Kasano Kapasnek ti Panaginteres Dagiti Agtutubo iti Relihion?
BABAEN TI KORESPONSAL TI AGRIINGKAYO! IDIAY FRANCIA
KADAGITI 750,000 nga agtutubo iti tallaong, daytoy ket maysa a rabii ti panagragragsak. Nagiwagaywayda kadagiti bandera, nagkanta, ken nagpalakpakda. Naipabuya dagiti laser ken fireworks iti tangatang, ket inabbukay dagiti musiko ti bunggoy. Ti kasasaad ket kasla “nagdakkelan pannakabuangayna a discotheque.” Kamaudiananna, dimteng iti entablado ti lalaki nga ur-urayenda buyogen dagiti ikkis ti napalaus a panangidayaw.
Panagpabuya kadi daytoy ti sangalubongan a panagpasiar ti banda ti rock? Saan. Dayta ket narelihiosuan a miting ti adu a tattao idiay Paris bayat ti Catholic World Youth Days, ket ti lalaki awan sabali no di ni Pope John Paul II!
Kadagiti dadduma, kasla nakaskasdaaw ti panaginteres dagiti agtutubo iti relihioso a piesta a kas iti daytoy. Ngem ita, sarsaritaen ti warnakan ti pannakapabaro manen ti interes dagiti agtutubo iti relihion.
Dagiti Pammarang a Buya
Iti pammarang, mabalin a kasla rumangrang-ay ti relihion. Agarup 68 porsiento kadagiti agtutubo a taga Europa ti agkuna nga adda relihionda, ken idiay Ireland nalabes pay a 90 porsiento. Idiay Armenia, maysa a dati a republika ti Soviet a sadiay adu idi ti mangibilang iti relihion a pakalaglagipan iti napalabas a panawen, kinuna ti maysa a padi a dagiti nabaybay-an idi a simbaan ket napnodan: “Masdaawak iti pannakaawis dagiti agtutubo a kaputotan iti relihion.”
Iti adu a pagilian, nasaknap nga impablaak ti warnakan ti pannakainaig dagiti agtutubo kadagiti kulto ken karismatiko a grupo. Nalatak dagiti narelihiosuan a piesta, kas ti nadakamat iti pangrugian. Ngem ania ti mapasamak no matmatantayo ti unegna?
Sukimatentayo a Naimbag
Ipalgak ti naun-uneg a panangsukimat nga idi 1967, 81 porsiento kadagiti Pranses nga agtutubo ti mamati iti Dios, ngem idi 1997, ti porsiento ket nakurang a kagudua. Iti intero a Europa, 28 laeng a porsiento kadagiti agtutubo ti mamati iti Dios a persona. Di ngarud pakasdaawan, a 12 laeng a porsiento kadagiti agtutubo iti Europa ti masansan nga agkararag. Kasano a maiparangarang daytoy iti panangmatmat dagiti agtutubo iti relihion?
Idiay Denmark, 90 porsiento kadagiti agtutubo ti agkuna a miembroda iti simbaan ti nasion. Adda laeng 3 a porsiento a mangikuna nga aktiboda a miembro. Idi 1997, ti panagsaludsod ti La Croix, maysa a periodiko dagiti Katoliko idiay Francia, impakitana a 70 porsiento kadagiti agtutubo a Pranses ti mangamin nga awan ti impluensia ti relihion iti biagda. Tallo a kakapat kadakuada ti ad-adda a mangipatpateg iti mismo a kapadasanda ngem ti panangisuro ti relihion. Kasta met laeng ti mapaspasamak iti kaaduan a dadduma pay a pagilian iti Europa.
Apay a pampanawan dagiti agtutubo dagiti relihion? Para iti kaaduan kadakuada, dida pagtalkan dagiti kangrunaan a relihion. Idiay Francia, kas pagarigan, pagarupen ti kaaduan kadagiti agtutubo a ti relihion ket mangbingaybingay iti lubong. Maysa pay, gagangayen a masarakan kadagiti agtutubo ti mamati iti kas iti patien ti 15-anyos a ni Judith, maysa a Katoliko a taga España. Kinunana: “Diak anamongan ti ibagbaga ti simbaan maipapan iti moralidad.” Umasping iti dayta, ti agtawen iti 20 a ni Joseph, a taga Taiwan, patienna a ti relihion ket “nalabes ti tradisionna.” Ngem no di anamongan ti kaaduan nga agtutubo dagiti isursuro ti relihionda, ania ti patienda?
Relihion a Maibagay iti Pagayatanda
Agpili itan dagiti agtutubo iti patienda a relihion a kas iti panagpilida iti putahe iti listaan ti taraon. Dagiti “aramid [ti relihion] a maibagay iti pagayatanda,” ti pangawag ti maysa a magasin iti dayta. Daytat’ tinukoy ti maysa a magasin dagiti Katoliko a kas “panangbuya iti relihion kadagiti paglakuan.” Gagangay a maakseptar itan dagiti inuugma a kapanunotan. Isu nga idiay Europa, agarup 33 porsiento kadagiti agtutubo ti mamati kadagiti anting-anting, 40 porsiento ti mamati a maipadto dagiti mammadles ti masakbayan, ken 27 porsiento ti mamati nga im-impluensiaan dagiti bituen ti biag ti tattao. Dagiti kapanunotan a kas iti reinkarnasion ket patien itan dagiti adu nga agtutubo a taga Europa.
Nagadun ti sabasabali a narelihiosuan a pammati nga uray la makapilin dagiti agtutubo kadagiti kapanunotan a maitunos iti pagayatanda. Manmano ti mamati a maymaysa laeng a relihion ti addaan iti kinapudno. Gapu iti panagpili dagiti agtutubo iti pagayatanda, saan unayen a mailasin ti nakaidumaan ti relihionda. Isu a sarsaritaenen dagiti sosiologo ti “agtultuloy a pannakadadael” wenno “pangkaaduan a pannakarbek” ti nakayugalian a pammati. Iti kastoy a naespirituan a kasasaad, kasano ti panagtignay dagiti tradisional a relihion?
Panagsapul ti Relihion Kadagiti Agtutubo
Matmatan dagiti relihion a karit ti panangawis kadagiti agtutubo. Napagsaludsodan ti maysa a Pranses a padi maipapan kadagiti bunggoy a tumabtabuno iti piesta ti Catholic World Youth Days idiay Paris: “Sadino ti naggapuan dagitoy nga agtutubo? Awan dagiti agtutubo iti simbaanko. Diak pulos makita ida.” Iti kalatna a maallukoy ken matengngel ti atension dagiti agtutubo, masapul a balbaliwan ti Iglesia Katolika ti wagas ti panangisurona ken ti pakasarsaritaanna.
“Balbaliwan ti simbaan ti estilona!” kuna ti Pranses a periodiko a Le Figaro. Para iti piesta ti maika-12 a World Youth Days idiay Paris, nangusar ti simbaan kadagiti ahensia a nairuamen a mangorganisar kadagiti konsierto a rock a mangtarawidwid iti panagpabuya. Nasurok a 300 ti naipabuya a manglinglingay kadagiti agtutubo a sangaili a naggapu iti nasurok a 100 a pagilian, ken adda naisangsangayan a kawes a naaramid para kadagiti klero.
Gapu ta dida maawatan dagiti agtutubo ita ken mabigbig a masapul a makibagayda, adu a relihion ti nagbalinen a nagpupuniponan ti adu a kita ti pammati. Iti panangiparangarangna iti daytoy a pagannurotan, kinuna ni Michel Dubost, ti klero a nangorganisar iti piesta ti World Youth Days idiay Paris: “Siempre, kayatko nga agmatalek amin a bautisado ken Kristo. Ngem uray no saanda nga agmatalek, adda lugarda iti simbaan.”
Panangsapul Dagiti Agtutubo Kadagiti Sungbat
Iti panangipaganetgetna a pudno ti panagsapsapul dagiti agtutubo kadagiti sungbat, dineskribir ti maysa a periodiko ti itatabuno dagiti agtutubo iti narelihiosuan a piesta idiay Paris a kas “panagkiddaw iti pammati, imbes a panangyebkas iti pammati.” Sinungbatan kadi ti Iglesia Katolika ti kasta a kiddaw?
No maikkat ti abbong wenno masirip ti awagan ti maysa a periodiko dagiti Katoliko a “makaallilaw a kasasaad” dagiti dadakkel a narelihiosuan a piesta, ania ti makita? Nagkomento ti Pranses a periodiko a Le Monde maipapan iti “kurang a kababagas” ti makin-uneg a paset.
Nupay napateg ti buyana, masapul a nasustansia ti taraon. Ti salsaludsod dagiti agtutubo maipapan iti kaipapanan ti biag masapulda ti sungbat a nasustansia iti naespirituan. Saan a makapnek kadagiti agtutubo ti makaawis ngem kawaw a sungbat a maididiaya kadakuada.
Gapu ta awan ti praktikal a pategda, adda kadi napaut nga impluensia dagita a narelihiosuan nga okasion kadagiti agtutubo itatta? Kuna ti Pranses a sosiologo a ni Danièle Hervieu-Léger: “Dagitoy a nakaskasdaaw a naorganisar nga okasion bassit laeng ti mapataudda a napaut nga impluensia iti kagimongan.” Sadino ngarud ti pakasarakan dagiti agtutubo kadagiti makapnek a sungbat kadagiti saludsodda?
Dagiti Makapnek a Sungbat
Idi 1997 impablaak ti Pranses a magasin a Le Point ti maysa nga artikulo maipapan kadagiti pakarigatan a sangsanguen dagiti agtutubo. Malaksid kadagiti saludsod maipapan iti kaipapanan ti biag a gagangayen iti kaaduan nga agtutubo, masapul met a sarangten dagiti agtutubo ti krimen ken kinaranggas. Posible kadi a maparmek daytoy? Inlawlawag ti artikulo ti magasin: “Idi agtawen iti 30, nangrugin nga agdanag ni David iti panangdangran ti arak, droga, ken kinaranggas iti bagina. Nagtuktok dagiti Saksi ni Jehova iti ruanganna nga addaan iti sungbat ti in-inanamaenna a panagbalbaliw. Nagadal. Nakomberte. Binayadanna dagiti utangna iti panagsugal ken insublina amin a kinusitna iti poker kadagidiay di pay ket makaammo a kinusitna ida. Saanen nga agsigsigarilio, aginum, wenno makiringgor.”
Maipapan kadagiti dadduma pay nga agtutubo a nakipagadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova, intuloy a kinuna ti artikulo: “Naammuanda amin ti sungbat dagiti amin a saludsodda.” Silalawag nga inyebkas ti maysa nga agtutubo a Saksi: “Dua a ribun a tawen nga ibagbaga ti Biblia ti kinapudno, isu nga apay nga agpaiwanwanak pay laeng iti sabali?”
Naglaon ti Sao ti Dios iti mensahe nga agpaay kadagiti agtutubo. Ti praktikal a balakadna tulonganna ida a mangparmek kadagiti parikut itatta ken ikkanna ida iti natibker a pakaibasaran ti panamati iti masanguanan a kappia ken panagkakabsat. Iti agkarabaliw a lubong, ti namnama nga ipaay ti Biblia ket “maysa a sinipete maipaay iti kararua, agpadpada a sigurado ken natibker,” a mangipaay iti kinatalged ken liwliwa. (Hebreo 6:19) Ginasut a ribun nga agtutubo ti nakaammo iti pudno a kaipapanan ti biagda babaen iti personal a pannakiadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova. Nakitadan a mismo no kasano a mangpataud ti Biblia kadagiti panagbalbaliw a saan laeng a pammarang. Babaen iti panangawatda kadagiti sungbat ti Biblia, matakuatan dagiti agtutubo a ti panagsapsapulda iti pudno a pammati ket magunggonaan.
[Ladawan iti panid 12]
Makaawis ti narelihiosuan a piesta kadagiti rinibu nga agtutubo idiay Paris
[Ladawan iti panid 13]
World Youth Days idiay Paris—pudno kadi a pannakapabaro manen ti interes iti relihion?