakaigapuan daytoy a trahedia? “Ti genetiko a panagpapada,” kuna ti report ti United Nations.
Nasurok a 1,000 a pagipempenan iti gene ti naibangon iti intero a lubong kabayatan ti dekada 1970 ken 1980 tapno mangurnong ken mangitalimeng iti genetiko a pagtaudan ti mula. Ngem sipapartak a nadadael ti adu kadagitoy a pagipempenan iti gene, ket nagserra payen ti dadduma kadakuada. Naipadamag nga agarup 30 laengen a pagilian ti addaan itan kadagiti pasilidad a maitutop para iti natalged kapautna a panangipempen ken panangitalimeng kadagiti bukel ti mula.
Ikari ti Biblia nga iti sidong ti panagturay ti Pagarian ni Kristo, ni Jehova “agaramidto kadagiti amin nga inilin-ili iti maysa a rambak dagiti nalukmeg a banag, maysa a rambak dagiti ar-arak iti rabaw dagiti aributed, dagiti nalukmeg a banag a napno iti pata.” (Isaias 25:6) Anian a yamantayo ta ni Jehova a Dios, “Daydiay mangted iti taraon iti amin a lasag” ken ti Namarsua iti genetiko a kinanadumaduma, ti mangpennekto iti tunggal taraon a kasapulan ti tao!—Salmo 136:25; Genesis 1:29.